Υποτονικό πολιτικό κλίμα στο εσωτερικό, αλλά έντονο παρασκήνιο στο εξωτερικό καταγράφεται τις πρώτες μέρες της επίσημης προεκλογικής περιόδου στα Σκόπια μετά την παραίτηση του Ζόραν Ζάεφ και την προσφυγή της γειτονικής χώρας στις κάλπες στις 12 Απριλίου. Τόσο οι Βρυξέλλες όσο και τα Σκόπια στρέφουν πλέον το βλέμμα τους στο… Ζάγκρεμπ όπου θα πραγματοποιηθεί στις 26 και 27 Μαρτίου το άτυπο Συμβούλιο Κορυφής, η έκβαση του οποίου αναμένεται να επηρεάσει τις εξελίξεις γύρω από τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις των Σκοπίων αλλά και της Αλβανίας παίζοντας παράλληλα ρόλο-βαρόμετρου και για τις εκλογές στη γειτονική χώρα.
του Τίμου Φακαλή
Στο πλαίσιο αυτό σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται τις τελευταίες βδομάδες ένας διπλωματικός μαραθώνιος προκειμένου να «αποφασιστεί», έστω και ατύπως, στο Ζάγκρεμπ ότι σε εύλογο χρονικό διάστημα θα ξεκινήσουν οι προ-ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Ε.Ε. τόσο με τα Σκόπια όσο και με τα Τίρανα (εκπληρώνοντας μια σειρά από προϋποθέσεις)- σενάριο που συγκεντρώνει σημαντικές πιθανότητες τις τελευταίες βδομάδες σύμφωνα με διπλωματικές πηγές από τα Σκόπια. Μια τέτοια υπόσχεση θα τονώσει το πολιτικό κεφάλαιο του Ζόραν Ζάεφ το οποίο «θάμπωσε» μετά το ευρωπαϊκό μπλοκάρισμα των Σκοπίων δίνοντας του πολιτικά «καύσιμα» και μια προοπτική ένταξης της χώρας στην Ε.Ε. ενόψει των εκλογών.
«Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα υπάρξει μια τεράστια πολιτική πίεση η οποία θα κλιμακώνεται όσο περνούν οι μέρες τόσο προς την Γαλλία όσο και γενικότερα, προκειμένου η άτυπη Σύνοδος να “δώσει” κάτι στον Ζάεφ, με το οποίο θα πάει στις κάλπες. Η διεθνής κοινότητα προσπαθεί να τον στηρίξει καθώς εκτιμά ότι η αξιωματική αντιπολίτευση είναι ακόμη απρόβλεπτη τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό» είπε στο ethnos.gr ο πολιτικός αναλυτής και επικοινωνιολόγος της τελευταίας κυβερνητικής πλειοψηφίας Πέτερ Αρσόφσκι. Πολιτικό σινιάλο υπέρ Ζάεφ έκανε και ο επίτροπος για τη Διεύρυνση της ΕΕ, Όλιβερ Βαρχέι, ανακοινώνοντας μεταξύ άλλων μέσα στην εβδομάδα κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στα Σκόπια επιχορήγηση-βραβείο 50 εκατ. ευρώ για τη σημαντική πρόοδο και τις μεταρρυθμίσεις που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα στη χώρα.
Προς αυτήν την κατεύθυνση παρασκηνιακά κινείται έντονα η Ιταλία η οποία και πήρε την πρωτοβουλία προκειμένου να επαναξεταστεί το θέμα της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Αλβανία και τα Σκόπια ενώ ζωηρά κινείται το τελευταίο διάστημα και η ελληνική διπλωματία. Στο πλευρό της «άτυπης» ιταλο-ελληνικής συμμαχίας υπέρ των Σκοπίων βρίσκονται και οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. «Αίσθηση μου είναι ότι και για τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο Ζόραν Ζάεφ αποτελεί καλύτερο εταίρο από τον Χρίστιαν Μίτσκοσκι αυτήν τη στιγμή. Και αυτός είναι και ο λόγος που έχει ενεργοποιηθεί η ελληνική πλευρά υπέρ του» δήλωσε στο ethnos.gr ο κ. Αρσόφσκι.
Νόμος για να λυθούν τα χέρια του Γενικού Εισαγγελέα
Εκτός όμως από τις διεθνείς πιέσεις μέσα στις επόμενες δύο βδομάδες αναμένονται εξελίξεις σχετικά με την υιοθέτηση νόμου για τον Γενικό Εισαγγελέα ο οποίος θα παρέχει σημαντικές διασφαλίσεις σχετικά με το κράτος δικαίου, απαράβατο όρο που έχει θέσει η Γαλλική Προεδρία για να «τρέξουν» οι εξελίξεις της διεύρυνσης. Με δεδομένο ότι στις 12 Φεβρουαρίου θα διαλυθεί η Βουλή η τεχνική κυβέρνηση θα κάνει μια νέα προσπάθεια προκειμένου να καταφέρει να συγκεντρώσει τον «μαγικό» αριθμό των 80 βουλευτών που απαιτούνται το οποίο αντιστοιχεί στα 2/3 του Κοινοβουλίου εκπληρώνοντας μια βασική προϋπόθεση που έχει θέση από την αρχή το Παρίσι. Η εντολή του ειδικού εισαγγελέα να χειριστεί τα αδικήματα διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος, υποθέσεις που οι τοπικές αρχές δεν μπορούσαν να διαχειριστούν επειδή επηρεάζονταν από την πολιτική εξουσία έληξε τον περασμένο Σεπτέμβριο, όμως ελάχιστες υποθέσεις ολοκληρώθηκαν. Το κοινοβούλιο αναμένεται τώρα να εγκρίνει έναν νόμο που θα επεκτείνει την εντολή του Γενικού Εισαγγελέα και στις υποθέσεις που χειρίστηκε το γραφείο του ειδικού εισαγγελέα. «Όπως και με την Συμφωνία των Πρεσπών έτσι και με το νόμο του Γενικού Εισαγγελέα εκτίμησή μου είναι ότι θα βρεθούν οι 80 βουλευτές. Σε κάθε περίπτωση όμως η ψήφιση του νόμου έχει περισσότερο συμβολικό χαρακτήρα παρά ουσιαστικό, δίνοντας ένα στίγμα ότι οι μεταρρυθμίσεις προχωρούν καθώς το σύνολο των δικών που δεν έχουν ολοκληρωθεί έχουν πάρει το δρόμο τους σε κάθε περίπτωση» παρατήρησε στο ethnos.gr ο πρώην σύμβουλος της κυβέρνησης Ζάεφ Πέτερ Αρσόφσκι.
Πέρα από την υιοθέτηση νόμου για τον Γενικό Εισαγγελέα διαβατήριο για το ευρωπαϊκό ταξίδι των Σκοπίων αποτελεί και η ολοκλήρωση της νέας μεθοδολογίας διεύρυνσης της Ε.Ε. Αν και υπάρχει σαφής μετατόπιση από την πλευρά της Γαλλίας η οποία φαίνεται έτοιμη να επανεξετάσει τη θέση της μετά το βέτο που έβαλε τον περασμένο Οκτώβριο στις δύο χώρες των Δυτικών Βαλκανίων γίνεται αγώνας δρόμου για να καταλήξουν τα μέλη της Ε.Ε. σε μια συμφωνία εκσυγχρονισμού της διαδικασία διεύρυνσης της Ε.Ε.. Ένα αίτημα που έβαλε το Παρίσι και ο Γάλλος Πρόεδρος από την αρχή το οποίο φαίνεται να ικανοποιείται.
Την ίδια ώρα το πολιτικό κλίμα στα Σκόπια δυναμιτίζεται από τη μετωπική αντιπαράθεση μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων SDSM και VMRO DPMNE. Πολιτικοί αναλυτές στα Σκόπια τόνιζαν στο ethnos.gr ότι αν και είμαστε μακριά από τις εκλογές αυτές θα εξελιχθούν ως ένα ματς «ζωής και θανάτου» για Ζάεφ και Μίτσκοσκι καθώς… όποιος χάσει χάνεται. Καθημερινές είναι οι ανακοινώσεις για παράνομους διορισμούς από την μία ή την άλλη πλευρά ενώ υποτιθέμενα ή κατασκευασμένα σκάνδαλα των προηγούμενων κυβερνήσεων κατακλύζουν συνεχώς την τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, αφήνοντας, ωστόσο, αδιάφορη την πλειοψηφία των πολιτών. Τα προβλήματα του κόσμου στην καθημερινότητα είναι τόσο πολλά που αφήνουν παγερά αδιάφορους τους πολίτες τόνιζαν διπλωματικές πηγές από τα Σκόπια. Ο λαός νιώθει απογοητευμένος τόσο από την διακυβέρνηση Ζάεφ η οποία αν και εκλέχτηκε με πολλές προσδοκίες δεν κατάφερε να τις εκπληρώσει ενώ πολλοί είναι και αυτοί που δεν ξεχνούν τις ατασθαλίες και τα σκάνδαλα του VMRO DPMNE.
Όλες οι δημοσκοπήσεις - οι οποίες ελέγχονται για την αξιοπιστία τους - δείχνουν ότι τα δύο μεγάλα κόμματα θα πάνε μέχρι τις κάλπες χέρι-χέρι, δίνοντας μικρό προβάδισμα κάθε φορά στο κόμμα που τις παραγγέλνει. Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει η συμμετοχή του κόσμου στις εκλογές ενώ σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στις κάλπες του Απριλίου θα ψηφίσουν λιγότεροι από 1 εκατ. πολίτες (έναντι 1,1 εκατ. στις προηγούμενες). Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται και οι ζυμώσεις στα αλβανικά κόμματα με το Alliance for Albanians του Ζιαντίν Σέλα, το Besa του Μπιλιάλ Κασάμι και το Alternativa, να προσπαθούν να βρουν σημεία επαφής και να συνεργαστούν προκειμένου να βγάλουν εκτός κάδρου της νέας κυβέρνησης που θα προκύψει το «αδελφό» αλβανικό κόμμα DUI.