Σκοπός της παρούσης ανάλυσης, δεν είναι να αναφερθεί σε αυτό καθαυτό την κρίση των Ιμίων , τα γεγονότα τα οποία διαδραματίστηκαν , τα οποία ούτως ή άλλως είναι γνωστά σε όλους με τα δυσάρεστα αποτελέσματα και την απώλεια της ζωής τριών ηρωϊκών αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού μας, αλλά να δώσει μια άλλη διάσταση-προσέγγιση στην εν λόγω κρίση η οποία αναίμακτα θα μπορούσε να οδηγήσει σε περιφανή νίκη της Ελλάδας και ταπείνωση της Τουρκίας
Αρχικά θα δώσουμε κάποια γενικά στοιχεία της κρίσης των Ιμίων, προκειμένου κάποιος να μπορεί να κατανοήσει καλύτερα την προσέγγισή μας
Τι είναι η κρίση των Ιμίων
Κρίση των Ιμίων ονομάζεται η ένοπλη αμφισβήτηση της Ελληνικής θαλάσσιας κυριαρχίας που έλαβε χώρα τον Ιανουάριο του 1996 από την Τουρκία, με αφορμή την προσάραξη τουρκικού εμπορικού πλοίου στις βραχονησίδες των Ιμίων.
Κατά την διάρκεια της ολιγοήμερης αυτής κρίσης, οι δύο χώρες μετέφεραν στρατιωτικές δυνάμεις ,κυρίως ναυτικές, γύρω από τα Ίμια και τις ανέπτυξαν φτάνοντας κοντά στην ένοπλη σύρραξη. Τελικά με την παρέμβαση του ΝΑΤΟ, και κυρίως των ΗΠΑ, η ένταση εκτονώθηκε και οι δύο χώρες απέσυραν τους στόλους τους
Την εποχή της κρίσης αυτής πρωθυπουργός της Ελλάδας ήταν ο Κώστας Σημίτης. Υπουργός Εξωτερικών ήταν ο Θεόδωρος Πάγκαλος, υπουργός Εθνικής Αμύνης ο Γ. Αρσένης και Αρχηγός ΓΕΕΘΑ ο ναύαρχος Χ. Λυμπέρης, ενώ πρωθυπουργός της Τουρκίας ήταν η Τανσού Τσιλέρ και υπουργός Εξωτερικών Ντενίζ Μπαϊκάλ.
Καθεστώς των Ιμίων
Αυτά εκχωρήθηκαν στην Ελλάδα μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου σύμφωνα με το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων (10-12-1947) όπου η Ιταλία εκχώρησε στην Ελλάδα εν πλήρει κυριαρχία τις νήσους της Δωδεκανήσου απαριθμούμενες: Αστυπάλαια, Ρόδο, Χάλκη, Κάρπαθο, Κάσο, Τήλο, Νίσυρο, Κάλυμνο, Λέρο, Πάτμο, Λειψούς, Σύμη, Κω και Καστελόριζο ως και τις παρακείμενες νησίδες.
Σε προγενέστερη μάλιστα διμερή σύμβαση του 1932, ανάμεσα στην Ιταλία και την Τουρκία τα Ίμια συμπεριλαμβάνονταν σε χάρτη με τα ιταλικά εδάφη.
Αργότερα, καθώς όλες οι ιταλικές κτήσεις επί της Δωδεκανήσου πέρασαν στην ελληνική κυριότητα, ομοίως και τα Ίμια ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος. Το Τουρκικό κράτος είχε αποδεχτεί το καθεστώς επικυριαρχίας της Ελλάδας στα νησιά αυτά
Η έκβαση της κρίσης
Στις 31 Ιανουαρίου και ώρα 01:40 Τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάζονται στη Μεγάλη Ίμια (Δυτική), την ώρα που στην Μικρή ίμια (Ανατολική) υπάρχει τμήμα 7 βατραχανθρώπων μας και έτερο τμήμα 7 βατραχανθρώπων μας βρίσκεται στην κανονιοφόρο ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ που πλέει πλησίον των Ιμίων
Στις 05:30 της ίδιας μέρας ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που απονηώθηκε από τη φρεγάτα Ναυαρίνο για να διαπιστώσει την πληροφορία παρουσίας Τούρκων στη βραχονησίδα κατέπεσε κατά την επιστροφή του στη φρεγάτα και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, σκοτώθηκαν.
Σχετικά με τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Η επίσημη θέση του Πολεμικού Ναυτικού είναι ότι το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου (Vertigo).
Την θέση αυτή υποστήριξε πρόσφατα ο πρώην αρχηγός ΓΕΝ ναύαρχος Αντώνης Αντωνιάδης, αναφέροντας μάλιστα πως η τουρκική φρεγάτα Γιαβούζ προσφέρθηκε να βοηθήσει, αλλά πήρε άμεσα από τους πιλότους του ελικοπτέρου αρνητική απάντηση.
Ωστόσο υπάρχει διάχυτη η άποψη στην ελληνική κοινωνία ότι το ελικόπτερό μας εβλήθη από τους Τούρκους και για αυτό το λόγο έπεσε κια όχι ότι υπέστη μηχανική βλάβη
Η στάση των ΗΠΑ
Κατά τη διάρκεια της κρίσης υπήρξαν έντονες πιέσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες προκειμένου να λήξει το επεισόδιο. Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον ενημερώθηκε πρώτα από την Τούρκο πρωθυπουργό Τανσού Τσιλέρ πως Ελλάδα και Τουρκία ξεκινούν πόλεμο, επειδή δύο Τούρκοι δημοσιογράφοι και κάποιοι Έλληνες βαρκάρηδες συνεπλάκησαν σε έναν βράχο που κατοικούσε μία κατσίκα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μιχάλης Ιγνατίου για τα Ίμια: Το ξεκίνησαν οι δημοσιογράφοι και το εκμεταλλεύτηκαν οι Τούρκοι-Οι δικοί μας έκαναν συμβιβασμό (Βίντεο)
Ο διπλωμάτης Richard Holbrooke ενημερωμένος από τον Αμερικανό πρόεδρο, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τους δύο πρωθυπουργούς που δεσμεύτηκαν να αποσύρουν τις δυνάμεις τους και να υποστείλουν τις σημαίες. Τα πολεμικά σκάφη και οι καταδρομείς των δύο χωρών αποχώρησαν από τις βραχονησίδες το πρωί της 31ης Ιανουαρίου 1996 υπό την επίβλεψη αεροσκαφών του 6ου αμερικανικού στόλου της Μεσογείου.
Οι προτάσεις Α/ΓΕΕΘΑ προς τον Πρωθυπουργό
Πάρα πολύ κρίσιμο για την τελική έκβαση της κρίσης είναι το χρονικό διάστημα από τις 05.15 οπότε και γνωστοποιήθηκε από το ελικόπτερο μας που έπεσε λίγο αργότερα , στον Α/ΓΕΕΘΑ και από αυτόν στον πρωθυπουργό ότι υπήρχαν άνδρες των Τουρκικών Ειδικών Δυνάμεων στη Μεγάλη Ίμια (Δυτική), μέχρι τις 0600 οπότε και έληγε ο χρόνος που είχε δοθεί για αποκλιμάκωση από τις ΗΠΑ
Υπάρχει συνολικά χρόνος 45 λεπτών για να αντιδράσει η Ελλάδα
Στη σελίδα 186 του βιβλίου "Εθνική Στρατηγική και Χειρισμός Κρίσεων" Β Έκδοση, Εκδόσεις ΠΟΙΟΤΗΤΑ ,του τότε Α/ΓΕΕΘΑ Ναύαρχου Λυμπέρη αναφέρεται σχετικά:
"Όταν ρωτήθηκα από τον Πρωθυπουργό μετά τον εντοπισμό από το ελικόπτερο των αποβιβασθέντων στη Δ.Ίμια. περί την 310515 Ιαν τι εισηγούμαι ως αντίδραση και πως βλέπω το ενδεχόμενο σύγκρουσης απάντησα:
Πρώτον, επανέλαβα ότι γραπτώς είχα εισηγηθεί ως Κανόνα Εμπλοκής , δηλαδή ναυτικό ή αεροπορικό βομβαρδισμό ή ανακατάληψη
Δεύτερον , έχουμε τακτικό πλεονέκτημα έναντι του αντιπάλου και στο ξεκίνημα θα τους καταφέρουμε ένα γερό κτύπημα με την Αεροπορία και το Ναυτικό. Η σύγκρουση ίσως κλιμακωθεί. Δεν μπορώ να σας βεβαιώσω ότι έχω τη νίκη στο πιάτο. Θα πολεμήσουμε για να νικήσουμε
Ο Πρωθυπουργός ζήτησε την εκτίμησή μου για την περίπτωση επιλογης του βομβαρδισμού από θαλάσσης και αέρος αν θα επακολουθήσει σύγκρουση. Μου ήταν δύσκολο να προβλέψω την αντίδραση του αντιπάλου. Εγώ αν ήμουν στη θέση του θα αντιδρούσα όταν προσβάλλονταν άνδρες μου"
Ο εγκλωβισμός Πρωθυπουργού- Α/ΓΕΕΘΑ και η τρίτη λύση που δεν έπεσε στο τραπέζι
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι Α/ΓΕΕΘΑ και Πρωθυπουργός εγκλωβίστηκαν σε δύο αποφασιστικούς παράγοντες για την έκβαση της κρίσης, στον τόπο και στον χρόνο
Και αν δεχθούμε ότι ο χρόνος ήταν υπαγορευμένος από τις ΗΠΑ και εξέπνεε στις 0600, δίνοντας μας έτσι μόνο 45 λεπτά για να αντιδράσουμε, ο τόπος δεν ήταν, κάτι που διέφυγε δυστυχώς από όλους τους εμπλεκόμενους στην κρίση και εξηγώ.
Η Τουρκία πάντα σε σχέση με την Ελλάδα κάνει ένα μεγάλο λάθος το οποίο δεν το εκμεταλλευόμαστε.
Μας υποτιμά θεωρώντας μας εύκολους και προβλέψιμους αντίπαλους.
Ακόμη και τώρα που η Ελλάδα θα διαθέτει αεροπορική υπεροχή με τα Rafale και τον εκσυγχρονισμό 84 F-16 σε Viper απέναντι σε ένα γερασμένο τουρκικό αεροπορικό στόλο F-16, την ώρα που διαθέτουμε μια πολύ καλή αντιαεροπορική άμυνα σε σχέση με την κάκιστη Τουρκική, η Τουρκική ηγεσία αμφισβητεί τα δεδομένα θεωρώντας ότι μπορεί να μας επιβληθεί στρατιωτικά
Αποτέλεσμα της τουρκικής υπεροψίας απέναντί μας είναι ότι θεωρεί πως μπορεί παντού και πάντα να είναι επιτιθέμενη και εμείς αμυνόμενοι
Έτσι ενήργησε και στην κρίση των Ιμίων η Τουρκία, η οποία όμως έχει και αυτή βραχονησίδες στο Αιγαίο, απέναντι από τη Λέσβο κυρίως και Βορείως της Τενέδου, τις είχε αφήσει αφύλακτες εκείνο το βράδυ και οι οποίες σημειωτέον είναι σε απόσταση πέραν των 3νμ από τα μικρασιατικά παράλια
Πού θέλουμε να καταλήξουμε;
Αντί να δούμε το δάσος που είναι το Αιγαίο, είδαμε το δένδρο που είναι τα Ίμια
Αντίδραση λοιπόν θα μπορούσε να υπάρξει και μάλιστα με σίγουρη και αναίμακτη νικηφόρα έκβαση για την Ελλάδα, με την κατάληψη όχι μιας αλλά περισσότερων τουρκικών βραχονησίδων
Τι θα γινόταν αν στις 6 το πρωί οι ΗΠΑ πληροφορούνταν από εμάς ότι μπορεί οι Τούρκοι να πάτησαν μια βραχονησίδα μας στα Ίμια και εμείς τρείς τουρκικές απέναντι από τη Λέσβο;
Το πιθανότερο θα ήταν οι ΗΠΑ να προέτρεπαν εμάς αλλά και τους Τούρκους να αποχωρήσουμε από τις βραχονησίδες που είχαν καταληφθεί, προκειμένου να εκτονωθεί η κρίση και να επικρατήσει ειρήνη
Αν όχι τότε είτε θα μπαίναμε σε νέο κύκλο διαπραγματεύσεων με την παρέμβαση των ΗΠΑ, όπου εμείς θα είχαμε το πάνω χέρι και όχι οι Τούρκοι, είτε οι Τούρκοι θα έπρεπε να μας επιτεθούν οπότε και θα ήταν αυτοί οι υπαίτιοι διεθνώς, κάτι που δεν επιθυμούσαν.
Το γόητρο τέλος της κυβέρνησης και των Ενόπλων Δυνάμεων θα ανέβαινε στα ύψη σε εχθρούς και συμμάχους, σπάζοντας τον "τσαμπουκά" των Τούρκων και μάλιστα χωρίς να πέσει ντουφεκιά
