Με τη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. να λαμβάνει χώρα την επόμενη Πέμπτη και τα ενεργειακά να είναι στην πραγματικότητα το ένα και μοναδικό θέμα συζήτησης, η Κομισιόν αναμένεται αύριο να αποκαλύψει λεπτομερέστερα την πρότασή για μια κοινή απάντηση στην ενεργειακή κρίση με επιπρόσθετα μέτρα από αυτά που έχουν ήδη δρομολογηθεί.
Στο «μπουκέτο» επιλογών και κινήσεων που παρουσιάστηκε χθες στους Ευρωπαίους επιτρόπους και σε άλλους ανώτερους κοινοτικούς αξιωματούχους περιλαμβάνεται μια κοινή πλατφόρμα για την προμήθεια αερίου, όπως έγινε με τα εμβόλια, ενώ βασικό θέμα συζήτησης θα είναι και το περίφημο «δυναμικό πλαφόν» που ζητούν η Ελλάδα και αρκετές άλλες χώρες της Ένωσης.
Η Αθήνα, άλλωστε, είναι εκ των βασικών θιασωτών μιας τέτοιας επιλογής. Πριν από μερικές μέρες, άλλωστε, και η Ολλανδία εντάχθηκε στην ομάδα των χωρών που ζητούν μια πιο συνολική παρέμβαση με ένα «δυναμικό πλαφόν», το οποίο και δεν θα «τρομάζει» τους προμηθευτές και θα μειώνει το κόστος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Υπενθυμίζεται ότι πριν από περίπου 10 μέρες, Ελλάδα, Ιταλία, Πολωνία και Βέλγιο απέστειλαν επιστολή στην Κομισιόν με τις τεχνικές λεπτομέρειες αυτού του κυμαινόμενου πλαφόν, επί του οποίου, όμως, εξακολουθεί να έχει θεμελιώδεις ενστάσεις η Γερμανία.
Το πλαφόν
Το ζήτημα του πλαφόν εξακολουθεί να είναι ιδιαιτέρως σύνθετο. Σύμφωνα με μια γραμμή πληροφόρησης, η Κομισιόν εμφανίζεται να συζητά το πλαφόν ως ύστατο μέτρο και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα π.χ. μερικούς μήνες, σε περίπτωση ακραίων διακυμάνσεων στην αγορά.
Με βάση, όμως, και τις πληροφορίες που επικαλείται το Bloomberg, η Κομισιόν επεξεργάζεται έναν μηχανισμό που θα επιβάλλει εν τοις πράγμασι ένα δυναμικό πλαφόν στις ημερήσιες συναλλαγές του ΤΤF που αποτελεί το σημείο αναφοράς για όλες τις συναλλαγές φυσικού αερίου στην ήπειρο. Στην πραγματικότητα, αυτό αποτελεί μια «μέση οδό» για την Κομισιόν, η οποία επιμένει να αποφεύγει τη λογική του οριζόντιου πλαφόν, έστω με μια διακύμανση που προτείνουν η Ελλάδα και οι άλλες χώρες, αλλά από την άλλη αντιλαμβάνεται την ανάγκη παρέμβασης σε έναν στρεβλό, πλέον, δείκτη. Κατά την ελληνική οπτική, πάντως, η παρέμβαση μόνο στον δείκτη TTF δεν λύνει το πρόβλημα.
Αν, πάντως, κάτι εμφανίζεται διατεθειμένη να «πλαφονάρει» με έναν τρόπο η Ευρώπη είναι η «αλμυρή» τιμή του υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG. Ο τρόπος ακόμα δεν είναι σαφής, μια παρέμβαση στην τιμή του υγροποιημένου αερίου, όμως, εκτιμάται ότι θα επηρεάσει με έναν τρόπο και τον χρηματιστηριακό δείκτη του TTF.
Τα ευρωπαϊκά μέτρα
Ως προς τα υπόλοιπα μέτρα, σύμφωνα με πληροφορίες του protothema.gr, το σχέδιο περιλαμβάνει μια πλατφόρμα για κοινή προμήθεια φυσικού αερίου, όπως έγινε και με την προμήθεια των εμβολίων. Για άλλη μια φορά, η Ε.Ε. ετοιμάζεται να βάλει μπροστά το εμπορικό της εκτόπισμα, προκειμένου να πετύχει καλύτερες τιμές στη διεθνή αγορά για τα κράτη-μέλη, ιδίως για όσα δεν έχουν πρόσβαση με καλούς όρους στις αγορές. Μάλιστα, η πρόταση της Κομισιόν αναμένεται να έχει και ένα σκέλος υποχρεωτικότητας για τον βαθμό κοινών προμηθειών από τις ευρωπαϊκές εταιρίες αερίου που αναμένεται να ανέλθει στο 15%.
Από εκεί και πέρα, στο τραπέζι είναι ένα μέτρο, στο οποίο η Ελλάδα είχε έντονα αντισταθεί, ήτοι η υποχρεωτική μείωση της χρήσης αερίου από τα κράτη-μέλη. Τους προηγούμενους μήνες είχε εκδοθεί σύσταση για μείωση χρήσης κατά 15% και πράγματι τα κράτη-μέλη ανταποκρίνονται, θέλοντας, όμως, να αποφύγουν τα μέτρα με υποχρεωτικό χαρακτήρα. Ο έκτακτος χαρακτήρας της κατάστασης, βεβαίως, δίνει τη δυνατότητα στην Κομισιόν να προτείνει την ενεργοποίηση της πιο αυστηρής εκδοχής του μέτρου.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρεται να προτείνει και έναν πιο συνεκτικό μηχανισμό αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών για το ενδεχόμενο κάποιο να «ξεμείνει» στην πορεία του χειμώνα, αν και στα περισσότερα κράτη η αποθήκευση αερίου είναι σε εξαιρετικά ικανοποιητικά επίπεδα. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να ενεργοποιείται ο μηχανισμός με διακρατικές προμήθειες σε τιμή κάτω από την αγοραία.
Αποφάσεις τον Νοέμβριο
Υπό αυτό το πρίσμα, η Κομισιόν αναμένεται να πετάξει το μπαλάκι στους ηγέτες της Ε.Ε., οι οποίοι καλούνται να πάρουν αποφάσεις για τα ανοιχτά ζητήματα και να δώσουν τις κατευθύνσεις στους υπουργούς. Κανείς δεν ξέρει με απόλυτη ασφάλεια πού θα κάτσει η μπίλια. Θεωρείται δύσκολο, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, να κλείσουν όλες οι ανοιχτές εκκρεμότητες στην επικείμενη Σύνοδο. Σύμφωνα με πληροφορίες του protothema.gr, στην ελληνική κυβέρνηση προετοιμάζονται μεν για μάχη την Πέμπτη, αντιλαμβάνονται, όμως, ότι η απόφαση θα ληφθεί προς τα μέσα Νοεμβρίου, μάλλον με έκτακτο Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας.