«Ξεπάγωμα» μέρους των κοινοτικών κονδυλίων προς την Ουγγαρία, αρχής γενομένης από αύριο, αποφάσισε η ΕΕ, μετά από μια θυελλώδη πολύμηνη διαπραγμάτευση, που είχε ως αρχικό αποτέλεσμα την άρνηση των Βρυξελλών να καταβάλουν χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης προς τη Βουδαπέστη, εξαιτίας της υστέρησης που επέδειξε η τελευταία στην εκτέλεση από κοινού συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων, ιδίως εκείνων που σχετίζονται με τη διαφθορά και το κράτος δικαίου.
Η σημερινή εξέλιξη, ωστόσο, σηματοδοτεί κυρίως ένα νέο μισθολόγιο για την εκπαιδευτική κοινότητα στη χώρα, η οποία βρίσκεται σε διαρκείς κινητοποιήσεις όλο το τελευταίο διάστημα, οι οποίες έχουν θορυβήσει σοβαρά την εκτελεστική εξουσία, αφού οι συχνές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας ξεπερνούν ακόμη και τους 50.000 διαδηλωτές τη φορά.
Μπροστά στο πρωτοφανές κύμα των διαδηλωτών, που πυροδότησαν και οι μαζικές απολύσεις όσων εκπαιδευτικών διαμαρτυρήθηκαν για τις αποδοχές τους, η κυβέρνηση της Ουγγαρίας δεσμεύτηκε να δώσει στους εκπαιδευτικούς μια «άνευ προηγουμένου αύξηση μισθών τα επόμενα χρόνια», αλλά ισχυρίστηκε ότι δεν μπορεί να το κάνει έως ότου η ΕΕ απελευθερώσει τα δεσμευμένα κεφάλαια.
Συγκεκριμένα, τον περασμένο μήνα, ο Gergely Gulyás, επικεφαλής του Γραφείου του Ούγγρου πρωθυπουργού, Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε ότι «εάν δεν υπάρχουν εμπόδια για την άφιξη των χρημάτων [από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή], τότε οι αυξήσεις στους μισθούς θα ξεκινήσουν από τον Ιανουάριο του 2023.
«Θέλουμε να είναι 20% - εξαρτάται μόνο από την προμήθεια», πρόσθεσε, σύμφωνα με το Euronews, αναφορικά με το ποσοστό της αύξησης στους μισθούς, αναμένοντας τότε τον «λευκό καπνό» στη διαμάχη Βρυξελλών-Βουδαπέστης για τις μεταρρυθμίσεις.
Σημειωτέον ότι ο μέσος μισθός ενός δασκάλου στην Ουγγαρία κυμαίνεται μεταξύ 520-560 ευρώ, όταν ο πληθωρισμός έχει σκαρφαλώσει στο 22,5% και ένα μέσο διαμέρισμα στην πρωτεύουσα νοικιάζεται για 400-600 ευρώ το μήνα, φέρνοντας τους εκπαιδευτικούς στα πρόθυρα της πείνας.
Με την Ουγγαρία, ωστόσο, να στερείται προόδου σε 27 μεταρρυθμίσεις-όροσημα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε τον περασμένο μήνα ότι 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ με προορισμό τη Βουδαπέστη έπρεπε να… περιμένουν, ούτως ώστε η ουγγρική κυβέρνηση να εντείνει τις προσπάθειες κατάκτησης των ευρωπαϊκών στόχων, σε μια κίνηση καλής θέλησης προς την ΕΕ.
Η παραπάνω εξέλιξη πυροδότησε έναν νέο κύκλο διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών, με κατάληξη τις τελευταίες ώρες τα κράτη-μέλη της ΕΕ να κρατήσουν μεν στο «ψυγείο» 6,3 δισεκατομμύρια ευρώ, εγκρίνοντας όμως ταυτόχρονα χρηματοδότηση 5,8 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουγγαρία, με ζητούμενο την ανάκαμψή της μετά την πανδημία.
Από πλευράς της, η ουγγρική κυβέρνηση ήρε το βέτο που είχε ασκήσει σε δύο «καυτά» για τις Βρυξέλλες ζητήματα, δηλαδή τα 18 δισεκατομμύρια ευρώ σε βοήθεια για την Ουκρανία το 2023 και τον ελάχιστο φόρο 15% για τις μεγάλες επιχειρήσεις (γνωστό ως Pillar II).
Την επίτευξη συμφωνίας γνωστοποίησε, μέσω Twitter, η Τσεχική Προεδρία, λίγες ώρες, μάλιστα, αφότου ο Ούγγρος Πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν έσπευσε να ειρωνευθεί τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για τα φαινόμενα διαφθοράς που ήρθαν στην επιφάνεια με φόντο τις συλλήψεις της πρώην Αντιπροέδρου, Εύας Καϊλή, του πρώην Ευρωβουλευτή, Αντόνιο Παντζέρι, αλλά και σειράς κοινοβουλευτικών βοηθών.
«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενδιαφέρεται σοβαρά για τη διαφθορά στην Ουγγαρία» σχολίασε σκωπτικά ο Ούγγρος Πρωθυπουργός, δεδομένου ότι ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου ελέγχου της διαφθοράς στη χώρα του αποτέλεσε ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα για την εκταμίευση των κοινοτικών κονδυλίων.
Στις μεταρρυθμίσεις που καλείται τώρα να ολοκληρώσει η Βουδαπέστη είναι ακόμη η ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, νέοι κανόνες για τον έλεγχο και την υποβολή εκθέσεων για τα κονδύλια της ΕΕ, η δημιουργία νέων ανεξάρτητων φορέων κατά της διαφθοράς, καθώς και ισχυρότεροι κανόνες για την πάταξη των συγκρούσεων συμφερόντων.
Με δεδομένο ότι τα συνολικά κοινοτικά κονδύλια που προορίζονται για την Ουγγαρία ανέρχονται σε 22,5 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2021-2027, το «πάγωμα» μόνο 6,3 δισεκατομμυρίων ευρώ επιτρέπει στη Βουδαπέστη να λαμβάνει χωρίς το παραμικρό πρόβλημα στο εξής 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
«Η ΕΕ δεν είναι ταμειακή μηχανή»
Για το λόγο αυτό, η υποδοχή της συμφωνίας από τις ευρωομάδες κάθε άλλο παρά θερμή υπήρξε, ιδίως όταν για αρκετούς αναλυτές το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης περιγράφεται ως νίκη της Βουδαπέστης. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα σχολίασε στο Twitter πως «ο Βίκτορ Όρμπαν προσπάθησε να εκβιάσει την ΕΕ μπλοκάροντας μια συμφωνία για:
Έναν ελάχιστο συντελεστή εταιρικού φόρου. Πακέτο βοήθειας 18 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία», καταλήγοντας πως «τα κράτη μέλη πρέπει να σέβονται το #RuleOfLaw για να επωφεληθούν από τα χρήματα της ΕΕ! Η ΕΕ δεν είναι ταμειακή μηχανή».
Μέσω Twitter παρενέβη και ο Επίτροπος για τον Προϋπολογισμό, Γιοχάνες Χαν, ο οποίος έκανε λόγο για μια «μεγάλη στιγμή για το κράτος δικαίου και τα κονδύλια της ΕΕ!». «Η πρώτη χρήση του μηχανισμού όρων αποδεικνύεται αποτελεσματική, παρέχοντας διαρθρωτικές βελτιώσεις», όπως τόνισε στο Twitter.
