Η κρίση των Ιμίων 1996 είναι μέχρι σήμερα η σημαντικότερη ελληνοτουρκική κρίση, η οποία εκτός των άλλων είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια της ζωής 3 Αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων, του υποπλοίαρχου Χ. Καραθανάση, του υποπλοίαρχου Π. Βλαχάκου και του αρχικελευστή Ε. Γιαλοψού.
Πάρα πολλά έχουν γραφεί και έχουν ειπωθεί για την κρίση των Ιμίων τα οποία είναι ευρέως γνωστά. Εμείς θα προσπαθήσουμε να επισημάνουμε θεμελιώδη λάθη-παραλείψεις που έγιναν τότε, προκειμένου αφενός να μην επαναληφθούν σε παρόμοια περίπτωση, αφετέρου να διαφοροποιηθεί η προσέγγισή μας.
1. Το ΚΥΣΕΑ δεν συγκαλέστηκε στο ΥΠΑΜ αλλά στη Βουλή τη νύχτα 30 προς 31/1/1996
Αποτέλεσμα αυτού ήταν ο ΥΠΑΜ και ο Α/ΓΕΕΘΑ να βρίσκονται μακριά από την αίθουσα επιχειρήσεων και να μην έχουν εικόνα του Θεάτρου Επιχειρήσεων σε πραγματικό χρόνο. Αυτό είναι βασικότατο λάθος αφού η τακτική εικόνα στην περιοχή άλλαζε συνεχώς με τις κινήσεις των τουρκικών πλοίων και τις υπερπτήσεις τουρκικού ελικοπτέρου πάνω από τα Ίμια. Ο Α/ΓΕΕΘΑ συνεπώς αδυνατούσε να φέρει σε πέρας πλήρως την αποστολή του, αφού δεν έδινε εντολές σε πραγματικό χρόνο και δεν είχε ο ίδιος προσωπική εικόνα και αντίληψη της τακτικής κατάστασης. Οι πληροφορίες που λάμβανε ήταν τηλεφωνικώς, όπως και οι εντολές που έδινε.
2. Ο Διοικητής της ΕΥΠ δεν έγινε δεκτός από τον Πρωθυπουργό και περίμενε στον διάδρομο έξω από το γραφείο του
Ο τότε Διοικητής της ΕΥΠ είχε πληροφόρηση ότι οι Τούρκοι θα επιχειρούσαν απόβαση στη μη επανδρωμένη από εμάς βραχονησίδα των Ιμίων τουλάχιστον 1 ώρα νωρίτερα από την επιχείρηση των Τούρκων. Δυστυχώς δεν μπόρεσε να διαμηνύσει τη σοβαρότατη αυτή πληροφορία στον Πρωθυπουργό, αφού δεν έγινε δεκτός από αυτόν. Αυτό ήταν τεράστιο λάθος, αφού πάντα μα πάντα ο Διοικητής της ΕΥΠ θα πρέπει να μετέχει στο ΚΥΣΕΑ. Σίγουρα η έκβαση της κρίσης θα ήταν διαφορετική εάν ο Διοικητής της ΕΥΠ μετέφερε την πληροφορία στον Πρωθυπουργό.
3. Δεν επανδρώθηκαν από την Ελλάδα και οι δύο βραχονησίδες των Ιμίων, αλλά μόνο η μία
Παιδαριώδης παράλειψη. Η εκδοχή ότι δεν επανδρώθηκε για να μην φανεί ότι κλιμακώνουμε την κρίση δεν ευσταθεί σε καμία περίπτωση, αφού η στρατιωτική κλιμάκωση είχε ήδη επέλθει με την παρουσία τόσων πολεμικών πλοίων στην περιοχή. Συνεπώς θα έπρεπε να επανδρωθεί και η δεύτερη βραχονησίδα των Ιμίων με δυνάμεις μας και μάλιστα με επαρκείς δυνάμεις.
Ως γνωστόν οι ομάδες των ειδικών δυνάμεων του τουρκικού ΓΕΕΘΑ των Bordo Berelli είναι των 12 ανδρών και οι Τούρκοι βατραχάνθρωποι SAT που αποβιβάστηκαν στα Ίμια ήταν επίσης των 12 ανδρών. Συνεπώς οι 12 άνδρες αποτελούν τον αριθμό που αναλογεί σε ομάδα των τουρκικών ειδικών δυνάμεων. Αυτό θα έπρεπε να αποτελέσει τη βάση για τον αριθμό των ομάδων που επάνδρωναν την κάθε βραχονησίδα μας, πράγμα που δεν συνέβη αφού η ομάδα της ΜΥΚ που επάνδρωσε τη μία από τις δύο βραχονησίδες, ήταν των 7 ανδρών, όπως επίσης 7 άνδρες της ΜΥΚ αποτελούσαν την εφεδρική ομάδα που ήταν στην πυραυλάκατο. Κατά συνέπεια η ελληνική από την τουρκική ομάδα ήταν κατά 5 άνδρες μικρότερη.
4. Οι βραχονησίδες Ίμια ανήκαν στην Ζώνη ευθύνης της ΑΣΔΕΝ, και συνεπώς ο Διοικητής της θα έπρεπε να φροντίσει για την επάνδρωσή τους. Αντί αυτού ο Α/ΓΕΕΘΑ δεν ενεργοποίησε την ΑΣΔΕΝ και χειρίστηκε την κατάσταση, ως πολεμικό ναυτικό, αδρανοποιώντας τον Στρατό ξηράς, που και Καταδρομείς έχει αλλά και ελικόπτερα διέθετε στην περιοχή τα οποία μπορούσαν να επέμβουν.
5. Επιλέχθηκε Ε/Π αντί ΕΕ/Π
Η επιλογή του Ε/Π δεν ήταν η καλύτερη δυνατή, δεδομένων των πολύ άσχημων καιρικών συνθηκών και της νύχτας. Σε κοντινό νησί υπήρχε ΕΕ/Π της αεροπορίας στρατού το οποίο είχε κατά πολύ καλύτερες επιχειρησιακές δυνατότητες από το Ε/Π που χρησιμοποιήθηκε για την αναγνώριση της δεύτερης βραχονησίδας, με αποτέλεσμα να πέσει και να σκοτωθούν οι 3 Αξιωματικοί του.
6. Είδαμε το δένδρο αλλά όχι το δάσος
Ενώ η προσοχή όλων ήταν στραμμένη στα Ίμια και όχι στο Αιγαίο συνολικά και εξηγώ. Όταν διαπιστώθηκε ότι οι Τούρκοι SAT βρισκόταν στα Ίμια, τότε σύμφωνα με πληροφορίες οι Τούρκοι προειδοποίησαν μέσω των Αμερικανών ότι αν προσβάλλονταν οι άνδρες τους με πυρά, τότε θα οδηγούμασταν σε γενικευμένη πολεμική σύρραξη. Αυτό φαίνεται να βάρυνε στη σκέψη του Πρωθυπουργού και δεν διέταξε ανακατάληψη των Ιμίων και προχώρησε σε συμφωνία για απεμπλοκή της κρίσης με την Τουρκία με παρέμβαση των ΗΠΑ. Υπήρχε όμως άλλη εναλλακτική λύση;
Ναι υπήρχε. Η Τουρκία έχει και αυτή βραχονησίδες στο Αιγαίο, έναντι Χιου και Λέσβου και οι οποίες το βράδυ εκείνο ήταν αφύλακτες, χωρίς επάνδρωση. Συνεπώς θα έπρεπε να υπάρξει εισήγηση και υιοθέτηση από τον Πρωθυπουργό, να καταλάβουμε και εμείς 3 τουρκικές βραχονησίδες, αθόρυβα και μυστικά, άμεσα.
Το πρωϊ της επόμενης ημέρας, φυσικά η χώρα μας θα γνωστοποιούσε αυτήν την ενέργεια στις ΗΠΑ, ζητώντας απεμπλοκή και αποχώρηση των Τούρκων από την Ελληνική βραχονησίδα Ίμια, με αντάλλαγμα να φύγουμε και εμείς από τις 3 τούρκικες βραχονησίδες που θα είχαμε καταλάβει.
Παράλληλα θα επανδρώναμε τις λοιπές βραχονησίδες μας στο Αιγαίο. Ποιός θα ήταν ο νικητής σε τέτοια περίπτωση. Φυσικά η Ελλάδα.
7. Torexon
Η Ελλάδα το 1995 ήταν μέλος του Δορυφορικού Κέντρου της Ε.Ε. που έχει έδρα το Torexon της Μαδρίτης στην Ισπανία. Συνεπώς θα μπορούσε να έχει δορυφορική εικόνα τόσο από τα Ίμια και την ευρύτερη περιοχή, όσο και από την Τουρκία. Αυτό πουθενά δεν μνημονεύθηκε μέχρι τώρα.
Κατόπιν των ανωτέρω, αντιλαμβανόμαστε εύλογα γιατί η κατάσταση δεν εξελίχθηκε όπως θα έπρεπε για τη χώρα μας, ενώ χάθηκαν και 3 ΗΡΩΕΣ Έλληνες Αξιωματικοί, για τους οποίους πρέπει ΑΙΩΝΙΑ ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ.