Ενώ το πάγιο ελληνικό αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο παραμένει, μία ακόμη χώρα, με σπουδαία προϊστορία διεκδικεί τους πολιτιστικούς θησαυρούς της. Ο λόγος για την Νιγηρία η οποία ζητά πιεστικά τα πολύτιμα Χάλκινα του Μπενίν, με αφορμή την ανάγερση ενός νέου, εντυπωσιακού μουσείου που θα φέρει την υπογραφή του πολυβραβευμένου αρχιτέκτονα Ντέϊβιντ Άνταγι. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Νιγηρία ζητά να τις επιστραφούν οι πολύτιμες χάλκινες γλυπτές πλάκες που διακοσμούσαν το παλάτι του Βασιλείου του Μπενίν. Αυτή τη φορά όμως ελπίζουν πως θα τα καταφέρουν.
Το EMOWAA, όπως θα είναι τα αρχικά του νέου μουσείου που θα φιλοξενεί έργα της δυτικής αφρικανικής τέχνης, θα χτιστεί στην περιοχή όπου πραγματοποιείται για σημαντική ανασκαφή η οποία διυρευνά το παρελθόν του αρχαίου Μπενίν που ήταν ένα από τα πιο σημαντικά και ισχυρά προαποικιακά κράτη της δυτικής Αφρικής. Ένα μεγάλο μέρος των πολιτιστικών θησαυρών της εκπλάπησαν το 1897 από Βρετανούς στρατιώτες με αποτέλεσμα να καταλήξουν σε προθήκες μεγάλων ευρωπαικών μουσείων αλλά και ιδιωτικών συλλογών. Τα περισσότερα – πάνω από 900 – και τα πιο πολύτιμα χάλκινα γλυπτά βρίσκονται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο.
Η μακέτα του νέου μουσείου του Μπενίν το οποίο θα φέρει την διάσημη αρχιτεκτονική υπογραφή του Ντέϊβιντ Άνταγι
Αν και στο πρόσφατο παρελθόν είχαν γίνει κινήσεις για την επιστροφή τους η άλλη πλευρά δεν έδειχνε ιδιαίτερη προθυμία. Τώρα όμως, με αφορμή την δημιουργία του πολυσυζητημένου νέου μουσείου του Μπενίν, οι εργασίες για την ανέγερση του οποίου θα ξεκινήσουν μέσα στο 2021 και θα διαρκέσουν για περίπου πέντε χρόνια, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο του δανεισμού, ίσως και της επιστροφής τους. «Βασική μας αποστολή είναι να εργαστούμε συνεργατικά με συναδέλφους από όλο τον κόσμο προκειμένου να αναπτύξουμε την κοινή κατανόηση της πολιτιστικής κληρονομιάς» δήλωσε ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου Χάρτβιχ Φίσερ χαρακτηρίζοντας το νέο μουσείο του Μπενίν ως «μία από τις πιο σημαντικές μουσειακές πρωτοβουλίες της επόμενης δεκαετίας»!
Θα πρέπει, βεβαίως, να αναφέρουμε πως το Βρετανικό Μουσείο σχετίζεται άμεσα με την μεγάλη ανασκαφή στο Μπενίν για την οποία συνεργάζεται στενά με Νιγηριανούς φορείς, Πιθανότα αυτό το γεγονός να εξηγεί και την πιο μετριοπαθή στάση που κρατά ο... σκληρός Χάρτβιχ Φίσερ ο οποίος δήλωσε, με ιδιαίτερα επιθετικό ύφος, το 2019, πως δεν πρόκειται να δανείσει κανένα έργο στην Ελλάδα εάν δεν αποδεχτεί ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν στους Βρετανούς.
Παρόλα αυτά μια ενδεχόμενη θετική έκβαση το θέμα των χάλκιων θησαυρών του Μπενίν ανοίγει, αναμφισβήτητα, το δρόμο και για τις δίκαιες αντίστοιχες διεκδικήσεις άλλων χωρών, μεταξύ των οποίων φυσικά και η Ελλάδα, καθώς ένα μουσείο του βεληνεκούς του Βρετανικού δεν μπορεί να λειτουργεί επιλεκτικά όσον αφορά σε σημαντικά πολιτιστικά θέματα και μάλιστα παγκόσμιου ενδιαφέροντος.
