Οι αυξήσεις των τιμών του φυσικού αερίου έχουν αρχίσει να πλήττουν τις βιομηχανικές δραστηριότητες, απειλώντας ότι θα πλήξουν και την ανάκαμψη στις ευρωπαϊκές οικονομίες με τριπλή πτώση μειωμένης αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, χαμηλότερη βιομηχανική παραγωγή και υψηλότερο λειτουργικό κόστος.
Γιγάντιες ευρωπαϊκές εταιρείες, από τα χημικά και τα ορυχεία μέχρι τον κλάδο των τροφίμων, λένε ότι οι τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος, αγγίζουν τα περιθώρια κέρδους τους και αναγκάζουν ορισμένες από αυτές να περιορίσουν τις δραστηριότητές τους.
Το νέο είδος ενεργειακής κρίσης που βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη, με τις τιμές να ανεβαίνουν και την αγορά να προβλέπει ελλείψεις, έχει τις ρίζες του αρκετά βόρεια, στην Ευρώπη και στις ενεργειακές επιλογές τόσο της Ε.Ε. όσο και μεμονωμένων κρατών-μελών της. Σχετίζεται, παράλληλα, με οικονομικές και γεωπολιτικές επιλογές του βόρειου γείτονα της Ευρώπης και κύριου προμηθευτή της, της Ρωσίας, που τελευταία περιορίζει δραστικά τις ροές φυσικού αερίου στη Γηραιά Ήπειρο.
Το Πενταπόσταγμα, είχε γράψει ότι ορισμένα εργοστάσια έκλεισαν λόγω των τιμών ρεκόρ του φυσικού αερίου. Τις επόμενες εβδομάδες είναι πιθανό, να σημειωθεί μεγαλύτερη αδράνεια της βιομηχανικής δραστηριότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη, λένε οι αναλυτές.
Εν τω μεταξύ, οι ευρωπαϊκές τιμές ρεκόρ φυσικού αερίου στέλνουν τις ασιατικές τιμές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), σε επίπεδα ρεκόρ για αυτήν την περίοδο του έτους, μεταξύ αιχμής της θερινής ζήτησης και ενόψει της χειμερινής περιόδου θέρμανσης.
Ξένοι οικονομολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες, σχολιάζουν την κατάσταση με την αύξηση των τιμών των υδρογονανθράκων. Μιλάμε για την προσέγγιση της τιμής του αργού πετρελαίου Brent στο ψυχολογικό σήμα των 80 δολαρίων το βαρέλι, καθώς και για το γεγονός, ότι τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου σε ένα από τα στάδια συναλλαγών, υπερέβησαν τα επίπεδα των 950 δολαρίων ανά 1.000 κυβικά μέτρα.
Στη Γερμανία, η κατάσταση σχολιάζεται σε σχέση με τις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν τόσο στην ίδια όσο και στη Ρωσία. Οι ειδικοί στη Γερμανία επισημαίνουν το γεγονός, ότι οι τιμές του πετρελαίου εκτοξεύτηκαν στα ύψη με βάση τα ρεκόρ των Πρασίνων στις εκλογές της Bundestag. Φαίνεται ότι έτσι μπορεί να αντιδράσει η αγορά στο γεγονός, ότι η νέα γερμανική κυβέρνηση θα δώσει μεγαλύτερη προσοχή στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας.
Προφανώς, υπάρχουν στη Γερμανία εκείνοι που είναι βέβαιοι ότι οι εκλογές στη χώρα, μπορούν να επηρεάσουν άμεσα τους δείκτες τιμών των ενεργειακών πόρων.
Ταυτόχρονα, οι ειδικοί της Goldman πιστεύουν ότι μέχρι το τέλος του έτους, το πετρέλαιο μπορεί να φτάσει τα 90 δολάρια το βαρέλι λόγω της μείωσης του όγκου της προσφοράς.
Είναι αξιοσημείωτο, ότι υπάρχουν και εκείνοι στη Γερμανία που έχουν ήδη δει το «χέρι της Μόσχας», στην άνοδο των τιμών των υδρογονανθράκων. Το μήνυμα είναι περίπου το εξής: ο Πούτιν είναι αυτός που προσπαθεί να δείξει στη Γερμανία, τι τιμές αναμένονται για τους Γερμανούς καταναλωτές και τις γερμανικές επιχειρήσεις σε περίπτωση απιστίας της νέας Γερμανικής κυβέρνησης.
Στην Ουκρανία, είπαν ότι εάν στο εγγύς μέλλον οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, συνεχίσουν να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε "μια εξαιρετικά δύσκολη χειμερινή περίοδο, όσον αφορά, την ανάγκη διασφάλισης της λειτουργίας της οικονομίας".
Συγκεκριμένα, σημειώνεται ότι με τιμές φυσικού αερίου άνω των $ 500 ανά 1.000 κυβικά μέτρα και τιμές πετρελαίου στα επίπεδα $ 80-90, η αύξηση του ΑΕΠ της χώρας μπορεί να επιβραδυνθεί σε 1-1,5% σε ετήσια βάση, στην καλύτερη περίπτωση. Στη χειρότερη περίπτωση, μπορεί κανείς να αναμένει βύθιση της ουκρανικής οικονομίας κατά 2-2,5%.
Πώς η Ευρώπη μπορεί να αποτρέψει την επικείμενη κρίση φυσικού αερίου
Στο πλαίσιο αυτό, η Πολωνία προτρέπει να συνεχίσει να ασκεί πιέσεις κυρώσεων, στις ρωσικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας. Η κύρια εστίαση είναι στις νέες κυρώσεις κατά του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2. Στην Πολωνία, πιστεύεται ότι εάν επιβληθούν κυρώσεις στο «SP-2», τότε η Ευρώπη θα λάβει φθηνό αέριο «από εναλλακτικούς προμηθευτές».
Οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου, που αυξάνονται λόγω της έλλειψης «μπλε καυσίμου» στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης, απειλούν να προκαλέσουν πραγματική κρίση φυσικού αερίου. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η σημαντική άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου, ενόψει της περιόδου θέρμανσης, η οποία διαρκεί από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους συντάκτες της διαδικτυακής πύλης OilPrice, οι Ευρωπαίοι έχουν την ευκαιρία να αποτρέψουν την επικείμενη ενεργειακή καταστροφή. Για παράδειγμα, ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν ήδη ανακοινώσει μέτρα, για τον περιορισμό της αύξησης των τιμών της ενέργειας και την προσωρινή μείωση φόρων.
«Ωστόσο, η προστασία ορισμένων ομάδων καταναλωτών, από την αύξηση των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, θα ασκήσει μεγαλύτερη πίεση σε άλλους καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας», λέει ο αρθρογράφος του Reuters, John Kemp. Εάν οι ευρωπαϊκές χώρες επιτρέψουν την μέτρια αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και της ενέργειας από τα επίπεδα ρεκόρ, αυτό θα οδηγήσει, σε πτώση της ζήτησης και αποδυνάμωση της πολύ στενής αγοράς φυσικού αερίου.
Λόγω του υψηλού κόστους του φυσικού αερίου, υπάρχει μείωση της ζήτησης για αυτό στη βιομηχανία, η οποία ωστόσο απειλεί την οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία του covid. Με τη σειρά του, αυτό οδηγεί στη χρήση λιγότερο φιλικών προς το περιβάλλον πηγών ενέργειας αντί του αερίου. Πολλές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας στην Ευρώπη, αρχίζουν να χρησιμοποιούν περισσότερο άνθρακα και άλλα καύσιμα (π.χ. μαζούτ) για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, η αύξηση της χρήσης άνθρακα στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας, έρχεται σε άμεση σύγκρουση, με τις φιλοδοξίες της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου να επιτύχουν μηδενικές εκπομπές έως το 2050.
Σύμφωνα με τον Alex Froley του ICIS, η διακοπή του φυσικού αερίου από βιομηχανικές μονάδες θα μειώσει τη ζήτηση, συμβάλλοντας στον περιορισμό των περαιτέρω αυξήσεων των τιμών. Η μετάβαση από το φυσικό αέριο στον άνθρακα, στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης, μειώνει επίσης τη ζήτηση για μπλε καύσιμο, αλλά αυτό μπορεί να αντισταθμιστεί από τις υψηλότερες τιμές εκπομπών.
Έτσι, τα μέτρα για την πρόληψη της κρίσης του φυσικού αερίου, οδηγούν στην επιδείνωση άλλων προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών. Εν τω μεταξύ, οι μετοχές της Gazprom έχουν φτάσει στην υψηλότερη τιμή τους από το 2008.