Η τουρκική κυβέρνηση διεξήγαγε κρυφά παρακολούθηση σε Έλληνες υπηκόους που επισκέφτηκαν ένα ιστορικό μοναστήρι στις ακτές της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα, σύμφωνα με την μαρτυρία ενός πρώην αξιωματικού πληροφοριών.
Οι αποκαλύψεις έγιναν κατά τη διάρκεια ακρόασης στις 20 Ιουνίου 2016 στο 14ο Ανώτατο Ποινικό Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης του Μουχιττίν Ζενίτ, ενός 46χρονου πρώην αξιωματικό της αστυνομίας. Σύμφωνα με το αντίγραφο της ακρόασης, που έλαβε η Nordic Monitor, ο αξιωματικός, ο οποίος εργάστηκε στη βορειοανατολική επαρχία Τραπεζούντα της Τουρκίας, παραδέχτηκε ότι μια από τις εντολές τους ήταν να παρακολουθούν τους Έλληνες που επισκέπτονταν την επαρχία για περιηγήσεις.
¨Η παρακολούθηση των ποντιακών δραστηριοτήτων του Πόντου, ήταν μέρος της εντολής μας… για παράδειγμα, γκρουπ τουριστών από την Ελλάδα που επισκέπτονται το Μοναστήρι της Σουμελά (ένα ελληνικό ορθόδοξο μοναστήρι του 4ου αιώνα στο Τραπεζούντα)¨, είπε ο Ζενίτ, προσθέτοντας ότι αυτός και άλλοι αξιωματικοί πληροφοριών παρακολουθούσαν τους Έλληνες τουρίστες.
Αντίγραφο της ακρόασης κατά την οποία ένας Τούρκος αξιωματικός πληροφοριών παραδέχθηκε ότι η κυβέρνηση τους διέταξε να κατασκοπεύουν Έλληνες τουρίστες.
Οι Πόντιοι Έλληνες (Pontus Rumları) είναι μια εθνοτική ομάδα που αποτελείται από Έλληνες που παραδοσιακά ζούσαν στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας της Τουρκίας και είχαν αυτόνομο κράτος εκεί μέχρι τον 13ο αιώνα. Αν και έχουν περάσει πολλοί αιώνες, ο αριθμός τους έχει μειωθεί δραματικά και δεν αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας, οι Πόντιοι Έλληνες θεωρούνται από καιρό ως απειλή ασφαλείας από διαδοχικές τουρκικές κυβερνήσεις. Η κυβέρνηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν αποτελεί εξαίρεση.
Η παραδοχή του Ζενίτ επιβεβαιώνει ότι η ανθελληνική παράνοια καλλιεργούνταν συστηματικά από το τουρκικό κράτος, το οποίο χρησιμοποίησε υπηρεσίες ασφαλείας και μυστικές υπηρεσίες και ξόδεψε σημαντικούς πόρους για να παρακολουθεί και να κατασκοπεύει τους Έλληνες τουρίστες.
Το Nordic Monitor αποκάλυψε προηγουμένως πώς η παρακολούθηση της τουρκικής κυβέρνησης για φερόμενες παράνομες ελληνικές επιχειρήσεις για την αναζωογόνηση του «Ποντιακού» (Pontusçuluk) στην Τουρκία οδήγησε στη δολοφονία του 61χρονου ιερέα Andrea Santoro, ιερέα στην Εκκλησία Santa Maria στην Τραπεζούντα
Το 2011, κοντά σε 1.000 Ορθόδοξους Χριστιανούς συγκεντρώθηκαν στη Μονή Σουμελά, σηματοδοτώντας τη δεύτερη θρησκευτική τελετή που πραγματοποιήθηκε εκεί στην ιστορία της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Ένα έγγραφο πληροφοριών έδειξε ότι οι τουρκικές αρχές είχαν υποκλέψει συνομιλίες του Ιταλού κληρικού, με την υποψία ότι συμμετείχε σε ποντιακές δραστηριότητες . Αυτά πριν δολοφονηθεί από έναν εθνικιστή έφηβο στις 5 Φεβρουαρίου 2006. Η αστυνομία ως λόγος για το αίτημά της για παρακολούθηση του τηλεφώνου του το 2006, είχε αναφέρει υποψίες ότι ο Σαντόρο ενδέχεται να εμπλέκεται σε «αυτονομιστές» δραστηριότητες ¨για την αναζωογόνηση της πολιτείας του Πόντου¨
Ο Ζενίτ είναι μια ενδιαφέρουσα φιγούρα. Ήταν ο αξιωματικός πληροφοριών που άκουσε ¨τον συναγερμό¨ σχεδόν ένα χρόνο πριν από τη δολοφονία του Τουρκο-Αρμένιου δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ στις 19 Ιανουαρίου 2007. Είχε υποβάλει έκθεση στις 15 Φεβρουαρίου 2006, ενημερώνοντας τους προϊσταμένους του για μια συνωμοσία δολοφονίας για την οποία άκουσε από πληροφοριοδότη. Ωστόσο, οι μυστικές πληροφορίες αγνοήθηκαν από τις αρχές στην Κωνσταντινούπολη, όπου κατοικούσε ο Ντινκ, και ο επικεφαλής της αστυνομίας Ενγκίν Ντίντς δεν ενήργησε σχετικά με τις πληροφορίες. Ο Ζενίτ αργότερα μετατέθηκε σε άλλη επαρχία, αλλά ανταμείφθηκε από τον Ντιντς που τον έκανε τον προσωπικό του προϊστάμενο του προσωπικού το 2013. Μέσα σε μια ώρα από τη δολοφονία, ο Ζενίτ βρέθηκε να μίλησε με έναν πληροφοριοδότη που είχε δεσμούς με τον δολοφόνο, Ογούν Σαμάστ, όπως και με τον εγκέφαλο της δολοφονίας Γιασίν Χαγιάλ. Δικάζεται επί του παρόντος με κατηγορίες για αμέλεια στη δολοφονία
