Μεγάλη ενόχληση προκλήθηκε στην Άγκυρα, η οποία εξέδωσε μάλιστα και ειδική ανακοίνωση μέσω του ΥΠΕΞ, λόγω της συμφωνίας ΗΠΑ-Κύπρου για την δημιουργία ενός κοινού κέντρου εκπαίδευσης για την ασφάλεια των θαλασσίων συνόρων, της ανοικτής Θάλασσας και της ασφάλειας των Λιμένων στην Λάρνακα. Και αυτό, διότι οι Τούρκοι τη θεωρούν ως κανονική μελλοντική στρατιωτική βάση των ΗΠΑ.
“Καθώς οι εντάσεις αυξάνονται μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο για τα δικαιώματα εξερεύνησης φυσικού αερίου και πετρελαίου στην περιοχή, οι ΗΠΑ έχουν ρίξει το βάρος τους στους Ελληνοκύπριους, διαταράσσοντας έτσι την ισορροπία στην περιοχή με τέτοια σχέδια”, δηλώνει φανερά ενοχλημένος Τούρκος εμπειρογνώμονας.
Στις 12 Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο υπέγραψε συμφωνία με την ελληνοκυπριακή πλευρά που προβλέπει τη δημιουργία ενός περιφερειακού κέντρου εκπαίδευσης για την ασφάλεια των συνόρων, της ανοικτής Θάλασσας και της ασφάλειας των Λιμένων (CYCLOPS) στην Λάρνακα, ξεσηκώνοντας ανεπίσημη θύελλα διαμαρτυριών από τουρκικής πλευράς.
Η τουρκική κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε για την συμφωνία που αφορά την δημιουργία αυτού του κέντρου, τονίζοντας ότι αυτή αγνοεί de facto το παράνομο κράτος στα Κατεχόμενα, (δηλαδή την αυτοανακηρυγμένη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ)).
"Το μνημόνιο συνεννόησης δεν θα εξυπηρετήσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και θα βλάψει την επίλυση του Κυπριακού", ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην Κύπρο, ο κ. Πομπέο παρενέβη σαφώς στην κλιμάκωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, “προτρέποντας” την Τουρκία να επιλύσει τη διαφωνία με διπλωματικά μέσα.
Λίγο μετά την αναχώρηση του Αμερικανού ΥΠΕΞ, η Τουρκία απέσυρε το ερευνητικό σκάφος Ορούτς Ρέις, το οποίο τώρα ελλιμενίζεται σε στην Ατάλλεια, ξεσηκώνοντας θύελλα διαμαρτυριών στην τουρκική αντιπολίτευση.
"Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν βαθιά για τις ενέργειες της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο. Οι χώρες στην περιοχή πρέπει να επιλύσουν διαφωνίες, συμπεριλαμβανομένων των ζητημάτων ασφάλειας και ενέργειας, με διπλωματικά και ειρηνικά μέσα. Οι αυξημένες στρατιωτικές εντάσεις δεν βοηθούν κανέναν εκτός από αντιπάλους που θα ήθελαν να δουν ένα διαμελισμό στη διατλαντική ενότητα", είχε τονίσει ο Πομπέο.
“Οι εκκλήσεις όμως της Ουάσινγκτον για μια ειρηνική λύση στην διαμάχη στην περιοχή της Μεσογείου δεν σχετίζεται με την απόφασή της να ρίξει το στρατηγικό βάρος της στην Λευκωσία”, σημειώνει ο Τούρκος καθηγητής Celalettin Yavuz, σύμβουλος του προέδρου του τουρκικού κόμματος (MHP), ο οποίος είναι εν αποστρατεία αξιωματικός στο τουρκικό ναυτικό.
"Αισθανόμαστε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παραπλανούν την Τουρκία σαν ένα μικρό παιδί που μπορεί εύκολα να ξεγελαστεί", επισημαίνει ο Yavuz.
"Από τη μία πλευρά οι ΗΠΑ, προμηθεύουν τους Ελληνοκύπριους με όπλα, άρουν το εμπάργκο και τους ωθούν σε στρατιωτικοποίηση, και από την άλλη, δηλώνουν την ανάγκη για έναρξη διαλόγου, ξεκινώντας διπλωματικές πρωτοβουλίες στην περιοχή. Οι ενέργειες, ο τόνος των δηλώσεων και η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών σε αυτό το ζήτημα, είναι απαράδεκτες προς την Τουρκία”, τονίζει ο Yavuz, προσθέτοντας ότι " η χώρα του είναι αυτή που προσπαθεί πάντα να χρησιμοποιεί διπλωματικές μεθόδους".
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, το νέο κέντρο ασφαλείας στην Κύπρο, θα επιτρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες και τους εταίρους της "να παρέχουν τεχνική βοήθεια σε περισσότερους τομείς που σχετίζονται με την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου των τελωνείων και των εξαγωγών, της ασφάλειας των λιμένων και των θαλάσσιων μεταφορών αλλά και της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο".
"Το CYCLOPS θα στηρίξει τις προσπάθειές μας για τον περιορισμό των κινδύνων διάδοσης που προκαλούν κακοήθεις περιφερειακοί φορείς και βίαιες εξτρεμιστικές οργανώσεις", αναφέρει η ανακοίνωση της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
“Ωστόσο, η κατάσταση γύρω από τη δημιουργία του εν λόγω κέντρου ασφαλείας στο ελληνικό τμήμα της Κύπρου είναι θεμελιωδώς διαφορετική”, τονίζει ο Yavuz, προσθέτοντας “ότι η εγκατάσταση ισοδυναμεί με μελλοντική στρατιωτική βάση.
Πιστεύω ότι αυτό το έργο των ΗΠΑ δεν έχει καμία σχέση με αντιτρομοκρατικά μέτρα και δεν μπορεί να εξηγηθεί από την εφαρμογή της στρατηγικής για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας", καταλήγει.
Η δημιουργία μιας κεκαλυμμένης αμερικανικής ναυτικής βάσης στην Κύπρο θα πυροδοτήσει σίγουρα νέες εντάσεις ανάμεσα σε ΗΠΑ-Τουρκία αφού η Άγκυρα ήδη το αξιολογεί ως απειλή για τα Κατεχόμενα.