Τη Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2021 το North Atlantic Council (NAC) ενέκρινε τη διαπίστευση του Κέντρου Αριστείας Ενοποιημένης Αντιαεροπορικής και Αντιπυραυλικής Άμυνας (IAMD CoE – Integrated Air and Missile Defense Centre of Excellence) με έδρα τα Χανιά στην Κρήτη, ως το 27ο ΝΑΤΟϊκο Κέντρο Αριστείας, την ενεργοποίησή του ως «NATO Military Body», καθώς και την απόδοση «International Status» σε αυτό.
Η αρχική απόφαση για τη δημιουργία του εν λόγω Κέντρου ελήφθη το 2016, πλην όμως από τις αρχές του 2020 και με πρωτοβουλίες των αρμόδιων φορέων του ΓΕΕΘΑ εκκίνησε και σε συντομότατο χρονικό διάστημα ολοκληρώθηκε το σύνολο των σχετικών διαδικασιών.
Ειδικότερα την Τετάρτη 08 Απριλίου 2020, υπεγράφησαν στο Allied Command Transformation (ACT) τα Operational και Functional Memorandum of Understandings (MoUs) από τα πέντε κράτη-μέλη που συμμετέχουν στο Κέντρο, καθώς και από το ACT. Στο Κέντρο συμμετέχουν η Ελλάδα ως επικεφαλής Έθνος, καθώς και η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Τουρκία και η Τσεχία ως υποστηρίζοντα Έθνη.
Τον Σεπτέμβριο 2020, πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία η 1η Συνάντηση της Διευθύνουσας Επιτροπής στα Χανιά, που σηματοδότησε την έναρξη της πολυεθνικής λειτουργίας του Κέντρου. Συμμετείχαν τα πέντε ιδρυτικά κράτη, εκπρόσωποι από το HQ AIRCOM (εκπροσωπώντας παράλληλα και τη Σλοβακία), το Joint AIR Power Competence Centre (JAPCC) και το Competence Centre for Surface Based Air and Missile Defence (CC SBAMD) (εκπροσωπώντας και την Ολλανδία), καθώς και εκπρόσωποι της Γαλλίας και της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. Παράλληλα, συμμετείχαν διαδικτυακά εκπρόσωποι από το ACT/SEE/Air C2 BMD, από το ACT/CPD, από τη Σλοβενία και την Ισπανία.
Μετά την 1η Συνάντηση της Διευθύνουσας Επιτροπής, ακολούθησε η επίσκεψη διαπίστευσης από αρμόδιο κλιμάκιο του ACT τον Οκτώβριο του 2020. Η διαδικασία διαπίστευσης στέφθηκε με επιτυχία, αποσπώντας ιδιαίτερα ευμενή σχόλια για την οργάνωση, το στελεχιακό δυναμικό, τις υποδομές, αλλά και τις ευοίωνες προοπτικές του Κέντρου. Η συγκεκριμένη διαπίστευση, η οποία είναι ιδιαίτερα απαιτητική, αποτελεί γεγονός μείζονος σημασίας, καθώς αποτελεί το κομβικό σημείο αποδοχής του Κέντρου από τη Συμμαχία ως «Κέντρο Αριστείας».
Αποστολή του Κέντρου είναι να παρέχει εξειδίκευση, τεχνογνωσία, εκπαίδευση, βέλτιστες πρακτικές, δόγματα, ανάλυση και διδάγματα στον απαιτητικό αλλά και επίκαιρο τομέα την Ενοποιημένης Αντιαεροπορικής και Αντιπυραυλικής Άμυνας, ο οποίος εκ φύσεως άπτεται όλων των πεδίων δράσης της Συμμαχίας (Ξηρά, Θάλασσα, Αέρας, Κυβερνοχώρος και Διάστημα). Ειδικότερα, το Κέντρο εστιάζει στα κάτωθι θεματικά αντικείμενα:
- Επιθετικές και Αμυντικές δράσεις προς υποστήριξη της Ενοποιημένης Αντιαεροπορικής και Αντιπυραυλικής Άμυνας (Offensive/Defensive Effects in Support of IAMD)
- Παθητική και Αντιπυραυλική Αεράμυνα (Passive Air and Missile Defense).
- Επιτήρηση (Surveillance).
- Τεχνικές και Διαδικασίες Ενοποίησης αντιαεροπορικών συστημάτων (Technical and Procedural System Integration).
- Αντιμετώπιση μη Επανδρωμένων Συστημάτων (Counter – Unmanned Aerial Systems / C-UAS).
- Αντιμετώπιση Πυραύλων-Βλημάτων, Πυροβολικού και Όλμων (Counter – Rockets, Artillery and Mortars / C-RAM).
- Ρόλος της Ενοποιημένη Αντιαεροπορική και Αντιπυραυλικής Άμυνας στην Απαγόρευση περιοχής (IAMD role in Anti-Access / Area Denial / A2 AD).
Με την έγκριση της διαπίστευσης από το NAC, η Ελλάδα προσφέρει στη Συμμαχία και σε Εταίρους ένα ακόμα πιστοποιημένο πολυεθνικό Κέντρο Αριστείας, που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς σε έναν ιδιαίτερα ελκυστικό τομέα, στον οποίο ενδιαφέρονται ιδιαίτερα να αυξήσουν την τεχνογνωσία και τις δυνατότητές τους. Αποτελεί δε μία σημαντικότατη προσθήκη στις ήδη υφιστάμενες οντότητες της ευρύτερης περιοχής των Χανίων (Ναύσταθμος Κρήτης, 115 Πτέρυγα Μάχης, Πεδίο Βολής Κρήτης, ΚΕΝΑΠ, FLS, FORACS) και ενισχύει έτι περαιτέρω το ρόλο της Κρήτης ως περιφερειακού κέντρου στρατιωτικής εκπαίδευσης και παροχής υποστήριξης, εκπληρώνοντας τον συγκεκριμένο στρατηγικό στόχο του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ.
