Ένα θερμό επεισόδιο θα έχει κόστος και για την Τουρκία, δεν θα την αφήσει αλώβητη. Και μπορεί να στοιχίσει σε εμάς ωστόσο θα υποστεί και ο Ερντογάν μεγάλη ζημιά, σημειώνει στο liberal ο Θάνος Βερέμης, εκτιμώντας ότι θα του γυρίσει μπούμερανγκ, εκθέτοντάς τον πολύ στους πιστούς του οπαδούς που πιστεύουν ότι η Ελλάδα είναι ένας «μεζές». Κάτι τέτοιο θα του στοιχίσει πολιτικά, χώρια που ο ίδιος θα εκτεθεί διεθνώς.
Ο ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ επισημαίνει ότι ο Ερντογάν ξεμένει από συμμάχους, κυρίως όμως ότι η εθνικιστική καραμέλα που πουλάει στον τουρκικό λαό για να του στρέψει το βλέμμα μακριά από τα προβλήματα της οικονομίας, έχει τα όριά της. Κάποια στιγμή η τουρκική κοινωνία θα επιστρέψει στον Ερντογάν τις «αγαθοεργίες» του με το νόμισμα της αποτυχίας, όπως λέει, καθώς καθημερινά τα νούμερα δείχνουν ότι οι τούρκοι πολίτες είναι φτωχότεροι σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη για την www.liberal.gr.
- Πού εκτιμάτε ότι οδηγεί αυτός ο πόλεμος νεύρων εκ μέρους της Τουρκίας; Βλέπετε «θερμό επεισόδιο»;
Τα πάντα είναι πιθανά. Είναι πράγματι πιθανό να τραβήξει το σχοινί ως τα άκρα. Αν το κάνει διατρέχει ένα μεγάλο κίνδυνο. Πρώτον να εκτεθεί διεθνώς και δεύτερον μια τέτοια κίνηση να έχει αρνητικά αποτελέσματα για τον Ερντογάν. Διότι ένα θερμό επεισόδιο θα έχει κόστος και για την Τουρκία. Θα κοστίσει και σε αυτόν. Μπορεί να του γυρίσει μπούμερανγκ. Και μπορεί για εμάς αυτό να έχει ένα κόστος εφόσον έχουμε κατά την σύγκρουση απώλειες, ωστόσο νομίζω ότι θα υποστεί και αυτός μεγάλη ζημιά.
'Έχει την εντύπωση ότι θα κάνει μια «μπουκιά» την Ελλάδα χωρίς πρόβλημα και αυτό ακριβώς πουλάει στους θαυμαστές του. Το είχε πει και ο σύμμαχός του Ντεβλέτ Μπαχτσελί ότι οι Έλληνες είναι για εμάς ένας “μεζές”. Σκεφτείτε ο «μεζές» να του κάτσει στον λαιμό. Αν του γυρίσει μπόυμερανγκ, αυτό θα τον εκθέσει πολύ στους πιστούς του οπαδούς που πιστεύουν ότι η Ελλάδα είναι ένας «μεζές», επομένως θα μπορούσε ακόμη και να του κοστίσει την αρχηγία. Ως προς το ερώτημα γιατί “ψάχνεται” ο Ερντογάν για ένα θερμό επεισόδιο, πιστεύει ότι κινδυνεύει μέσα στην ίδια του την χώρα, ενώ η τουρκική οικονομία είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση και σίγουρα δεν θα βελτιωθεί θα γίνει χειρότερη μετά από μια τυχόν σύγκρουση. Πιστεύει ωστόσο ότι θα “ισοφαρίσει” την ζημιά με κάποια δόξα στο πεδίο. Πιστεύω ότι αυτή η “δόξα” δεν θα του έρθει.
- Στο διπλωματικό μέτωπο, αν σας ζητούσα να αποτολμήσετε μια πρόβλεψη για το τι θα συμβεί από εδώ και πέρα, ποια θα ήταν; Το ρωτώ με βάση και τα ορόσημα που έχουμε μπροστά μας, όπως την Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τον Δεκέμβριο, τις αμερικανικές εκλογές στις 3 Νοεμβρίου και την τυχόν αλλαγή φρουράς στις 20 Ιανουαρίου, εφόσον κερδίσει ο Μπάιντεν…
Καταρχήν είμαι βέβαιος ότι θα κερδίσει ο Μπάιντεν για τον απλούστατο λόγο ότι προμηνύεται η μεγαλύτερη συμμετοχή ψηφοφόρων στην σύγχρονη αμερικανική ιστορία. Αυτό σημαίνει νίκη των Δημοκρατικών.
Κάτι τέτοιο λοιπόν θα σήμαινε για τα ελληνοτουρκικά μια βελτίωση της στάσης των ΗΠΑ για πολλούς λόγους. Πρώτον γιατί οι ερλληνοαμερικάνοι στις ΗΠΑ έχουν προσβάσεις στους Δημοκρατικούς και δεύτερον γιατί ο Μπάιντεν γνωρίζει από το παρελθόν εις βάθος το πρόβλημα των σχέσεων Αθήνας -Άγκυρας. Το διαπίστωσα αυτό όταν την είχα συναντήσει κατά το παρελθόν. Είναι ποιοτική η διαφορά μεταξύ Τραμπ-Μπάιντεν στα ελληνοτουρκικά. Άρα, τυχόν εκλογή του θα ρίξει το ηθικό του γείτονά μας σε μεγάλο βαθμό.
Επομένως ο Δεκέμβριος και ο Ιανουάριος είναι κομβικά ορόσημα. Ο Ιανουάριος είπαμε γιατί, όσο για τον Δεκέμβριο, το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής δεν θα είναι θετικό για την Τουρκία- δεν ξέρω πόσο αρνητικό θα είναι, ωστόσο σίγουρα δεν θα είναι θετικό. Επίσης στο μεταξύ βλέπουμε την Ρωσία να προχωρά σε επικριτικές κινήσεις έναντι της Τουρκίας. Και μπορεί η Μόσχα να θέλει να “τιμωρήσει” τους Αρμένιους για την μέχρι τώρα στάση τους, ωστόσο δεν θέλουν και να παραδώσουν το Ναγκόρνο Καραμπάχ στους Αζέρους. Η Ρωσία έχει κάνεις σαφείς ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές της στην περιοχή. Πρόσθεσα σε αυτά και το επικείμενο ταξίδι του ρώσου υπ. Εξωτερικών Σ.Λαβρόφ στην Αθήνα μετά και την ανακοίνωση ότι αναγνωρίζει το νόμιμο δικαίωμα της Ελλάδας κατά το Διεθνές Δίκαιο να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια. όλα αυτά είναι θετικά μηνύματα, δεν βλέπω να συμβαίνει κάτι θεαματικό σημαντικό που να βελτιώνει την θέση της Τουρκίας.
- Εκείνη παρ’ όλα αυτά κλιμακώνει καθημερινά…
Τα πάντα, όπως είπαμε είναι πιθανά, ωστόσο υπάρχει ένα ζήτημα για τον Ερντογάν. Ξεμένει από συμμάχους και για να φέρει σε πέρας αυτές τις επιδιώξεις πρέπει να έχει και συμμάχους. Ο αραβικός κόσμος του έχει γυρίσει την πλάτη και δεν έχει κανένα σύμμαχο, παρά μόνο το Κατάρ. Η άκρατη αυτή επιθετικότητα και τα πολλά μέτωπα που έχει ανοίξει σε Συρία, Ιράκ, Λιβύη, Ναγκόρνο Καραμπάχ, για να αποδώσει τα αναμενόμενα για τον Ερντογάν χρειάζεται και συμμαχίες. Αυτές δεν υπάρχουν.
Και ο ίδιος συνεχίζει γιατί ποντάρει ότι η εθνικιστική καραμέλα που δίνει στον τουρκικό λαό θα του αποφέρει τα αναμενόμενα ενόψει και των εκλογών του 2023. Αλλά η εθνικιστική αυτή καραμέλα έχει τα όριά της. Κάποια στιγμή και αυτή εξαντλείται και ο τουρκικός λαός περιμένει κάτι το ουσιαστικό. Η κατάσταση στην τουρκική οικονομία δεν είναι καλή. Ο Ερντογάν ανοίγοντας όλα αυτά τα μέτωπα επιχειρεί να στρέψει το ενδιαφέρον των τούρκων μακριά από τα προβλήματα της καθημερινότητας. Κρύβει κάτω από όλες αυτές τις κρίσεις που δημιουργεί την πραγματική κατάσταση της οικονομίας. Κάποια στιγμή λοιπόν η τουρκική κοινωνία θα επιστρέψει στον Ερντογάν τις «αγαθοεργίες» του με το νόμισμα της αποτυχίας. Τα νούμερα δείχνουν ότι οι τούρκοι πολίτες είναι φτωχότεροι σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
Και όλες αυτές οι στρατιωτικές περιπέτειες δεν είναι δωρεά. Κοστίζουν πάρα πολύ σε μια τουρκική οικονομία με πρόβλημα, το οποίο διογκώνεται καθώς οι στρατιωτικές δαπάνες συνεχώς μεγαλώνουν χωρίς μάλιστα αποτελέσματα στο πεδίο. Στην Λιβύη για παράδειγμα έχει χάσει το παιχνίδι, η Αίγυπτος είναι απέναντί του, κατάσταση με την Σαουδική Αραβία είναι τεταμένη, το Ισραήλ τον υπονομεύει.
- Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο;
Να επιμείνει στην σημερινή της πολιτική, η οποία είναι εξαιρετική. Και κάποια στιγμή, οι καρποί αυτής της στάσης που ακολουθεί, θα φανούν. Εχει καταφέρει να έχει μαζί της ή τουλάχιστον να μην έχει εναντίον της, όλες τις χώρες της ευρύτερης περιοχής. Και σε αυτή την συγκυρία γίνεται και η επίσκεψη του ρώσου υπ. Εξωτερικών Σ.Λαβρόφ στην Αθήνα. Η Μόσχα αισθάνεται ότι έχει έρθει ο καιρός να κτίσει ξανά γέφυρες με την Ελλάδα, μετά και την ανακοίνωση της ρωσικής πρεσβείας ότι αναγνωρίζει το ελληνικό δικαίωμα της επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια. Επίσκεψη που σίγουρα η Τουρκία δεν θα εκλάβει ως θετική.