"Η Τουρκία παίζει επικίνδυνο παιχνίδι, σαν νταής, σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής AJC", είναι ο τίτλος άρθρου έγκριτου Διεθνούς ΜΜΕ του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα ακόλουθα:
"Ο Ντέιβιντ Χάρις, Διευθύνων Σύμβουλος της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής (AJC), ασκεί ιδιαίτερη κριτική στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε συνέντευξή του στην Καθημερινή, τονίζοντας ότι «παίζει ένα επικίνδυνο παιχνίδι σε όλη την περιοχή. Γι' αυτό πρέπει να αντιμετωπίσει το κόστος αλλιώς θα επιμείνει».
Δεν κάνει τίποτα για το θέμα, δηλώνοντας ότι «οι νταήδες δεν καταλαβαίνουν την αδυναμία ή τον δισταγμό. Αυτό μόνο τους ανοίγει την όρεξη για περισσότερες κακοτοπιές».
Ο Χάρις, ο οποίος θα αποχωρήσει από το τιμόνι της AJC σε τρεις μήνες μετά από μια επιτυχημένη θητεία 32 ετών, ανατρέχει στο πώς οικοδομήθηκε η σημερινή στενή σχέση Ελλάδας-Ισραήλ και δηλώνει ότι έχει λάβει θεσμικά χαρακτηριστικά, με τη Νέα Δημοκρατία , το ΠΑΣΟΚ, αλλά και τον ΣΥΡΙΖΑ, η στάση του οποίου λέει ότι ήταν η μεγαλύτερη έκπληξη , ακολουθούν την ίδια πολιτική.
Μιλάει επίσης για τη μεγάλη περιφερειακή αξία του τριγώνου Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, τη στενή συνεργασία της εβραϊκής και της ελληνικής διασποράς, ενώ δεν κρύβει τη βαθιά δυσφορία που ένιωσε για την άνοδο της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής, σημειώνοντας ότι « Ο τότε ο συντηρητικός πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, μαζί με τον τότε υπουργός Δημόσιας Τάξης Νίκος Δένδιας, αντιμετώπισαν αδιάκοπα τη Χρυσή Αυγή, τους χαρακτήρισαν εγκληματίες, όπως σίγουρα ήταν, και τους γονάτισαν».
Μπορείτε να περιγράψετε την εξέλιξη των ελληνο-ισραηλινών σχέσεων κατά τη μακρόχρονη θητεία σας ως εκτελεστικός διευθυντής της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής;
Είναι μια καταπληκτική ιστορία. Όταν άρχισα να ενδιαφέρομαι για πρώτη φορά, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, για τις δυνατότητες ενός τριγώνου Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ, μου φαινόταν εξαιρετικά απίθανο, αν όχι αδύνατο. Η Κύπρος έβλεπε το μέλλον της σε μεγάλο βαθμό στο Κίνημα των Αδεσμεύτων, το οποίο ήταν εχθρικό έδαφος για το Ισραήλ. Η Ελλάδα δεν είχε ακόμη δημιουργήσει πλήρεις de jure σχέσεις με το Ισραήλ και ήταν κοντά στην PLO, τη Συρία και τη Λιβύη. Και το Ισραήλ, βλέποντας λίγες ευκαιρίες στη Λευκωσία και την Αθήνα, επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη δεσμών με την Τουρκία. Μετά από 40 χρόνια, το τρίγωνο όχι μόνο υπάρχει, αλλά γίνεται όλο και πιο βαθύ και πιο στρατηγικό. Το ηθικό δίδαγμα αυτής της ιστορίας: Μην εγκαταλείπετε ποτέ την ελπίδα. Χρειάστηκε περισσότερος χρόνος από όσο θα έπρεπε, αλλά το αποτέλεσμα είναι ακόμη περισσότερο από ότι θα μπορούσαμε να φανταστούμε πριν από τέσσερις δεκαετίες.
Μπορείτε να μοιραστείτε μερικές προσωπικές σκέψεις για τους Έλληνες ηγέτες με τους οποίους έχετε συνεργαστεί όλα αυτά τα χρόνια; Υπάρχουν καλοδεχούμενες εκπλήξεις ή απογοητεύσεις;
Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι μόλις η λογική της σχέσης με το Ισραήλ ριζώθηκε, σύντομα θεσμοθετήθηκε στην ελληνική εξωτερική πολιτική, οπότε οι ηγέτες τριών διαφορετικών κομμάτων.του Σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Δημοκρατίας ,συνέχισαν να χτίζουν πάνω σε αυτήν. Ίσως η επιτυχία με τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν η πιο εκπληκτική, δεδομένης της αρνητικής αφετηρίας τους σε ζητήματα που σχετίζονται με το Ισραήλ. Αλλά προς τιμήν του, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κατάλαβε ότι το εθνικό συμφέρον μιας χώρας δεν πρέπει να ορίζεται μόνο από ιδεολογικά συνθήματα, αλλά από πολιτικά, στρατιωτικά και οικονομικά συμφέροντα, για να μην αναφέρουμε κοινές δημοκρατικές αξίες.
Πόσο δύσκολο ήταν να δεις τη Χρυσή Αυγή να παίρνει τόσες ψήφους και να αποκτήσει την πολιτική παρουσία που είχε, έστω και για ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα;
Αυτό ήταν σκληρό. Η ιδέα ότι ένα νεοναζιστικό κόμμα θα μπορούσε να γίνει ένας σοβαρός εκλογικός παράγοντας σε μια χώρα σχεδόν ολοκληρωτικά κατεστραμμένη από τη ναζιστική Γερμανία στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν σχεδόν πέρα για πέρα πιστευτή. Και μου είπαν ότι θα χρειαζόμουν προστασία σε μια χώρα, την Ελλάδα, όπου πάντα ένιωθα ασφαλής, επειδή οι αντισημιτικοί παίχτες βρίσκονταν τώρα στον πόλεμο. Μάλιστα, θυμάμαι έντονα μια γελοιογραφία της Χρυσής Αυγής που είχε γονατίσει τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά μπροστά στην «παντοδύναμη» Αμερικανοεβραϊκή Επιτροπή. Προς παντοτινή του τιμή, ο Σαμαράς, μαζί με τον υπουργό Δημόσιας Τάξης Νίκου Δένδια, ανέλαβαν αδιάκοπα το θέμα της Χρυσής Αυγής, τους χαρακτήρισε εγκληματίες, που σίγουρα ήταν, και τους γονάτισε.
Ας περάσουμε στο παρόν και το μέλλον των σχέσεων Ελλάδας-Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένου του τριμερούς σχήματος συνεργασίας με την Κύπρο. Ποια είναι η άποψή σας για τη μελλοντική πορεία;
Βλέπω μια σειρά από ομόκεντρους κύκλους. Εν τω βάθει, Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ συνεχίζουν την πορεία της βαθύτερης και ευρύτερης συνεργασίας σχεδόν σε κάθε διμερή και τριμερή σφαίρα που μπορεί να φανταστεί κανείς. Καθοδηγούνται από αλληλοεπικαλυπτόμενα συμφέροντα και αξίες. Στον επόμενο κύκλο, το πεδίο διευρύνεται για να συμπεριλάβει και άλλες χώρες στην Ανατολική Μεσόγειο με σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν σε τομείς όπως η ενέργεια. Και στη συνέχεια, μακροπρόθεσμα, η συνένωση του διευρυνόμενου κύκλου ειρήνης στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική με το τρίγωνο Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ έχει πολύ περιφερειακό νόημα. Θα μπορούσαν όλα αυτά να οδηγήσουν σε νέες πολυμερείς διαμορφώσεις; Απολύτως. Και έχουμε δει ήδη ένα ,το Φόρουμ Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, με έδρα το Κάιρο.
Ποιες είναι οι απόψεις σας για τους δεσμούς και τη συνεργασία μεταξύ της εβραιοαμερικανικής και της ελληνοαμερικανικής διασποράς στις Ηνωμένες Πολιτείες και όχι μόνο;
Κατά κάποιο τρόπο, είναι ακριβώς αυτοί οι δεσμοί που συνδέουν τους Αμερικανοεβραίους και τους Ελληνοαμερικανούς που οδήγησαν την αρχική διαδικασία στη δεκαετία του 1980. Ήμασταν φίλοι εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είχαμε τόσα πολλά κοινά που συχνά ήταν δύσκολο να καταλάβουμε ποιοι ήταν οι Εβραίοι και ποιοι οι Έλληνες σε οποιοδήποτε δωμάτιο. Γιατί λοιπόν αυτά τα κοινά σημεία δεν θα μπορούσαν να επικρατήσουν και στην Ανατολική Μεσόγειο; Οι πίστες, οι παραδόσεις και οι ιστορίες μας αλληλεπικαλύπτονταν και ήμασταν και οι δύο στο επίκεντρο του προσδιορισμού του δυτικού πολιτισμού όπως τον ξέρουμε. Σίγουρα, αυτή πρέπει να είναι η κόλλα που μας δένει. Και σήμερα, μπορούμε να πούμε με χαρά ότι η συνεργασία μας εκτείνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, στον Ατλαντικό Ωκεανό και ναι, σε όλο τον κόσμο.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει συνεχείς προκλήσεις, αν όχι υπαρξιακή απειλή, από τη γειτονική Τουρκία. Πώς βλέπετε την κατάσταση και τι μπορούν να κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες;
Η Τουρκία έχει καταφέρει να μπερδεύει τη μια αμερικανική κυβέρνηση μετά την άλλη ,ώστε να πιστεύει ότι είναι απαραίτητη και ως εκ τούτου, οι συχνά εχθρικές πολιτικές της θα πρέπει να υποβαθμιστούν, αν όχι να αγνοηθούν εντελώς.
Είναι καιρός η Ουάσιγκτον και οι στενότεροι σύμμαχοί της να στείλουν σαφή και συνεπή μηνύματα στην Άγκυρα ότι η Τουρκία δεν μπορεί να παίξει και τις δύο πλευρές του φράχτη για παράδειγμα, να είναι ένα μακροχρόνιο μέλος του ΝΑΤΟ και, ταυτόχρονα, να αποτελεί καθημερινή απειλή για την Ελλάδα, καταλαμβάνοντας τη βόρεια Κύπρο, ενώ επιδιώκει να αξιοποιήσει τις ιστορικές αποφάσεις της Φινλανδίας και της Σουηδίας να υποβάλουν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και να αγοράσει προηγμένα ρωσικά οπλικά συστήματα.
Ο Λευκός Οίκος εξέφρασε την υποστήριξή του για την πώληση F-16 στην Τουρκία. Λέει ότι δεν υπήρξε συμφωνία για να πείσει την Άγκυρα να ξεμπλοκάρει τις προσπάθειες της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Εν τω μεταξύ, η Τουρκία απειλεί την Ελλάδα, μέλος του ΝΑΤΟ, καταλαμβάνει το 40 τοις εκατό της Κύπρου, αγοράζει ρωσικά όπλα. Γιατί ακριβώς να πάρει η Τουρκία τα F-16;
Πώς βλέπετε τις ενέργειες εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας, από τους S-400 μέχρι την ουδετερότητά της στον πόλεμο της Ουκρανίας, τις υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά και τον τελευταίο καιρό ακόμη και την αμφισβήτηση της κυριαρχίας τους;
Πείτε το όπως θέλετε, νεο-οθωμανισμός, ιμπεριαλισμός, πολιτικά παιχνίδια ή αυταπάτες μεγαλείου, αλλά η Τουρκία του Ερντογάν παίζει ένα επικίνδυνο παιχνίδι σε όλη την περιοχή. Γι' αυτό πρέπει να αντιμετωπίσει το κόστος αλλιώς θα επιμείνει. Οι νταήδες δεν καταλαβαίνουν την αδυναμία ή τον δισταγμό. Αυτό μόνο τους ανοίγει την όρεξη για περισσότερες αταξίες.
Προβλέπετε μια προσέγγιση μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, υπό τον Ερντογάν ή άλλο ηγέτη; Και αν συμβεί αυτό, τι θα σήμαινε για τη σχέση Ελλάδας-Ισραήλ;
Ελπίζω ότι μια μέρα η Τουρκία θα γίνει πιο υπεύθυνος, προβλέψιμος και αξιόπιστος εταίρος και ότι θα τερματίσει την κατοχή στην Κύπρο και θα συμπεριφερθεί ειρηνικά με την Ελλάδα. Αυτό θα ήταν προς το συμφέρον όλων, συμπεριλαμβανομένης, ιδίως, της Τουρκίας. Καθώς η ευρύτερη περιοχή προχωρά συνεργατικά σε πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας, επιθυμεί η Τουρκία να παραμεριστεί; Εν τω μεταξύ, το Ισραήλ αναζητά εύλογα βελτιωμένους δεσμούς με την Τουρκία, έναν παραδοσιακό φίλο, αλλά δεν θα είναι εις βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας, δύο δημοκρατικών συμμάχων. Οι αξίες είναι αξίες και δημιουργούν τα θεμέλια για διαρκή δεσμούς.
Τέλος, τι θα θέλατε να θυμούνται περισσότερο οι Έλληνες και οι Ελληνοαμερικανοί από την ηγεσία σας στο AJC;
Ποτέ δεν σταματήσαμε να ονειρευόμαστε, ποτέ δεν υποκύψαμε στα εμπόδια στο δρόμο μας και ποτέ δεν πήραμε το όχι για απάντηση όταν ήρθε να ξεπεράσουμε δεκαετίες ψυχρότητας στους δεσμούς Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ. Και το έπαθλο άξιζε τον κόπο. Τώρα ήρθε η ώρα να ονειρευτείτε το επόμενο κεφάλαιο και να φέρετε την ίδια αποφασιστικότητα στην προσπάθεια. Μαζί, μπορούμε να βοηθήσουμε στην οικοδόμηση ενός λαμπρότερου μέλλοντος τόσο για τους Έλληνες όσο και για τους Εβραίους, για να μην αναφέρουμε την Ανατολική Μεσόγειο και όχι μόνο.
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Τα παραπάνω έχουν ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα για το παρόν και το μέλλον των Ελληνοισραηλινών σχέσεων και την αντανάκλασή τους σε μια πληθώρα τομέων και ιδίως αυτού των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αφού εiπώθηκαν από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής AJC, που κάθε άλλο παρά τυχαίος είναι
Στην επίσημη ιστoσελίδα της η AJC αναφέρει αυτοπροσδιοριζόμενη:
"Η Αμερικανική Εβραϊκή Επιτροπή (AJC) είναι ο κορυφαίος παγκόσμιος οργανισμός υπεράσπισης των Εβραίων. Από τα δημαρχεία μέχρι το Καπιτώλιο, στα Ηνωμένα Έθνη και στις παγκόσμιες πρωτεύουσες, η AJC εργάζεται για να επηρεάσει την πολιτική και τη γνώμη σε μερικά από τα πιο σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει ο εβραϊκός λαός.
Οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας είναι βαθιές. Κάποιοι μπορεί να πουν αδύνατο. Αλλά η AJC επαναπροσδιορίζει τι είναι δυνατό. Με τολμηρές ιδέες και απαράμιλλο ιστορικό, η AJC καταπολεμά τον αντισημιτισμό και κάθε μορφή μίσους, ενισχύει τη θέση του Ισραήλ στον κόσμο και υπερασπίζεται τις δημοκρατικές αξίες. Μαζί μπορούμε να διαμορφώσουμε την ιστορία."
Αντιλαμβανόμαστε από τα λεγόμενά του ότι οι σχέσεις Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου βαίνουν από το καλό στο καλύτερο και πως έχουν τη δυναμική περαιτέρω ανάπτυξης, καθώς επίσης και να αποτελέσουν τη βάση για τη δημιουργία πολυμερών σχημάτων συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Η θέση- ερώτηση του αναφορικά με το γιατί ακριβώς η Τουρκία να πάρει τα F-16, εκτιμούμε ότι μεταφράζεται στο ότι το Εβραϊκό λόμπυ στις ΗΠΑ, το οποίο συνεργάζεται άμεσα με το Ελληνικό, θα ζητήσει σε περίπτωση ευόδωσης της πώλησης από την Ουάσιγκτον των 40 νέων F-16 και των 80 κίτ εκσυγχρονισμού, να δοθούν περαιτέρω εξηγήσεις και δεσμεύσεις από την Άγκυρα για την χρήση τους, κοινώς δεν θα δοθούν με λευκή επιταγή σε αυτήν εάν και εφόσον δοθούν.
Τα παραπάνω επαληθεύουν προγενέστερη ανάλυση-άρθρο μας, "Η πλάνη του Ερντογάν! Και να του δοθούν τα F-16 από τις ΗΠΑ δεν θα είναι με λευκή επιταγή".
Επίσης ο κ. Ντέιβιντ Χάρις, επισημαίνει ότι ο Ερντογάν θα πρέπει να να αντιμετωπίσει το κόστος των ενεργειών του και της επιθετικής συμπεριφοράς του, μιλώντας ουσιαστικά για επιβολή τιμωρίας σε βάρος της Τουρκίας, ενώ εκφράζει και την ελπίδα η Τουρκία μελλοντικά να συμπεριφερθεί λογικά ως αξιόπιστος εταίρος αποχωρώντας από τα κατεχόμενα στην Κύπρο.
