Εντονη ανησυχία ότι οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ρευστότητα και τον κίνδυνο εξάπλωσης του πολέμου στη Συρία, ενδέχεται να οδηγήσουν κύματα προσφύγων μέσω Τουρκίας στα χερσαία περάσματα των συνόρων στον Εβρο, και όχι μόνο, διακατέχει τις ελληνικές αρχές, που σπεύδουν να ενισχύσουν με συνοριοφύλακες τη γραμμή άμυνας στο ποτάμι.
Η κατάσταση επί του παρόντος θεωρείται διαχειρίσιμη, μολονότι δεκάδες ή και εκατοντάδες Κούρδοι της Συρίας και του Ιράκ στην πλειονότητά τους, αλλά και αρκετοί Τούρκοι αντικαθεστωτικοί, διασχίζουν το ποτάμι και παραδίδονται στις ελληνικές αρχές, με προοπτική να λάβουν το πολυπόθητο χαρτί που θα τους εξασφαλίσει την –προσωρινή έστω– ελεύθερη μετακίνησή τους στο εσωτερικό.
Οι φόβοι, ωστόσο, ότι όσο πλησιάζει το καλοκαίρι η πίεση θα πολλαπλασιαστεί, εντείνονται. Πέραν του γεγονότος ότι η στάθμη του ποταμού έχει αρχίσει να πέφτει κάπως νωρίτερα λόγω πρόωρης ανομβρίας, πολλά έχουν αλλάξει στις δύο όχθες του ποταμού σε σχέση (και) με την αντιμετώπιση των ροών.
Οι πρόσφυγες, όπως είπε στην «Κ» στέλεχος της συνοριοφυλακής με μεγάλη εμπειρία, φτάνουν πλέον με τη βοήθεια των διακινητών πολύ άνετα στην τουρκική όχθη, όπου σχεδόν ανενόχλητοι επιβιβάζονται σε βάρκες και διασχίζουν το ποτάμι, ακόμα και όταν τα νερά του κατεβαίνουν ορμητικά. Ερωτηθείς, πάντως, για τις διακινούμενες πληροφορίες περί συγκέντρωσης στην πλευρά της τουρκικής Θράκης, κοντά στα σύνορα, χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών που περιμένουν σε καταυλισμούς την ευκαιρία να μπουν στην Ελλάδα, απάντησε πως κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από πουθενά.
Οταν, πάντως, τα πράγματα ήταν ακόμα καλά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, λειτουργούσαν δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών οι οποίοι διευκόλυναν τη σύλληψη προσφύγων και διακινητών προτού περάσουν το ποτάμι.
«Βλέπαμε σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά τις νύχτες με τις ειδικές κάμερες, ομάδες ατόμων να κινούνται στην τουρκική όχθη ή να πλέουν με βάρκα στην από εκεί πλευρά του ποταμού, ειδοποιούσαμε απέναντι, και τους συνελάμβαναν. Τώρα πια, ενώ τους στέλνουμε ηχητικά και οπτικά σήματα, δεν απαντάει κανείς...», πρόσθεσε ο ίδιος αστυνομικός.
Με τη σύλληψη, επίσης, των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στην Ορεστιάδα, οι περίπολοι του Στρατού και της αστυνομίας είναι ιδιαίτερα προσεκτικές και αποφεύγουν να επιχειρούν για τη σύλληψη ή την αποτροπή της εισόδου στο ημέτερο τμήμα του ποταμού ομάδων μεταναστών που έχουν «αποπλεύσει» από την τουρκική όχθη.
Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα στον Εβρο εντοπίζεται στην άλλη πλευρά και ειδικότερα στην ευκολία με την οποία φτάνουν στα σύνορα και προσεγγίζουν την τουρκική όχθη του ποταμού οι ομάδες των προσφύγων με τους διακινητές τους.
Ο Ερντογάν έχει αναπτύξει –και ενισχύσει μετά την απόπειρα πραξικοπήματος– τη χερσαία μεθόριο με την Ελλάδα, πλην των μονάδων του τακτικού στρατού, με χιλιάδες άριστα εξοπλισμένους και ορκισμένους στο όνομά του στρατοχωροφύλακες, που έχουν ως καθήκον να αστυνομεύουν τα σύνορα, εκτός από το να επιβλέπουν και τους πάντα επίφοβους κεμαλιστές του τακτικού στρατού.
Δεδομένου ότι με τέτοια συσσώρευση δυνάμεων, θεωρητικά, δεν θα έπρεπε να περνάει ούτε κουνούπι, πώς συμβαίνει να διασχίζουν την περιοχή με την άνεσή τους καθημερινά τόσοι πρόσφυγες;
Τα «στραβά μάτια»
Στρατιωτικές και αστυνομικές πηγές, που γνωρίζουν άριστα την κατάσταση και από τις δύο πλευρές του ποταμού, θεωρούν, μιλώντας στην «Κ», αδύνατο να περνούν απαρατήρητες τέτοιας έκτασης και συχνότητας μετακινήσεις, σε ελεγχόμενες στρατιωτικές ζώνες, θεωρώντας βέβαιο ότι οι τουρκικές αστυνομικές και στρατιωτικές αρχές κάνουν τα «στραβά μάτια», είτε γιατί έχουν άνωθεν εντολές είτε διότι λειτουργεί το πατροπαράδοτο «μπαξίσι» στους αξιωματικούς.
Πολλοί θεωρούν ότι ανάλογα με τις εξελίξεις στην περιοχή της Συρίας, τις διαρκώς οξυνόμενες σχέσεις την Ευρώπη και, κυρίως, τις προεκλογικές εξελίξεις, η Τουρκία μπορεί να αρχίσει να ανοίγει σιγά σιγά τις προσφυγικές κάνουλες προς την Ελλάδα και δεν αποκλείουν να έχει θέσει ήδη σε κίνηση την όλη διαδικασία ώστε να στείλει μηνύματα διεθνώς και να αυξήσει την πίεση προς την Ελλάδα που φοβάται ότι θα πλημμυρίσει.
Ενας από τους λόγους που ενισχύουν τη βεβαιότητα ότι οι τουρκικές αρχές κάνουν στον Εβρο τον «τροχονόμο» είναι και το γεγονός ότι σε ποσοστό 80% οι πρόσφυγες είναι Κούρδοι από το εμπόλεμο Αφρίν της Συρίας και το Ιράκ, και η παραμονή τους και η εγκατάστασή τους στην Τουρκία μόνο πονοκέφαλο θα προκαλούσαν στον Ερντογάν.
«Οι Τούρκοι στον Εβρο κάνουν αυτό που κάναμε εμείς στην αρχή στην Ειδομένη: απλώς διευκολύναμε τις προσφυγικές ροές να συνεχίσουν προς την Ευρώπη μέσω Σκοπίων», έλεγε άλλη, έμπειρη, αστυνομική πηγή στην «Κ».
Καθώς, λοιπόν, όλα δείχνουν ότι με την έλευση του καλοκαιριού οι ροές θα ενταθούν, η ελληνική κυβέρνηση ενισχύει τη συνοριοφυλακή, προσθέτοντας από την 1η Μαΐου 150 επιπλέον άνδρες στην υφιστάμενη δύναμη στον Εβρο.
Οσο για τους πρόσφυγες που περνούν το ποτάμι, πλην λίγων περιπτώσεων που τους περιμένει κάποιος καλοπληρωμένος διακινητής για να τους φυγαδεύσει στην Ευρώπη, οι υπόλοιποι, με το που φτάνουν, ψάχνουν να παραδοθούν στη συνοριοφυλακή, όπου καταγράφονται στα δύο αρμόδια κέντρα και με το έγγραφο προσωρινής παραμονής φεύγουν προς τη Θεσσαλονίκη και κάποιοι για την Αθήνα. Στη Θεσσαλονίκη έχει σημάνει συναγερμός και οι Αρχές αναζητούν χώρους για να εγκαταστήσουν όσους καταφθάνουν από τον Εβρο, μετακινώντας τους με μισθωμένα λεωφορεία του ΚΤΕΛ, που κάνουν χρυσές δουλειές.
Από την έντυπη έκδοση της Καθημερινής