Ο συνταγματάρχης Nguyen Tomb - ή "Toon" - είναι ένα από τα ονόματα που απαθανατίστηκαν στη στρατιωτική αεροπορία, όπως ο Baron von Richthofen και ο Eddie Rickenbacker.
Συνάντησα για πρώτη φορά τον Tomb όταν ήμουν 10 ετών, παίζοντας το Air Combat του Chuck Yeager στον υπολογιστή του μπαμπά μου. Σε μία αποστολή, πετάτε εναντίον του Βιετναμέζου άσου, που είναι διαβόητος επειδή σημείωσε 13 σκοτώσεις αέρος-αέρος.
Ο Tomb ήταν ο μόνος βιετναμέζος πιλότος που ονομάστηκε στο παιχνίδι και ήμουν περίεργος, όπως πολλοί άλλοι πριν και μετά, να μάθω περισσότερα για αυτόν τον μυστηριώδη αεροπόρο. Οι Αμερικανοί πιλότοι με την καλύτερη βαθμολογία στο Βιετνάμ, συγκριτικά, είχαν μόνο πέντε νεκρούς ο καθένας.
Στα χαρτιά, ο αεροπορικός πόλεμος για το Βιετνάμ θα έπρεπε να ήταν ένας χονδροειδώς μονόπλευρος διαγωνισμός. Η Πολεμική Αεροπορία και το Ναυτικό των ΗΠΑ, τα ισχυρότερα αεροπορικά όπλα στον κόσμο, αντιτάχθηκαν στα αεριωθούμενα αεροπλάνα της Λαϊκής Αεροπορίας του Βιετνάμ, έχοντας κατά μέσο όρο 70 πολεμικά αεροσκάφη τα πρώτα χρόνια του εναέριου πολέμου και κορυφώθηκαν στα 200 κοντά στο τέλος.
Δεν ήταν καθόλου μονόπλευρο. Οι Βιετναμέζοι έλαβαν εκτεταμένη τεχνική βοήθεια, εκπαίδευση και αεροσκάφη αντικατάστασης από τη Ρωσία και την Κίνα. Βασίστηκαν επίσης σε δεκαετίες εμπειρίας πολεμώντας με υλικά ισχυρότερους αντιπάλους.
Τα βιετναμέζικα μαχητικά MiG εξαπέλυσαν επιθέσεις χτυπήματος σε σχηματισμούς επίθεσης των ΗΠΑ που πετούσαν με προβλέψιμα χρονοδιαγράμματα, προκαλώντας μεγάλες απώλειες ακόμη και σε υπερηχητικά βομβαρδιστικά F-105 Thunderchief. Επίγεια ραντάρ καθοδήγησαν Βιετναμέζους πιλότους σε τέλειες θέσεις ενέδρας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ιράν-Ρωσία και άλλοι αντίπαλοι των ΗΠΑ ελπίζουν ότι αυτές πάσχουν από νέο «σύνδρομο του Βιετνάμ» - Ανάλυση
Οι Αμερικανοί αεροπόροι, με τη σειρά τους, είχαν κανόνες εμπλοκής που τους απαγόρευαν να εκτοξεύουν πυραύλους σε αεροσκάφη αγνώστων στοιχείων ή να επιτίθενται σε εχθρικά αεροδρόμια. Οι Βιετναμέζοι έχασαν τελικά περισσότερα αεροσκάφη από όσα κατέρριψαν σε μάχες αέρος-αέρος, αλλά ανάγκασαν πολλές αεροπορικές επιδρομές να ματαιώσουν την αποστολή τους και να ρίξουν τις βόμβες τους.
Η NSA σηματοδοτεί ότι οι μονάδες πληροφοριών που κατασκοπεύουν τις βιετναμέζικες ραδιοεπικοινωνίες φαίνεται να είναι υπεύθυνες για την άνοδο του Tomb στη φήμη. Μια έκθεση της NSA που δημοσιοποιήθηκε μέσω του νόμου περί ελευθερίας της πληροφορίας, μας λέει πώς ξεκίνησε.
…η NSA μπορούσε να αναγνωρίσει κάθε πιλότο του Βορείου Βιετνάμ με το δικό του μοναδικό επίθημα διακριτικού κλήσης […] Οι αναλυτές SIGINT εξοικειώθηκαν με πολλά από τα αόρατα φυλλάδια του Βορείου Βιετνάμ και δημιούργησαν ιστορικά περιστατικών σε μεμονωμένους πιλότους, τις τάξεις τους, τους οργανισμούς, τον αριθμό των αποστολών που πραγματοποιήθηκαν, ακόμη και τα μαχητικά τους αρχεία.
Έτσι ανακάλυψαν το Tomb, «έναν αερομεταφερόμενο παράνομο στην εικόνα ενός πυροβολητή της Άγριας Δύσης» και «τον πρώτο άσο του εχθρού που επιβεβαιώθηκε από το SIGINT». Για να διευκρινίσουμε, «άσσος» είναι ο πιλότος που έχει καταρρίψει τουλάχιστον πέντε εχθρικά αεροσκάφη.
Σύμφωνα με τον λογαριασμό της NSA, ο Τομπ ήταν τόσο σοβαρή απειλή που ο διοικητής της 7ης Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ είχε «εμμονή» να τον καταρρίψει και η NSA ειδοποιούσε τον στρατηγό κάθε φορά που ο Τάφος ήταν προγραμματισμένο να πετάξει. Η έκθεση ολοκληρώθηκε με μια λεπτομερή περιγραφή του πώς ο «Κόκκινος Βαρώνος του Βόρειου Βιετνάμ» «κατέστρεψε μόνος του μια στρατηγική βομβαρδιστική αποστολή».
Κυκλοφόρησε επίσης μια φωτογραφία ενός MiG-17 με αριθμό 3020 με πάνω από μισή ντουζίνα αστέρια στη μύτη του - κάθε αστέρι αντιπροσωπεύει ένα αμερικανικό αεροπλάνο που καταρρίφθηκε. Αυτός θα μπορούσε να είναι μόνο ο ίδιος ο μαχητής του διαβόητου Τάφου.
Το MiG-17 «Fresco» εξελίχθηκε από τα μαχητικά MiG-15 που πέταξαν εκτενώς στον πόλεμο της Κορέας, με έντονα παρασυρμένα πίσω φτερά. Ήταν μια γενιά πίσω από το F-4 Phantom, το κορυφαίο μαχητικό των ΗΠΑ της εποχής.
Ενώ το F-4 πέταξε ταχύτερα από 2 Mach, το MiG-17 δεν μπορούσε να φτάσει το Mach 1 σε επίπεδη πτήση. Και σε αντίθεση με τα μαχητικά MiG-21 σε υπηρεσία Βιετνάμ, το MiG-17 δεν μπορούσε να φέρει πυραύλους αέρος-αέρος, βασιζόμενος αντ' αυτού σε ένα βαρύ πυροβόλο 37 χιλιοστών και δύο πυροβόλα των 23 χιλιοστών. Ούτε το αεροπλάνο διέθετε υδραυλικά χειριστήρια, γεγονός που το καθιστούσε υποτονικό στο χειρισμό σε υψηλές ταχύτητες.
Όμως, παρά αυτά τα μειονεκτήματα, το MiG-17 ήταν εξαιρετικά ευέλικτο σε μικρότερες ταχύτητες. Νωρίτερα στη σύγκρουση, το F-4 μαστιζόταν από την εξάρτησή του από αναξιόπιστους πυραύλους αέρος-αέρος . Εάν ένα MiG-17 έκλεινε στο πεδίο των κυνομαχιών, θα μπορούσε εύκολα να στρίψει ένα F-4 και να το καταρρίψει - εκτός εάν ο πιλότος Phantom χτυπήσει το γκάζι για να απεμπλακεί.
Μια άλλη φωτογραφία που έκανε εντύπωση απεικόνιζε ένα λεπτό μαχητικό MiG-21, τεχνολογικά ένα στενό ταίρι για το Phantom. Είχε τον αριθμό 4326 και είχε 13 αστέρια νίκης κάτω από το κουβούκλιο. Και αυτός θεωρήθηκε ότι ήταν ο μαχητής του Tomb, γιατί ποιος άλλος θα μπορούσε να είχε σημειώσει τόσες πολλές δολοφονίες;
Η Τελευταία Μάχη του Συνταγματάρχη
Το 1972, οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν την Επιχείρηση Linebacker, μια εκστρατεία έντονου αεροπορικού βομβαρδισμού κατά του Βόρειου Βιετνάμ που διήρκεσε έξι μήνες. Στις 10 Μαΐου, 11 μαχητικά του Βορείου Βιετνάμ και τέσσερα F-4 Phantom καταρρίφθηκαν σε μια σειρά αιχμηρών εμπλοκών.
Ήταν μια καλή μέρα για τον υπολοχαγό του Πολεμικού Ναυτικού Randy "Duke" Cunningham και τον αξιωματικό του ασυρμάτου στο πίσω κάθισμα του υπολοχαγού Junior Grade William "Irish" Driscoll.
Και οι δύο ήταν απόφοιτοι της σχολής Top Gun του Πολεμικού Ναυτικού, που δίδασκε προηγμένες τακτικές αερομαχίας - και είχαν ήδη δύο φόνους στο όνομά τους. Καθώς πέταξαν το F-4J τους σε ένα χτύπημα κατά των σιδηροδρομικών σταθμών Hai Dong, ο σχηματισμός τους δέχτηκε επίθεση από MiG-17.
Ο Κάνινγκχαμ στράφηκε απότομα προς το ένα και το κατέρριψε με πύραυλο Sidewinder.
Στη συνέχεια είδε τον πτέραρχό του κλειδωμένο σε μια αερομαχία εναντίον οκτώ MiG-17. Αρκετά ήταν στην ουρά του Cdr. Το F-4 του Ντουάιτ Τιμ. Έφτασε σε θέση βολής πίσω από τα 17s, αλλά δεν πυροβόλησε επειδή οι πυραύλοι του Sidewinder που αναζητούσαν θερμότητα μπορεί να είχαν κλειδώσει στις καυτές δίδυμες μηχανές του Timm's Phantom.
"Διακοπή!" γάβγιζε στον Τιμ. Ο Timm συμμορφώθηκε με μια απότομη στροφή, δίνοντας στον Cunningham μια καθαρή βολή για τη δεύτερη δολοφονία του της ημέρας.
Οι πιλότοι των F-4 που ήταν περισσότεροι από τον αριθμό τους απεμπλέκτηκαν στη συνέχεια, σβήνοντας τις μηχανές τους για να κατευθυνθούν προς το σπίτι.
Ο Κάνινγκχαμ παρατήρησε ξαφνικά ένα μοναχικό MiG-17 να κατευθύνεται κατευθείαν προς το μέρος του. Αποφάσισε να ανταποκριθεί στην προσέγγισή του - ένα σχεδόν μοιραίο λάθος καθώς το MiG-17 έφτυσε το κανόνι εναντίον του σε μια κεφαλιά.
Χωρίς όπλο στο F-4 του, ο Κάνινγκχαμ έστριψε προς τα πάνω.
Το MiG-17 ξεφλούδισε καταδιώκοντας — κυλώντας στην ουρά του Phantom. Με μια μικρή απόσταση μεταξύ τους, ο Κάνινγκχαμ μπορούσε να δει τον αριθμό 3020 στο MiG.
Προσπάθησε να ταρακουνήσει το εύστροφο μαχητικό με έναν ελιγμό με κυλιόμενο ψαλίδι, αλλά ο πιλότος του MiG ταίριαζε με κάθε κίνηση του Phantom του.
Τα δύο αεροσκάφη έκαψαν την ενέργειά τους σε μια σειρά από σφιχτές στροφές, επιβραδύνοντας όλο και περισσότερο έως ότου το βαρύτερο Phantom κόντεψε να σταματήσει.
Αυτό το είδος μάχης με μαχαίρια χαμηλής ταχύτητας ήταν η δύναμη του MiG-17. Ο Ντρίσκολ ρώτησε νευρικά αν ο Κάνινγκχαμ δεν έπρεπε να εγκαταλείψει τον αγώνα — αλλά ο Κάνινγκχαμ αρνήθηκε να τα παρατήσει.
Αντίθετα, άναψε τους μετακαυστήρες του, κάνοντας τον κινητήρα να καταβροχθίσει το καύσιμο με εκπληκτικό ρυθμό, και προχώρησε δύο μίλια μπροστά πριν στρίψει για άλλο ένα πέρασμα στο MiG, αυτή τη φορά υπό γωνία, ώστε το MiG να μην μπορεί να πυροβολήσει πίσω.
Δεν λειτούργησε - το MiG κούμπωσε αμέσως πίσω στην ουρά του.
Έτσι ο Κάνινγκχαμ αποδεσμεύτηκε και γύρισε για δεύτερη φορά - αλλά αυτή τη φορά, καθώς το MiG άρχισε να παρατάσσεται στην ουρά του μετά το πέρασμα, έκοψε το γκάζι και χτύπησε τα αερόφρενα. Σε περίπτωση άρνησης ώθησης, το Phantom έπεσε πίσω από το MiG-17. Αλλά το μαχητικό του Κάνινγκχαμ ήταν πολύ κοντά για να κλειδώσουν οι πύραυλοί του στο ευάλωτο MiG.
Ο πιλότος του MiG κύλησε σε μια απότομη βουτιά προς το έδαφος, η θερμότητα από την οποία σύντομα θα τον κρύψει από πυραύλους που αναζητούν θερμότητα.
Καθώς το MiG απομακρύνθηκε από το Κάνινγκχαμ, εκτόξευσε έναν πύραυλο Sidewinder. Χτύπησε το MiG, το οποίο έπεσε στο έδαφος και εξερράγη. Δεν υπήρχε αλεξίπτωτο στη θέα. Ο Τάφος είχε ηττηθεί.
Λίγο αργότερα, ένας πύραυλος εδάφους-αέρος SA-2 έπληξε το Phantom του Cunningham. Θηλάζοντας τον φλεγόμενο μαχητή του προς την ακτή, ο Κάνινγκχαμ και ο Ντρίσκολ εκτινάχθηκαν λίγο πάνω από την άκρη του νερού και διασώθηκαν στη θάλασσα. Είχαν καταρρίψει τρία μαχητικά μέσα σε μια μέρα και είχαν γίνει οι πρώτοι άσοι των ΗΠΑ στο Βιετνάμ.
Ο Driscoll συνέχισε να εργάζεται ως εκπαιδευτής στη σχολή Top Gun του Ναυτικού. Ο Κάνινγκχαμ υπηρέτησε 15 χρόνια ως Ρεπουμπλικανός βουλευτής στην Καλιφόρνια πριν φυλακιστεί για διαφθορά το 2005.
Θρύλος και Μύθος
Καθώς οι σχέσεις με το Βιετνάμ βελτιώθηκαν με τα χρόνια, οι ιστορικοί της αεροπορίας άρχισαν να ρωτούν τους κορυφαίους πιλότους του Ανόι, επιδιώκοντας να μάθουν περισσότερα για τον θρυλικό Τάφο του Συνταγματάρχη.
Όλοι έλαβαν την ίδια απάντηση — «Συνταγματάρχη ποιος;»
Κανένας από τους Βιετναμέζους πιλότους δεν είχε ακούσει για τον Col. Tomb και δεν ήταν σε κανένα από τα αρχεία τους.
Το Tomb και το "Toon" δεν είναι καν βιετναμέζικα ονόματα. (Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η NSA μπορεί να άκουσε λάθος τα ονόματα "Tuan" ή "Tonh.") Οι περισσότεροι Βιετναμέζοι άσοι πέταξαν MiG-21, όχι τα παλαιότερα MiG-17, και δεν άλλαξαν τύπους αεροπλάνων εμπρός και πίσω.
Λογικά, δεν φαίνεται να υπάρχει κανένας λόγος που η πολεμική αεροπορία του Βιετνάμ θα κάλυπτε τον άσο με το υψηλότερο σκορ - ένα τέτοιο άτομο θα είχε τιμηθεί ιδιαίτερα. Και άλλοι πιλότοι που χάθηκαν στη δράση είχαν τιμηθεί, δεν διαγράφηκαν από την ιστορία.
Ο Τάφος δεν ήταν θρύλος. Ήταν ένας μύθος.
Αλλά η αποκήρυξη του Βιετνάμ δεν έβαλε τέλος στον θρύλο.
Μια θεωρία ήταν ότι ο Τομπ ήταν Ρώσος πιλότος. Κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Κορέας, Ρώσοι πιλότοι είχαν πετάξει σε μονάδες της κινεζικής και βορειοκορεατικής αεροπορίας. Χιλιάδες Ρώσοι τεχνικοί σύμβουλοι βοήθησαν τις δυνάμεις του Βορείου Βιετνάμ κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ. Αλλά μετά τον πόλεμο, κανένας Ρώσος δεν ισχυρίστηκε ότι είχε πετάξει σε μάχες αέρος-αέρος στο Βιετνάμ.
Ένας Αμερικανός πιλότος, ο συνταγματάρχης Jack Broughton, ισχυρίστηκε στα απομνημονεύματά του Thud Ridge ότι είχε δει έναν Ρώσο πιλότο στο πιλοτήριο ενός αντιπάλου MiG-19 με «ξανθά μαλλιά και μπλε μάτια». Φαίνεται πολύ κατόρθωμα αντίληψης.
Υπάρχει ένας Ρώσος που πιστώνεται ότι κατέρριψε έξι αμερικανικά αεροπλάνα. Ήταν όμως διοικητής ενός τάγματος πυραύλων εδάφους-αέρος.
Μια άλλη θεωρία είναι ότι ο Tomb ήταν στην πραγματικότητα δύο πιλότοι - ο Din Tonh (εξ ου και το "Toon") και ο Dang Ngoc Ngu. Ο δεύτερος σημείωσε περισσότερες εναέριες νίκες, ενώ ο πρώτος είχε τη φήμη του λάτρη επιρρεπή σε επιθέσεις μοναχικών λύκων. Υποτίθεται ότι ο Din Tonh θα έμπαινε κρυφά σε σχηματισμό δίπλα σε Αμερικανούς μαχητές, περιμένοντας να δει πόσο καιρό θα χρειαζόταν για να παρατηρήσουν την παρουσία του.
Αλλά και οι δύο πιλότοι πέταξαν MiG-21, όχι MiG-17, και κανένας δεν ήταν παρών στην αεροπορική μάχη στις 10 Μαΐου 1972.
Μια άλλη θεωρία που προτάθηκε από τον ιστορικό της αεροπορίας Τομ Κούπερ, συνεργάτη του War Is Boring, είναι ότι ο SIGINT πήρε το διακριτικό κλήσης του Le Thanh Dao, ενός Βιετναμέζου άσου με έξι σκοτώσεις στο όνομά του, ο οποίος ήταν γνωστό ότι πετούσε εκείνη την ημέρα. Αλλά ο Le Thanh Dao πέταξε ένα MiG-21 και δεν καταρρίφθηκε εκείνη την ημέρα.
Και τι έχει να πει η έκθεση της NSA για την τύχη του Τομπ; «Όταν επιτέλους τελείωσε ο αεροπορικός πόλεμος, ο σύντροφος Toon, παρασημοφορημένος και προαγόμενος, ήταν ένας εμπρός ελεγκτής εδάφους, που κατεύθυνε τις αντιδράσεις των MiG στις αεροπορικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ».
Ποιος ήταν λοιπόν ο αντίπαλος του Κάνιγχαμ; Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ήταν ανώτερος αξιωματικός του 923ου Συντάγματος Μαχητών με την εξουσία να αγνοεί τις εντολές για απεμπλοκή.
Η πολεμική αεροπορία του Βιετνάμ ισχυρίζεται ότι ήταν πιλότος ονόματι Nguyen Van Tho και ότι επέζησε από την απώλεια του αεροπλάνου του - κάτι που δεν αντιστοιχεί στην έκρηξη που είδε ο Cunningham.
Ο τάφος του πραγματικού συνταγματάρχη
Για να αντιστρέψουμε ένα δημοφιλές ρητό - οι Αμερικανοί δεν χρειαζόταν να εφεύρουν τον Συνταγματάρχη Τάφος, επειδή υπήρχε ήδη.
Ο Nguyen Van Coc, ο κορυφαίος άσος του Ανόι, είχε εννέα σκοτώσεις αέρος-αέρος στο MiG-21 του. Και το MiG-21 που πέταξε; Ήταν ο αριθμός 4326.
Τα 13 αστέρια που συγκεντρώθηκαν στο αεροπλάνο του περιελάμβαναν τις νίκες άλλων πιλότων που το είχαν πετάξει, σύμφωνα με το έθιμο της πολεμικής αεροπορίας του Βιετνάμ.
Ο Nguyen Van Coc ήταν 26 ετών όταν μαζί με δώδεκα άλλους βιετναμέζους πιλότους εκπαιδεύτηκαν στη Ρωσία το 1966 για να χειριστούν το MiG-21 - την πιο καυτή διαδρομή στο σοβιετικό απόθεμα εκείνη την εποχή. Στα νιάτα του, ο πατέρας και ο θείος του ήταν μέλη των Βιετ Μινχ και σκοτώθηκαν από τους Γάλλους.
Ο Van Coc καταρρίφθηκε πριν πετύχει τον πρώτο του φόνο στις 2 Ιανουαρίου 1967 στην Επιχείρηση Bolo, μια αεροπορική ενέδρα των ΗΠΑ. Συνέχισε να καταστρέφει ένα F-105 σε μια επίθεση έξω από τον ήλιο στις 30 Απριλίου και στη συνέχεια σημείωσε ακόμη οκτώ σκοτώσεις μέχρι τον Δεκέμβριο του 1969 χρησιμοποιώντας πυραύλους R-3 Atoll που αναζητούσαν θερμότητα.
Από τις εννέα νίκες, οι δύο ήταν drones και για το αεροσκάφος, οι έξι από τις επτά μπορούν να επιβεβαιωθούν στα αρχεία των ΗΠΑ - καθιστώντας τον τον πιλότο με τα καλύτερα σκορ του πολέμου, ανεξάρτητα από το πώς το μετράτε.
Στη συνέχεια, ο Van Coc αποσύρθηκε από την υπηρεσία πρώτης γραμμής για να επικεντρωθεί στην εκπαίδευση της επόμενης γενιάς βιετναμέζων πιλότων, οι οποίοι συμμετείχαν έντονα στις αεροπορικές μάχες του 1972. Ο προστατευόμενος του, Nguyen Doc Soat, σημείωσε έξι νίκες.
Ένας άλλος Βιετναμέζος άσος, ο Nguyen Van Bay, σημείωσε τα επτά σκοτώματα του πετώντας το παλαιότερο, πιο αργό MiG-17.
Μεταξύ των θυμάτων του ήταν ο κορεάτης άσος του πολέμου Ταγματάρχης Τζέιμς Κάσλερ και δύο αεροσκάφη F-8 του Ναυτικού - πολύ πιο ευέλικτα από το F-4.
Ήταν ένας από τους λίγους πιλότους από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο που έπληξαν επιτυχώς ένα πλοίο του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού όταν μαζί με τον πτέραρχό του Le Xuan Di βομβάρδισαν το USS Oklahoma City και το USS Highbee, αντίστοιχα. (Άλλες απόπειρες επιθέσεων MiG υπέστησαν μεγάλες απώλειες από ναυτικά SAM.)
Και οι τρεις αυτοί άσοι επέζησαν του πολέμου.
Ο Van Coc συνταξιοδοτήθηκε ως επικεφαλής επιθεωρητής της πολεμικής αεροπορίας του Βιετνάμ το 2002, ενώ ο Duc Soat τελείωσε τη σταδιοδρομία του ως Υπαρχηγός του Στρατού το 2008. Ο Van Bay τώρα καλλιεργεί μάνγκο σε μια φάρμα έξω από την πόλη Χο Τσι Μινχ — μια αφήγηση της συνάντησής του με έναν των πρώην εναέριων αντιπάλων του, ο συνταγματάρχης Ralph Wetterhahn, κάνει συναρπαστικό διάβασμα .
Σε αντίθεση με τους Αμερικανούς πιλότους, οι περισσότεροι από τους οποίους επέστρεψαν στα σπίτια τους μετά από μια μόνο περιοδεία υπηρεσίας, πολλοί Βιετναμέζοι πιλότοι υπηρέτησαν στο μεγαλύτερο μέρος της σύγκρουσης. Επειδή υπήρχαν τόσα πολλά αμερικανικά αεροπλάνα και λιγότερα βιετναμέζικα μαχητικά, οι καλύτεροι πιλότοι σημείωσαν περισσότερες εναέριες νίκες. Συνολικά, υπήρχαν 16 Βιετναμέζοι άσοι που αναγνωρίστηκαν στον πόλεμο.
Το Tomb είναι μια συναρπαστική περίπτωση ενός ήρωα που κατοχυρώνεται στο μύθο από τους αντιπάλους του στη σύγκρουση. Στο τέλος, η αναζήτηση του «πραγματικού» συνταγματάρχη μπορεί να είναι μια άγρια καταδίωξη του MiG - αλλά υπήρχαν πολλοί Βιετναμέζοι πιλότοι που ανταποκρίθηκαν στην τρομακτική του φήμη.
