Την ώρα που η εσωτερική επικαιρότητα κατακλύζεται από περιγραφές εγκληματικών συμπεριφορών, η πολεμική ατμόσφαιρα στην Ουκρανία και ευρύτερα στο διεθνές περιβάλλον εκπέμπει ανησυχητικά μηνύματα για επερχόμενες καταιγίδες με απείρως σοβαρότερες επιπτώσεις, ο καθηγητής
Διεθνής ένταση και οικονομική κρίση θα υπάρξουν, όχι όμως Γ´ Παγκόσμιος Πόλεμος!
Και για να γίνω περισσότερο σαφής:
Θα χρειαστεί ένα θαύμα για να μην εξελιχθεί η κρίση στην Ουκρανία σε ένα υπερσύγχρονο και πολυδιάστατο πόλεμο (κυβερνοεπιθέσεις κλπ) που κινδυνεύει να αλλάξει όλη την Ευρώπη, και όχι μόνο. Η Ρωσία κινείται βάσει ψυχρού στρατηγικού υπολογισμού για να ανατρέψει τη δυτική τάξη πραγμάτων. Θεωρεί ότι έχει ιστορική ευκαιρία να επανέλθει σε μια διεθνώς ισότιμη θέση υπερδύναμης και να αποτρέψει τον εκδυτικισμό της Ουκρανίας, όχι απλά την μη-ένταξή της στο ΝΑΤΟ.
Στη μαζική βία και τα θύματα ενός πολέμου θα προστεθούν μοιραία —πανευρωπαικά αλλά και στη χώρα μας— και μια ενεργειακή και κατ’επέκταση οικονομική κρίση (παραπέρα εκτόξευση του ενεργειακού κόστους, των πρώτων υλών, των τροφίμων και τελικά του πληθωρισμού).
Για μια χώρα όπως η δική μας, που αντιμετωπίζει σοβαρότατες απειλές ασφάλειας, η ένοπλη αμφισβήτηση διεθνών συνόρων κρούει δυνατά τον κώδωνα του κινδύνου. Ανεξάρτητα από ιστορικές συμπάθειες προς τη Ρωσία, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι η Μόσχα προωθεί βίαιες επαναχαράξεις συνόρων και ανακατανομές ισχύος που μάς βρίσκουν κατηγορηματικά αντίθετους σε επίπεδο αρχών, αντίθετα από την Άγκυρα που επιδιώκει να αντιγράψει τέτοιες πρακτικές.
Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η εντυπωσιακή αδυναμία/απροθυμία της Δύσης να αποτρέψει αποτελεσματικά, αλλά και να υπερασπισθεί μια ανοιχτά εκβιαζόμενη χώρα. Αυξάνεται έτσι επικίνδυνα η επιθετικότητα περιφερειακών «ταραξιών» όπως η Τουρκία.
Παρά τις διαβεβαιώσεις, η δυτική απάντηση (στρατιωτική ενίσχυση, κυρώσεις κλπ) μόνο κατ’επίφαση θα είναι ενιαία και δύσκολα θα αποκρύψει τις τεράστιες εσωτερικές διαφορές απόψεων. Η Δύση δείχνει, παρά τα όσα λέγονται, ότι θα αναγκαστεί να «καταπιεί» την άσκηση βίας. Άλλωστε , η Ρωσία έχει ήδη προετοιμαστεί για οικονομικές κυρώσεις και, κυρίως, διαθέτει κι εκείνη περιθώρια αντι-κυρώσεων.
Παρά την γενικότερη τοποθέτησή μας με τη Δύση, δεν θα έπρεπε να στηρίζουμε τυφλά και χωρίς αντάλλαγμα τις κυρώσεις που ζητούν πιεστικά οι Ανατολικοί/Σκανδιναβοί: στηρίζουμε μόνο αν κι αυτοί —που σταθερά κλίνουν υπέρ της Άγκυρας— στηρίξουν αντίστροφα κυρώσεις κατά της Τουρκίας.
Όταν η Τουρκία ανοιχτά αμφισβητεί τα ανατολικά νησιά μας —και ας μην επαναπαυόμαστε με κάποιες δηλώσεις τρίτων για τα αυτονόητα— αν δεν απειλήσει τώρα η Ελλάδα με βέτο για να εξασφαλίσει ότι όλη η ΕΕ θα την στηρίξει, πότε σκοπεύει να το πράξει; Ποιά συγκυρία θα μπορούσε να θεωρηθεί πιο ευνοική για να «περάσει» το μήνυμα;
Όπως είχα προειδοποιήσει εδώ και ένα μήνα, η σύρραξη θα θέσει την ελληνική ομογένεια (τουλαχ. 100.000 Έλληνες) μεταξύ διασταυρούμενων πυρών. Θρηνούμε ήδη δυστυχώς τα πρώτα θύματα. Η επιθυμία κάποιων εκ των ομογενών για αναχώρηση λογικά γίνεται κάθε μέρα που περνάει δυσκολότερη. Επιπλέον, είχα προτείνει την έγκαιρη δια θαλάσσης απομάκρυνσή τους. Ήδη όμως, ο ουκρανικός εναέριος χώρος τείνει να κλείσει και τα παράλια τελούν υπό ρωσικό ναυτικό αποκλεισμό. Ας ελπίσουμε ότι υπάρχει σχέδιο μετεγκατάστασής τους (πχ. στη Θράκη).
Την ίδια ώρα σημειώνονται κι άλλες αρνητικές εξελίξεις (στροφή προς την Τουρκία στρατηγικών συμμάχων μας όπως των ΗΑΕ, κυοφορία συμβιβασμού Αιγύπτου/ ΗΑΕ με την Άγκυρα στη Λιβύη που δεν προμηνύει ακύρωση του τ/λ μνημονίου κλπ), ή επικίνδυνες για τη χώρα μας νέες προτάσεις για συγκρότηση Ευρωπαικού Συμβουλίου Ασφαλείας (αποκάλυψη Daily Telegraph).
Οι πανηγυρισμοί για κάθε εξάρτημα των φρεγατών Belharra που κατασκευάζεται —αλλά με παράδοση το 2025 — δεν αποτελούν δείγμα σοβαρότητας. Το ίδιο ισχύει αν στις συσκέψεις για την Ουκρανία (που με καθυστέρηση άρχισαν να συγκαλούνται ) εξετάζεται —κρίνοντας από την ανακοινωθείσα σύνθεση— μόνο η ενεργειακή διάσταση.
Συμπερασματικά, ο διεθνής ορίζοντας εκπέμπει ανησυχητικότατα μηνύματα και η χώρα μας καλείται να κινηθεί με γνώμονα την αναγκαία προσήλωση στις αρχές της, αλλά και με την επιδέξια ευελιξία που απαιτεί η πολυπλοκότητα των διεθνών και εθνικών συμφερόντων που συγκρούονται —προανάκρουσμα ενός νέου πολυπολικού κόσμου που γεννιέται.
