Το 1933, ένα πραγματικά καταπληκτικό φαινόμενο, που είχε προβληματίσει τους κύκλους των ψυχικών ερευνών και είχε αναστατώσει ολόκληρη τη Σερβία, αφηγούνταν κατά κόρον οι σερβικές εφημερίδες.
Συγκεκριμένα, στη Σουμπότιτσα, μια πόλη στα βόρεια της χώρας, διέμενε μια νεαρή χήρα Αξιωματικού, η κυρία Πρόζιν. Η γυναίκα αυτή ούτε μέντιουμ υπήρξε ποτέ, ούτε καν είχε ενδιαφερθεί για τα μυστήρια του πνευματισμού.
Επίσης, δεν είχε διόλου ασχοληθεί και με τη μουσική, μιας και οι γονείς της δε διέθεταν τα μέσα να τη στείλουν σε κάποιο ωδείο. Άλλωστε, δεν είχε καμιά κλίση από τα μικρά της χρόνια στο πεντάγραμμο, αφού προτιμούσε να παρακολουθεί στο πλάι της μητέρας της τα μυστικά της μαγειρικής.
Ο άντρας της, Αξιωματικός του Σερβικού Στρατού, της είχε αφήσει μια μικρή περιουσία, από την οποία διαβίωνε η νεαρή χήρα.
Λίγο καιρό πριν, η κυρία Πρόζιν είχε υποστεί εγχείρηση των αμυγδαλών. Την πρώτη νύχτα, όμως, που βγήκε από την κλινική, είχε ένα παράξενο όνειρο. Ονειρεύτηκε ότι στεκόταν σε μια μεγάλη εξέδρα και τραγουδούσε ένα ωραιότατο μελαγχολικό τραγούδι, το οποίο είχε κατασυγκινήσει όλους όσους το άκουσαν.
Το παράδοξο ήταν ότι δυο-τρεις φορές που ξύπνησε τη νύχτα, το θυμόταν τόσο καλά, σαν να το ήξερε από πάντα. Στην αρχή, φαντάστηκε ότι κάπου θα το είχε ακούσει να το τραγουδούν και γι’ αυτό της είχε αποτυπωθεί τόσο καλά. Μα, το μεσημέρι της επόμενης ημέρας το ξέχασε ολωσδιόλου και οι προσπάθειές της να το επαναφέρει στη μνήμη της απέτυχαν.
Η κυρία Πρόζιν, η νεαρή Σέρβα που παρουσίαζε το καταπληκτικό φαινόμενο να συνθέτει μουσική στον ύπνο της
Απέναντι από το σπίτι της κυρίας Πρόζιν έμενε ένας επαγγελματίας μουσικός, ο κύριος Πόποβιτς. Ο μουσικός έτυχε να ακούσει μερικές φορές τη χήρα να τραγουδάει το πρωί τα ωραία μελωδικά τραγούδια, που ονειρευόταν κάθε βράδυ. Από καθαρά επαγγελματική περιέργεια, τη ρώτησε σε ποιον σπουδαίο συνθέτη οφείλονταν οι άλλοτε γλυκιές και νοσταλγικές μελωδίες και οι άλλοτε εύθυμες και ζωηρές.
Με τη συνήθη αφέλειά της, η κυρία Πρόζιν του απάντησε ότι τις ονειρευόταν τα βράδια και τις τραγουδούσε το πρωί. Ο μουσικός θεώρησε τον εαυτόν του προσβεβλημένο μετά την απρόσμενη αυτή απάντηση, γιατί ήταν βέβαιος ότι η χήρα τον ειρωνευόταν.
Αλλά, όταν η νεαρή γυναίκα του εξήγησε όλες τις λεπτομέρειες του παράξενου αυτού φαινομένου, τότε ο μουσικός της ζήτησε την άδεια να σημειώνει κάθε πρωί τα τραγούδια, που έβλεπε τις νύχτες στον ύπνο της η κυρία Πρόζιν. Εκείνη δέχτηκε χωρίς καμία αντίρρηση, αφού άλλωστε το μεσημέρι της επόμενης ημέρας είχε ήδη ξεχάσει τις μελωδίες. Έτσι, ο έξυπνος μουσικός άρχισε να καταγράφει τα… ονειρεμένα αυτά άσματα κάθε πρωί με μεγάλη επιμέλεια.
Ο Πόποβιτς είχε καταγράψει 160 πανέμορφα τραγούδια, προϊόντα ανεξήγητων μουσικών ονείρων, προερχόμενα από μια γυναίκα με μηδενική μουσική παιδεία και φυσικά, ο άνθρωπος αυτός σκεφτόταν να τα αξιοποιήσει προς ίδιον όφελος, ελπίζονταν να κάνει την τύχη του.
Εξαιρετικά ωραία ήταν μια ωδή «Άβε Μαρία», η οποία εψάλη και δημόσια με την ευκαιρία κάποιας εκκλησιαστικής εορτής και συγκίνησε μέχρι δακρύων τους ακροατές με την υπέροχη τρυφερότητά του και με το νοσταλγικό του πάθος.
Ήδη, αυτή η ωδή, μετά τη γνωστοποίηση αυτής της φοβερής ιστορίας στον σερβικό Τύπο, ακουγόταν σε όλες τις εκκλησίες της Σουμπότιτσας. Οι εφημερίδες της εποχής υπογράμμιζαν το γεγονός πως οι συγκλονιστικές μελωδίες γεννήθηκαν από τα όνειρα μιας γυναίκας, που δεν ήξερε να γράφει ούτε τη νότα «ντο».
Η αλλόκοτη αυτή ιστορία της κυρίας Πρόζιν κινητοποίησε τους πνευματιστές, οι οποίοι επιχείρησαν να την υπνωτίσουν. Όλες τους οι προσπάθειες, όμως, δεν καρποφόρησαν, καθώς η νεαρή χήρα παρέμενε απαθής στην επίδραση του υπνωτισμού.
Οι ιατροί, άλλωστε, ισχυρίζονταν ότι πιθανόν η απροσδόκητη μουσικοσυνθέτρια να άκουγε πολλή μουσική κατά τη διάρκεια της ημέρας και τις νύχτες να τις αναπαρήγαγε υποσυνείδητα.
Εν τούτοις, γνωστή προσωπικότητα από τον κύκλο των ψυχικών ερευνών αποφάνθηκε ότι παρόμοια φαινόμενα χαρακτηρίζονταν από τον πνευματισμό ως περιπτώσεις λανθάνοντος ταλέντου και παρατηρούνταν μερικές φορές.
Η γυναίκα που δε γνώριζε τίποτε για μουσική και συνέθετε αριστουργήματα στον ύπνο της, αποτέλεσε μέγα γεγονός στη Σερβία και πολλοί ήταν εκείνοι που πάσχιζαν να κατανοήσουν το περίεργο αυτό φαινόμενο.
Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ», στις 10/10/1933
