Η Τουρκία επιδιώκει μια ριζική αναθεώρηση του περιφερειακού status quo στην Ανατολική Μεσόγειο, προβάλλοντας ισχύ σε γειτονικές περιοχές με αυξανόμενη επιθετικότητα και αδιαφορία για τη διεθνή νομιμότητα, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη από το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ).
Η έκθεση που συνέταξαν ο Αλέξανδρος Διακόπουλος, πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, και ο Νίκος Στουρνάρας, Βοηθός Ερευνών στο ΕΛΙΑΜΕΠ, ανέφερε ότι η Άγκυρα επιδιώκει στρατηγική αυτονομία και ηγεμονία της Ανατολικής Μεσογείου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μας δουλεύουν; Η τουρκική πολεμική αεροπορία επέβλεψε τις επιχειρήσεις σουηδικών και φινλανδικών αεροσκαφών σε άσκηση του ΝΑΤΟ
Η έκθεση επεσήμανε ότι, η Τουρκία έχει αναπτύξει πρόσφατα σχέσεις με τους γείτονές της σε μια προσπάθεια να επανατοποθετηθεί σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.
Η Άγκυρα επιδιώκει τελικά να εξισορροπήσει τη θέση της στην εξελισσόμενη παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Εφόσον αντιλήφθηκε την παγκόσμια τάξη σε μια μεταβατική μεταδυτική φάση και είναι αρνητικά διατεθειμένη προς μια φιλελεύθερη λεκτική τάξη, δεν αποτελεί έκπληξη ότι η τρέχουσα πολιτική της Τουρκίας μοιάζει με την «Ενεργή Ουδετερότητα κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όπου η Άγκυρα έκανε υπέρβαση τόσο στους Συμμάχους όσο και στον Άξονα και τοποθετήθηκε στη νικήτρια πλευρά», αναφέρει.
Σε αυτό που θεωρείται ως ένας όλο και πιο πολυπολικός κόσμος, η τουρκική κυβέρνηση έχει βελτιώσει τις σχέσεις της με τη Ρωσία, το Ιράν και την Κίνα. «Καθισμένος στο φράχτη», όποτε προκύπτουν προβλήματα με τη Ρωσία βασίζεται στην προστασία του ΝΑΤΟ. Όποτε η Δύση γίνεται λόγος ανησυχίας, απειλεί να ενισχύσει τους δεσμούς της με τη Ρωσία. Και όταν τα συμφέροντά της αποκλίνουν από αυτά των συμμάχων του ΝΑΤΟ και ΕΕ, η Τουρκία υιοθετεί μονομερή διπλωματική και στρατιωτική πρωτοβουλία», αναφέρεται στην έκθεση.
Η Τουρκία χειραγωγεί επίσης, την ένταξη της στο ΝΑΤΟ προς το συμφέρον της, κάτι που παραμένει εις βάρος της συμμαχίας για την ασφάλεια.
«Η Τουρκία θέλει να αυξήσει τη σχετική ισχύ της έναντι της "Δύσης", για να διαπραγματευτεί μαζί της επί ίσοις όροις, χωρίς να κόψει τους δεσμούς με κανένα αποφασιστικό τρόπο. Το ΝΑΤΟ ήταν, και σε κάποιο βαθμό εξακολουθεί να είναι, ο ακρογωνιαίος λίθος της τουρκικής ασφάλειας, αλλά η Άγκυρα χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο τη συμμαχία με κυνικό και ιδιοτελή τρόπο», αναφέρεται.
Έχει χρησιμοποιήσει τη συμμετοχή της για να μεγιστοποιήσει τη γεωπολιτική της επιρροή και να διευθετήσει διμερείς λογαριασμούς εις βάρος της Συνεταιριστικής Ασφάλειας , προστατεύοντάς την τόσο από την άμεση ρωσική επιθετικότητα όσο και από την οργή της Δύσης, για τις ανεξάρτητες επιλογές της στην εξωτερική πολιτική. «Ουσιαστικά, η Τουρκία έχει την πολυτέλεια να κάθεται σε «φράχτη» ακριβώς λόγω της ένταξής της στο ΝΑΤΟ», ανέφερε.
Η έκθεση τόνισε επίσης, τον ρόλο του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας της Τουρκίας που έχει διαμορφώσει τις εξωτερικές πολιτικές της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Είναι μέσω της Blue Homeland, που «η Άγκυρα επιδιώκει να κυριαρχήσει στην Ανατολική Μεσόγειο, το υποχρεωτικό σημείο διέλευσης των εμπορικών οδών που συνδέουν την Ευρώπη με τον Ινδικό Ωκεανό και, κατ' επέκταση, τις αγορές της Νοτιοανατολικής Ασίας. Ελέγχοντας τους θαλάσσιους δρόμους από τη Μαύρη Θάλασσα και τη Διώρυγα του Σουέζ προς την Κεντρική Μεσόγειο, η Τουρκία θα έλεγχε τις κύριες ανατολικές οδούς διαμετακόμισης προς την Ευρώπη και θα γινόταν η αδιαμφισβήτητη διαπεριφερειακή δύναμη», αναφέρεται.
Η στρατηγική αυτονομία που σκιαγραφείται από τη Γαλάζια Πατρίδα, κάνει την Τουρκία να κλιμακώσει τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με την έκθεση.
«Η κατανόηση της «Γαλάζιας Πατρίδας» ως καρδιάς της αναζήτησης της στρατηγικής αυτονομίας της Τουρκίας, εξηγεί γιατί η Άγκυρα παραμένει ένας αδιάλλακτος εμπόλεμος παράγοντας στην Ανατολική Μεσόγειο».
Η Άγκυρα εκμεταλλεύεται ολοένα και περισσότερο το ΝΑΤΟ για να ξεκαθαρίσει ή να επιδιορθώσει τα εμπόδια όπως της ταιριάζει, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις επιπτώσεις ή τα ευρύτερα συμφέροντα της συμμαχίας.
Η ασύμμετρη αλληλεξάρτηση της Τουρκίας με τη Ρωσία, καθιστά απαγορευτικό για την Άγκυρα να ευθυγραμμιστεί με άλλα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και να κόψει τους οικονομικούς δεσμούς με τη Μόσχα, ακόμη κι αν το ήθελε.
Το ΝΑΤΟ υποτίθεται ότι, είναι «μια μοναδική κοινότητα αξιών που δεσμεύεται στις αρχές της ατομικής ελευθερίας, της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου» και η Τουρκία αποτυγχάνει από κάθε άποψη. Σε έναν οργανισμό 30 κρατών μελών, καθένα από τα οποία διαθέτει δικαίωμα αρνησικυρίας, η τήρηση κοινών αξιών και αρχών είναι απόλυτη αναγκαιότητα για να λειτουργήσει σωστά η Συμμαχία.
Η Τουρκία οραματίζεται τον εαυτό της ως μια κομβική δύναμη, έναν απαραίτητο εταίρο με τον οποίο η Ουάσιγκτον, η Μόσχα ή ακόμα και το Πεκίνο μπορούν να επιτύχουν αποτελεσματικές συμφωνίες στην περιοχή. Η Τουρκία θέλει να αυξήσει τη σχετική ισχύ της έναντι της «Δύσης» για να διαπραγματευτεί μαζί της επί ίσοις όροις, χωρίς να κόψει τους δεσμούς με κανένα αποφασιστικό τρόπο.
