Ηθική θα διδάσκονται όσοι μαθητές θα παίρνουν απαλλαγή από τα Θρησκευτικά. Αυτό αποφάσισε το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, δρομολογώντας τις ενέργειες για κατάρτιση του προγράμματος σπουδών και τη συγγραφή των βιβλίων.
Η απόφαση είναι ειλημμένη από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή» και έσκασε σαν βόμβα αφού γεννάει πολλαπλά ερωτήματα ως προς τη φύση και τον προσανατολισμό του νέου μαθήματος.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Σε ποια βιβλία έχουν γίνει αλλαγές για το νέο σχολικό έτος - Επανέρχεται το «καλάθι των μαθητών»
Η θεσμοθέτηση νέου μαθήματος εκτιμάται ότι θα αυξήσει τις αιτήσεις για απαλλαγή από γονείς μαθητών, οι οποίες σήμερα είναι γύρω στις 10.500 ετησίως.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα όσα ορίζει το υπουργείο Παιδείας, «μαθητές οι οποίοι δεν είναι xριστιανοί oρθόδοξοι (δηλαδή αλλόθρησκοι, ετερόδοξοι, άθρησκοι, άθεοι, αγνωστικιστές), μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να απαλλαγούν από την υποχρέωση παρακολούθησης του μαθήματος των Θρησκευτικών, υποβάλλοντας σχετική αίτηση στον διευθυντή της σχολικής μονάδας στην οποία θα αναφέρεται το εξής: “Λόγοι θρησκευτικής συνείδησης δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή (μου ή του παιδιού μου) στο μάθημα των Θρησκευτικών”.
Η αίτηση υπογράφεται από τον μαθητή, εάν είναι ενήλικος, ή και από τους δύο γονείς/κηδεμόνες του, εάν είναι ανήλικος». Με βάση απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, για όσους μαθητές παίρνουν απαλλαγή η πολιτεία οφείλει να εισαγάγει εναλλακτικό μάθημα για τους απαλλασσόμενους.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», τα σενάρια που εξετάστηκαν για τον τύπο του μαθήματος ήταν ένα ουδετερόθρησκο ή ένα απολύτως θρησκειολογικό μάθημα. Τελικά επελέγη οι μαθητές να διδάσκονται Ηθική.
Θα διδάσκεται από τη Γ΄ Δημοτικού έως τη Γ΄ Λυκείου, αλλά για να συγκροτηθεί ένα τμήμα θα πρέπει να έχουν πάρει απαλλαγή από τα Θρησκευτικά τουλάχιστον 10 μαθητές σε μία τάξη.
Πενταμελής επιτροπή
Το μάθημα θα διδάσκεται στις χρονιές και τις ώρες που διδάσκονται και τα Θρησκευτικά, δηλαδή από την Γ΄ Δημοτικού έως την Γ΄ Λυκείου (τα Θρησκευτικά διδάσκονται εβδομαδιαίως στο Δημοτικό 2 ώρες σε Γ΄ και Δ΄ , από μία ώρα σε Ε΄ και ΣT΄, από 2 ώρες στις τρεις τάξεις του Γυμνασίου, και 2-2-1 είναι οι ώρες σε Α΄-Β΄-Γ΄ Λυκείου αντίστοιχα).
Βεβαίως, για να συγκροτηθεί ένα τμήμα Ηθικής θα πρέπει να έχουν πάρει απαλλαγή τουλάχιστον 10 μαθητές σε μία τάξη. Αρα, όπως προκύπτει, αυτό θα συμβεί στις μεγάλες περιφέρειες της χώρας και όπου υπάρχει συγκέντρωση αλλοθρήσκων. Στην περίπτωση που απαλλαγή από τα θρησκευτικά πάρουν λιγότεροι από δέκα μαθητές σε μία τάξη, τότε αυτοί την ώρα των Θρησκευτικών είτε θα παρακολουθούν άλλα μαθήματα σε κάποιο άλλο τμήμα της τάξης τους, είτε θα κάνουν κάποια ερευνητική εργασία (project).
Για την κατάρτιση των προγραμμάτων σπουδών έχει οριστεί από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) πενταμελής επιτροπή. Συντονιστής του έργου ορίστηκε ο κ. Στέλιος Βιρβιδάκης, ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα υπόλοιπα μέλη της επιτροπής θα είναι η κ. Βάσω Κιντή, καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο ΕΚΠΑ, η κ. Αννα Ντιντή, εξειδικευμένη στο πεδίο της διδασκαλίας της Φιλοσοφίας και Ηθικής στα παιδιά, ο κ. Σταύρος Καραγεωργάκης, φιλόλογος σε σχολείο της Θεσσαλονίκης, και η κ. Χαρινέλα Τουρνά, σχολική σύμβουλος. Οπως ανέφερε χθες στην «Κ» ο κ. Βιρβιδάκης, το μάθημα θα αναφέρεται σε ηθικές αξίες, και για τη διαμόρφωση της ύλης του ανά τάξη θα μελετηθούν αντίστοιχες περιπτώσεις στο εξωτερικό. Ενδεικτικά, στη Γερμανία σε κάποια κρατίδια διδάσκεται ηθική φιλοσοφία σε όσους μαθητές απαλλάσσονται από τα Θρησκευτικά. Επίσης, στόχος είναι το πρόγραμμα σπουδών να διαμορφωθεί με βάση την ηλικία των μαθητών, ενώ κρίσιμο είναι ποια ειδικότητα θα επιλεγεί να το διδάξει.
Οι πρώτες σκέψεις κάνουν λόγο για σύνταξη δύο βιβλίων του μαθήματος για το δημοτικό και από ένα σε γυμνάσιο και λύκειο. Προς το παρόν δεν έχει αποσαφηνιστεί, αλλά προτεραιότητα φαίνεται να έχουν οι φιλόλογοι και οι θεολόγοι. Δικαίωμα μπορούν να κατοχυρώσουν και οι απόφοιτοι τμημάτων κοινωνικής ανθρωπολογίας. Επίσης, πρέπει να βρεθούν επιπλέον αίθουσες για τη διδασκαλία του μαθήματος. Μετά την κατάρτιση του προγράμματος σπουδών, θα γίνει πιλοτική εφαρμογή του στα Πειραματικά Σχολεία και κατόπιν θα εισαχθεί στα σχολεία, «το νωρίτερο από το 2027», όπως δήλωσε στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας.
Σήμερα οι μαθητές που παίρνουν απαλλαγή από τα Θρησκευτικά «εάν δεν παραμένουν στο προαύλιο την ώρα του μαθήματος, μπορεί να παρακολουθούν μάθημα σε κάποιο άλλο τμήμα», όπως ανέφερε στην «Κ» έμπειρος θεολόγος. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως δεν κάνουν τίποτε.
«Να δοθεί ως βοήθημα και η Καινή Διαθήκη»
Τη διανομή της Καινής Διαθήκης στους μαθητές ζητεί από το υπουργείο Παιδείας η Πανελλήνια Ενωση Θεολόγων (ΠΕΘ). Συγκεκριμένα, η Ενωση θεωρεί ότι η Καινή Διαθήκη πρέπει να δοθεί ως σχολικό βοήθημα στους μαθητές όταν ξεκινούν το γυμνάσιο.
Ειδικότερα, σε επιστολή προς τον υπουργό Παιδείας Κυριάκο Πιερρακάκη η ΠΕΘ αναφέρει ότι «το αίτημα για χορήγηση ενός αντιτύπου της Καινής Διαθήκης, ως σχολικό εγχειρίδιο στους μαθητές της Α΄ Γυμνασίου των Γυμνασίων της χώρας, το οποίο θα χρησιμοποιείται κατόπιν και για όλες τις υπόλοιπες τάξεις γυμνασίου και λυκείου στο μάθημα των Θρησκευτικών, στηρίζεται εκτός των άλλων και στο γεγονός ότι σε πολλά μαθήματα, εκτός των κυρίως σχολικών βιβλίων, το υπουργείο Παιδείας διανέμει στους μαθητές επιπλέον βοηθήματα, όπως τετράδια εργασιών, εργαστηριακούς οδηγούς κ.ά.».
«Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο η εκτύπωση και διανομή της Καινής Διαθήκης στους μαθητές μπορεί να ενταχθεί στο πλαίσιο της απαραίτητης για τη διδασκαλία του θρησκευτικού μαθήματος χρήσης του σημαντικότερου θεολογικού “βοηθήματος”, που αποτελεί την πηγή, τη βάση και το θεμέλιο όλης της χριστιανικής θεολογίας», προσθέτει η Ενωση. Μάλιστα, αναφέρει ότι καθώς σχεδιάζεται η εφαρμογή του πολλαπλού βιβλίου, «η παροχή της Καινής Διαθήκης θα πρέπει να καθιερωθεί, ανεξαρτήτως της επιλογής του κυρίως σχολικού εγχειριδίου Θρησκευτικών, που θα γίνεται από τους διδάσκοντες Θεολόγους. Αλλωστε, με τον ίδιο τρόπο θα συνεχίσουν προφανώς να παρέχονται σε όλους του μαθητές τα βιβλία της Γραμματικής και του Συντακτικού για τις ανάγκες των φιλολογικών μαθημάτων, ανεξαρτήτως των βιβλίων που θα επιλέγονται στα πλαίσια εφαρμογής του πολλαπλού βιβλίου».
Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων
Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (ΠΕΘ), που εκπροσωπεί τη μεγάλη πλειοψηφία των Θεολόγων της χώρας, αναφέρει σε ανακοίνωση της για το θέμα πως πληροφορήθηκε από δημοσιογραφικές πηγές, ότι το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων αποφάσισε, όσοι μαθητές παίρνουν απαλλαγή από τα Θρησκευτικά, να διδάσκονται το μάθημα της Ηθικής, «προκειμένου να αποτραπεί η δημιουργία “ελεύθερης ώρας” και ο κίνδυνος απομακρύνσεως τους από το μάθημα των Θρησκευτικών, χωρίς αποχρώντα λόγο».
Η ΠΕΘ, δεν αντιτίθεται στη συγκεκριμένη απόφαση του Υπουργείου, καθώς θεωρεί, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους του ζητήματος, ότι, κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Εν προκειμένω, ως προς το Μάθημα, που θα διδάσκονται οι απαλλασσόμενοι μαθητές/τριες, η θέση μας είναι ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι οφείλουν να σέβονται τη θρησκευτική ελ
ευθερία όλων των μαθητών και φυσικά και αυτών των κατηγοριών που απαλλάσσονται, καθώς είναι απαραβίαστη, σύμφωνα με το Σύνταγμα. Επομένως, πολύ ορθά, οι απαλλασσόμενοι μαθητές θα πρέπει να διδάσκονται ένα ουδέτερο, από θρησκευτικής πλευράς, μάθημα «Ηθικής» ή κατά τη γνώμη μας «Ηθικοκοινωνικής Αγωγής». Οι πλείστες χώρες της Ευρώπης προσφέρουν, για τις κατηγορίες αυτές των απαλλασσομένων από τα Θρησκευτικά μαθητών, ένα τέτοιο μάθημα Ηθικής, με στόχο το μάθημα αυτό να διδάσκει τους ηθικοκοινωνικούς κανόνες και να καλλιεργεί την ηθικοκοινωνική ανάπτυξη αυτών των συγκεκριμένων μαθητών. Έτσι, το μάθημα αυτό δεν έχει μεν θρησκευτικό προσανατολισμό, έχει, όμως, στο περιεχόμενό του όλες τις απαραίτητες ηθικοκοινωνικές δεξιότητες και ικανότητες, για να μπορούν να εντάσσονται και οι απαλλασσόμενοι μαθητές/τριες ομαλά στην ηθικοκοινωνική ζωή της χώρας.
Δεν μπορούμε, δηλαδή, να απαιτούμε από τους γονείς και τους μαθητές, που δηλώνουν άθεοι, αγνωστικές, αλλόδοξοι ή ετερόθρησκοι, να σέβονται το δικαίωμα της δικής μας θρησκευτικής ελευθερίας να διδασκόμαστε την πίστη της επιλογής μας και εμείς να μην σεβόμαστε το δικαίωμα της δικής τους επιλογής να μην διδάσκονται θρησκείες. Και για να μην υπάρχουν παρανοήσεις, θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε, στο σημείο αυτό, ότι γονείς, που δήλωναν άθεοι και αγνωστικιστές, είχαν εκφράσει ήδη παλαιότερα την επιλογή τους, προσφεύγοντας κατά του Πολυθρησκειακού - θρησκειολογικού μαθήματος Θρησκευτικών, που είχε εισαχθεί το 2016 επί ΣΥΡΙΖΑ (Φίλη – Γαβρόγλου) και ζητώντας απαλλαγή από αυτό.
Υπάρχει, τέλος, διάχυτη η αίσθηση ότι οι Θεολόγοι αυτής της μικρής ομάδας που συνέγραψαν και στήριξαν τα ακυρωθέντα από το Συμβούλιο της Επικρατείας, Προγράμματα των Φίλη - Γαβρόγλου και οι οποίοι προτείνουν ένα θρησκειολογικό μάθημα για τους απαλλασσόμενους μαθητές/τριες, δεν το πράττουν επειδή ενδιαφέρονται, όντως, για τα δικαιώματα αυτών των μαθητών/τριών, αλλά, προφανώς, για τους δικούς τους συγκεκριμένους λόγους και σχεδιασμούς. Διότι, μέχρι τώρα, δεν φαινόταν να τους ενοχλεί το γεγονός ότι οι μαθητές/τριες, που απαλλάσσονταν από το μάθημα των Θρησκευτικών, περιφέρονταν τις περισσότερες φορές, άσκοπα στο χώρο του σχολείου, ούτε ενδιαφέρθηκαν να προτείνουν κάποια λύση γι΄ αυτό.
Η άποψη λοιπόν, ότι ένα μάθημα θρησκειολογικό είναι προτιμότερο από την Ηθική, έχει συγκεκριμένη στόχευση η οποία, όμως, αντιστρατεύεται τη θρησκευτική ελευθερία των μαθητών που αιτούνται απαλλαγή. Συνεπώς, η απόφαση του Υπουργείου Παιδείας να ορίσει για τους αιτούμενους απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών, ένα μάθημα Ηθικής, προβάλλει λογική, λειτουργική και νόμιμη.
Όλες τις παραπάνω σκέψεις μας θα επιδιώξουμε το συντομότερο δυνατόν να τις εκθέσουμε αναλυτικά στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας.
