Μετά το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα του BBC, που ανέφερε πως «το ελληνικό λιμενικό πετάει μετανάστες στη θάλασσα για να πεθάνουν», ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέπτεται σήμερα το υπουργείο Μετανάστευσης, θέλοντας να διαχειριστεί την θύελλα αντιδράσεων που έχει ξεσπάσει.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, θα βρεθεί στις 11 το πρωίστο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, το οποίο άλλαξε σκυτάλη ηγεσίας στον πρόσφατο ανασχηματισμό, από τον Δημήτρη Καιρίδη στον Νίκο Παναγιωτόπουλο.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, ο νέος υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου έχει ζητήσει ακόμα μεγαλύτερους ελέγχους ενώ η ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί και σε ζητήματα καθημερινότητας, σχετικά με τη βελτίωση των συνθηκών των δομών που διαβιούν μετανάστες, αλλά και να υπάρξουν διορθωτικές παρεμβάσεις σε ζητήματα που άπτονται των εργατών γης, που έχει ανάγκη η ελληνική παραγωγή και πρέπει να υπάρξει επιτάχυνση στις διαδικασίες.
Σε ό,τι αφορά τις μεταναστευτικές ροές, παρότι η κατάσταση των εμπόλεμων ζωνών στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, δίνουν μία δυναμική σε αυτόν τον κίνδυνο, όπως αναφέρει ο ΣΚΑΙ, καλά πληροφορημένες πηγές τονίζουν πως η κατάσταση είναι ελεγχόμενη και επισημαίνουν πως στα ΚΥΤ η χωρητικότητα είναι στο 50%.
Η ανάλυση του βρετανικού μέσου ενημέρωσης έρχεται να προστεθεί στις καταγγελίες που δέχεται η ελληνική κυβέρνηση για παράνομα pushback – στέλνοντας τους μετανάστες πίσω στην Τουρκία, από όπου πέρασαν, πράγμα που απαγορεύεται από το διεθνές δίκαιο.
Συγκεκριμένα, το BBC σε ανάλυση του αναφέρει ότι: «Η ελληνική ακτοφυλακή έχει προκαλέσει το θάνατο δεκάδων μεταναστών στη Μεσόγειο σε διάστημα τριών ετών, λένε αυτόπτες μάρτυρες, συμπεριλαμβανομένων εννέα που πετάχτηκαν εσκεμμένα στο νερό», ανέφερε το ρεπορτάζ του βρετανικού μέσου.
«Οι εννέα είναι μεταξύ των περισσότερων από 40 ανθρώπων που φέρεται να έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα της αναγκαστικής απομάκρυνσης (σ.σ. το λεγόμενο push back) από τα ελληνικά χωρικά ύδατα ή της επαναφοράς τους στη θάλασσα αφού είχαν φτάσει στα ελληνικά νησιά», σύμφωνα με ανάλυση του BBC.
Σημειώνεται ότι το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων περιέγραψε τα ευρήματα του BBC ως μια «ιδιαίτερα τρομακτική προσθήκη στις αξιόπιστες καταγγελίες κατά των ελληνικών αρχών». Η οργάνωση ζήτησε να γίνει πλήρη έρευνα για να «αποδοθεί δικαιοσύνη στα θύματα και να σπάσει ο κύκλος της βίας και της ατιμωρησίας στα σύνορα της Ελλάδας.»
Ανατριχιαστικές μαρτυρίες
Σε πέντε από τα περιστατικά, οι μετανάστες δήλωσαν ότι οι ελληνικές αρχές του πέταξαν απευθείας στη θάλασσα. Σε τέσσερις από αυτές τις περιπτώσεις εξήγησαν πώς είχαν αποβιβαστεί σε ελληνικά νησιά, αλλά τους κυνήγησαν. Σε αρκετά άλλα περιστατικά, οι μετανάστες είπαν ότι τους είχαν βάλει σε φουσκωτές σχεδίες χωρίς μοτέρ, οι οποίες στη συνέχεια ξεφούσκωσαν ή φαίνεται ότι είχαν τρυπηθεί.
Μία από τις πιο ανατριχιαστικές μαρτυρίες δόθηκε από έναν άνδρα από το Καμερούν, ο οποίος λέει ότι κυνηγήθηκε από τις ελληνικές αρχές αφού αποβιβάστηκε στο νησί της Σάμου τον Σεπτέμβριο του 2021. Ο άνδρας ανέφερε «Μόλις είχαμε ελλιμενιστεί, και η αστυνομία ήρθε από πίσω», είπε ο Καμερουνέζος στο BBC και πρόσθεσε «Υπήρχαν δύο αστυνομικοί ντυμένοι στα μαύρα και άλλοι τρεις με πολιτικά. Ήταν μασκοφόροι, έβλεπες μόνο τα μάτια τους». Αυτός και άλλοι δύο – ένας άλλος από το Καμερούν και ένας άνδρας από την Ακτή Ελεφαντοστού – μεταφέρθηκαν σε σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής, είπε, όπου τα γεγονότα πήραν μία άλλη τροπή.
«Τον πέταξαν στο νερό»
«Ξεκίνησαν με τον [άλλο] Καμερουνέζο. Τον πέταξαν στο νερό. Ο άνδρας από την Ακτή Ελεφαντοστού είπε: «Σώστε με, δεν θέλω να πεθάνω»… και τελικά μόνο το χέρι του ήταν πάνω από το νερό και το σώμα του ήταν κάτω. «Σιγά σιγά το χέρι του γλίστρησε κάτω από το νερό και το νερό τον τύλιξε.» Ο μετανάστης είπε στο βρετανικό μέσο ενημέρωσης ότι τον χτύπησαν. «Οι γροθιές έπεφταν βροχή στο κεφάλι μου. Ήταν σαν να χτυπούσαν ένα ζώο».
Και τότε είπε ότι τον έσπρωξαν και αυτόν στο νερό – χωρίς σωσίβιο. Ο ίδιος κατόρθωσε να κολυμπήσει μέχρι την ακτή, αλλά τα πτώματα των άλλων δύο μεταναστών ανασύρθηκαν στην τουρκική ακτογραμμή. Ένας άλλος άνδρας, από τη Σομαλία, είπε στο BBC πώς τον Μάρτιο του 2021 είχε συλληφθεί από τον ελληνικό στρατό κατά την άφιξή του στο νησί της Χίου, ο οποίος στη συνέχεια τον παρέδωσε στην ελληνική ακτοφυλακή.
Είπε ότι οι λιμενικοί του έδεσαν τα χέρια πίσω από την πλάτη του, πριν τον ρίξουν στο νερό. «Με πέταξαν δεμένο στη θάλασσα. Ήθελαν να πεθάνω», είπε. Ο ίδιος κατάφερε να επιβιώσει φτάνοντας στη στεριά, όπου τελικά εντοπίστηκε από την τουρκική ακτοφυλακή.
Πώς χειρίζεται η κυβέρνηση την νέα κρίση
Εδώ και αρκετό καιρό η κυβέρνηση έχει κατηγορηθεί για push backs, ότι δηλαδή ωθεί μετανάστες πίσω προς την Τουρκία, από όπου ξεκινούν, πράγμα που διαψεύδεται από την κυβέρνηση λέγοντας πως καμία από τις καταγγελίες δεν έχει αποδειχθεί.
Σε ερώτηση που έκανε το BBC στην ελληνική ακτοφυλακή, η απάντηση ήταν πως απορρίπτει κατηγορηματικά όλες τις κατηγορίες για παράνομες δραστηριότητες. Κατηγορηματική ήταν και η διάψευση του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη.
Ανέφερε, συγκεκριμένα, ότι όσα αναφέρει το βρετανικό μέσο ενημέρωσης δεν αποδεικνύονται, αλλά τόνισε ότι κάθε καταγγελία θα ελέγχεται και θα εξάγονται συμπεράσματα. Η ακτοφυλακή «σώζει καθημερινά δεκάδες ανθρώπινες ζωές», δήλωσε ο Παύλος Μαρινάκης στους δημοσιογράφους, προσθέτοντας ότι είναι «λάθος να στοχοποιούνται».
«Η πραγματικότητα… διαψεύδει σταθερά αυτούς τους ισχυρισμούς εδώ και πάρα πολλά χρόνια. «Και, μάλιστα, πάρα πολλές φορές στο παρελθόν είδαμε Έλληνες να είναι αυτοί που βρίσκονται πίσω από την προσπάθεια συκοφάντησης της χώρας.»
«Δεν τους έχω πει πολλά, σωστά;»
Οι αποκαλύψεις του BBC συνεχίζονται με τον γιο του Τάκη Μπαλτάκου, Δημήτρη, πρώην επικεφαλή των ειδικών επιχειρήσεων της ελληνικής ακτοφυλακής, να σχολιάζει το υλικό που είχε προηγουμένως επαληθεύσει το μέσο ενημέρωσης. Κατά την διάρκεια της συνέντευξης, ο ίδιος αρνήθηκε να κάνει εικασίες για το τι έδειχνε το υλικό – έχοντας προηγουμένως αρνηθεί, ότι η ακτοφυλακή θα έπρεπε ποτέ να κάνει κάτι παράνομο.
Παρόλα αυτά, κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος, καταγράφηκε να λέει σε κάποιον εκτός λήψης στα ελληνικά: «Δεν τους έχω πει πολλά, σωστά; Για πες. Είναι πολύ ξεκάθαρο, έτσι δεν είναι; Δεν είναι πυρηνική φυσική. Δεν ξέρω γιατί το έκαναν μέρα μεσημέρι… Είναι… προφανώς παράνομο. Είναι διεθνές αδίκημα.»
Πώς αντέδρασε η αντιπολίτευση
Σύσσωμη η αντιπολίτευση αντέδρασε στο αποκαλυπτικό δημοσίευμα του BBC. Ο Τομεάρχης Μεταναστευτικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Ψυχογιός, ανέφερε πως: «Η μετανάστευση δεν είναι το μόνο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί: «Απαιτούμε διεξοδική έρευνα, απαιτούμε απαντήσεις, απαιτούμε λογοδοσία».
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε εδώ και χρόνια την απόδοση ευθυνών για τα περιστατικά που γίνονταν με ευθύνη του λιμενικού σώματος. Κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι αποκάλεσε το κόμμα του «ανθελληνικό», «πράκτορες του Ερντογάν» και «προβοκάτορες» επειδή έθεσε αυτά τα ερωτήματα.
Από την άλλη πλευρά, το ΠΑΣΟΚ ανέφερε ότι το ρεπορτάζ του BBC «προκαλεί εύλογο ενδιαφέρον και ανησυχία για πιθανές παράνομες ενέργειες του Λιμενικού Σώματος.» Ο βουλευτής Αθανάσιος Γλαβίνας ανέφερε ότι «Αναμένουμε τις απαντήσεις των αρχών», και πρόσθεσε ότι «Ο σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή και αξία είναι αδιαπραγμάτευτος.»
