Θα είναι ο Μπόρις Τζόνσον, ο άνθρωπος που ορκίστηκε να κάνει πραγματικότητα το Brexit πάση θυσία, ένας από τους πιο βραχύβιους πρωθυπουργούς στην ιστορία της Βρετανίας; Αν δεχτούμε την άποψη της JPMorgan, η απάντηση είναι ναι.
Σε μια επεισοδιακή συνεδρίαση το βράδυ της Δευτέρας, η Βουλή των Κοινοτήτων υποχρέωσε τον Μπόρις Τζόνσον στην έκτη του κοινοβουλευτική ήττα. Του αρνήθηκε για δεύτερη φορά τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών. Και το έκανε γιατί εκείνος έχει στυλώσει τα πόδια και αρνείται να ζητήσει από τις Βρυξέλλες νέα παράταση για το Brexit. Όλα αυτά ενώ η Βουλή ενέκρινε νόμο που απαιτεί να ζητηθεί παράταση μέχρι το 2020, εκτός εάν υπάρξει συμφωνία διαζυγίου μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου.
Η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τρία χρόνια μετά το δημοψήφισμα του 2016, είναι προγραμματισμένη για τις 31 Οκτωβρίου 2019. 50 μέρες απομένουν και ο Τζόνσον δηλώνει με κάθε τρόπο και σε κάθε τόνο ότι θα κάνει πραγματικότητα το Brexit είτε με είτε χωρίς συμφωνία.
Οι επιλογές του είναι βασικά τρεις: συμφωνία με την Ε.Ε., παραίτηση ή να υπαναχωρήσει από τη θέση του. Αλλά κατά τη JPMorgan είναι η εξής μια: να παραιτηθεί.
Έτσι, θα κληθεί άλλος (ο τρίτος άνθρωπος μετά το δημοψήφισμα) να αναλάβει να καταλήξει σε μια συμφωνία με τις Βρυξέλλες και πρωτίστως να ζητήσει αναβολή από την Ε.Ε., κάτι που αρκείται πεισματικά να κάνει ο Τζόνσον. «Καλύτερα να βρεθώ νεκρός σε χαντάκι» είχε, άλλωστε, δηλώσει πριν από μερικές μέρες.
«Οι μοναδικές επιλογές που θεωρούμε εν τέλει βιώσιμες είναι ο πρωθυπουργός να παρουσιάσει μια συμφωνία στη Βουλή των Κοινοτήτων και να εξασφαλίσει την έγκρισή της, να παραιτηθεί και να αφήσει κάποιον άλλο να καταθέσει αίτημα παράτασης με την ιδιότητα του πρωθυπουργού ή να υπαναχωρήσει από τη δεδηλωμένη θέση του», ανέφερε ο Μάλκομ Μπαρ της JPMorgan σε έκθεση προς τους πελάτες της εταιρίας.
«Σε αυτή τη φάση, η άποψή μας είναι πως η παραίτηση είναι η πιο πιθανή από αυτές τις τρεις (επιλογές)», ανέφερε ο Μάλκομ Μπαρ.
Τα προγνωστικά
Η Julius Baer αναθεώρησε στο 10% τις πιθανότητες η Βρετανία να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Οκτωβρίου χωρίς μια συμφωνία και βλέπει 75% πιθανότητα να καθυστερήσει η διαδικασία. Και αυτό γιατί περιορίζονται οι εναλλακτικές που έχουν απομείνει για τον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον.
Μακροπρόθεσμα, η τύχη του Brexit θα αποφασιστεί σε βουλευτικές εκλογές, δήλωσε ο Πάτρικ Λανγκ, επικεφαλής ανάλυσης στην Julius Baer, σημειώνοντας ότι υπάρχει πιθανότητα να επικρατήσει το Συντηρητικό Κόμμα, χωρίς όμως απαραίτητα να εξασφαλίζει αυτοδυναμία.
Ως εκ τούτου, ο ίδιος εκτιμά στο 35% τη μακροπρόθεσμη πιθανότητα για ένα σκληρό Brexit, με τις πιθανότητες για μια συμφωνία με τις Βρυξέλλες να παραμένουν στο 50%.
«Ο Μπόρις Τζόνσον δεν θα ζητήσει παράταση του Brexit»
Η άποψη της JPMorgan μάλλον ενισχύεται μετά και τις δηλώσεις του Ντόμινικ Κάμινγκς, του αμφιλεγόμενου συμβούλου του Μπόρις Τζόνσον. Πως δηλαδή ο νυν πρωθυπουργός της Βρετανίας δεν πρόκειται να… πέσει στα πόδια της Ε.Ε. για να ζητήσει ακόμη μια παράταση στο Brexit.
Ο Κάμινγκς, μιλώντας στο Reuters, επέμεινε ότι η Βρετανία θα αποχωρήσει στις 31 Οκτωβρίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε… κρεσέντο λαϊκισμού, «συμβούλευσε» τους δημοσιογράφους να βγουν από το Λονδίνο και να μιλήσουν με ανθρώπους που δεν είναι «πλούσιοι remainers (σ.σ. οπαδοί της παραμονής στην Ε.Ε.)».
Αυτή ήταν η απάντησή του όταν ερωτήθηκε ποια θα είναι η επόμενη κίνησή του για το Brexit: «Εσείς παιδιά πρέπει να βγείτε από το Λονδίνο και να πάτε να μιλήσετε με ανθρώπους που δεν είναι πλούσιοι remainers»». Στην ερώτηση εάν το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει στην ώρα του, ήταν πιο… λιτός: «Ναι, βέβαια» ήταν η απάντησή του.
Τα σενάρια στο τραπέζι
Μετά τις τελευταίες εξελίξεις και το «λουκέτο» στη βρετανική Βουλή έως τις 14 Οκτωβρίου, τα σενάρια διαμορφώνονται ως εξής:
Νέα αναβολή
Το Brexit, που τυπικά προβλεπόταν να γίνει την 29η Μαρτίου 2019, έχει ήδη αναβληθεί δύο φορές, ελλείψει ομοφωνίας στη Βουλή των Κοινοτήτων για τους όρους. Ο νόμος που ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο και τέθηκε σε ισχύ χθες υποχρεώνει τον Τζόνσον να ζητήσει από την ΕΕ νέα αναβολή τριών μηνών, ως τα τέλη του Ιανουαρίου του 2020. Πρόκειται για «συνθηκολόγηση» κατ’ αυτόν. Στις 17 Οκτωβρίου θα βρεθεί στις Βρυξέλλες για να διαπραγματευθεί μια συμφωνία, ενώ η κυβέρνησή του θα ετοιμάζεται για αποχώρηση χωρίς συμφωνία. Για την αναβολή χρειάζεται ομόφωνη έγκριση των 27 χωρών μελών της ΕΕ.
Πρόωρες εκλογές
Αν και τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων απέρριψαν για δεύτερη φορά το σχέδιο του Τζόνσον, η διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών δεν μπορεί να αποκλειστεί. Για τους Εργατικούς, θα ήταν πιο ευνοϊκό να γίνουν μετά την 31η Οκτωβρίου, αφού θα αποδυναμώσουν τη θέση του Τζόνσον, ο οποίος έχει δεσμευθεί πως η χώρα του θα αποχωρήσει από την ΕΕ, όποιο κι αν είναι το κόστος, εντός προθεσμίας. Για τον αρχηγό των Τόρις, η εκλογική αναμέτρηση είναι ζωτικής σημασίας για να ανακτήσει την πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή των Κοινοτήτων που έχασε την περασμένη εβδομάδα. Θέλει εκλογές στις 15 Οκτωβρίου και αφήνει πάντα ανοικτό το σενάριο no-deal αν δεν γίνει αυτό. Σκοπεύει να αλιεύσει ψήφους από το Κόμμα του Brexit του Νάιτζελ Φαράζ, που σάρωσε στις ευρωεκλογές προτείνοντας διαζύγιο χωρίς συμφωνία με τις Βρυξέλλες.
Brexit χωρίς συμφωνία
Οι συνομιλίες ανάμεσα στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες δεν καρποφορούν· οι 27 αρνούνται να συμφωνήσουν σε νέα αναβολή της αποχώρησης του ΗΒ την 31η Οκτωβρίου ή ο Μπόρις Τζόνσον επικρατεί όντως σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές και οδηγεί τη χώρα του εκτός ΕΕ χωρίς συμφωνία. Το σενάριο προκαλεί τρόμο σε οικονομικούς κύκλους, που φοβούνται κατάρρευση της λίρας, μείωση των εξαγωγών, απογείωση του πληθωρισμού και ύφεση, με φόντο την επάνοδο των τελωνειακών δασμών και το φάσμα των ελλείψεων διατροφικών ειδών, καυσίμων και φαρμάκων. Η κυβέρνηση του Τζόνσον προετοιμάζεται ενεργά για αυτό το σενάριο, πολλαπλασιάζοντας τις ανακοινώσεις για τα δισεκατομμύρια λίρες που θα δαπανηθούν για να αμβλυνθεί το σοκ.
Brexit με συμφωνία
Λονδίνο και Βρυξέλλες καταφέρνουν να συνεννοηθούν για τον μηχανισμό ασφαλείας ως προς τα σύνορα με την Ιρλανδία, το πολυσυζητημένο backstop, που έχει σκοπό να αποφευχθεί η δημιουργία «σκληρών συνόρων» ανάμεσα στη βρετανική επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, χώρα μέλος της ΕΕ. Το Λονδίνο θα πρέπει να παρουσιάσει για αυτό νέες προτάσεις ώστε να αντικατασταθεί το backstop, που ο Τζόνσον θέλει να απαλειφθεί καθώς προσωρινά θα διατηρούσε όλη τη χώρα εντός της τελωνειακής ένωσης με την ΕΕ. Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ επανέλαβε χθες πως η ΕΕ δεν έχει ακούσει «ως σήμερα» καμία «ρεαλιστική» πρόταση από το Λονδίνο για το ζήτημα.
Ακύρωση του Brexit
Η αντιπολίτευση των Εργατικών υπό τον Τζέρεμι Κόρμπιν κερδίζει τις πρόωρες εκλογές και με την υποστήριξη του φιλοευρωπαϊκού κόμματος των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και των Σκωτσέζων υποστηρικτών της ανεξαρτησίας οργανώνει δεύτερο δημοψήφισμα. Το όχι στην αποχώρηση από την ΕΕ επικρατεί. Πρόκειται για το όνειρο όσων τάσσονται υπέρ της παραμονής του ΗΒ στην ΕΕ, του 48% που είχαν ταχθεί υπέρ της εκστρατείας Remain στο δημοψήφισμα του 2016.
