Εφ’ όλης ύλης συνέντευξη στον ΣΚΑΪ παραχώρησε ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου Σαμέχ Σούκρι. Ο επικεφαλής της εξωτερικής διπλωματίας της Αιγύπτου αναφέρθηκε στις σχέσεις με την Ελλάδα, την επαναπροσέγγιση Καΐρου-Άγκυρας, τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά και τα ευρύτερα θέματα που αφορούν την Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Συνέντευξη στη Νικολέττα Κρητικού για το skai.gr.
Εξοχότατε, σας ευχαριστώ πολύ για αυτήν τη συνέντευξη στο ΣΚΑΪ. Η ένταση κλιμακώνεται τελευταία, επικίνδυνα, μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστίνης. Υπάρχει πιθανότητα αποκλιμάκωσης ή πιθανή έκρηξη σε κάτι μεγαλύτερο; Η Αίγυπτος έχει διαδραματίσει εξέχοντα ρόλο στο παρελθόν, ως διαμεσολαβητής. Σκοπεύετε να το ξανακάνετε;
«Tο κάνουμε συνεχώς. Ουδέποτε παραιτηθήκαμε από την προσπάθεια να συζητάμε και να καταβάλλουμε προσπάθειες, για να διατηρήσουμε την ηρεμία και να προχωρήσουμε σε μια πολιτική διαδικασία. Αυτή η περίοδος, όπως αναφέρατε, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη, επειδή συμπίπτουν τρεις σημαντικές θρησκευτικές γιορτές: το Ραμαζάνι, το Ιουδαϊκό Πάσχα και το Χριστιανικό. Και όπως είδαμε, αποτέλεσαν αιτία τριβών. Τα γεγονότα στο τέμενος Αλ Άκσα, οδήγησαν σε μία ατυχή αντιπαράθεση και απώλεια ανθρώπινων ζωών. Παρεμβήκαμε και συζητήσαμε πώς θα μπορούσαμε να επανακτήσουμε την ηρεμία και να αποφύγουμε περαιτέρω κλιμάκωση. Η κλιμάκωση είναι πολύ επικίνδυνη για τη σταθερότητα της περιοχής, για την ευημερία του λαού της Παλαιστίνης και του Ισραήλ. Και συνεχίζουμε να διαδραματίζουμε αυτό το ρόλο, ώστε να είμαστε σε θέση να πείσουμε όλα τα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς και της Γάζας, για την ανάγκη διατήρησης της ηρεμίας και αποφυγής της κλιμάκωσης».
Μία από τις χώρες που εμπλέκονται στη συνεχιζόμενη κρίση, είναι η Συρία. Συναντήσατε τον ομόλογό σας πριν από λίγες ημέρες. Πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρξει βιώσιμη πολιτική διευθέτηση της συριακής κρίσης; Θα πρέπει ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ, να προσκληθεί στη Σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου στο Ριάντ;
«Το θέμα του Αραβικού Συνδέσμου εξαρτάται από τη συναίνεση μεταξύ όλων των μελών του Αραβικού Συνδέσμου, σε αυτό το στάδιο που βρισκόμαστε. Διερευνούμε τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης της κατάστασης στη Συρία, η οποία, δυστυχώς, μπορούμε να πούμε ότι έχει μείνει στάσιμη τα τελευταία χρόνια, με το status quo να παραμένει το ίδιο. Αυτό δεν είναι προς το συμφέρον του συριακού λαού, ούτε προς το συμφέρον της περιοχής. Η κατάσταση με την παρουσία ξένων στρατευμάτων στη συριακή επικράτεια, η έλλειψη ικανότητας να ικανοποιήσουν τις ανάγκες του συριακού λαού, οι οικονομικές συνθήκες, η έλλειψη πολιτικού ορίζοντα, καθιστούν αναγκαίο να προχωρήσει η συριακή κυβέρνηση και όλες οι διάφορες πολιτικές οντότητες στη Συρία. Η κυβέρνηση και η εφαρμογή της απόφασης 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας και η συνταγματική διαδικασία, καθώς και η δημιουργία εμπιστοσύνης και διαλόγου μεταξύ των διαφόρων συνιστωσών των συριακών πολιτικών οντοτήτων, ώστε να αυξηθεί ο βαθμός εμπιστοσύνης και να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της επιστροφής των Σύρων προσφύγων στις εστίες τους. Αυτό ήταν το πρωταρχικό μήνυμα που μετέφερα στις συναντήσεις μου, τόσο στη Δαμασκό, όσο και όταν υποδέχθηκα τον υπουργό Εξωτερικών. Και προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την ανθρωπιστική κατάσταση που επικρατεί στη Συρία. Νομίζω όμως, ότι πρέπει επίσης να επισημάνουμε τους κινδύνους που συνδέονται με την παρουσία στη Συρία, τεράστιου αριθμού τρομοκρατικών οργανώσεων και ξένων τρομοκρατών μαχητών. Η παρουσία τους, χωρίς καμία σαφή πολιτική ή όραμα, από τη διεθνή κοινότητα για το πώς θα αντιμετωπιστεί αυτή η πρόκληση, που αποτελεί άμεση απειλή για τη σταθερότητα, όχι μόνο της Συρίας, αλλά της περιοχής και κυρίως της Ευρώπης».
Με ποιους τρόπους, ο πόλεμος στην Ουκρανία αναδιάταξε τις ενεργειακές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο;
«Αναμφίβολα έχουν υπάρξει νέες διαστάσεις και δυναμικές, που σχετίζονται με αυτό, όπως η ανακάλυψη πόρων φυσικού αερίου. Και εκτός από την καθαρή ενέργεια που μπορεί να παρέχει η Αίγυπτος, παρέχει διαφορετικές πηγές ενέργειας για την Ευρώπη, κάτι που συνάδει με την απόφαση που ελήφθη για τη μείωση εξάρτησης από την Ρωσία. Προκειμένου να εγκαταλείψει την πλήρη εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Αλλά εξετάζουμε αυτό το θέμα από την οπτική γωνία των οικονομικών μας συμφερόντων. Σχετίζεται με την ικανότητά μας να παρέχουμε μια πηγή ενέργειας, σε μια αγορά που την έχει ανάγκη. Η πολιτική διάσταση, νομίζω, είναι ένα θέμα που πρέπει να εξεταστεί σε διαφορετικά πλαίσια».
Η Αίγυπτος και η Ελλάδα έχουν οικοδομήσει μια στρατηγική εταιρική σχέση σε πολλούς τομείς. Μία από τις πλέον καίριες συμφωνίες είναι η ηλεκτρική διασύνδεση. Θα επιλύσει η συμφωνία αυτή ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας στην Ελλάδα και την Ευρώπη;
«Απολύτως. Στόχος είναι να αξιοποιηθούν πλήρως οι ιδιαίτερες και ιστορικές σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ της Αιγύπτου και της Ελλάδας. Η στρατηγική σχέση και το επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κυβερνήσεων στηρίζονται σε πολύ ισχυρά θεμέλια. Όπως ανέφερα στη συνέντευξη Τύπου μεταξύ των δύο λαών ο δεσμός των Ελλήνων που έχουν ζήσει στην Αίγυπτο και των Αιγυπτίων που έχουν ζήσει στην Ελλάδα, είναι ισχυρός. Αυτό μας οδηγεί στην εξεύρεση νέων τομέων συνεργασίας. Και μεταξύ αυτών είναι η αναγνώριση της ανάγκης νέων πηγών ενέργειας για την Ευρώπη. Η Αίγυπτος διαθέτει τους πόρους, έχει την ικανότητα να παράγει πράσινη ενέργεια μέσω της ηλιακής και αιολικής ενέργειας και του πράσινου υδρογόνου που μπορεί να ωφελήσει τη διατήρηση της ισορροπίας του πλανήτη και ταυτόχρονα να παρέχει ενέργεια στους εταίρους μας στην Ευρώπη».
Οι σχέσεις με την Τουρκία διερράγησαν πριν από μια δεκαετία, αλλά φαίνεται να υπάρχει μια στιγμή επαναπροσέγγισης μετά την επίσκεψη Τσαβούσογλου στο Κάιρο. Συζητήσατε τον οδικό χάρτη για να ξεπεραστούν οι διαφωνίες σχετικά με τη Λιβύη και το παράνομο μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης; Τι θα έχετε στην ατζέντα κατά την επίσκεψη σας στην Άγκυρα;
Ξεκινήσαμε μια διαδικασία επειδή είδαμε ότι υπήρχε η επιθυμία τόσο από την πλευρά της Τουρκίας όσο και από τη δική μας πλευρά να αποκλιμακωθεί η ένταση. Αυτή η πορεία είναι προς το συμφέρον της περιοχής για να μειωθεί η ένταση και να δημιουργηθεί μια ευρύτερη ηρεμία, που θα έχει θετικές επιπτώσεις στους λαούς της περιοχής. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν μειώνει τις ιδιαίτερες σχέσεις μας με την Ελλάδα, οι οποίες είναι στρατηγικές και βασίζονται σε ένα πολύ ισχυρό θεμέλιο κατανόησης. Και αυτό δεν είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Είναι σημαντικό να δούμε κατά πόσο μπορούμε να αλλάξουμε την στρατηγική διάσταση που μπορεί να εκπληρώσει αυτό που θεωρούμε ότι είναι οι αρχές πάνω στις οποίες μπορούν να υπάρξουν καλοπροαίρετες σχέσεις. Την μη παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις και τον αμοιβαίος σεβασμός και την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου, και όχι την διατήρηση μιας επιθετικής στάσης ή μιας επεκτατικής στάσης στην περιοχή. Έχουμε καθορίσει τους τομείς που πρέπει να αντιμετωπιστούν τόσο σε διμερές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο και θα συνεχίσουμε να διερευνούμε σε ποιο βαθμό μπορούμε να βρούμε τομείς σύγκλισης που να ικανοποιούν τις προσδοκίες και των δύο πλευρών και με βάση τις αρχές που μόλις αναφέρθηκα.
Οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας φαίνεται να έχουν γυρίσει σε μία νέα σελίδα. Μέχρι χθες και τις δηλώσεις του κ. Τσαβούσογλου ότι πρέπει να βρεθεί μία «λύση πακέτο» στο Διεθνές Δικαστήριο. Τελικά, ήταν πολύ καλό για να είναι αληθινό;
«Όπως είπα, τα θέματα αυτά σχετίζονται και με την συνέπεια, και ελπίζουμε ότι όλες οι σχέσεις θα πάρουν μία στροφή προς το θετικό, προς την προσαρμογή, προς τον συμβιβασμό, προς την αναγνώριση των συμφερόντων και την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι διαφορές μέσω της πολιτικής διαδικασίας για να καταλήξουν σε συμπεράσματα που μπορούν να υποστηρίξουν και να ικανοποιήσουν τα συμφέροντα και των δύο πλευρών με ισότιμο και δίκαιο τρόπο. Αυτό μπορεί να έχει δυνητικά οφέλη για όλες τις χώρες της περιοχής και να αυξήσει τη συνεργασία τους και να επεκτείνει τους τομείς του εμπορίου και των επενδύσεων και να συμβάλει στην ηρεμία και την επίλυση άλλων κρίσεων στην περιοχή μέσω της συνεργασίας, μέσω κοινών προσπαθειών».
