H χώρα μας πρόσφατα ανακοίνωσε ότι εξετάζει το ζήτημα επέκτασης των Χωρικών Υδάτων της (ΧΥ) στα 12 νμ νότια και δυτικά της Κρήτης, γεγονός που προκάλεσε αδικαιολόγητα την οργισμένη αντίδραση και πολεμικές απειλές από την Τουρκία κατά παράβαση των προβλέψεων του Δικαίου της θάλασσας, σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα δικαιούται όντως να επεκτείνει τα ΧΥ της έως 12νμ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Bloomberg: Τα αποτελέσματα των εκλογών στην Τουρκία θα επηρεάσουν τους γεωπολιτικούς, οικονομικούς υπολογισμούς ΗΠΑ, Ρωσίας
Παράλληλα η χώρα μας προέβει σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Ιταλία, σε μερική οριοθέτηση με την Αίγυπτο, δυτικότερα του 28ου μεσημβρινού και επιχειρεί να υπογράψει συνυποσχετικό με την Αλβανία για παραπομπή της οριοθέτησης των ΑΟΖ των 2 χωρών στη Χάγη.
Υπενθυμίζουμε επίσης ότι η Τουρκία διατηρεί 12νμ ΧΥ στην Μαύρη θάλασσα, οπότε η τουρκική δικαιολογία τάχα ότι δεν έχει υπογράψει ως χώρα τη σύμβαση για το Δίκαιο της θάλασσας και συνεπώς δεν κάνει αποδεκτή την Ελληνική θέση για 12 νμ στο Αιγαίο δεν ευσταθεί, τηρώντας έτσι δύο μέτρα και δύο σταθμά , κατά το συμφέρον της.
Αξίζει να δούμε πως τουρκικό ΜΜΕ σε σχετικό άρθρο του παραθέτει την τουρκική οπτική επί του θέματος, κυριότερα σημεία του οποίου είναι τα εξής:
"Η Αθήνα βάζει φωτιά στην περιοχή! Η Τουρκία θα το θεωρήσει ως αιτία πολέμου.
Υποστηρίχθηκε ότι η Ελλάδα ετοιμαζόταν να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα σε 12 μίλια νότια και δυτικά της Κρήτης. Το «παραμύθι» της διοίκησης της Αθήνας παρασύρει την περιοχή στη φωτιά αγνοώντας τις διεθνείς συμφωνίες. Αν γίνει αυτό το προκλητικό βήμα που κατά καιρούς φέρνει στην ατζέντα η Ελλάδα, τι θα σημαίνει για την Τουρκία και πώς θα επηρεάσει τις ισορροπίες στο Αιγαίο;
Τουρκία και Ελλάδα, δύο χώρες και στις δύο πλευρές του Αιγαίου.
Προβλήματα που συνεχίζονται από τη δεκαετία του 1930 και απομακρύνονται όλο και περισσότερο από τη λύση λόγω των προκλητικών βημάτων της Ελλάδας.
Το μεγαλύτερο αδιέξοδο είναι τα δικαιώματα κυριαρχίας σε αέρα και θάλασσα.
Για καλύτερη κατανόηση του θέματος, ας δούμε πρώτα τις έννοιες στο ναυτικό δίκαιο.
Χωρικά ύδατα-υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ
Το ναυτικό μίλι είναι μια ειδική μονάδα που χρησιμοποιείται στις θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές. Το χερσαίο μίλι είναι η γραμμική απόσταση μεταξύ δύο σημείων. Ένα ναυτικό μίλι θεωρείται ότι είναι 1852 μέτρα.
Στο ναυτικό δίκαιο, ο πρώτος όρος που πρέπει να γίνει κατανοητός είναι «χωρικά ύδατα».
Ως χωρικά ύδατα ορίζονται η θαλάσσια περιοχή στην οποία το κράτος έχει «πλήρη θαλάσσια κυριαρχία». Αυτή η κυριαρχία περιλαμβάνει επίσης τον εναέριο χώρο πάνω από τα χωρικά ύδατα και τον βυθό και το υπέδαφος κάτω από αυτά τα ύδατα.
Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας δίνει στα κράτη το δικαίωμα να καθορίζουν το πλάτος των χωρικών τους υδάτων μέχρι 12 ναυτικά μίλια.
Επί του παρόντος, το πλάτος των χωρικών θαλασσών τόσο της Τουρκίας όσο και της Ελλάδας στο Αιγαίο είναι 6 ναυτικά μίλια.
Η υφαλοκρηπίδα ορίζεται ως η φυσική επέκταση της ξηράς που σχηματίζει τη χώρα κάτω από τη θάλασσα και εκτείνεται έως και 350 ναυτικά μίλια.
Κατά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ κρατών με γειτονικές ή απέναντι ακτές, πρέπει να τηρείται η αρχή της «ισότητας».
Το κράτος έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα να εξερευνά και να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς πόρους.
Η αποκλειστική οικονομική ζώνη περιλαμβάνει τόσο τον βυθό όσο και το υδάτινο σώμα του παράκτιου κράτους.
Το μήκος της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 200 ναυτικά μίλια.
Και πάλι πρέπει να ακολουθηθεί η αρχή της «ισότητας» στην οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ κρατών με όμορες και απέναντι ακτές.
Το όπλο του χάους της Ελλάδας -Τα 12 μίλια
Ποια είναι λοιπόν η πηγή της κρίσης στο Αιγαίο, τι θέλει η Ελλάδα και σε τι αντιτίθεται η Τουρκία;
Η Ελλάδα αύξησε τις χωρικές της θάλασσες, που καθορίστηκαν ως 3 μίλια στη Λωζάνη το 1936, σε 6 ναυτικά μίλια.
Λόγω του θετικού κλίματος που επικρατούσε εκείνη την περίοδο στις τουρκοελληνικές σχέσεις, η Τουρκία δεν έφερε αντίρρηση σε αυτή την απόφαση.
Ωστόσο, μετά το Κυπριακό το 1964 και τον εξοπλισμό από την Ελλάδα των νησιών κοντά στις ακτές της Ανατολίας, η Τουρκία αύξησε τα χωρικά της ύδατα στα 6 ναυτικά μίλια.
Μετά την ειρηνευτική επιχείρηση στην Κύπρο το 1974, η Ελλάδα προσπάθησε να αυξήσει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια. Η Τουρκία, από την άλλη, δήλωσε το 1976 ότι θα θεωρούσε αυτό το βήμα αιτία πολέμου.
Τα επόμενα χρόνια, αυτή η απαίτηση της Ελλάδας συνέχισε να εμφανίζεται κατά καιρούς.
Ο αγώνας της Αθήνας σε Γαλλία και ΗΠΑ
Ο συντάκτης ειδήσεων του TRT Mehmet Kancı μίλησε για την ιστορία του έργου του Αιγαίου, το οποίο η Ελλάδα προσπαθεί να καθιερώσει εδώ και σχεδόν 100 χρόνια.
«Η ιστορία των προσπαθειών της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα και τον εναέριο χώρο της στο Αιγαίο εις βάρος της Τουρκίας χρονολογείται από το 1931. Εκείνη την εποχή, η Ελλάδα, της οποίας τα χωρικά ύδατα ήταν 3 ναυτικά μίλια (5, 55 χιλιόμετρα), επέκτεινε τον εναέριο χώρο της μονομερώς στα 10 ναυτικά μίλια.(18,52 χιλιόμετρα) .
Αν και η Τουρκία και η Ελλάδα δεν έχουν καθορίσει τα θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο με συμφωνία, οι ισχύουσες δικαιοδοσίες των μερών εφαρμόστηκαν ως 6 ναυτικά μίλια.
Ωστόσο, η Ελλάδα συνέχισε τις προσπάθειές της να επεκτείνει τα σύνορά της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, ενάντια στις Συμφωνίες της Λωζάνης του 1923 και του Παρισιού του 1947. Όχι μόνο επιχείρησε να επεκτείνει τα σύνορά της, αλλά εξόπλισε και τα νησιά του Αιγαίου, τα οποία έπρεπε να είχαν αποστρατικοποιηθεί από τη δεκαετία του 1960.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η κραυγή «το status quo των νησιών είναι αδιαμφισβήτητο, η Τουρκία προσπαθεί να αλλάξει το status quo των νησιών», με την οποία η αθηναϊκή διοίκηση, κατηγορεί την Τουρκία για ρεβιζιονισμό, δηλαδή ότι προσπαθεί να αλλάξει το σημερινό κατάσταση των συνόρων, αφού η ίδια παραβίασε τις γραπτές συμφωνίες και εξόπλισε τα νησιά, έλαβε θετική απάντηση από τη Γαλλία και τις ΗΠΑ, που έχουν συμφέροντα στις ενεργειακές λεκάνες της περιοχής. "
Η απαίτηση της Τουρκίας για δικαιοσύνη μπορεί να αγνοηθεί
Σύμφωνα με τον Mehmet Kancı, λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα κατάσταση στη διεθνή συγκυρία και τις εξελίξεις όπως ο εξοπλισμός της Ελλάδας από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, είναι αμφίβολο ότι μπορεί να επιτευχθεί δίκαιο αποτέλεσμα εάν υποβληθεί αίτηση στο Δικαστήριο της Χάγης.
Λαμβάνοντας υπόψη την 36χρονη κατοχή της Αρμενίας στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ παρά τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και τον τρόπο με τον οποίο η απαίτηση του Αζερμπαϊτζάν για δικαιοσύνη αποκοιμήθηκε μέσω της Ομάδας του Μινσκ σε αυτή τη διαδικασία, δεν φαίνεται δυνατό να ελπίζουμε σε εναλλακτικές λύσεις όπως το Δικαστήριο της Χάγης, για δικαιοσύνη στις σημερινές συνθήκες.
Πως επηρεάζει η απόφαση τη θέση της Τουρκίας στο Αιγαίο;
Η αύξηση της χωρικής θάλασσας στα 12 ναυτικά μίλια θα αλλάξει δυσανάλογα την ισορροπία συμφερόντων στο Αιγαίο εις βάρος της Τουρκίας.
Επί του παρόντος, λόγω των πολλών νησιών της, τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας αποτελούν το 40 τοις εκατό του Αιγαίου Πελάγους.
Εάν τα χωρικά ύδατα αυξηθούν στα 12 ναυτικά μίλια, το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί στο 70%.
Σε αυτή την περίπτωση, το μέγεθος της ανοιχτής θάλασσας θα μειωθεί από 51 τοις εκατό σε 19 τοις εκατό, ενώ τα χωρικά ύδατα της Τουρκίας θα παραμείνουν λιγότερο από το 10 τοις εκατό του Αιγαίου Πελάγους.
Σύμφωνα με τον Kancı, η επιμονή της διοίκησης της Αθήνας στα 12 ναυτικά μίλια είναι μέρος μιας προσπάθειας στέρησης πόρων από την Τουρκία συμπιέζοντας την Τουρκία σε μια στενή θαλάσσια περιοχή, όχι μόνο στο Αιγαίο αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι προσπάθειες της Ελλάδας να αποτρέψει την έξοδο της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο ξεκίνησαν το 2010 με τον εντοπισμό πλούσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου γύρω από το νησί της Κύπρου.
Η Αθήνα πρέπει να ξυπνήσει από το παραμύθι
Αν και η Αθήνα προσπάθησε να συνεργαστεί με διαφορετικές χώρες, τα βήματα που έκανε η Τουρκία για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τη Συρία ήταν απογοητευτικά για την Ελλάδα.
Συνειδητοποιώντας ότι έχει χάσει την ευκαιρία να αναπτύξει μια πρωτοβουλία κατά της Τουρκίας στη Μεσόγειο, η Ελλάδα προσπαθεί τώρα να δημιουργήσει κλίμα σύγκρουσης και να προσελκύσει δυτικές χώρες στο Αιγαίο προκαλώντας την Τουρκία σύμφωνα με τις συνήθειές της από τον 19ο και τον 20ό αιώνα.
Ωστόσο, με βάση τα πραγματικά βήματα που έγιναν στην εξωτερική πολιτική, η Τουρκία λέει στην Αθήνα ότι πρέπει να ξυπνήσει από το παραμύθι."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω συνάγονται τα εξής:
1. H Τουρκία αμφιβάλλει ανοιχτά, σύμφωνα με το άρθρο, για την αμεροληψία και δικαιοσύνη του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης υπό τις παρούσες συνθήκες, τάχα επειδή η Ελλάδα έχει εξοπλιστεί από ΗΠΑ-Γαλλία , προσπαθώντας έτσι να δικαιολογήσει την μη προσφυγή της στο εν λόγω Δικαστήριο για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ των 2 χωρών.
2. Παραδέχονται οι Τούρκοι ότι είναι δικαίωμα της Ελλάδας η επέκταση των χωρικών υδάτων της στα 12νμ βάση του Δικαίου της θάλασσας.
3. Επιχειρούν να πείσουν ότι σε περίπτωση επέκτασης των χωρικών υδάτων μας σε 12νμ στο Αιγαίο, θα μειωθεί το μέγεθος της ανοικτής θάλασσας επωφελεία της Ελλάδας, περιορίζοντας έτσι τα τουρκικά συμφέροντα, συμπιέζοντας την χώρα τους σε μια στενή θαλάσσια περιοχή, όχι μόνο στο Αιγαίο αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σκοπίμως εδώ οι Τούρκοι παραλείπουν να αναφέρουν το καθεστώς της αβλαβούς διέλευσης πολεμικών πλοίων σύμφωνα με το Δίκαιο της θάλασσας , αλλά και της ελεύθερης ναυσιπλοϊας των εμπορικών πλοίων που υιοθετείται Παγκοσμίως, ακόμη και σε περιοχές πολύ περισσότερο περιορισμένης θαλάσσιας έκτασης από ότι στο Αιγαίο, όπως αυτών των στενών του Ορμούζ στον Περσικό κόλπο, από τον οποίο διέρχεται παραπάνω από το 1/3 των τάνκερ που μεταφέρουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο Παγκοσμίως.
Συνεπώς οι τουρκικές αιτιάσεις είναι ανυπόστατες και αίολες , ενώ για μια ακόμη φορά δείχνουν την απέχθεια και την αποστροφή τους προς το Διεθνές Δίκαιο και τους θεσμούς του, προσάπτοντας μομφή για την αμεροληψία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, προσπαθώντας έτσι να δικαιολογήσουν την μη προσφυγή τους σε αυτό.
