Σε πρόσφατο άρθρο μας, αναφερθήκαμε αναλυτικά στα πρόσωπα τα οποία αναλαμβάνουν Υπουργικά καθήκοντα στην νέα Τουρκική κυβέρνηση, επισημαίνοντας τις αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στα δύο νευραλγικά για την πορεία των Ελληνοτουρκικών σχέσεων, Υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας και Εσωτερικού.
Επισημαίνουμε ιδιαίτερα την απομάκρυνση από τα Υπουργικά καθήκοντα των μέχρι πρότινος ΥΠΑΜ Ακάρ, ΥΠΕΣ Σοϊλού, YΠΕΞ Τσαβούσογλου και την αντικατάστασή τους στα καθήκοντα αντίστοιχα ,από τους Στρατηγό Γιασάρ Γκιουλέρ, Αλί Γιερλίκαγια και Χακάν Φιντάν.
Τι σηματοδοτεί η αλλαγή των Τούρκων ΥΠΕΞ-ΥΠΑΜ
Η αντικατάσταση των ΥΠΑΜ Ακάρ και ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου ήταν κάτι το αναμενόμενο, αφού θα χρησιμεύσει ως εφαλτήριο για τον Ερντογάν προκειμένου να δείξει Διεθνώς ότι η νέα του διακυβέρνηση δεν θα είναι ίδια με την προηγούμενη σε θέματα Εξωτερικής πολιτικής και άμυνας.
Η αντικατάσταση Ακάρ
Αναφορικά με τον τέως ΥΠΑΜ Ακάρ έχουμε αναφέρει στο παρελθόν ότι ήταν εκείνος ο "πόλος" εντός της προηγούμενης Τουρκικής κυβέρνησης που προσπαθούσε να τηρήσει ισορροπίες και επαφές με την Δύση την προηγούμενη δύσκολη περίοδο των σχέσεων της χώρας του με αυτήν, Νατοϊκός και όχι ιδιαίτερα ένθερμος με την προσέγγιση Τουρκίας-Ρωσίας.
Είναι ενδεικτικό ότι σπάνια έως σχεδόν καθόλου έκανε δηλώσεις κατά των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ, αλλά και όταν τις έκανε χρησιμοποιούσε πάντα ως προμετωπίδα τον Ερντογάν λέγοντας: "Ο Πρόεδρος μας είπε..."
Τέλος είχε εμφανιστεί από τον εγχώριο τύπο ως Δελφίνος για την διαδοχή του Ερντογάν, ενώ κατά την άποψή μας είχε διαδραματίσει αδιευκρίνηστο ρόλο για κάποιες κρίσιμες ώρες την ημέρα εκδήλωσης του πραξικοπήματος στην Τουρκία το 2016.
Ο νέος Τούρκος ΥΠΑΜ Στρατηγός Γκιουλέρ
Ο Στρατηγός Γιασάρ Γκιουλέρ, Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΔ),τοποθετήθηκε ως υπουργός Άμυνας, αντικαθιστώντας τον Χουλουσί Ακάρ.
Ο 69χρονος ήταν ο αρχηγός του στρατού κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών εισβολών της Τουρκίας στη Συρία το 2019 και το 2020, και επέβλεπε τις επακόλουθες στρατιωτικές επιχειρήσεις εκεί και στο Ιράκ.
Συνεπώς έχει αφενός πολεμική εμπειρία, ενώ προερχόμενος από τις ΤΕΔ θα έχει αργαστές σχέσεις με την στρατιωτική ηγεσία της χώρας του γνωρίζοντας πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις.
Τέλος χαίρει της εμπιστοσύνης του Προέδρου Ερντογάν, επιβλέποντας την ανέλιξη φίλα προσκείμενων προς το καθεστώς Αξιωματικών των ΤΕΔ στα ανώτατα αξιώματα, έτσι ώστε να εξακολουθήσει η κατάσταση στο στράτευμα να είναι πλήρως ελεγχόμενη.
Εκείνο που θα πρέπει να δούμε ως Ελλάδα, είναι το παζλ που θα ακολουθήσει η υπουργοποίηση του, αναφορικά με την νέα Τουρκική στρατιωτική Ιεραρχία που θα προκύψει και ειδικότερα στις θέσεις του Διοικητή των Χερσαίων Δυνάμεων και την προέλευσή του.
Ο λόγος είναι ότι παραδοσιακά την θέση αυτή αναλαμβάνει ο Διοικητής της 1ης Στρατιάς με έδρα την Κων/πολη, οπότε εάν πραγματοποιηθεί αλλαγή σε αυτό και τοποθέτηση του Διοικητή της 4ης Στρατιάς Αιγαίου, κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ μέχρι σήμερα, θα αποτελεί σημαντική ένδειξη των προθέσεων Ερντογάν στα Ελληνοτουρκικά.
Η αντικατάσταση Τσαβούσογλου
Ο ρόλος του Τσαβούσογλου ήταν θα λέγαμε άχαρος και πυροσβεστικός σε σχέση με τις ΗΠΑ-ΕΕ μετά τα ανοίγματα του Ερντογάν προς τη Ρωσία και την αυτόνομη εξωτερική της πολιτική στη ΝΑ Μεσόγειο, με την οποία η χώρα του ήρθε σε ρήξη με το σύνολο σχεδόν των Αραβικών κρατών, την Ελλάδα και την Κύπρο.
Κοινώς ενώ την εξωτερική πολιτική την ασκούσε προσωπικά ο ίδιος ο Ερντογάν, ο Τσαβούσογλου ήταν λόγω θέσεως εκείνος που εκτίθετο περισσότερο, οπότε και με την αντικατάστασή του ο Τούρκος Πρόεδρος επιθυμεί να εγκαινιάσει μια νέα περίοδο στις Διεθνείς σχέσεις της χώρας του.
Ο νέος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν
Ο Χακάν Φιντάν, αρχηγός πληροφοριών του Ερντογάν ορίστηκε ως νέος υπουργός Εξωτερικών αντικαθιστώντας τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος υπηρετεί στη θέση αυτή από το 2014.
Είναι ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Ερντογάν, επικεφαλής του Εθνικού Οργανισμού Πληροφοριών (MIT) από το 2010 και πριν από αυτό σύμβουλος του στο γραφείο του πρωθυπουργού. Διαδραμάτισε αποφασιστικό ρόλο στο πραξικόπημα του 2016, ενεργώντας αδιαμφισβήτητα υπέρ του Τούρκου Προέδρου και γι' αυτό χαίρει της εμπιστοσύνης του.
Το 2012, ο Φιντάν αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας, η οποία στη συνέχεια ακυρώθηκε, λόγω μυστικών ειρηνευτικών συνομιλιών που είχε πραγματοποιήσει η MIT με την παράνομη ένοπλη ομάδα του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) στο Όσλο.
Ο Φιντάν έχει θητεύσει σε δύο εξειδικευμένους οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών, τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) και τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ανάπτυξης (UNIDO). Απέκτησε πτυχίο στη διαχείριση και στις πολιτικές επιστήμες από το Πανεπιστήμιο του Maryland Global Campus. Στη συνέχεια, πήρε το μεταπτυχιακό και το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Bilkent. Υπηρέτησε ως υπαξιωματικός στον τουρκικό στρατό από το 1986 έως το 2001.
Από τα παραπάνω διαπιστώνουμε ότι ο Φιντάν θα λέγαμε ότι είναι ένα "πολυεργαλείο", έχοντας προσβάσεις σε Διεθνείς θεσμούς του ΟΗΕ, στο στράτευμα και στις μυστικές υπηρεσίες.
Με την τοποθέτησή του αναμένεται η επαύξηση των δυνατοτήτων του Τουρκικού ΥΠΕΞ, λόγω της άμεσης πληροφόρησης και άριστης συνεργασίας αυτού με την ΜΙΤ, η καλύτερη διαπροσωπική πληροφόρηση από ξένες πηγές που θα έχει και το γεγονός ότι είναι αξιόπιστος συνομιλητής με τη Δύση, το Ισραήλ αλλά και τη Ρωσία.
Είναι ενδεικτικό ότι ΜΙΤ-Μossad συνεργάστηκαν σε επιχειρήσεις για σύλληψη Ιρανών πρακτόρων στο έδαφος της Τουρκίας που ήθελαν να πλήξουν Ισραηλινούς στόχους, ενώ πρόσφατα μετείχε σε ουσιαστικές συναντήσεις με επικεφαλείς υπηρεσιών πληροφοριών Ρωσίας και Ιράν για το μέλλον της Συρίας.
Αναμένουμε ανοίγματα του νέου ΥΠΕΞ στον Αραβικό κόσμο και δη σε Σαουδική Αραβία-Αίγυπτο-Ισραήλ-Μ. Βρετανία και Ελλάδα, καθώς επίσης και σε προσπάθεια αναθέρμανσης των σχέσεων Τουρκίας-ΗΠΑ. Ο Ziya Meral, ανώτερος συνεργάτης στο European Leadership Network, περιέγραψε τους Φιντάν, Γκιουλέρ ως «μάγκες στους οποίους μπορεί να βασιστεί ο Ερντογάν».
Τέλος για τα Ελληνοτουρκικά δεν αναμένουμε η τοποθέτηση Φιντάν να σημάνει κάποια μετατόπιση των τουρκικών διεκδικήσεων και θέσεων σε βάρος της χώρας μας. Αυτές υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν.
Εκτίμησή μας είναι ότι τους επόμενους μήνες δεν θα έχουμε από πλευράς τουρκικού ΥΠΕΞ κάποια σοβαρή άμεση κίνηση σε βάρος της Ελλάδας, αφού αναμένουμε το βάρος του σε πρώτο χρόνο να απορροφήσει η προσπάθεια ξεκλειδώματος της πώλησης των F-16 από τις ΗΠΑ στα πλαίσια παζαριού για την αποδοχή ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ μέχρι τις 11-12 Ιουλίου στη Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας στη Λιθουανία.
Συμπέρασμα
Το πως θα κινηθούν ωστόσο οι νέοι Υπουργοί θα το καθορίσει προσωπικά ο ίδιος ο Ερντογάν, ο οποίος κατά την εκτίμησή μας λόγω κάκιστης οικονομίας και τουριστικής περιόδου δεν θα προβεί σε κάποια επιθετική κίνηση σε βάρος της Ελλάδας τους επόμενους μήνες, τουλάχιστον μέχρι τον Οκτώβριο.
Εξαίρεση ίσως αποτελέσει μια έξαρση του μεταναστευτικού που αναμένουμε τους καλοκαιρινούς μήνες, η οποία δεν αναμένουμε τουλάχιστον άμεσα να κινηθεί στα επίπεδα του 2020, αφού ο Ερντογάν θα επιχειρήσει να πάρει νέα κονδύλια από την ΕΕ, παίζοντας το ρόλο του διαλλακτικού και συζητήσιμου.
Αυτός είναι και ένας λόγος αντικατάστασης του ΥΠΕΣ Σοϊλού, πρωτομάστορα στην εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού.
