Η «μεγάλη εξόρμηση» των Βαλκανικών Πολέμων αποτέλεσε τη «ρεβάνς» του ελληνικού στρατού για την ήττα του «Μαύρου '97» από τους Οθωμανούς, πολλαπλασίασε την έκταση της χώρας και έβαλε την Ελλάδα στη διεθνή «σκακιέρα» εν όψει της μεγάλης σύγκρουσης του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ωστόσο, η νικηφόρα έκβαση του Α' Βαλκανικού Πολέμου δεν έθεσε τέλος στο ζήτημα, καθώς οι διαφορές με τη Βουλγαρία – που οραματιζόταν τη «Μεγάλη Βουλγαρία» της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου και είχε χάσει για λίγο το «έπαθλο» της Θεσσαλονίκης- ήταν αγεφύρωτες, καθιστώντας αναπόφευκτη εξέλιξη τη διάσπαση του ενιαίου βαλκανικού μετώπου και τη σύγκρουση μεταξύ των μέχρι πρότινος συμμάχων.
Η πορεία προς τη σύγκρουση
Η ελληνική πλευρά είχε ήδη προετοιμαστεί, σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, για τη σύγκρουση με τη Βουλγαρία, υπογράφοντας συνθήκη συμμαχίας με τη Σερβία και μεταφέροντας τον κύριο όγκο του ελληνικού στρατού στην κεντρική Μακεδονία μετά τη λήξη των επιχειρήσεων κατά των Οθωμανών στην Ήπειρο.
Στο μεσοδιάστημα μεταξύ του Α' και του Β' Βαλκανικού, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, οι σχέσεις μεταξύ του ελληνικού και του βουλγαρικού στρατού ήταν τεταμένες, με επεισόδια/ αψιμαχίες στις περιοχές συγκυριαρχίας, μια κατάσταση που δεν βελτιωνόταν από την παρουσία βουλγαρικών δυνάμεων στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Η παραίτηση της κυβέρνησης Γκέσωφ και η διαδοχή της από τον Σ. Ντάνεφ- πιο δεκτικό στη «γραμμή» του βουλγαρικού επιτελείου- πρακτικά σήμανε πως «ο κύβος είχε ριφθεί» οριστικά: Η Βουλγαρία θα χτυπούσε τους δύο πρώην συμμάχους της, εξέλιξη για την οποία η Ελλάδα και η Σερβία ετοιμάζονταν.
Ο ακήρυκτος πόλεμος
Η εντολή προς τους διοικητές των βουλγαρικών στρατευμάτων να επιτεθούν εναντίον του ελληνικού και του σερβικού στρατού δόθηκε στις 15 Ιουνίου (για να εκτελεστεί 24 ώρες μετά), με σκοπό την κατάληψη όσο το δυνατόν περισσότερων εδαφών πριν τη διαμεσολάβηση των Μεγάλων Δυνάμεων. Η βουλγαρική επίθεση άρχισε το απόγευμα της 16ης Ιουνίου, σε Ελευθερές, Νιγρίτα, Μπέροβα και Καρασούλι, ενώ παράλληλα ο βουλγαρικός στρατός χτυπούσε τους Σέρβους, καταλαμβάνοντας το πρωί της 17ης Ιουνίου τη Γευγελή.
Με τον ακήρυκτο πόλεμο να έχει ξεκινήσει, προτεραιότητα για τις ελληνικές δυνάμεις αποτελούσε η εκκαθάριση της Θεσσαλονίκης: Ο αρχιστράτηγος βασιλιάς Κωνσταντίνος απέστειλε διαταγή το μεσημέρι της 17ης στον διοικητή της 2ης Μεραρχίας να δώσει τελεσίγραφο στον Βούλγαρο διοικητή των δυνάμεων στη Θεσσαλονίκη να αποχωρήσει με τη βουλγαρική δύναμη αφοπλισμένη.
Ανταπόκριση δεν υπήρξε, οπότε τα ελληνικά στρατεύματα επιτέθηκαν εναντίον των βουλγαρικών στρατώνων, εξουδετερώνοντας τη βουλγαρική δύναμη στο σύνολό της μέχρι το επόμενο πρωί, με απώλειες 60 νεκρούς, 17 τραυματίες και 1.360 αιχμαλώτους για τη βουλγαρική πλευρά (18 νεκροί και 17 τραυματίες για την ελληνική).
Ο Κωνσταντίνος κατέφθανε στη Θεσσαλονίκη ενώ ολοκληρωνόταν η εκκαθάρισή της. Ο ελληνικός στρατός περνούσε άμεσα στην αντεπίθεση.
https://youtu.be/EX5u3ERZweE
