Έρχονται νέες ραγδαίου τύπου στρατιωτικές εξελίξεις στην Α. Μεσόγειο κατά των προκλητικών σχεδίων διαμελισμού της από την Άγκυρα, από τις συμφωνίες για την μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου και Ισραήλ και εμμέσως της Σαουδικής Αραβίας.
Η μεταφορά ενέργειας μεταξύ Ελλάδος-Αιγύπτου ( EuroAfrica Interconnector) και Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδος (EuroAsia Interconnector), αποτελούν πρόκριμα για Τετραμερή συμφωνία στα πρότυπα της ελληνογαλλικής, η οποία θα ταρακουνούσε την Α.Μεσόγειο, ακυρώνοντας κάθε τουρκικό προκλητικό σχέδιο από την Κύπρο έως τις ακτές της Λιβύης.
Η κυοφορούμενη αμυντική συμφωνία με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής μεταξύ Τεσσάρων χωρών ειναι σχεδόν προ των πυλών, προκαλώντας σίγουρα οργή στην Τουρκία, η οποία παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, ειδικά την αναβάθμιση της συνεργασίας σε όλους τους τομείς μεταξύ Ελλάδος-Αιγύπτου και Κύπρου.
Αίγυπτος και Ελλάδα σύναψαν συμφωνία για την κατασκευή του υποθαλάσσιου καλωδίου EuroAfrica Interconnector που υποστηρίζεται από την ΕΕ μέσω Κύπρου, με σκοπό την μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από τη Βόρεια Αφρική στην Ευρώπη.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από αιολικά και ηλιακά έργα στην Αίγυπτο ενδέχεται να βρουν σύντομα το δρόμο τους προς την Ευρώπη.
Οι υπουργοί Ενέργειας των δύο χωρών, Κώστας Σκρέκας και ο Μοχάμεντ Σάκερ της Αιγύπτου, υπέγραψαν μνημόνιο συνεννόησης (MOU) στην Αθήνα στις 14 Οκτωβρίου για την έναρξη της διαδικασίας διαπραγμάτευσης μιας διακυβερνητικής συμφωνίας και τη σύσταση ομάδας εργασίας από ανώτερους αξιωματούχους, χειριστές δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και ρυθμιστές ενέργειας.
Οι συνομιλίες που έθεσαν τις βάσεις για την υπογραφή του Μνημονίου έλαβαν χώρα τον Ιούνιο όταν ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε το Κάιρο μαζί με αντιπροσωπεία στην οποία περιλαμβανόταν ο Υπουργός Ενέργειας Σκρέκας (ο οποίος συναντήθηκε με τον Shaker, την υπουργό Περιβάλλοντος της Αιγύπτου Yasmine Fouad και τον υπουργό Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων Tarek El Molla), σύμφωνα με τα τοπικά ΜΜΕ.
Δύο ημέρες αφότου η Αίγυπτος υπέγραψε τη συμφωνία με την Ελλάδα, το Κάιρο σύναψε ένα παρόμοιο σύμφωνο με την Κύπρο, το οποίο θα συνδέει επίσης το ηλεκτρικό της δίκτυο με το Κάιρο.
Το EuroAfrica Interconnector είναι ένα υποθαλάσσιο σύστημα καλωδίων συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης (HVDC) μεταξύ Αιγύπτου, Κύπρου και Ελλάδας που θα κοστίσει περίπου 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ και θα έχει αρχική δυναμικότητα μεταφοράς 1.000 MW, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του έργου.
Το τμήμα Κύπρου-Αιγύπτου προγραμματίζεται να τεθεί σε λειτουργία τον Δεκέμβριο του 2022, με τη σύνδεση Κύπρου-Κρήτης να τίθεται σε λειτουργία τον Δεκέμβριο του 2023.
Η συμφωνία ολοκληρώνεται καθώς η Ελλάδα και η Κύπρος συνεργάζονται επίσης με το Ισραήλ στο έτερο σχέδιο του EuroAsia Interconnector, ένα άλλο έργο της ΕΕ. Το σχέδιο αυτό προβλέπει την μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από το Ισραήλ στην Κύπρο και την Ελλάδα-ΕΕ.
Το Ισραηλινό Ινστιτούτο Περιφερειακών Εξωτερικών Πολιτικών (mitvim.org) υποστηρίζει ότι, ενώ η Κύπρος θα ωφεληθεί αν υλοποιηθούν και τα δύο έργα, η ΕΕ μπορεί να μην είναι πρόθυμη να χρηματοδοτήσει και τα δύο (αν και προωθεί ενεργά και τα δύο).
Η αιγυπτιακή κυβέρνηση θεωρεί τη διασύνδεση ως «έργο κύρους» για την ενίσχυση της στρατηγικής εταιρικής σχέσης του Καΐρου με την Κύπρο, την Ελλάδα και την ΕΕ και άφησε να εννοηθεί ότι μπορεί να είναι πρόθυμη να χρηματοδοτήσει το έργο η ίδια αντί να περιμένει τη χρηματοδότηση της ΕΕ.
Το Ισραήλ, εν τω μεταξύ, φαίνεται να έχει επικεντρωθεί περισσότερο στον αγωγό φυσικού αερίου EastMed (EMP) για τη μεταφορά φυσικού αερίου Ισραήλ και Κύπρου στην Ελλάδα και την Ιταλία.
Οι Ισραηλινοί επιδιώκουν να γίνουν υπερκόμβος μεταφοράς ενέργειας στην Ευρώπη και για τον αραβικό κόσμο, ενώ η Αίγυπτος δεν χάνει χρόνο και συνάπτει συμφωνίες διασύνδεσης με την Ιορδανία, τη Λιβύη και το Σουδάν.
Η πιο πρόσφατη επιτυχία της Αιγύπτου ήρθε νωρίτερα αυτό το μήνα, όταν υπογράφθηκε συμφωνία για την κατασκευή ενός έργου ηλεκτρικής σύνδεσης 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη Σαουδική Αραβία, το οποίο δίνει την δυνατότητα στο Ριάντ να μεταφέρει μέσω Ελλάδος ηλεκτρικό ρεύμα στην ΕΕ.
Ως πηγή ηλεκτρικής ενέργειας η ίδια η Αίγυπτος, δίνει έμφαση στη δύναμή της στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς η γεωγραφική της θέση είναι ιδανική για την παραγωγή ενέργειας από ηλιακή και αιολική ενέργεια.
Εντωμεταξύ, Αίγυπτος, Ελλάδα και Κύπρος έχουν ήδη εντείνει τον στρατιωτικό συντονισμό τους στην Ανατολική Μεσόγειο έως τώρα με κοινές αεροναυτικές ασκήσεις με την ονομασία ΜΕΔΟΥΣΑ. Αυτός ο στενός στρατιωτικός συντονισμός αφορά σαφέστατα τα τουρκικά προκλητικά σχέδια για τα δικαιώματα στα θαλάσσια οικόπεδα στην περιοχή.
Αναλυτές που ασχολούνται με την υπεράκτια ενεργειακή ασφάλεια, τονίζουν ότι αυτές οι συνεργασίες φέρνουν αυτόματα και την κοινή συνεργασία των ενόπλων δυνάμεων των χωρών της περιοχής, ως την μόνη ορθή λύση.
Σε ολόκληρη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, εφόσον αποφασίσθηκε η δημιουργία υπεράκτιων επιχειρήσεων ενεργειακής ασφάλειας, αυξήθηκε κατακόρυφα και η ανησυχία για αυτές τις απειλές.
Αυτό που είναι εφικτό, είναι η δημιουργία μιας κοινής αεροναυτικής δύναμης, εξετάζοντας τις ελάχιστες ικανότητες του πολεμικού ναυτικού των παράκτιων κρατών όπως Αίγυπτος-Ελλάδα-Κύπρος και Ισραήλ.
Η Τουρκία μετά το έργο της διασύνδεσης της Ελλάδος και της Κύπρου με Ισραήλ και τώρα πιθανότατα με την Αίγυπτο, θα βρεθεί μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα, που “καταστρέφουν” το Τουρκολιβυκό μνημόνιο και τα σχέδια κυριαρχίας στην Α.Μεσόγειο.
Ο συνεχής εξοπλισμός των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων με αεροσκάφη, πλοία ή πυραύλους Κρουζ, έχει απομακρύνει ένα μέρος παλαιότερων επιφυλάξεων των κυβερνήσεων των χωρών της περιοχής, για την δημιουργία αμυντικού βραχίονα που θα διαφυλάττει αποτελεσματικά τα μεγαλεπήβολα σχέδια τους στην περιοχή.
Η ουσία όμως παραμένει, αφού Ελλάδα, Αίγυπτος, Κύπρος και Ισραήλ κινούνται ακάθεκτες στα ενεργειακά σχέδια τους στην Α.Μεσόγειο έχοντας την συγκατάθεση της δύσης, κάτι που εξοργίζει πλέον τα μέγιστα το τουρκικό καθεστώς, για αυτό σίγουρα θα αναμένουμε νέες εξελίξεις το επόμενο διάστημα.