Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι πλέον θέμα χρόνου. Μαζί του αυξάνονται δυστυχώς και σημαντικοί κίνδυνοι για τη χώρα μας, σχολιάζει σε άρθρο του, ο καθηγητής Γιάννης Βαληνάκης, πρώην υφυπουργού Εξωτερικών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Καθηγητής Βαληνάκης: 26 χρόνια από την ήττα στα Ίμια: Τι διδαχθήκαμε; – Η κρίση και η μετάλλαξη της Τουρκικής απειλής
Πέρα από τις προφανείς ανθρωπιστικές (ομογένεια) και ενεργειακές επιπτώσεις, για τον Ελληνισμό το κεντρικό διακύβευμα της ουκρανικής κρίσης είναι η αντοχή των αρχών:
α) του απαραβίαστου των ευρωπαικών συνόρων και
β) της αλληλεγγύης μεταξύ εταίρων και συμμάχων.
Η σύγκρουση έρχεται σε μια στιγμή που η Άγκυρα ξεπερνά κάθε όριο επιθετικότητας κατά των νησιών του Αιγαίου.
Έχουμε προετοιμαστεί για τα ενδεχόμενα αυτά; Θα τα καταφέρουμε άραγε ή θα συνεχίσουμε να υποκρινόμαστε ότι δεν βλέπουμε την καταιγίδα;
Ανάλυση : Συμμετέχουμε σε κυρώσεις κατά της Ρωσίας, μόνο αν οι εταίροι μας στηρίξουν κυρώσεις κατά της Τουρκίας
Οι δύο αρχές αποτελούν το θεμέλιο της μεταπολεμικής ασφάλειας στην Ευρωπαική Ήπειρο. Η πρώτη, η «ιερότητα» των διακρατικών συνόρων βάλλεται δυστυχώς έμπρακτα μέσω ένοπλης αμφισβήτησης εκ μέρους μιας «αδικημένης» Ρωσίας. Αν μια στρατιωτική εισβολή μείνει ουσιαστικά διεθνώς ατιμώρητη λόγω της δυτικής αδυναμίας, το προηγούμενο μπορεί να αποβεί λίαν επικίνδυνο και για μας.
Τη δεύτερη αρχή, την επίδειξη αλληλεγγύης προς απειλούμενο ή αμυνόμενο εταίρο/σύμμαχο, την απαιτούσαμε πάντα από τους φίλους μας. Οι επαπειλούμενες δυτικές κυρώσεις προς τη Ρωσία απαιτούν συνεπώς επιδέξια ακροβασία εκ μέρους μας γύρω από μια βασική θέση αρχών: η Ελλάδα πρέπει (χθες!) να κάνει διακριτικά σαφές (ειδικά σε Ανατολικοευρωπαίους και Σκανδιναβούς) ότι θα στηρίξει κυρώσεις κατά της Ρωσίας μόνο εφόσον και οι ίδιοι δεσμευθούν να στηρίξουν κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Θα είναι κωμικοτραγικό να συμμετάσχουμε σε αντίποινα κατά της Μόσχας και οι παντός είδους σύμμαχοί μας να συνεχίσουν να αδιαφορούν υποκριτικά για την πασιφανή τουρκική απειλή εναντίον μας. Η μοναδική ευκαιρία διπλωματικού linkage δεν πρέπει να χαθεί— παρά τη γκρίνια που θα υποστούμε!
Διότι μέσα στην γενική αναταραχή που εξελίσσεται πρέπει επιτέλους να σταλεί ένα σαφές μήνυμα —ανάλογο με το χθεσινό του Στέητ Ντηπαρτμεντ: ότι η Τουρκία ξεπέρασε όλα τα όρια επιθετικότητας αμφισβητώντας, επίσημα και διεθνώς, με προκλητικά νομικίστικες διαστρεβλώσεις, την ελληνικότητα όλων (!) των νησιών στο Αν.Αιγαίο: από τη Σαμοθράκη μέχρι το Καστελλόριζο περιλαμβάνοντας και Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω και Ρόδο…
Προ ετών αναφέρθηκα στις προσπάθειες της Άγκυρας να δημιουργήσει στο Αν.Αιγαίο μια «φινλανδοποιημένη» ζώνη μειωμένης ελληνικής κυριαρχίας. Προ μηνών επισήμανα —με αφορμή την επιστολή του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Τουρκίας προς τον ΟΗΕ— την επικίνδυνη προσπάθειά της να διεθνοποιήσει το ζήτημα της αποστρατικοποίησης. Ο στόχος της δεν είναι άλλος από την αναθεώρηση των «ιερών» Συνθηκών Λωζάνης και Παρισίων. Δυστυχώς μάλλον απαρατήρητη πέρασε η κλιμάκωση με συνέπεια ένα νέο αιφνιδιασμό μας. Επί τέσσερεις μήνες η επιστολή μένει αναπάντητη…(Όχι πάντως ότι η απάντηση δεν απαιτεί ιδιαίτερη σοβαρότητα και λήψη μέτρων!)
Διδάγματα από την Ουκρανική κρίση
Ανά πάσα στιγμή αναμένεται μια στρατιωτική ανάφλεξη μεγατόνων στην Ουκρανία. Μόνο η πλήρης αποδοχή του ρωσικού τελεσιγράφου θα μπορούσε να την αποτρέψει και ένας τέτοιος εξευτελισμός της Δύσης θα ξεπερνούσε όλα τα όρια. Καμιά δυτική κυβέρνηση δεν φαίνεται εξάλλου διατεθειμένη να στηρίξει στρατιωτικά ένα εταίρο/σύμμαχο που δέχεται ένοπλη επίθεση.Η απειλή ακόμη και αυστηρότατων κυρώσεων δεν αρκεί για να την αποτρέψει…
Το δίδαγμα: μπροστά σε ένα ηγέτη αποφασισμένο να χρησιμοποιήσει βία, η Δύση προτιμά να κάνει πίσω.. Θα το κάνει όμως μόνο στην Ουκρανία;
Το διακύβευμα: Γίνονται ακόμη σεβαστά τα σύνορα ως απαραβίαστα; Μπορούν διάφοροι «ταραξίες» —και πέρα απ´τον πρώην σοβιετικό χώρο— να τα αλλάξουν δια της βίας;
Μήπως ο μόνος τρόπος να αναθεωρηθεί η Συνθήκη της Λωζάνης είναι δια της στρατιωτικής οδού κι αυτό έχει κατά νου ο Ερντογάν; Πόσο επικίνδυνος μπορεί να αποβεί ο εφησυχασμός του πολιτικού μας συστήματος (όχι των ενόπλων δυνάμεών μας) που θεωρεί αδιανόητη μια μείζονα τουρκική στρατιωτική επίθεση (σε αντίθεση με ένα σύντομο «επεισόδιο»); Ποιό θα είναι το εθνικό κόστος αν ο σχεδιασμός μας δεν βασίζεται στο χειρότερο (κι όχι στο καλύτερο) δυνατό σενάριο—όπως απαιτεί μια αξιόπιστη στρατηγική;
