Η εθελοντική στράτευση γυναικών και το Φινλανδικό μοντέλο

Στην παρούσα φάση οι γυναίκες αποτελούν στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις ήδη το 17% όντας επαγγελματίες οπλίτες, υπαξιωματικοί και αξιωματικοί από παραγωγικές σχολές. Ειδικότερα στην Πολεμική Αεροπορία το ποσοστό είναι γύρω στο 18%, στο Στρατό Ξηράς περίπου 9% και στο Πολεμικό Ναυτικό στο 19%. Το ποσοστό αυτό είναι από τα υψηλότερα στο ΝΑΤΟ.

Στην Τουρκία δεν υπάρχει καν σκέψη για στράτευση των γυναικών και παρά το γεγονός πως γυναίκες υπάρχουν ως επαγγελματικά στελέχη και πάλι το ποσοστό τους στον τουρκικό στρατό είναι κάπου στο 0,3%.

Το δημογραφικό έχει ήδη δημιουργήσει πρόβλημα με τον αριθμό των κληρωτών που παρουσιάζονται κάθε χρόνο για να υπηρετήσουν την θητεία του, με αποτέλεσμα η Αθήνα σε συνδυασμό με την διαπίστωση πως ο εξ’ ανατολών κίνδυνος όχι μόνο δεν πρόκειται να εκλείψει αλλά θα γιγαντώνεται και αριθμητικά, να προσανατολίζεται πλέον όπως φάνηκε και από τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δένδια, στην εθελοντική στράτευση των γυναικών. Σε πρώτη τουλάχιστον φάση και ανάλογα με το πως θα είναι η ανταπόκριση των Ελληνίδων.

Ο Νίκος Δένδιας στην εκδήλωση για την Ημέρα της Γυναίκας, την οποία διοργάνωσε το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας δήλωσε σχετικά με την στράτευση των γυναικών: «Το σχετικό νομοθέτημα υπάρχει. Το είδατε στον πίνακα. Είναι ένα νομοθέτημα του 1977 που δείχνει πόσο μακριά έβλεπε τότε ο Ευάγγελος Αβέρωφ και η τότε Κυβέρνηση.

Το ερώτημα λοιπόν είναι πώς υλοποιούμε αυτήν την πρόβλεψη για την εθελοντική - επαναλαμβάνω το εθελοντική για να μην υπάρξει καμία παρεξήγηση σε αυτό - στράτευση των γυναικών.

Και τις επόμενες εβδομάδες θα σας παρουσιάσουμε μαζί με την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων μια αρχική σκέψη. Για το πώς μπορούμε κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο να εκμεταλλευτούμε το ανθρώπινο κεφάλαιο της πατρίδας μας όχι μόνο στο επίπεδο των στελεχών μας, αλλά και στο επίπεδο της εθελοντικής στράτευσης γυναικών. Ξεκινώντας από δόκιμες αξιωματικούς με συγκεκριμένες ειδικότητες, οι οποίες θα υπηρετούν για ένα χρονικό διάστημα και σιγά – σιγά προχωρώντας σε ευρύτερα τμήματα του γυναικείου πληθυσμού».

Σε πρώτη φάση βέβαια όπως επεσήμανε και ο υπουργός θα μιλάμε μόνο για δόκιμες αξιωματικούς. Αυτό σημαίνει πως λόγω της ιδιαίτερης εκπαίδευσης που πραγματοποιούν (4 μηνών περίπου ως ΥΕΑ) η διάρκεια της θητείας τους είναι 12 +6 μήνες ή 9 αν υπηρετήσουν σε παραμεθόρια περιοχή συν 6 μήνες. Μετά την ο­νο­μα­σί­α τους σε ΔΕ­Α και για το υ­πό­λοι­πο της θη­τεί­ας τους δια­μέ­νουν ε­κτός στρα­το­πέ­δου, σι­τί­ζο­νται στις Λέ­σχες Α­ξιω­μα­τι­κών και λαμ­βά­νουν τη χρη­μα­τι­κή α­ποζη­μί­ω­ση που α­ντιστοι­χεί στο βαθ­μό τους. Επι­πλέ­ον της α­πο­ζη­μί­ω­σης αυτής, λαμ­βά­νουν κα­τά πε­ρί­πτω­ση το ε­πί­δο­μα πα­ρα­με­θο­ρί­ου πε­ριο­χής.

Με βάση το Φινλανδικό μοντέλο που θέλει να ακολουθήσει η Ελλάδα για την θητεία προβλέπεται πως οι στρατεύσιμες θα έχουν μια καλή ευκαιρία να βρουν μια υπηρεσία που είναι ανταποδοτική και να ανταποκρίνεται στις δεξιότητές τους. Ανάλογα με τη δεδομένη εκπαίδευση, η στρατεύσιμη θητεία θα διαρκεί 165, 255 ή 347 ημέρες.

Έχοντας ολοκληρώσει την εθελοντική στρατιωτική θητεία, οι γυναίκες θα παραμένουν μέρος της εφεδρείας μέχρι να κλείσουν τα 60. Ενδέχεται να λάβουν εντολές να παρακολουθήσουν ασκήσεις επανεκπαίδευσης για τους ίδιους λόγους με τους άνδρες ομολόγους τους.

Η στράτευση των γυναικών δεν είναι κάτι καινούργιο καθώς έχουν αποδείξει πως μπορούν να ανταποκριθούν σε κάθε αποστολή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Ισραήλ όπου αν και υποχρεωτική η στράτευση όπως και των ανδρών η μόνη διαφορά είναι ότι η χρονική της διάρκεια είναι δύο αντί για τρία χρόνια.

Στην Φινλανδία της οποίας το μοντέλο θητείας η Ελλάδα επιθυμεί να αντιγράψει σε σημαντικό βαθμό οι γυναίκες δεν υπηρετούν υποχρεωτικά. Αυτό ωστόσο που σκέφτεται να υλοποιήσει το Ελληνικό υπουργείο Εθνικής Άμυνας με την εθελοντική στράτευση των γυναικών, στην Φινλανδία το έχουν υλοποιήσει, από το 1995, όπου οι γυναίκες μεταξύ 18 και 29 ετών έχουν τη δυνατότητα να αναλάβουν εθελοντικά τη στρατιωτική τους θητεία στις Αμυντικές Δυνάμεις ή στη Συνοριακή Φύλαξη. Οι γυναίκες γενικά υπηρετούν υπό τις ίδιες συνθήκες με τους άνδρες.

Τα μη μάχιμα καθήκοντα στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις των Φινλανδικών Αμυντικών Δυνάμεων άνοιξαν στις γυναίκες το 1991. Τις τελευταίες δεκαετίες, η στρατιωτική θητεία έχει αποκτήσει σταδιακά δημοτικότητα μεταξύ των Φινλανδών γυναικών, με μια συνολική ανοδική τάση στη στράτευση των γυναικών. Ενώ υπήρξαν περίπου 800 αιτήσεις από Φινλανδές τον πρώτο χρόνο που τους επετράπη να υπηρετήσουν, η τελευταία περίοδος αιτήσεων για εθελοντική υπηρεσία γυναικών, που έληξε τον Ιανουάριο του 2023, έφερε 1.258 αιτήσεις.