Είναι γεγονός ότι η επιτυχής άμυνα των νησιών μας στο Αιγαίο ,αποτελεί συνισταμένη πολλών παραγόντων αλλά και αποτελεσματικής δράσης των τριών κλάδων των Ενοπλων Δυνάμεων.
Ιδιαίτερη σημασία θα έχει η εξασφάλιση αεροναυτικής υπεροχής στο Αρχιπέλαγος, με αποτέλεσμα την διασφάλιση των θαλασσίων και εναέριων διαδρόμων του Αιγαίου, που οδηγούν από την ηπειρωτική Ελλάδα προς αυτά, αφού μέσω αυτών των διαδρόμων, θα ενισχυθούν με εφεδρικές δυνάμεις-οπλικά συτήματα μέσα και πυρομαχικά οι τοπικά αμυνομενες δυνάμεις μας.
Η διασφάλιση των θαλασσίων οδών από εμάς συνίσταται σε ναυτική κυριαρχία τόσο στην επιφάνεια, όσο και στο βυθό της θάλασσας.
Η Τουρκία έχει αντιληφθεί την υποθαλάσσια υπεροχή της Ελλάδας σε Αιγαίο και ΝΑ Μεσόγειο, κυρίως χάρη στα 4 υπερσύγχρονα υποβρύχιά μας τύπου Παπανικολής κλάσης 214, από τα συνολικά 11 που διαθέτουμε, γεγονός που αποτελεί σημαντικό τροχοπέδη στα σχέδιά της για διεξαγωγή ευρείας κλίμακας αποβατική επιχείρηση, με σκοπό την κατάληψη νησιών μας.
Το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό διαθέτει έναν στόλο 12 υποβρυχίων, που αποτελείται από τέσσερα Ay-class (Type 209/1200), τέσσερα Preveze-class (Type 209T/1400) και τέσσερα Gür-class (Type 209T2/1400), όλα συμβατικά (ντίζελ-ηλεκτρικά) επιθετικά υποβρύχια, αλλά κανένα κλάσης 214.
Αντιλαμβανόμενοι οι Τούρκοι τα παραπάνω προέβησαν στην εκπόνηση προγράμματος κατασκευής νέων υποβρυχίων αλλά και εκσυγχρονισμού των υπαρχόντων τους.
Ωστόσο παρά τις τουρκικές προσπάθειες η Ελληνική κυριαρχία στον υποβρύχιο πόλεμο στο Αιγαίο για τα επόμενα χρόνια τουλάχιστον δεν αναμένεται να διασαλευθεί, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη συμφωνία αγοράς έναντι 112 εκατ. ευρώ, 44 τορπιλών DM2A4.
Σύμφωνα με τουρκικό ΜΜΕ, "η Ελλάδα έχει υπογράψει συμβόλαιο ύψους περίπου 112 εκατομμυρίων ευρώ για 44 SeaHake mod 4 Heavy Class Warfare Torpedoes. Οι παραδόσεις προγραμματίζεται να ξεκινήσουν τον Δεκέμβριο του 2023", το οποίο επισημαίνει:
"Γνωστή ότι είχε πρόβλημα με τορπίλες που χρησιμοποιούνται για τα υποβρύχια της, η Ελλάδα έκανε μια νέα κίνηση. Παρά το γεγονός ότι έχει στο απόθεμά της 4 υποβρύχια Type 214HN και 1 Type AIP, η Ελλάδα, δεν διαθέτει σύγχρονες τορπίλες και έτσι υπέγραψε συμβόλαιο με την Atlas Elektronik.
Στο πλαίσιο της σύμβασης αξίας περίπου 112 εκατομμυρίων ευρώ, το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό θα προμηθευθεί με 44 SeaHake mod 4 Heavy Class Torpedoes, γνωστές και ως DM2A4.
Η πρώτη παρτίδα των 8 τορπιλών έχει προγραμματιστεί να παραδοθεί στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό τον Δεκέμβριο του 2023.
Στόχος είναι να ολοκληρωθεί η προμήθεια 44 τορπιλών, με την παράδοση της δεύτερης παρτίδας τον Αύγουστο του 2024, της τρίτης παρτίδας τον Ιούνιο του 2025 και της τέταρτης παρτίδας το τέλος του 2025.
Η αυξανόμενη υποβρύχια ισχύς της Τουρκίας
Επί του παρόντος, το τουρκικό ναυτικό διαθέτει συνολικά 12 υποβρύχια σε 3 διαφορετικές κλάσεις.
Οι Τούρκοι αποφάσισαν ότι από φέτος και μετά, ένα υποβρύχιο θα τίθεται σε λειτουργία κάθε χρόνο και 6 υποβρύχια κλάσης Reis θα παραδοθούν στο τουρκικό ναυτικό έως το 2027.
Το αρχικό πρόγραμμα παράδοσης των υποβρυχίων ήταν :
TCG Piri Reis – 2022
TCG Hizir Reis – 2023
TCG Murat Reis – 2024
TCG Aydin Reis – 2025
TCG Seydi Ali Reis – 2026
TCG Selman Reis – 2027
Ωστόσο ο TCG PİRİREİS (S-330), το πρώτο υποβρύχιο της κλάσης REİS, γνωστό και ως Type 214TN, συνάντησε καθυστερήσεις με αποτέλεσμα να σχεδιάζεται να μπει φέτος στην υπηρεσία του Τουρκικού Ναυτικού.
Από την άλλη, οι παραδόσεις των άλλων 5 υποβρυχίων της ίδιας κλάσης θα συνεχιστούν για χρόνια και σύμφωνα με τον στόχο όλα τα υποβρύχια θα παραδοθούν έως το 2028, αντί του 2027 που ήταν η σχεδίαση που προαναφέραμε.
Παράλληλα η Τουρκία έχει εκπονήσει έργο Εκσυγχρονισμού "Half-Life" ("Ημίσειας Ζωής) 4 Υποβρυχίων κλάσης PREVEZE, ολοκληρώνοντας με επιτυχία δραστηριότητες αποδοχής ορισμένων κρίσιμων συστημάτων με ευθύνη της STM.
Επιπλέον, η εταιρεία STM ανέλαβε την ευθύνη της ενσωμάτωσης πλατφόρμας του συστήματος διαχείρισης μάχης HAVELSAN Advent-Müren, το οποίο θα ενσωματωθεί και στα υποβρύχια κατηγορίας Gür.
Η Τουρκία επίσης πρόσθεσε πρόσφατα το National Heavy Class Torpedo Roketsan AKYA στο απόθεμά της.
Το AKYA Heavy Class Torpedo μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από υποβρύχια κλάσης Reis όσο και από 12 υποβρύχια παλιάς γενιάς στο απόθεμα.
Είναι γνωστό ότι η σύμβαση του έργου Meltem-III, καλύπτει την προμήθεια συνολικά 6 αεροσκάφη ATR-72/600 και την τροποποίησή τους σε διαμόρφωση ASW και ASUW για το τουρκικό ναυτικό, ενώ καθήκοντα ανθυποβρυχιακού πολέμου θα ανατεθούν στα Aksungur UAV.
Τέλος πρόσφατα σε Διεθνή αμυντική έκθεση οι Τούρκοι παρουσίασαν το mini υποβρύχιο όχημα STM-500 που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ειδικές δυνάμεις και μπορεί να μεταφέρει έως και 6 άτομα, πραγματοποιώντας υποθαλάσσια διείσδυση σε μησιά-νησίδες-βραχονησίδες στο Αιγαίο.
Στο πλαίσιο του έργου MUREN, η μαχητική ικανότητα των υποβρυχίων αυξάνεται σημαντικά."
Συμπερασμα
Εκτίμησή μας είναι ότι παρά τις τουρκικές προσπάθειες η Ελληνική κυριαρχία στον υποβρύχιο πόλεμο στο Αιγαίο για τα επόμενα χρόνια τουλάχιστον δεν αναμένεται να διασαλευθεί, γεγονός που αποτελεί σημαντικό τροχοπέδη στα τουρκικά σχέδια για διεξαγωγή ευρείας κλίμακας αποβατική επιχείρηση με σκοπό την κατάληψη νησιών μας.
Καθίσταται ωστόσο επιτακτικό πλέον το Αιγαίο να παρακολουθείται όχι μόνο επιφανειακά αλλά και υποθαλάσσια, όπου κυρίαρχο ρόλο θα αποκτήσουν οι υποβρύχιοι αισθητήρες, οι ειδικές δυνάμεις άμεσης επέμβασης μας, καθώς και υλικά αποτροπής, όπως λόγου χάρη παραγωγείς ήχων καταστρεπτικών για τους δύτες, καθιστώντας απαγορευτική την προσέγγιση της ακτής, επιχειρώντας υποθαλάσσια διείσδυση με τα άκρως επικίνδυνα γιαυτό STM-500.
Εκτιμούμε τέλος ότι θα πρέπει να γίνει κατά προτεραιότητα η απόκτηση και τοποθέτηση σε ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ-ΡΩ-ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ, των παραπάνω συστημάτων καθώς και σε νησίδες-βραχονησίδες μας έναντι του Κόλπου Γκιουλούκ, στα μικρασιατικά παράλια ,ο οποίος αποτελεί μια περιοχή που φιλοξενεί σύμφωνα με ανοικτές πηγές Ειδικές δυνάμεις του Τουρκικού ΓΕΕΘΑ( Bordo Bereli ) αλλά και SAT.
