Είναι γνωστό ότι οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας με τον ερχομό του Μπάϊντεν στην εξουσία, ότι έχουν διαταραχθεί σε μεγάλο βαθμό και έχουν σημειώσει ραγδαία επιδείνωση.
Αυτό δεν οφείλεται στον νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ, αλλά στην καιροσκοπική , οπορτουνιστική και άκρως επιθετική εξωτερική πολιτική του Ερντογάν, η οποία ήταν αρεστή και ανεκτή από τον τέως Πρόεδρο των ΗΠΑ Τράμπ, με τον οποίο συνομιλούσε τακτικότατα ο Τούρκος Πρόεδρος
Οι Τούρκοι είναι ιδιαίτερα ενοχλημένοι ,επικριτικοί αλλά και προσβλητικοί πρός τον Πρόεδρο Μπάϊντεν, ο οποίος τους "έκοψε το βήχα", σε αντίθεση με τον Τράμπ ο οποίος άφηνε τον Ερντογάν να "αλωνίζει" κυριολεκτικά
Αξίζει να δούμε πως "βλέπουν " οι Τούρκοι την διακυβέρνηση Μπάϊντεν εδώ και ένα χρόνο που ανέλαβε την εξουσία, μέσα από το άρθρο του Τούρκου εκτελεστικού διευθυντή στα γραφεία της Ουάσιγκτον του Ιδρύματος Πολιτικών, Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών (SETA) που εδρεύει στην Άγκυρα και το οποίο φιλοξενείται στο τουρκικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu
Αναφέρει ο Τούρκος διευθυντής:
"Ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος αναδείχθηκε θριαμβευτής από τις εκλογές του Νοεμβρίου του 2020, που διεξήχθησαν σε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους της αμερικανικής πολιτικής ιστορίας και γνώρισε πρωτιές από πολλές απόψεις, έπρεπε να αντιμετωπίσει την κληρονομιά του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
https://www.youtube.com/watch?v=UYhnAKamSd4
Οι ΗΠΑ, οι οποίες αντιμετώπιζαν δυσκολίες στο να σηκώσουν το ηγετικό βάρος της παγκόσμιας φιλελεύθερης τάξης που δημιούργησαν, αμφισβήτησαν βαθιά τη διεκδίκησή τους για παγκόσμια ηγεσία τόσο κατά την εποχή του Ομπάμα όσο και επί εποχής Τραμπ.
Οι εισβολές στο Αφγανιστάν και το Ιράκ και η οικονομική κρίση του 2008 αποκάλυψαν τα αδιέξοδα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Ο βαθύς σκεπτικισμός που αναπτύχθηκε από τον αμερικανικό λαό ενάντια στην παγκόσμια ηγεσία και δεσμεύσεις έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο κατά την εποχή του Τραμπ και συνεχίζεται και σήμερα.
Αν και ο Μπάιντεν έδωσε το μήνυμα ότι «η Αμερική επέστρεψε» στον κόσμο αμέσως μόλις ανέλαβε την εξουσία, δεν μπορεί κανείς να πει ότι έχει καταφέρει να πραγματοποιήσει την αξίωσή του για παγκόσμια ηγεσία πειστικά μέσω συγκεκριμένων πολιτικών.
Ο εθνικισμός του Τραμπ
Η αξίωση των ΗΠΑ να ηγούνται σε διεθνείς οργανισμούς υπέστη σοβαρές αποτυχίες κατά την εποχή του Τραμπ.
Ο Τραμπ αντιλαμβανόταν το ΝΑΤΟ ως έναν οργανισμό όπου οι ΗΠΑ προστάτευαν την Ευρώπη , ενώ έδειξε επίσης τη δυσπιστία του στην ΕΕ με την υποστήριξή του στο Brexit.
Ο πρώην ηγέτης των ΗΠΑ είχε βάλει στο στόχαστρο τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής (NAFTA) και ακύρωσε επίσης τη συμφωνία Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), η οποία υπογράφηκε την εποχή του Ομπάμα, με στόχο τον περιορισμό της περιοχής δραστηριοποίησης της Κίνας ενισχύοντας τους εμπορικούς δεσμούς με χώρες στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού.
Πιστεύοντας ότι οι διεθνείς θεσμοί και οι συμφωνίες περιόρισαν την ελευθερία δράσης των ΗΠΑ, ο Τραμπ ευνόησε κυρίως τις κατ' ιδίαν διαπραγματεύσεις με τους ηγέτες των χωρών. Οι εθνικιστικές και προστατευτικές πολιτικές του είχαν ως αποτέλεσμα οι ΗΠΑ να απομακρυνθούν από τον παγκόσμιο ηγετικό τους ρόλο.
Η "κόντρα" του Μπάιντεν με την πολιτική Τράμπ
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ο Μπάιντεν στόχευσε άμεσα την άποψη του Τράμπ περί της διεθνούς πολιτικής και υποστήριξε ότι η ηγεσία των ΗΠΑ σε παγκόσμια ζητήματα δεν είναι μόνο αναγκαιότητα, αλλά και υποχρέωση. Όπως διατυπώθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken, αυτό θα σήμαινε ότι το κενό, που θα προκύψει μετά την παραίτηση των ΗΠΑ από την παγκόσμια ηγεσία τους, θα καλυφθεί από αντιδημοκρατικές δυνάμεις όπως η Ρωσία και η Κίνα.
Ο Τραμπ επικρίθηκε έντονα από τον Μπάιντεν για την έλλειψη διεθνούς συντονισμού και ηγεσίας ενόψει παγκόσμιων προκλήσεων όπως η επιδημία του κορωνοϊού.
Οι εκλογές του Νοεμβρίου έδειξαν πώς ο αμερικανικός λαός πίστευε ότι ο Τραμπ έκανε κακή δουλειά καταπολεμώντας την πανδημία.
Ωστόσο 74 εκατομμύρια ψήφοι που ελήφθησαν στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2020 έδειξαν πόσο μεγάλη αποδοχή είχε η πολιτική του Τράμπ στη χώρα
Η υπόσχεση του Μπάιντεν για έναν αποτελεσματικό αγώνα κατά του COVID-19, ο οποίος ξεχώρισε ως ο σημαντικότερος παράγοντας στην εκλογική του επιτυχία, αύξησε τις προσδοκίες στο κοινό.
Η στάση του Μπάιντεν -«Πρώτα η Αμερική»
Αν και ο Μπάιντεν υποσχέθηκε να ηγηθεί παγκοσμίως στον αγώνα κατά της πανδημίας, έδωσε προτεραιότητα στη χώρα του στην παραγωγή εξοπλισμού και υλικών υγείας καθώς και στη διαδικασία εμβολιασμού.
Η κίνηση του Μπάιντεν να δώσει προτεραιότητα στην κάλυψη των αναγκών του αμερικανικού λαού προτού καλέσει όλα τα έθνη να δράσουν μαζί απέναντι σε μια παγκόσμια απειλή όπως ο COVID-19 έδειξε τη μονιμότητα του συνθήματος «Πρώτα η Αμερική» του Τράμπ
Βλέπουμε ότι η καταπολέμηση της πανδημίας που αποτελεί παγκόσμια απειλή ,όπως αποκαλύπτεται από νέες παραλλαγές όπως η όμικρον, επιχειρείθηκε να λυθεί σε εθνικό επίπεδο, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει ο τερματισμός της πανδημίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μπάιντεν: Αναμένεται συνομιλία με τον Ζελένσκι την Κυριακή
Είναι προφανές ότι οι τρέχουσες προσπάθειες για την καταπολέμηση αυτής της παγκόσμιας απειλής σε εθνικό επίπεδο παρατείνουν τη διάρκεια ζωής της πανδημίας, γεγονός που αποδεικνύεται από την εμφάνιση νέων παραλλαγών όπως της όμικρον.
Είναι προφανές ότι η πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν να δώσει προτεραιότητα στον εμβολιασμό ολόκληρου του αμερικανικού πληθυσμού είναι μια αδύναμη στρατηγική απέναντι στις νέες παραλλαγές που εμφανίζονται σε άλλες χώρες όπου τα ποσοστά εμβολιασμού είναι πολύ χαμηλότερα.
Ο Μπάιντεν αγωνίζεται να αναστήσει τη δυτική συμμαχία
Ανίκανος να δημιουργήσει μια παγκόσμια στρατηγική συντονισμού για την καταπολέμηση της πανδημίας, ο Μπάιντεν παρέμεινε αδύναμος στη διεκδίκησή του για παγκόσμια ηγεσία.
Είχε επίσης δυσκολίες στην εκπλήρωση της υπόσχεσής του να αναστήσει τη δυτική συμμαχία.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έκανε προσπάθειες να ενισχύσει εκ νέου το ΝΑΤΟ, τις συνόδους κορυφής της G20, της G7 και του κλίματος, καθώς και διεθνείς θεσμούς και πρωτοβουλίες.Αντιμετωπίζοντας την κληρονομιά της εποχής Τραμπ, η σημερινή κυβέρνηση των ΗΠΑ επέστρεψε επίσης στη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Αν και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι χαιρέτησαν την έμφαση που δίνει ο Μπάιντεν στη δυτική συμμαχία και τη δημοκρατία, απέχουν προς το παρόν από το να πάρουν θέση εναντίον της Κίνας και της Ρωσίας. Οι προσπάθειες του Μπάιντεν να ορίσει την Κίνα ως τη μεγαλύτερη πρόκληση της Δύσης αντιμετωπίστηκαν με σιωπηρή αντίθεση από συμμάχους όπως η Γερμανία, που δεν επιδιώκουν έναν «νέο Ψυχρό Πόλεμο».
Ο Μπάιντεν στις σχέσεις του με τις ευρωπαϊκές χώρες αντιμετώπισε δυσκολίες στο να οικοδομήσει μια ξεκάθαρη κοινή στάση εναντίον της Ρωσίας μεταξύ των υπερατλαντικών εταίρων του.
Ο Μπάιντεν πέτυχε στις προσπάθειές του να κάνει την Ευρώπη να υιοθετήσει μια πιο σκεπτικιστική προσέγγιση απέναντι στην Κίνα σχετικά με ζητήματα που συνδέονται με προηγμένες τεχνολογίες όπως το 5G, αλλά η κρίση εμπιστοσύνης που προέκυψε στις διμερείς σχέσεις με τη Γαλλία μετά την υπογραφή του AUKUS ,ένα τριμερές σύμφωνο ασφαλείας μεταξύ της Αυστραλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ ,θα πρέπει να ληφθεί υπόψη.
Παρά την έμφαση του προέδρου των ΗΠΑ στις κοινές αξίες και τη δημοκρατία της ΕΕ, η δυσκολία του να πείσει τη Γερμανία να ακυρώσει τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream έδειξε για άλλη μια φορά ότι τα γεωπολιτικά ζητήματα στη Δύση υπερισχύουν των αξιών.
Αν και η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει σημειώσει κάποια πρόοδο στην αποκατάσταση των ζημιών από την εποχή του Τραμπ, είναι δύσκολο να πούμε ότι πέτυχε να επιτρέψει στη δυτική συμμαχία να ενεργήσει από κοινού σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος όπως η πανδημία COVID-19, η Ρωσία και η Κίνα .
Οι επιδόσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή αποδυνάμωσαν επίσης την εικόνα τους στη διεθνή σκηνή
Δεν θα είναι εύκολο για την κυβέρνηση Μπάιντεν, που προσπαθεί να μειώσει το πολιτικό της κόστος και το βάρος της στη Μέση Ανατολή, να αντισταθμίσει την απώλεια κύρους που προκλήθηκε από τις ιστορικές εικόνες που σημειώθηκαν στο τελικό στάδιο της αποχώρησης από το Αφγανιστάν.
Αν και έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό την απόσυρση, η απόφαση του Μπάιντεν να αποσυρθεί από το Αφγανιστάν χωρίς να συμβουλευτεί τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ έχει προκαλέσει πλήγμα στη διεκδίκηση των ΗΠΑ για παγκόσμια ηγεσία.
Με αυτή την κίνηση, οι ΗΠΑ υπενθύμισαν επίσης στους άλλους «εταίρους» τους, όπως η τρομοκρατική ομάδα YPG ότι η υποστήριξή τους δεν είναι εγγυημένη.
Είναι δύσκολο να πούμε ότι η άνευ όρων αποχώρηση από το Αφγανιστάν είχε μόνιμο κόστος στην εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ, αλλά, σε διεθνές επίπεδο έχει προφανώς αποδυναμώσει την παγκόσμια ηγετική εικόνα των ΗΠΑ.
Ανεξάρτητα από τον Τραμπ ή τον Μπάιντεν, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ΗΠΑ των οποίων η ικανότητα να λαμβάνει κοινή θέση με τη διεθνή κοινωνία για την επίλυση παγκόσμιων προβλημάτων έχει αποδυναμωθεί.
Οι ΗΠΑ είναι μια χώρα όπου βλέπουμε ότι το σύνθημα «Πρώτα η Αμερική» είναι πιο μόνιμο από όσο πιστεύεται και της οποίας οι διεθνείς πρωτοβουλίες θα πρέπει να καθορίζονται σύμφωνα με την εσωτερική της πολιτική.
Όταν εξετάζουμε τις επιδόσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν στην εξωτερική πολιτική κατά τον πρώτο χρόνο της, βλέπουμε ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν να επιστρέψουν στη διεκδίκησή τους για παγκόσμια ηγεσία, αλλά ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διαμόρφωση νέων διεθνών πρωτοβουλιών ενόψει σύνθετων παγκόσμιων προκλήσεων
Είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν ηγετικό ρόλο σε πολλά ζητήματα, από την πανδημία έως τις οικονομικές ανισότητες, από την αναβίωση της δυτικής συμμαχίας μέχρι την αντιμετώπιση δυνάμεων όπως η Ρωσία και η Κίνα που θέλουν να αναθεωρήσουν το διεθνές σύστημα υπέρ τους.
Σε αυτό το πλαίσιο, μπορεί να υποστηριχθεί ότι η ρητορική του Μπάιντεν ότι «η Αμερική επέστρεψε» παραμένει ανεκπλήρωτη, τουλάχιστον προς το παρόν.
