"Οι δύο ισχυρότεροι ηγέτες του κόσμου Μπάιντεν και Πούτιν «μάχονται» στη Μέση Ανατολή, πραγματοποιώντας ο ένας μετά τον άλλο επίσκεψη στην περιοχή", είναι ο τίτλος άρθρου του έγκριτου Διεθνούς ΜΜΕ EURASIANTIMES, του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα ακόλουθα:
"Μια σειρά συναντήσεων κορυφής την περασμένη εβδομάδα στις οποίες συμμετείχαν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μέση Ανατολή (Δυτική Ασία) απέδειξαν για άλλη μια φορά ότι τα ιδανικά ή οι στόχοι του «παναραβισμού», του «πανισλαμισμού» και της «προώθησης της Δημοκρατίας» δεν είναι παρά ρητορική. Αυτό που έχει σημασία στην παγκόσμια πολιτική είναι τα «εθνικά συμφέροντα», τα οποία μεταβάλλονται ή διαφέρουν από καιρό σε καιρό.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
"Καιρός να αγκαλιάσουμε το μοντέλο του Κοσόβου"! Μ. Ρούμπιν: Είναι η Τουρκία ειλικρινής για την ειρήνη με την Αρμενία;
Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ο Πούτιν πραγματοποίησε την πρώτη σημαντική επίσκεψη του στο Ιράν, (είχε πραγματοποιήσει ταξίδια τον περασμένο μήνα στο Τατζικιστάν και το Τουρκμενιστάν, και οι δύο πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες και βρίσκονται σταθερά στη σφαίρα επιρροής της Μόσχας στην Κεντρική Ασία) ,στις 19 Ιουλίου και είχε συναντήσεις κορυφής στην Τεχεράνη με τον Ιρανό Πρόεδρο Ebrahim Raisi και τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η συνάντηση αυή πραγματοποιήθηκε μόλις τρεις ημέρες αφότου ο Μπάιντεν είχε ολοκληρώσει την οδύσσεια του, την πρώτη του ως Πρόεδρος των ΗΠΑ, στην περιοχή.
Ο Μπάιντεν πήγε αρχικά στο Ισραήλ, όπου υπέγραψε τη Διακήρυξη της Ιερουσαλήμ, η οποία δεσμεύει κάθε χώρα να «χρησιμοποιήσει όλα τα στοιχεία της εθνικής της δύναμης» για να εμποδίσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
Ο Μπάιντεν υποσχέθηκε να συνεργαστεί με το Ισραήλ και τους «άλλους εταίρους» για να αντιμετωπίσει την επιθετικότητα της Ισλαμικής Δημοκρατίας και να αντιμετωπίσει τις «αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες» του περιφερειακού δικτύου πληρεξουσίων της.
Η δεύτερη σημαντική και σημαντική δέσμευσή του στο Ισραήλ ήταν η πρώτη συνάντηση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ινδίας, του Ισραήλ, των Ηνωμένων Πολιτειών και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) — που ονομάστηκε «I2U2». Μερικοί αναλυτές το ονόμασαν και το Δυτικό Ασιατικό Quad.
Αν και αυτή ήταν μια εικονική σύνοδος κορυφής, συγκέντρωσε τους πρωθυπουργούς της Ινδίας και του Ισραήλ (I2) – Narendra Modi και Yair Lapid και τους προέδρους των ΗΠΑ και των ΗΑΕ (U2), Joe Biden και Mohammed bin Zayed al Nahyan.
Το I2U2 επισημάνθηκε ως μια κοινή προσπάθεια που στοχεύει γενικά στην ενθάρρυνση κοινών επενδύσεων σε έξι αμοιβαία προσδιορισμένους τομείς, που αφορούν, νερό, ενέργεια, μεταφορές, διάστημα, υγεία και επισιτιστική ασφάλεια. Αλλά η στρατηγική του υπόνοια ήταν προφανής όταν μίλησε για τις οικονομικές και πολιτικές απειλές που προκύπτουν από τη στρατηγική «αντιστάθμισης κινδύνου» που υιοθετήθηκε από ορισμένες χώρες.
Οι στόχοι ήταν η Ρωσία και η Κίνα, ιδιαίτερα η τελευταία που έχει σπάσει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού σε πολλούς τομείς.
Ο Μπάιντεν επισκέφθηκε επίσης τη Σαουδική Αραβία, η οποία πρόσφατα ήταν μια χώρα «παρίας» για αυτόν. Επανέλαβε τις ανησυχίες-απειλές του Ιράν και κάλεσε για ομαλοποίηση μεταξύ του Ισραήλ και των αραβικών χωρών.
Όπως τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν, η Σαουδική Αραβία δεν θα συνάψει διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ σύντομα. Θα υπάρξουν τώρα πιο σημαντικές αλληλεπιδράσεις με το Ισραήλ με την αμερικανική υποστήριξη. Η Σαουδική Αραβία συμφώνησε τώρα να ανοίξει τον εναέριο χώρο της σε όλους τους αερομεταφορείς, συμπεριλαμβανομένων των ισραηλινών αεροπλάνων, μια κίνηση που ο Μπάιντεν χαιρέτισε ως «ιστορική».
Σε αντίθεση με τον Μπάιντεν, η επίσκεψη του Πούτιν στην Τεχεράνη μπορεί να μην έχει κάποιο σημαντικό ή συγκεκριμένο αποτέλεσμα.
Όμως ο Πούτιν κέρδισε την έγκριση του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, για την εισβολή στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Χαμενεΐ είπε στον Πούτιν: «Ο πόλεμος είναι ένα σκληρό και δύσκολο ζήτημα και το Ιράν δεν είναι καθόλου ευχαριστημένο που οι απλοί άνθρωποι υποφέρουν από αυτό, αλλά στην περίπτωση της Ουκρανίας, εάν δεν είχατε αναλάβει την πρωτοβουλία, η άλλη πλευρά θα είχε προκαλέσει την πόλεμο με την πρωτοβουλία της.
Ο δρόμος είναι ανοιχτός για το ΝΑΤΟ, που δεν γνωρίζει σύνορα και αν δεν σταματούσε το θέμα στην Ουκρανία, θα ξεκινούσε τον ίδιο πόλεμο λίγο αργότερα με το πρόσχημα της Κριμαίας».
Όσον αφορά τις συνομιλίες του με τον Τούρκο Πρόεδρο, ο Πούτιν εκτιμάται ότι επαίνεσε τον Ερντογάν για τη μεσολάβηση των συνομιλιών για την εξαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία.
Η συμφωνία, λέγεται, ότι θα μπορούσε να οδηγήσει το ρωσικό ναυτικό να άρει τον αποκλεισμό λιμένων όπως η Οδησσός και η ΕΕ να συμφωνήσει να ξεπαγώσει οικονομικούς πόρους που ανήκουν σε επτά κορυφαίους Ρώσους δανειστές, εφόσον θα μπορούσε να αποδειχθεί ότι οι πόροι είναι απαραίτητοι. για την αγορά, εισαγωγή ή μεταφορά γεωργικών και τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων σιταριού και λιπασμάτων.
Αν οι επισκέψεις του Μπάιντεν και του Πούτιν, των δύο ισχυρότερων ηγετών του κόσμου, στη Μέση Ανατολή είναι κάποια ένδειξη, τότε οι τρέχουσες γραμμές μάχης είναι εμφανείς.
Από τη μία πλευρά είναι η Ρωσία και το Ιράν (και πιθανώς η Κίνα). Στην άλλη πλευρά βρίσκονται οι ΗΠΑ και το Ισραήλ (με την υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ).
Το Ιράν έχει πλησιάσει την Κίνα και τη Ρωσία μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης JCPOA/Πυρηνική συμφωνία του Ιράν το 2018. Και τώρα, σχεδόν χωρίς καμία προοπτική αυτή η συμφωνία να αναβιώσει σύντομα, ακόμη και υπό τον Πρόεδρο Μπάιντεν (σε αντίθεση με το προηγούμενες υποσχέσεις), η σχέση μεταξύ των τριών θα γίνει ισχυρότερη.
Ως έχει, η Τεχεράνη λέγεται ότι έχει εξελίξει την πολιτική της «Περιστροφή προς την Ανατολή», με τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, να σχολιάζει: «Πρέπει να κοιτάξουμε προς την Ανατολή. Το βλέμμα προς τη Δύση και την Ευρώπη δεν μας προσφέρει παρά μόνο η αναβλητικότητα και η ταλαιπωρία. Μερικές χώρες στην Ανατολή μπορούν να μας βοηθήσουν και μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε μαζί τους σε ισότιμη βάση. Τους βοηθάμε και μας βοηθούν κι εκείνοι».
Η Μόσχα και η Τεχεράνη έχουν έρθει πιο κοντά μετά τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας. Τον Ιούλιο του 2022, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας του Ιράν (CBI) Ali Saleh-Abadi ταξίδεψε στη Μόσχα για να ενισχύσει τη νομισματική και τραπεζική συνεργασία και να άρει τα εμπόδια.
Και το πιο σημαντικό, το Ιράν συμφώνησε να προμηθεύσει στη Ρωσία «έως και με αρκετές εκατοντάδες UAV, συμπεριλαμβανομένων εξοπλισμένων UAV , σε σύντομο χρονικό διάστημα», αν πιστέψουμε τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Jack Sullivan.
Ωστόσο, αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι ενώ χαράσσονται οι γραμμές μάχης, έχουν γίνει προσπάθειες να διατηρηθούν τα περιθώρια για πιθανούς μεσολαβητικούς ρόλους από χώρες αποδεκτές και από τις δύο πλευρές.
Όπως συνέβη στην Τεχεράνη την Τρίτη, η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, έπαιξε ρόλο στην άρση του ρωσικού ναυτικού αποκλεισμού της Ουκρανίας.
Η Ινδία, η οποία έχει καλούς δεσμούς με το Ιράν, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, μπορεί επίσης να παίξει παρόμοιο ρόλο στον περιορισμό του ανταγωνισμού ΗΠΑ-Ρωσίας ή των εντάσεων μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν.
Σε αυτές τις νέες γραμμές μάχης στη Μέση Ανατολή, φαίνεται να υπάρχουν τρία διακριτά χαρακτηριστικά:
Πρώτον, δεν υπάρχουν πλέον χώροι για ιδανικά και ιδεολογίες.
Η επίσκεψη του Μπάιντεν στη Σαουδική Αραβία ήταν ο αντίποδας της προηγούμενης άρνησής του να συνεννοηθεί με τον φυσικό ηγέτη της χώρας, Μπιν Σαλμάν (γνωστός με τα αρχικά του, MBS), για τον φερόμενο ρόλο του στη δολοφονία ενός αντιφρονούντα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο του βασιλείου στην Κωνσταντινούπολη το 2018. .
Τώρα, ο παροιμιώδης πάγος μεταξύ Μπάιντεν και MBS έχει σπάσει.
Η εμπειρία του Μπάιντεν ως Αντιπροέδρου υπό τον Πρόεδρο Ομπάμα και οι υποσχέσεις του ως υποψήφιου Προέδρου για την προώθηση της δημοκρατίας στον αραβικό κόσμο μετά την έκρηξη της αποκαλούμενης «Αραβικής Άνοιξης» το 2010 έχουν χάσει τη σημασία τους.
Η δημοκρατία δεν είναι ακριβώς ένα παιχνίδι αριθμών όπου η πλειοψηφία έχει δύναμη στο βαθμό που είναι σεχταριστική και η μειοψηφία καμία. Αληθινή δημοκρατία σημαίνει δικαιώματα ισότητας και δικαιοσύνης. Σε αυτό, οι υποστηρικτές της Αραβικής Άνοιξης, όπως οι ΗΠΑ, έχουν επιδείξει διπλά μέτρα και σταθμά.
Ενώ δικαιολογούν αλλαγές στην Αίγυπτο, τη Λιβύη, την Υεμένη και τη Συρία με το πρόσχημα της προώθησης της δημοκρατίας, οι δυτικές χώρες έχουν κλείσει τα μάτια τους προς τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες του Κόλπου, τα οποία σίγουρα δεν είναι η ακρόπολη της δημοκρατίας.
Η Δύση υποστήριξε όλα αυτά τα πετρελαϊκά κράτη και κοίταξε αλλού όταν η Σαουδική Αραβία παρενέβη στρατιωτικά στο Μπαχρέιν με σιιτική πλειοψηφία για να υπερασπιστεί τον σουνιτικό ηγεμόνα της. Η ουσιαστική επίδραση της Αραβικής Άνοιξης ήταν ότι τα εξτρεμιστικά στοιχεία της σουνιτικής κοινότητας και οι μεγάλοι υποστηρικτές τους στα καθεστώτα της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ, και τώρα σε σημαντικό βαθμό στην Τουρκία, έγιναν πιο ισχυρά.
Οι δυνάμεις της πολυεθνικότητας και της ανεξιθρησκίας εξασθενούσαν. Το ότι η Σαουδική Αραβία άλλαξε τον τρόπο όταν οι φονταμενταλιστές έγιναν απειλή για το ίδιο το καθεστώς είναι μια διαφορετική ιστορία.
Δεύτερον, όλοι στη Μέση Ανατολή δεν μοιράζονται τον Πανισλαμισμό ή τον Παναραβισμό.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν που ενώνουν την Αίγυπτο στις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ δείχνουν ότι όλα ως κράτη ανησυχούν για τις απειλές του Ιράν. Η πολιτική μάχη ανάμεσα στο Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μετά τον αποκλεισμό του Κατάρ το 2017 από πολλά κράτη της περιοχής, αποδόθηκε σε έναν ανταγωνισμό όχι μόνο σε γειτονικές αραβικές χώρες αλλά και σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο και ακόμη και στην Ουάσιγκτον.
Αυτή η τάση εξηγεί γιατί η παλαιστινιακή υπόθεση σήμερα, ενώ κερδίζει άνευ προηγουμένου υποστήριξη στη Δύση, απολαμβάνει λιγότερη συμπάθεια από τα κράτη της αραβικής περιοχής.
Η αυξανόμενη σημασία της Ινδίας στη Μέση Ανατολή, ιδίως οι αστικές σχέσεις της με τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ από τη μια πλευρά και το Ιράν από την άλλη, παρά την εγγύτητά της με το Ισραήλ, μπορεί να εξεταστεί σε αυτό το πλαίσιο.
Και εδώ, παρά τις αυξανόμενες καταγγελίες για μεροληψία της κυβέρνησης Μόντι κατά των μουσουλμάνων, κανένας Ινδός πρωθυπουργός της Ινδίας δεν ήταν τόσο αποδεκτός από τις περιφερειακές δυνάμεις στη Μέση Ανατολή όσο ο Μόντι.
Αυτό μπορεί να ακούγεται ειρωνικό, αλλά είναι αλήθεια. Και αυτό οφείλεται στα «εθνικά συμφέροντα» όλων.
Τρίτον, και αυτό είναι αποτέλεσμα των παραπάνω, μετά την ιρακινή εισβολή στο Κουβέιτ το 1990, κατά την οποία οι Παλαιστίνιοι και οι Υεμενίτες εργάτες θεωρούνταν συχνά άπιστοι, οι Άραβες μετανάστες εργάτες αντικαθίστανται όλο και περισσότερο στην περιοχή από πολιτικά ασφαλέστερους εργάτες της Νότιας Ασίας.
Αυτή η τάση έχει αποδυναμώσει δραματικά τους οικονομικούς και κοινωνικούς δεσμούς μεταξύ του Κόλπου και της υπόλοιπης Μέσης Ανατολής, ενώ ενίσχυσε αυτούς τους δεσμούς μεταξύ του Κόλπου και των χωρών πέρα από τον Ινδικό Ωκεανό, ιδιαίτερα την Ινδία.
Όπως ορθώς υποστήριξε ο March Lynch, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο George Washington, τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν αναδιαμορφώσει τον προσανατολισμό ορισμένων από τις πλουσιότερες χώρες της Μέσης Ανατολής, συμπεριλαμβανομένων του Κουβέιτ, του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας και τα ΗΑΕ.
Δεδομένων των βαθιών επενδύσεών τους σε δυτικά ακίνητα και αθλητικούς συλλόγους, τους αυξανόμενους οικονομικούς δεσμούς τους με την Ασία και τους μεγάλους πληθυσμούς μη Άραβων εργαζομένων και Δυτικών ομογενών, είναι όλο και πιο λογικό να θεωρούνται αυτά τα μέρη ως κέντρα του παγκόσμιου καπιταλισμού παρά ως Μέση Ανατολικά (ισλαμικά) κράτη.
«Το Ντουμπάι έχει περισσότερα κοινά με τη Σιγκαπούρη ή το Χονγκ Κονγκ παρά με τη Βηρυτό ή τη Βαγδάτη. Ομοίως, η χρήση εργαλείων ψηφιακής επιτήρησης από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που κατασκευάζονται από το Ισραήλ αντικατοπτρίζει το μοντέλο της Κίνας όσο και άλλα αραβικά καθεστώτα.
Τέτοιοι παγκόσμιοι δεσμοί στην οικονομία και την τεχνολογία μπορεί σύντομα να διαδραματίσουν τόσο μεγάλο ρόλο στις εξωτερικές πολιτικές αυτών των κρατών όσο και οποιεσδήποτε παραδοσιακές περιφερειακές προτεραιότητες - ωθώντας τα πιο κοντά στην Ασία», λέει.
Και σε αυτό το σχέδιο πραγμάτων, η Ινδία κατέχει εξέχουσα θέση."
Διαπιστώσεις-Συμπερασματα
Από τα παραπάνω αντιλαμβανόμαστε, ότι δημιουργούνται δύο αντίθετοι πόλοι στη Μέση Ανατολή.Από τη μία πλευρά είναι η Ρωσία, το Ιράν και πιθανώς η Κίνα. Στην άλλη πλευρά βρίσκονται οι ΗΠΑ και το Ισραήλ ,με την υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ.
Εκτίμησή μας είναι ότι οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να ανασχέσουν την Ρωσική διείσδυση που επιχειρείται μέσω Ιράν στη Μέση Ανατολή, δημιουργώντας πολυμερείς σχηματισμούς μέσω φίλα προσκείμενα χωρών προς αυτές, με άξονα το Ισραήλ, όπως το I2U2, το οποίο μερικοί αναλυτές το ονόμασαν και το Δυτικό Ασιατικό Quad, με απώτερο στόχο τη δημιουργία του ΝΑΤΟ Μ. Ανατολής.
Τουρκία και Ινδία μέχρι στιγμής παίζουν επαμφοτερίζοντες ρόλους, με την πρώτη να γέρνει προς τη Ρωσία-Ιράν και τη δεύτερη προς ΗΠΑ-Ισραήλ, κυρίως λόγω της αντιπαλότητας της με την Κίνα.
Εκείνο το οποίο πρέπει ως Ελλάδα να αντιληφθούμε είναι τη σπουδαιότητα που έχει η υπογραφή από τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπαϊντεν της Διακήρυξης της Ιερουσαλήμ, η οποία δεσμεύει κάθε χώρα να «χρησιμοποιήσει όλα τα στοιχεία της εθνικής της δύναμης» για να εμποδίσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
Ουσιαστικά αποτελεί την πλήρη ταύτιση ΗΠΑ-Ισραήλ κατά του Ιράν, το οποίο με τη σειρά του αγκαλιάζεται από τη Ρωσία, η οποία βλέπει την Τεχεράνη ως την εκπρόσωπό της στη Μ. Ανατολή.
Η χώρα μας έχει κάθε όφελος να συνταχθεί με ΗΠΑ-Ισραήλ, παίζοντας το ρόλο χώρας-γέφυρας μεταξή ΝΑΤΟ Ευρώπης και του υπό διαμόρφωση ΝΑΤΟ Μ.Ανατολής, ενοποιώντας σε πρώτο χρόνο την αντιαεροπορική της άμυνα με αυτή της Κύπρου και του Ισραήλ και σε δεύτερο χρόνο με αυτήν της Αιγύπτου.
Το πολεμικό ναυτικό μας με βάση τη Σούδα μαζί με το Ισραηλινό πολεμικό ναυτικό, μπορούν να ενοποιήσουν τις αντιαεροπορικές άμυνες των δύο χωρών στη ΝΑ Μεσόγειο.
Ιδιαίτερα η προσθήκη των μαχητικών αεροσκαφών RAFALE αρχικά και των φρεγατών BELHARA στη συνέχεια στο ελληνικό οπλοστάσιο, μπορεί να στηρίξει το παραπάνω εγχείρημα.
Με τον τρόπο αυτό θα περιθωριοποιηθεί ακόμη περισσότερο η Τουρκία από τη Μ. Ανατολή, αδυνατώντας στη συνέχεια να υποστηρίξει την "Γαλάζια πατρίδα".
Η Ελλάδα έχει πολύ ισχυρό λόμπυ στις ΗΠΑ , το οποίο συμπλέει με το πανίσχυρο Εβραϊκό λόμπυ στην Ουάσιγκτον, γεγονός το οποίο σε συνδυασμό με τις κοινές αξίες και συμφέροντα ΗΠΑ-Ισραήλ-Ελλάδας σε ΝΑ Μεσόγειο και Μ. Ανατολή μόνο οφέλη μπορεί να αποδώσει στη χώρα μας.
Τέλος εκτίμησή μας είναι ότι λόγω του Σιιτικού τόξου ,Ιράν-Νότιο Ιράκ-Συρία-Νότιος Λίβανος-Χεζμπολάχ και εκπροσώπων του Ιράν στην περιοχή όπως οι αντάρτες Χούτι της Υεμένης, αναμένουμε αναταράξεις στη Μ. Ανατολή την προσεχή χρονική περίοδο, υποκινούμενες από τη Ρωσία, εργαλειοποιώντας για το σκοπό αυτό το Ιράν, με σκοπό να αποσοβήσει την Αμερικανική κυριαρχία στην περιοχή.
