"Χρυσές" ευκαιρίες ανοίγουν για Κρήτη και Ιόνιο, αλλά και την Ελλάδα συνολικά, καθώς με την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων ανοίγει ο δρόμος για έσοδα, επενδύσεις και χιλιάδες θέσεις εργασίας. Η διαδικασία ήταν μακρά αλλά όλα δείχνουν πως μπαίνει σε τελική ευθεία, και οι εργασίες για την εξόρυξη των υδρογονανθράκων νότια και δυτικά της Κρήτης, με επέκταση στο Ιόνιο Πέλαγος, αναμένεται να επιφέρει σημαντικά κέρδη.
Επενδύσεις ύψους 140 εκατ. ευρώ, χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και μια ηχηρή ψήφος εμπιστοσύνης από πλευράς των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών στη χώρα μας, που μέσω Κρήτης αναδεικνύεται σε ενεργειακό κέντρο της Μεσογείου: Με το τρίπτυχο αυτό αποκρυσταλλώνεται από πλευράς υπουργείου Ενέργειας-Περιβάλλοντος σε πρακτικό, χειροπιαστό επίπεδο η σημαντική εξέλιξη με την κατάθεση στη Βουλή και την προσεχή κύρωση των συμβάσεων μίσθωσης τεσσάρων περιοχών σε Κρήτη και Ιόνιο για έρευνες υδρογονανθράκων.
Με την κατάθεση και ψήφιση των νομοσχεδίων από τη Βουλή πέφτει με αίσιο τρόπο η “αυλαία” μιας μακράς διαδικασίας και ανοίγει πλέον ο δρόμος για να ξεκινήσουν μέσα στους επόμενους μήνες οι έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων νοτιοδυτικά της Κρήτης και στο Ιόνιο.
Ο δρόμος και μετά την οριστική επικύρωση των συμβάσεων θα είναι μακρύς και πολύπλοκος, διότι μιλάμε για έρευνες που θα απαιτήσουν πολύ χρόνο και πολύ κόπο, σε τεχνικές προσπάθειες και χρήματα, αναφέρει το neakriti.
Αναμφίβολα, όμως, μετά από τόσα χρόνια συζητήσεων μιλάμε πλέον για την εκκίνηση των ερευνών για τον ορυκτό πλούτο που εκτιμάται ότι κρύβεται σε μεγάλες ποσότητες ανοιχτά της Κρήτης. Και μιλάμε για ένα ηχηρό σήμα τόσο προς την παγκόσμια πετρελαϊκή κοινότητα, όσο και προς τη γειτονική Τουρκία, που επιμένει σε μια λογική επικίνδυνων ακροβασιών στην ευρύτερη γειτονιά μας.
Η κύρωση των συμβάσεων παραχώρησης για τα τέσσερα νέα θαλάσσια μπλοκ (δύο στην Κρήτη και άλλα δύο στο Ιόνιο) αποτελεί αναμφίβολα μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη για την Ελλάδα, καθώς προωθεί τη διαδικασία έρευνας υδρογονανθράκων, ενισχύοντας τις προϋποθέσεις για ουσιαστική συμμετοχή του κλάδου στην ανάπτυξη της οικονομίας, με σεβασμό στο περιβάλλον, ισχυρά οικονομικά αντισταθμιστικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες και σημαντικά δημόσια έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό.
Η εξέλιξη γεννά πλέον μεγάλες προσδοκίες για το μέλλον και στο νησί. Και αυτό γιατί, πέραν των υπόλοιπων οφελών, το 5% των εσόδων από την αξιοποίηση των κοιτασμάτων είναι θεσμοθετημένο να πηγαίνει απευθείας στην περιφέρεια Κρήτης και στην τοπική κοινωνία. Πρόσφατα, κατατέθηκαν στη Βουλή για κύρωση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας οι συμβάσεις για την παραχώρηση τεσσάρων θαλάσσιων περιοχών στο Ιόνιο και την Κρήτη για έρευνες υδρογονανθράκων.
Πρόκειται για τις περιοχές:
- “Νοτιοδυτικά Κρήτης” και “Δυτικά Κρήτης”, οι συμβάσεις για τις οποίες υπεγράφησαν στις 27 Ιουνίου 2019 από τον τότε υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την κοινοπραξία Total, ExxonMobil και Ελληνικά Πετρέλαια.
- “Ιόνιο” στη Δυτική Ελλάδα, που παραχωρείται στην κοινοπραξία Repsol-Ελληνικά Πετρέλαια και “Περιοχή 10, Ιόνιο Πέλαγος” (στον κόλπο της Κυπαρισσίας), που παραχωρείται στα ΕΛ.ΠΕ.
Η σημασία
Τι σημαίνει πρακτικά η εξέλιξη; Όπως παραθέτει σε ενημερωτικό σημείωμά του το υπουργείο Ενέργειας-Περιβάλλοντος, με την κύρωση από τη Βουλή οι συμβάσεις μίσθωσης αποκτούν την ισχύ νόμου και ενισχύουν την εξωστρέφεια της Ελλάδας στον αναπτυσσόμενο τομέα των υδρογονανθράκων.
Αποτελεί ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης μεγάλων διεθνών πετρελαϊκών εταιρειών που θα πραγματοποιήσουν επενδύσεις ύψους εκατομμυρίων ευρώ, ακόμα και στο βασικό στάδιο των ερευνών.
Πέραν της συμβολής της βιομηχανίας υδρογονανθράκων στην αύξηση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, βάσει ανάλογης διεθνούς εμπειρίας (benchmarks), εκτιμάται ότι:
α) για κάθε άμεση θέση εργασίας στον κλάδο των υδρογονανθράκων δημιουργούνται 3 νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης στην ευρύτερη οικονομία σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, και
β) για κάθε ευρώ που θα αμείβονται οι άμεσα εργαζόμενοι στον κλάδο, θα δημιουργούνται άλλες 2 θέσεις εργασίας σε άλλους κλάδους της οικονομίας, ενισχύοντας περαιτέρω την απασχόληση με νέες και καλά αμειβόμενες δουλειές.
«Η Ελλάδα έχει σήμερα 9 θαλάσσιες και χερσαίες παραχωρήσεις. Με την κύρωση από τη Βουλή των σημερινών τεσσάρων συμβάσεων, ο συνολικός αριθμός θα ανέλθει σε 13. Αυτή η εξέλιξη, μακροπρόθεσμα, θα ενισχύσει περαιτέρω την ενεργειακή ασφάλεια και τον εφοδιασμό της Ελλάδας, καθώς και τη γεωστρατηγική θέση μας ως έναν σημαντικό ενεργειακό κόμβο της Ευρώπης.
Εφόσον οι έρευνες πιστοποιήσουν ότι οι ποσότητες φυσικού αερίου ή αργού πετρελαίου είναι απολήψιμες, οι πρώτες γεωτρήσεις αναμένεται να πραγματοποιηθούν το 2020», αναφέρει ακόμα το ΥΠ.ΕΝ.
Βασικά στοιχεία των συμβάσεων
Οι συμβάσεις μίσθωσης έχουν αρχική διάρκεια 8 ετών για την περίοδο ερευνών και 25 ετών για την περίοδο εκμετάλλευσης (με δυνατότητα παράτασης για δύο πενταετίες).
Κατά το οκταετές βασικό στάδιο ερευνών, οι εταιρείες-ανάδοχοι καλούνται να επενδύσουν σωρευτικά ποσό της τάξης των 140 εκατ. ευρώ για τη διενέργεια γεωφυσικών ερευνών, τον καθορισμό των πιθανών γεωτρητικών στόχων και τη διενέργεια ερευνητικών γεωτρήσεων.
Τα έσοδα του Δημοσίου από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων θα προέλθουν κυρίως από το μίσθωμα (royalties) και τη φορολογία των προσδοκώμενων κερδών, καθώς και από τις στρεμματικές αποζημιώσεις, οι οποίες είναι καταβλητέες ήδη από το στάδιο της έρευνας.
Ειδικότερα, τα έσοδα για τον κρατικό κορβανά, σε περίπτωση ανακάλυψης υδρογονανθράκων, υπολογίζονται συνολικά σε 40% του συνολικού οικονομικού οφέλους της επένδυσης, που προκύπτει ως εξής: 20% φόρος εισοδήματος, συν 5% περιφερειακός φόρος και το υπόλοιπα προκύπτει από την είσπραξη των δικαιωμάτων (royalties) τα οποία κλιμακώνονται ανάλογα με το μέγεθος της ανακάλυψης. Επιπλέον προβλέπονται στρεμματικές αποζημιώσεις, μπόνους υπογραφής και πρώτης παραγωγής.
Το μίσθωμα καταβάλλεται οπωσδήποτε στο Δημόσιο, ανεξαρτήτως από την επίτευξη ή όχι κέρδους από τις εταιρείες-αναδόχους, και υπολογίζεται ως ποσοστό της αξίας των υδρογονανθράκων που θα εξορυχτούν.
Το Ελληνικό Δημόσιο δεν επιμερίζεται τον κίνδυνο της επένδυσης, αφού το κόστος των μελετών, ερευνητικών και παραγωγικών γεωτρήσεων επιβαρύνει αποκλειστικά τις εταιρείες.
Επιπροσθέτως, τα έσοδα του Δημοσίου είναι εξασφαλισμένα, αφού προβλέπεται ελάχιστο πρόγραμμα εργασιών.
Αναφορικά με τον τουρισμό, μια πτυχή του εγχειρήματος που ενδιαφέρει έντονα την Κρήτη, σημειώνεται καθησυχαστικά ότι «η εμπειρία από την 40ετή παραγωγή στον κόλπο της Καβάλας (κοίτασμα Πρίνου), περιοχή που γειτνιάζει με τη δημοφιλή Θάσο, δείχνει ότι, με την ορθή εφαρμογή των διεθνών καλών πρακτικών και των περιβαλλοντικών προβλέψεων, ο τουρισμός και η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά».
Γιάννης Μανιάτης: «Κάλλιο αργά παρά ποτέ»
Ικανοποίηση με αιχμές από τον πρώην υπουργό Ενέργειας Γιάννη Μανιάτη, που αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Κάλλιο αργά, παρά ποτέ. Επιτέλους, κατατέθηκαν στη Βουλή οι τέσσερις νέες συμβάσεις υδρογονανθράκων. Η αξιοποίηση των εθνικών κοιτασμάτων, η στρατηγική συνεργασία με Κύπρο-Ισραήλ που δρομολογήσαμε το 2011, καθώς και η υλοποίηση των αγωγών και υποδομών φυσικού αερίου - TAP, IGB, EastMed, FSRU Αλεξανδρούπολης, αναβάθμιση Ρεβυθούσας - που εντάξαμε και χρηματοδοτήσαμε από τα ευρωπαϊκά ταμεία την περίοδο 2011-2014, αποτελούν τους τρεις πυλώνες της Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής, που μπορούν σήμερα να στηρίξουν την πατρίδα απέναντι σε κάθε επιβουλή, ιδιαίτερα από τον ανατολικό γείτονα. Πρέπει επιτέλους να κινηθούμε γρήγορα και αποφασιστικά. Δεν έχουμε πλέον περιθώρια για άλλο χαμένο εθνικό χρόνο...».
