Μείωση στον αριθμό των εξαφανισμένων παιδιών, αλλά ταυτόχρονη αύξηση των εξαφανίσεων που οφείλονται στην ευρεία χρήση του Διαδικτύου που έφερε η πανδημία, καταγράφει το Χαμόγελο του Παιδιού το 2020, σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία του που παρουσίασε σήμερα, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Εξαφανισμένων Παιδιών.
Όπως επισήμανε ο πρόεδρος του οργανισμού, Κώστας Γιαννόπουλος, συνολικά το 2020 και το πρώτο τετράμηνο του 2021 δηλώθηκαν 122 εξαφανίσεις παιδιών. Ο αριθμός αυτός είναι μειωμένος σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, οπότε τα εξαφανισμένα παιδιά ανήλθαν σε 163. Όπως εξηγεί στο ΑΜΠΕ ο Στέφανος Αλεβίζος, συντονιστής του Εθνικού Κέντρου για τα Εξαφανισμένα και θύματα εκμετάλλευσης παιδιά του Χαμόγελου του Παιδιού, φαίνεται ότι έχει παίξει ρόλο η πανδημία και ο περιορισμός μέσα στο σπίτι για τη μείωση των εξαφανίσεων, «όμως βλέπουμε ότι με το που γίνεται άρση του lockdown, οι εξαφανίσεις αυξάνονται αριθμητικά».
Την ίδια ώρα, πάντως, σε ευρωπαϊκό επίπεδο η ευρωπαϊκή ομοσπονδία Missing Children Europe διαπιστώνει ότι το 2020 υπήρξε αύξηση 17% στις υποθέσεις που καταγγέλθηκαν στην Ευρωπαϊκή Γραμμή σε όλες τις χώρες σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Συναγερμός στις αρχές μετά την εξαφάνιση 17χρονης στο Περιστέρι
Στην Ελλάδα, από τις 122 εξαφανίσεις παιδιών, οι 101 αφορούσαν στο 2020 και οι 21 στο πρώτο τετράμηνο του 2021. Συγκεκριμένα, από τις 101 εξαφανίσεις ανηλίκων του 2020, οι 64 ήταν φυγές, οι δέκα γονικές αρπαγές και οι 26 εξαφανίσεις, ενώ σε μία περίπτωση υπήρξε εξαφάνιση ασυνόδευτου ανηλίκου. Ο συνολικός αριθμός παιδιών προσφύγων και μεταναστών στις παραπάνω κατηγορίες ήταν 24 (οκτώ φυγές, 15 ανησυχητικές εξαφανίσεις και μία εξαφάνιση ασυνόδευτου). Από τα 101 παιδιά, η πλειοψηφία ήταν ηλικίας 13-18 ετών, τα 16 ανήκαν στην ηλικιακή ομάδα 7-12 και 13 παιδιά ήταν κάτω των έξι ετών. Τα 74 ήταν κορίτσια και τα 27 αγόρια. Επίσης, 39 παιδιά συνεχίζουν να αναζητούνται από προηγούμενα έτη.
Το πρώτο τετράμηνο του 2021 τα περιστατικά εξαφανίσεων ανηλίκων ήταν 21, από τα οποία τα 14 φυγές, το ένα γονική αρπαγή, τα δύο αρπαγές από τρίτο πρόσωπο, τα τρία ανησυχητικές εξαφανίσεις και το ένα εξαφάνιση ασυνόδευτου ανηλίκου. Τα 15 από τα παιδιά ήταν κορίτσια, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία (17) αφορούσε σε ηλικίες 13-18 ετών. Έξι περιστατικά συνολικά αφορούσαν σε παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες.
Σύμφωνα με τον κ. Αλεβίζο, το προφίλ του παιδιού που εξαφανίστηκε τόσο το 2020 όσο και το 2021 ήταν κορίτσι, εφηβικής ηλικίας και ελληνικής καταγωγής. Ανάμεσα στις δύο χρονιές διαφοροποιείται όμως η αιτία φυγής, καθώς το 2020 αιτία ήταν οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια, ενώ το 2021 είναι η χρήση του Διαδικτύου. «Ο περιορισμός στο σπίτι λόγω της πανδημίας και η αύξηση της χρήσης του Διαδικτύου μας δίνει το κλειδί για τις εξαφανίσεις των παιδιών», λέει ο ίδιος, ωστόσο διευκρινίζει ότι «η πανδημία και το λοκντάουν είναι φαινόμενα εν εξελίξει, οπότε μένει να δούμε στο τέλος του χρόνου αν αυτή η τάση επιβεβαιώνεται ή όχι».
Σύμφωνα με τα πανελλαδικά στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Γραμμής για τις Εξαφανίσεις (116000) για το 2020, κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς έγιναν 10.421 τηλεφωνικές κλήσεις οι οποίες αφορούσαν σε δήλωση νέας εξαφάνισης (33%), πληροφορίες για παιδί που αναζητείται (46%) και πληροφορίες για τις δράσεις του οργανισμού για τις περιπτώσεις εξαφανίσεων ανηλίκων (21%). Το πρώτο τετράμηνο του 2021 (Ιανουάριος- Απρίλιος), στην Ευρωπαϊκή Γραμμή για τις Εξαφανίσεις έγιναν δεκτές 4.718 τηλεφωνικές κλήσεις, εκ των οποίων οι 3.939 αφορούσαν σε δήλωση νέας εξαφάνισης (27,27%), πληροφορίες για παιδί που αναζητείται (61,82%) και πληροφορίες για τις δράσεις του οργανισμού για τις περιπτώσεις εξαφανίσεων ανηλίκων (11,45%). Όπως σχολιάζει ο κ. Αλεβίζος οι κλήσεις το πρώτο τετράμηνο του 2021 είναι ήδη οι μισές των κλήσεων που έγιναν το 2020.
Τα αντίστοιχα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας για εξαφανίσεις παιδιών το 2020, που παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση, αφορούν στη δήλωση 260 αγνοούμενων παιδιών από την οικία τους, από τα οποία βρέθηκαν τα 232, και 992 αγνοούμενα ασυνόδευτα παιδιά, από τα οποία βρέθηκαν τα 414. Και τα στοιχεία της ΕΛΑΣ, όπως και αυτά του «Χαμόγελου του Παιδιού», καταδεικνύουν οριακή μείωση των εξαφανίσεων παιδιών το 2020 σε σχέση με το 2019, το οποίο η διευθύντρια της Υποδιεύθυνσης Αναζητήσεων Αρχείων και Ταυτοτήτων της ΕΛΑΣ, Μαρία Τυλιγάδη, απέδωσε στην πανδημία του κορονοϊού.
Ωστόσο, η κ. Τυλιγάδη επισήμανε ότι τα στοιχεία δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα, καθώς όταν ο ανήλικος ανευρίσκεται οι γονείς συχνά δεν δηλώνουν την ανεύρεσή του, ενώ όσον αφορά τους αλλοδαπούς ανήλικους οι γονείς συχνά αλλάζουν διευθύνσεις ή τηλέφωνα και είναι δυσχερής η επικοινωνία της αστυνομίας μαζί τους. Επίσης, όσον αφορά στα ασυνόδευτα παιδιά οι αριθμοί δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα γιατί έχει διαπιστωθεί ότι κάποιοι φεύγουν από μια δομή και μετακομίζουν σε άλλη, όπου βρίσκονται συγγενείς ή φίλοι τους, χωρίς να υπάρχει ενημέρωση των αρμόδιων για τη μετακίνηση αυτή. Το φαινόμενο αυτό, πάντως, πρόσθεσε ότι «είμαστε στην τελική φάση να το εξαλείψουμε».
Τέλος, το ποσοστό ανεύρεσης πανελλαδικά ανέρχεται σε 89,23%, το οποίο σύμφωνα με την κ. Τυλιγάδη είναι το μεγαλύτερο πανευρωπαϊκά και ένα από τα υψηλότερα σε όλο τον κόσμο.
Συνεργασία φορέων
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Λευτέρης Οικονόμου, επισήμανε ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου των εξαφανίσεων ανηλίκων «έγκειται στην πολυεπίπεδη και στενή συνεργασία μεταξύ συναρμόδιων υπουργείων, φορέων και ΜΚΟ, ώστε η διαχείριση τέτοιων περιστατικών να είναι η πλέον ενδεδειγμένη και να αποφέρει απτά αποτελέσματα». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι με το σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ υπουργείου και Χαμόγελου του Παιδιού, που υπογράφηκε τον Ιανουάριο 2020, η συνεργασία περιλαμβάνει πλέον υποθέσεις εξαφανίσεων ευάλωτων ενηλίκων 18-65 ετών.
Ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, Αλκιβιάδης Στεφανής, υπογράμμισε ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις «είναι αρωγός και συμπαραστάτης του έργου του Χαμόγελου του Παιδιού συμβάλλοντας ενεργά με προσωπικό, μέσα και υλικό με σκοπό την ενίσχυση διαδικασιών ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης της κοινής γνώμης και ανάπτυξης ισχυρών μηχανισμών άμεσης επέμβασης για τη διαχείριση αυτού του ευαίσθητου φαινομένου».
Η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Σοφία Βούλτεψη, τόνισε ότι «δίνουμε μεγάλη μάχη για την επανένωση των οικογενειών γιατί σε πολλές περιπτώσεις άνθρωποι που φεύγουν από την Τουρκία παίρνουν μαζί τους ένα παιδί που δεν είναι δικό τους επειδή θεωρούν ότι θα έχουν ευνοϊκή μεταχείριση και όταν φτάσουν στην Ελλάδα τα εγκαταλείπουν. Η δουλειά είναι πολύ σοβαρή και πολύ δύσκολη, υπάρχουν ασυνόδευτα παντού».
Την ενδυνάμωση της συνεργασίας του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με το Χαμόγελο του Παιδιού ανέδειξε ο υφυπουργός Αθλητισμού, Λευτέρης Αυγενάκης, σημειώνοντας ότι «μέσα από αυτή τη συνεργασία θέλουμε να επιβεβαιώσουμε τη δέσμευσή μας για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών. Έχουμε ευθύνη απέναντι στα παιδιά της κοινωνίας να τα προστατεύσουμε με τον καλύτερο τρόπο και να σταματήσουμε κάθε μορφή βίας».
Η σημερινή ημέρα είναι ημέρα «ευαισθητοποίησης αλλά και μνήμης για τα παιδιά που δεν βρέθηκαν ποτέ και αυτό μας δείχνει ότι αν δεν συνεργαστούμε δεν θα μπορέσει να βρεθεί λύση σε αυτό το πρόβλημα», παρατήρησε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου εργασίας, Γιώργος Σταμάτης, και πρόσθεσε ότι «αν την κοινωνία των πολιτών εμπιστευτεί η ίδια η κοινωνία και το κράτος χωρίς παρωπίδες μπορεί να είναι αρωγός στον τομέα της προστασίας και συγκεκριμένα της παιδικής προστασίας».
«Η ασφάλεια και η φροντίδα των παιδιών και οικογενειών τους δεν είναι αγώνας ταχύτητας, είναι ένας μαραθώνιος που χρειάζεται επιμονή και εντατική δουλειά που στο δήμο Αθηναίων γίνεται με μεγαλύτερη ένταση και μεθοδικότητα και με δομές που λειτουργούν για την προστασία όλων όσων μας χρειάζονται. Στην Αθήνα πιστεύουμε ότι στο κομμάτι πρόνοιας και αλληλεγγύης τα καλύτερα αποτελέσματα τα φέρνουν οι κοινοί στόχοι και ο συντονισμός» επισήμανε ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης.
Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Χρήστο Μήττα, κάθε χρόνο στην Ευρώπη εξαφανίζονται 250.000 παιδιά, δηλαδή ένα παιδί ανά δύο λεπτά.
Τέλος, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, παρατήρησε ότι σε αυτό το πρόβλημα της εξαφάνισης παιδιών, «πέραν της ευαισθητοποίησης πολιτών σημαντικό είναι να αναλαμβάνουμε δράση, να γινόμαστε κοινωνοί μιας οργανωμένης προσπάθειας και το ρόλο αυτό στην Ελλάδα έχει αναλάβει το Χαμόγελο του Παιδιού, που δημιουργεί ένα πλέγμα προστασίας γύρω από το παιδί».
