Είναι ευρέως παραδεκτό ότι η διακυβέρνηση του δίδυμου Ερντογάν-Μπαχτσελί στην Τουρκία πλησιάζει στο τέλος της.
Η παραπάνω διαπίστωση δεν οφείλεται, όπως ορισμένοι αναλυτές έσπευσαν να αποδώσουν, σε εγκεφαλικό του Ερντογάν ή ακόμη και σε θάνατό του, προσπαθώντας στη συνέχεια να μαζέψουν τα αμάζευτα, όταν ο Ερντογάν εμφανίστηκε σχεδόν την ίδια ώρα από την τουρκική τηλεόραση να κάνει όρθιος αν και καταβεβλημένος, διαπιστεύσεις πρεσβευτών στο Προεδρικό Μέγαρο.
Το γεγονός ότι πλησιάζει το τέλος του Ερντογάν στο τιμόνι της Τουρκίας, αποδίδεται σε πάρα πολλούς λόγους που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την υγεία του, τους οποίους θα αναλύσουμε στη συνέχεια.
Η εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία
Η εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία είναι ανησυχητική. Ο κόσμος περιμένει την καταιγίδα που σηματοδοτείται από καλπάζουσες τιμές, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου, του ηλεκτρικού ρεύματος και της βενζίνης. Ακόμη και οι οδηγοί ταξί παραπονιούνται ότι οι μετρητές τους δεν έχουν ρυθμιστεί.
Ωστόσο, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ζώντας μάλλον σε παράλληλο σύμπαν, την περασμένη εβδομάδα δήλωσε: «Τα ράφια είναι άδεια στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχουμε αφθονία και η ευημερία μας συνεχίζεται».
Όπως παρατήρησε κάποτε ο Τούρκος οικονομολόγος Εμρέ Δελιβελή: «Υπάρχουν πολλά εκατομμύρια άνθρωποι στην Τουρκία που θα πίστευαν ότι ο κόσμος ήταν επίπεδος αν τους το έλεγε ο Ερντογάν. Εκτός όμως από τους σκληροπυρηνικούς υποστηρικτές του, που αποτελούν περίπου το τρίτο του εκλογικού σώματος, ο κόσμος δεν ξεγελιέται.
Ακόμη και μεταξύ των πιστών, η εμπιστοσύνη έχει διαβρωθεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πόλη Τοκάτ της Μαύρης Θάλασσας, η οποία στις τοπικές εκλογές του 2019 έδωσε 48,8% υποστήριξη στο κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και 28,02% στον εταίρο του στο συνασπισμό, το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP). Τον Σεπτέμβριο, οι υπουργοί της κυβέρνησης απομακρύνθηκαν από μια κηδεία στην πόλη για έναν στρατιώτη που σκοτώθηκε στη Συρία από ένα πλήθος που φώναζε: «Δολοφόνοι του AKP».
Ο πληθωρισμός σύμφωνα με επίσημα στοιχεία ξεπέρασε το 20%, η ανεργία το 10% και η τουρκική λίρα κατρακυλάει έναντι του δολαρίου και του ευρώ συνεχώς. Φτώχεια , ανέχεια και Covid συνθέτουν μαζί με τα παραπάνω ένα εκρηκτικό μίγμα που εμφανίζει την τουρκική κοινωνία έτοιμη να εκραγεί.
Παράλληλα υπάρχει διάχυτος ο φόβος στην Τουρκία ότι θα επέλθει χάος στη χώρα εάν ο Ερντογάν και η παρέα του δεν είναι διατεθειμένοι να δεχτούν ένα δυσμενές εκλογικό αποτέλεσμα.
Ακόμη και το ξέσπασμα εμφυλίου πολέμου στην Τουρκία δεν μπορεί να αποκλειστεί σε τέτοια περίπτωση
Εν όψει μιας πιθανής πρόωρης ψηφοφορίας κατά τον ίδιο, ο αρχηγός του CHP Kılıçdaroğlu προειδοποίησε τους γραφειοκράτες να μην παραμορφώσουν τους κανόνες με αίτημα της κυβέρνησης.
Ωστόσο η πιθανότητα πρόωρων εκλογών είναι μόνο στα χαρτιά, και οι ελπίδες του αρχηγού του CHP για πρόωρες εκλογές είναι μάλλον μάταιες, αφού με την πρόσφατη ανανέωση της παραμονής των ΤΕΔ σε Συρία και Β. Ιράκ για 2 ακόμη χρόνια, ο Ερντογάν διασφάλισε ότι είναι στο χέρι του να αναβάλει τις εκλογές του Ιουνίου 2023 έως τον Οκτώβριο του 2023 τουλάχιστον, αν και εφόσον δεν προκύψουν νέες πολεμικές επιχειρήσεις μέχρι τότε....
Αν απομακρυνθεί ο Ερντογάν από την εξουσία τότε ποιός θα κυβερνήσει την Τουρκία;
Υπάρχουν σαφείς δημοκρατικές εναλλακτικές. Ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Kemal Kılıçdaroğlu, είναι προφανής υποψήφιος, όπως και οι δημοφιλείς δήμαρχοι του CHP της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, Ekrem İmamoğlu και Mansur Yavaş.
Η Meral Akşener, η ηγέτης του Καλού Κόμματος (IYI), αποσχισμένος από το MHP, είπε επίσης κατηγορηματικά ότι θα κατέβει στις επόμενες εκλογές, που είναι προγραμματισμένες για το 2023, ως υποψήφια πρωθυπουργός και όχι ως πρόεδρος, σηματοδοτώντας την υποστήριξή της σε επιστροφή στην κοινοβουλευτική εξουσία.
Το CHP και το IYI, με την υποστήριξη του φιλοκουρδικού Κόμματος Λαϊκής Δημοκρατίας (HDP) και τεσσάρων μικρότερων ομάδων της αντιπολίτευσης θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν έως και το 65% των ψήφων.
Αυτό όμως θα είχε ως προϋπόθεση ίσους όρους ανταγωνισμού και δίκαιες εκλογές, όταν αυτές διεξαχθούν...
Οι νυν Διεθνείς σχέσεις της Τουρκίας
Εν τω μεταξύ, η απειλή του Ερντογάν τον περασμένο μήνα να απελάσει 10 δυτικούς πρεσβευτές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, τη Γαλλία και τη Γερμανία, ήταν «τρελή, ακόμη και για τα τουρκικά πρότυπα», σύμφωνα με τον Soner Çağaptay, ανώτερο συνεργάτη στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον.
Οι πρεσβευτές είχαν ζητήσει την απελευθέρωση του φιλάνθρωπου Οσμάν Καβάλα σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αργότερα, οι πρεσβείες τους αναφέρθηκαν στο άρθρο 41 της Σύμβασης της Βιέννης, ένα βολικό εργαλείο που έδωσε τέλος στην απειλή απέλασης και επέτρεψε στον Ερντογάν να ισχυριστεί ότι ήταν κύριος στο σπίτι του.
Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα την τουρκική λίρα να πέφτει σε νέα χαμηλά έναντι του δολαρίου, με το Bloomberg να προειδοποιεί τους επενδυτές ότι ο Ερντογάν οδηγεί την Τουρκία βαθύτερα στην πολιτική και οικονομική κρίση.
Οι δεσμοί της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, και ιδιαίτερα η σχέση του Ερντογάν με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, είναι επισφαλείς. Μια συμφωνία για το διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ απέτυχε και τώρα ο Ερντογάν θέλει επιστροφή 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες απέκλεισαν την Τουρκία από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35 επόμενης γενιάς.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Νέο σήριαλ με διπλωμάτες ξένων χωρών στην Τουρκία! Ανακαλεί τη διαπίστευση 9 επίτιμων προξένων πριν από τη λήξη της θητείας τους
Σε μια συνάντηση των δύο ηγετών κατά τη σύνοδο κορυφής της G20 την περασμένη εβδομάδα στη Ρώμη, ο Τούρκος πρόεδρος ζήτησε την εναλλακτική αγορά 40 μαχητικών αεροσκαφών F-16 και σχεδόν 80 κιτ εκσυγχρονισμού για την ενημέρωση της αεροπορίας της χώρας του.
Σύμφωνα με τον Ερντογάν, ο Μπάιντεν δεν απάντησε αρνητικά, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία επέμενε ότι θα αγοράσει μια δεύτερη παρτίδα πυραύλων S-400 ρωσικής κατασκευής.
Ωστόσο, 41 μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ αντιτάχθηκαν στην πώληση των F-16, περιορίζοντας περαιτέρω τα περιθώρια ελιγμών του Μπάιντεν εν μέσω πτώσης των ποσοστών αποδοχής, αυξανόμενης κριτικής εντός του ίδιου του κόμματός του για τον λογαριασμό κοινωνικών δαπανών ύψους 1,75 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και την εκλογική ήττα της Τρίτης στη Βιρτζίνια.
Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, ελπίζει να ενισχύσει τα ποσοστά αποδοχής του με ένα γκραν σλαμ στη Συρία, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη προετοιμασίες για μια τέταρτη διασυνοριακή επίθεση για την αντιμετώπιση της υποτιθέμενης απειλής από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), έναν συνασπισμό πολιτοφυλακών με επικεφαλής τον Κουρδικές Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG).
Ωστόσο, η επιτυχία οποιασδήποτε επιχείρησης θα εξαρτηθεί από το ότι η Τουρκία θα εξασφαλίσει αεροπορική υποστήριξη για τοπικούς πληρεξούσιους για να αποφευχθούν τουρκικές απώλειες, και επομένως πιθανότατα εξαρτάται από την άδεια από τη Ρωσία, η οποία ελέγχει μεγάλο μέρος του εναέριου χώρου.
Δεδομένου ότι η Τουρκία προμηθεύει την Ουκρανία με οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη TB-2 εγχώριας κατασκευής για την καταπολέμηση των αυτονομιστών που υποστηρίζονται από τη Ρωσία, θα είναι ενδιαφέρον να δούμε εάν θα δοθεί η άδεια της Μόσχας.
Καθώς όλα αυτά τα ζητήματα έρχονται στο προσκήνιο, το ανοιχτό ερώτημα είναι εάν το καθεστώς του Ερντογάν θα τελειώσει με ένα κρότο ή ένα κλαψούρισμα.
Πως αναμένεται η Τουρκία να διαμορφώσει τις σχέσεις της Διεθνώς στην μετά Ερντογάν εποχή;
Αν και το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό μοιάζει με κινούμενη άμμο και κάποιος θα εκτιμούσε ότι είναι πάρα πολύ επισφαλής η οποιαδήποτε πρόβλεψη για το πως θα κινηθεί η Τουρκία Διεθνώς στο μέλλον μετά την απομάκρυνση του Ερντογάν από την εξουσία, εντούτοις υπάρχουν κάποιες δομικές παράμετροι και σαφείς ενδείξεις που μπορεί κάποιος να διακρίνει το ποια θα είναι η πορεία της χώρας Διεθνώς.
Η νέα τουρκική κυβέρνηση, είναι δεδομένο ότι δεν θα κινηθεί στα ισλαμικά πρότυπα του Ερντογάν και θα στραφεί προς τη Δύση και τις ΗΠΑ.
Η πρόσφατη καταψήφιση από το CHP της επέκτασης παραμονής για 2 επιπλέον χρόνια των ΤΕΔ σε Συρία και Β. Ιράκ, καθώς και η επίσκεψη Κιλιτζάρογλου στο Β. Ιράκ και η επαφή του με Κούρδους ηγέτες των Πεσμεργκά , αλλά και η αποδοχή του κουρδικού κόμματος HDP στην ευρεία συμμαχίας της ενιαίας αντιπολίτευσης, αποτελούν σαφείς ενδείξεις ότι η νέα τουρκική κυβέρνηση θα έχει διαφορετική αντιμετώπιση στο κουρδικό πρόβλημα, η οποία θα προσεγγίζει πολύ περισσότερο τις θέσεις των ΗΠΑ.
Για να κερδίσει μάλιστα το "χαμένο έδαφος " αναφορικά με τις ΗΠΑ είναι πολύ πιθανό να καταφύγει σε εντυπωσιακές κινήσεις, όπως η προσθήκη της Τουρκία στο QUAD και συνεπώς η κράτηση των S-400 αλλά και η αγορά των F-35, ή ακόμη και να δεχθεί την επιστροφή ή και τον χειρισμό των S-400 σύμφωνα με τη βούληση της Ουάσιγκτον, προκειμένου να αποκτήσει τα αμερικανικά μαχητικά.
Γενικότερα αναμένουμε να ακολουθήσει ένα ξήλωμα της εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν, ιδίως αναφορικά με τις ΗΠΑ που θα περιλαμβάνει και επαναπροσέγγιση της Τουρκίας με την ΕΕ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία της Interpol η φιλοξενία της Γενικής Συνέλευσης από την Τουρκία
Τι θα γίνει με τα ελληνοτουρκικά;
Ωστόσο δεν βλέπουμε να επέλθει καμία ουσιαστική διαφοροποίηση στις τουρκικές διεκδικήσεις σε βάρος της Ελλάδας, αφού ο Κιλιτζάρογλου κατηγορούσε τον Ερντογάν για προδοσία επειδή άφησε αυτός την Ελλάδα να καταλάβει 18 νησιά στο Αιγαίο!!
Η Ελλάδα δεν θα πρέπει να επαναπαυθεί στην παρούσα φάση από την αεροπορική υπεροχή που αποκτά έναντι της Τουρκίας και την ναυτική ισορροπία που επέρχεται με την προσθήκη των γαλλικών φρεγατών και κορβετών, αλλά θα πρέπει να κινηθεί τάχιστα στην απόκτηση F-35 καθώς και ιπτάμενων τάνκερ τα οποία θα πολλαπλασιάσουν το χρόνο παραμονής στον αέρα και την εμβέλεια δράσης των μαχητικών της πολεμικής μας αεροπορίας.
Έτσι θα βρισκόμαστε πάντα 1 βήμα μπροστά από τους Τούρκους, των οποίων η νυν αντιπολίτευση και μελλοντική κυβέρνηση αναφορικά με τα ελληνοτουρκικά, είναι περισσότερο ακραία και από αυτόν τον Ερντογάν.
