Η τριμερής σύνοδος κορυφής Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου που πραγματοποιήθηκε στο Ισραήλ, "έκλεισε" ευχάριστα θα λέγαμε με την κοινή διακήρυξη των ηγετών των τριών χωρών, αφού αυτή δεν αποτέλεσε ένα "αναμάσημα" των όσων ήδη έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των 3 χωρών, αλλά ανέβασε το επίπεδο συνεργασίας τους σε πολύ υψηλά επίπεδα, τα οποία άπτονται πλέον αντιμετώπισης από κοινού προκλήσεων σε ΝΑ Μεσόγειο-Κύπρο-Αιγαίο
Για τον σκοπό αυτό θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε τα σημαντικότερα σημεία της διακήρυξης της τριμερούς συνόδου όπως παρακάτω:
Αρχικά αναφέρεται ότι:
"Συμφωνήσαμε να ενισχύσουμε την συνεργασία μεταξύ των χωρών μας, για να προωθήσουμε κοινά συμφέροντα και να εργαστούμε από κοινού για την ειρήνη, τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία των εθνών μας, στη Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή.
Η τριμερής συνεργασία μεταξύ Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου αντιπροσωπεύει ένα κέντρο κοινών συμφερόντων που συνδέει Ευρώπη, Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή.
Οι κοινές αξίες μας παρέχουν μία σταθερή και διαρκή βάση για την εταιρική σχέση μας, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου.
Καλωσορίσαμε τον διορισμό του Μόνιμου Γραμματέα της Μόνιμης Γραμματείας για τους Τριμερείς Μηχανισμούς, που θα συμβάλλει σε ένα καλύτερο συντονισμό στα διάφορα πεδία συνεργασίας μας και θα ενισχύσει περαιτέρω τους δεσμούς μας"
Επισημαίνουμε εδώ τη διασύνδεση της συνεργασίας των 3 χωρών με Ευρώπη, Α. Μεσόγειο και Μ.Ανατολή στη βάση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου, αλλά και την δημιουργία θέσης Μόνιμου Γραμματέα, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο μηχανισμός συνεργασίας των χωρών θα είναι συνεχής διευκολύνοντας παράλληλα τη λήψη άμεσων αποφάσεων εφόσον απαιτηθεί.
Συνεχίζει η διακήρυξη αναφέροντας:
"Οι Συμφωνίες του Αβραάμ αντιπροσωπεύουν μια μοναδική ιστορική αλλαγή στην περιοχή και προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία για την ενίσχυση σχέσεών μας με τις χώρες του Κόλπου και της Βόρειας Αφρικής. Για τον σκοπό αυτό, χαιρετίζουμε την πρώτη από τις συναντήσεις της Πάφου που έλαβε χώρα τον περασμένο Απρίλιο με τη συμμετοχή των ΗΑΕ και δεσμευόμαστε να διευρύνουμε το πεδίο της συνεργασίας μας προς καθένα και όλους τους ενδιαφερόμενους που μοιράζονται τις ίδιες πεποιθήσεις και στόχους. Μία διπλωματία που οικοδομεί γέφυρες είναι αυτό που χρειαζόμαστε τώρα και είμαστε αποφασισμένοι να το επιτύχουμε"
Εδώ ουσιαστικά γίνεται υπόμνηση των Συμφωνιών Αβραάμ του Ισραήλ με Αραβικές χώρες, ως όχημα βελτίωσης των σχέσεων Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ με τις χώρες του κόλπου και της Βορείου Αφρικής και επιζητείται η διεύρυνση της συνεργασίας με αυτές, με προμετωπίδα τα ΗΑΕ, τα οποία εσχάτως βλέπουμε να κινούνται διπλωματικά πολύ δραστήρια.
Ακολούθως αναφέρει:
"Το πλαίσιο συνεργασίας «3+1» με τις Ηνωμένες Πολιτείες καταδεικνύει τη σημασία που αποδίδουμε στον ρόλο των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο. Προσβλέπουμε στην εντατικοποίηση της συνεργασίας μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες με στόχο το σχεδιασμό συμμετοχής των Ηνωμένων Πολιτειών, στο κατάλληλο πολιτικό επίπεδο, σε μία από τις επόμενες συναντήσεις μας σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα της ισχυρής στήριξης που επιδεικνύουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην εταιρική σχέση μας"
Εδώ ουσιαστικά δρομολογείται η συμμετοχή των ΗΠΑ στο πλαίσιο συνεργασίας των 3 χωρών, κάνοντας σαφή λόγο για την υπερδύναμη που στηρίζει και θα στηρίζει τη συνεργασία τους, με αποδέκτη φυσικά την ταραχοποιό Τουρκία.
Επίσης αναφέρει ότι:
"Σκεπτόμαστε την ενίσχυση του τριμερούς αμυντικού συντονισμού μας, που περιλαμβάνει στρατηγικό διάλογο, στρατιωτική και αμυντικο-βιομηχανική συνεργασία".
Το παραπάνω είναι σημαντικότατο εδάφιο, αφού προαναγγέλλει ώσμωση των 3 χωρών σε αυτούς τους 3 βασικότατους τομείς από πλευράς ασφάλειας.
Για το Κυπριακό αναφέρει επί λέξη:
"Εκφράζουμε την πλήρη και ακλόνητη στήριξη στη συνεχιζόμενη διαπραγματευτική διαδικασία, υπό την Αποστολή Καλών Υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών, για μία δίκαιη, συνολική και βιώσιμη επίλυση του Κυπριακού, βασισμένη στο διεθνές δίκαιο και τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών"
Μεγάλη η σημασία της εν λόγω παραγράφου, αφού εκφράζεται πλέον επισήμως η ταυτότητα απόψεων και του Ισραήλ με Ελλάδα και Κύπρο για τη βάση επίλυσης του Κυπριακού, αφού βάσει των ψηφισμάτων του ΟΗΕ που επικαλείται, υιοθετεί και το Τέλ Αβίβ την διζωνική δικοινοτική Ομοσπονδία για την Κύπρο.
Η έμμεση αναφορά στην Τουρκία-Χαμάς- Ιράν
Αναφέρει : "Καταδικάζουμε σθεναρά και απερίφραστα κάθε μορφή τρομοκρατίας, καθώς και υποκίνησης σε βίαιες ενέργειες, και καλούμε τη διεθνή κοινότητα να εργαστεί από κοινού για να περιορίσει τη μετακίνηση τρομοκρατών και ξένων μαχητών, να περιορίσει τη βοήθεια σε τρομοκρατικές οντότητες και να καταπολεμήσει τη διάδοση του εξτρεμισμού. Μας ανησυχούν οι περιφερειακοί πάροχοι που χορηγούν και χρηματοδοτούν μισθοφόρους σε διάφορα θέατρα συγκρούσεων. Η διάδοση κατευθυνόμενων οπλικών συστημάτων ακριβείας και μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων (UAVs) και πυραύλων Κρουζ είναι μια επικίνδυνη εξέλιξη την οποία είμαστε αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουμε. Ταυτόχρονα, τονίζουμε τη σημασία καταπολέμησης χρηματοδότησης της τρομοκρατίας".
Εδώ ουσιαστικά γίνεται μνεία έμμεσα αλλά σαφέστατα ,στην αντίθεση των 3 χωρών για τους Τούρκους μισθοφόρους και τα UAV που χρησιμοποίησε κατά κόρον η Άγκυρα σε Συρία, Λιβύη, Ναγκόρνο Καραμπάχ, για την Χαμάς , ISIS και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις , αλλά και για το Ιράν που τους χρησιμοποιεί, όπως και την πληθώρα πυραύλων cruise και UAV που έχει και παρέχει σε εκπροσώπους του, όπως είναι η Hesbollah του Λιβάνου, η Χαμάς, οι Χούτι της Υεμένης, αλλά χρησιμοποιούν και οι ίδιοι οι Ιρανοί IRGC ( Φρουροί της επανάστασης) στη Συρία.
Πανδημία-Ενεργειακός τομέας-Συνεργασία με βάση το Δίκαιο της θάλασσας
Στο εδάφιο αυτό λέει:
"Τονίζουμε τη σημασία ανταλλαγής γνώσεων, τεχνογνωσίας, βέλτιστων πρακτικών και τεχνολογίας, και δεσμευόμαστε να προσφέρουμε αμοιβαία βοήθεια για να ξεπεραστούν οι συνέπειες της πανδημίας.
Το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος θεωρούν τον ενεργειακό τομέα και, ειδικότερα, το φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ως στέρεα βάση για συνεργασία στην περιοχή, επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας και του σεβασμού του δικαιώματος όλων των κρατών να ασκούν τα κυριαρχικά δικαιώματά τους στην ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα τους.
Εκφράζουμε τη σημασία σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος και διαφύλαξης της σταθερότητας σε αυτή την περιοχή."
Εδώ γίνεται μνεία για την συνεργασία τους για Covid- ενέργεια, με αναφορές στο σεβασμό του δικαιώματος όλων των κρατών να ασκούν τα κυριαρχικά δικαιώματά τους στην ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα τους, "φωτογραφίζοντας" τις έρευνες στην Κυπριακή ΑΟΖ από Exxon Mobil-Total-Eni.
Εξόχως σημαντικό για την Ελλάδα είναι η αναφορά -προσήλωση και του Ισραήλ στην ασφάλεια στη ΝΑ Μεσόγειο αλλά και στο Αιγαίο.
Επιβεβαίωση του ενδιαφέροντος για East-Med και του έργου διασύνδεσης Euro-Asia Interconnector.
Αναφέρει :
"Στο πλαίσιο της συνεργασίας μας στον τομέα της ενέργειας, συζητήσαμε τον οικονομικό ρόλο του φυσικού αερίου στην περιοχή μας και το σχέδιο του αγωγού EastMed. Επαναβεβαιώνουμε τη στήριξή μας σε όλα τα σχέδια κοινού ενδιαφέροντος.
Το EastMed Gas Forum, του οποίου την Προεδρία θα αναλάβει η Κύπρος την 1η Ιανουαρίου 2022, αποτελεί μέγιστη ευκαιρία για συνεργασία και διάλογο, για τους ενδιαφερόμενους της περιοχής. Συμφωνούμε να εργαστούμε στενά για να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας για την αντιμετώπιση της πρόκλησης της κλιματικής αλλαγής, μέσω κοινών έργων, στους τομείς των καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων, της έρευνας και ανάπτυξης (R&D), και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε για την προώθηση της ενεργειακής και ηλεκτρικής διασυνδεσιμότητας μεταξύ των χωρών μας μέσω του έργου διασύνδεσης Euro-Asia Interconnector, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς ενέργειας, που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πρόσφατης συνόδου κορυφής COP26 και σε προετοιμασία της COP27 που θα διεξαχθεί στην Αίγυπτο.
Αναγνωρίζουμε τη σημασία περιφερειακής συνεργασίας στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος και επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να ενισχύσουμε περαιτέρω τη συνεργασία μας επί κοινών περιβαλλοντικών προκλήσεων, με ιδιαίτερη ευαισθησία για το νερό και τη διαχείριση υδάτινων λυμάτων και την προστασία του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος."
Εδώ ουσιαστικά επικαιροποιείται το ενδιαφέρον για τον East-Med κλείνοντας την "πόρτα" σε άλλα σενάρια , ενώ τονίζεται η σημασία των 3 χωρών ώς γέφυρες ενεργειακής και ηλεκτρικής διασυνδεσιμότητας μεταξύ Ασίας-Ευρώπης αλλά και Ισραήλ- Αιγύπτου- Κύπρου-Κρήτης -ΕΕ.
Συνεργασία για φυσικές καταστροφές
Αναφέρει ότι :
"Ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας για ενίσχυση της συνεργασίας μας στον τομέα προετοιμασίας και ανταπόκρισης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης".
Συνεπώς σε φυσικές καταστροφές σε οποιαδήποτε από τις τρείς χώρες, οι άλλες δύο θα την συνδράμουν με μέσα και δυνάμεις.
Σχέσεις Ισραήλ -ΕΕ - Μεταναστευτικό
Τέλος, αναφέρεται κάτι πάρα πολύ σημαντικό αναφορικά με το ρόλο γέφυρας που αναλαμβάνουν Ελλάδα και Κύπρος για την ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Ισραήλ, αναφέροντας:
"Επαναβεβαιώνουμε τη σταθερή δέσμευσή μας για την ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Ισραήλ. Υπογραμμίζουμε την ανάγκη προώθησης συνεργασίας στο πλαίσιο της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ, και άμεσης σύγκλησης Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ.Η συνεχιζόμενη αναταραχή στην περιοχή μας έχει πυροδοτήσει άνευ προηγουμένου μεταναστευτικές ροές που θέτουν προκλήσεις και μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με πολυμερή, πολύπλευρη δράση".
Επιχειρείται λοιπόν η περαιτέρω προσέγγιση Ισραήλ-ΕΕ, αλλά και η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού που απαιτεί πολυμερείς συνεργασίες.
