Σήμερα, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ερντογάν έρχεται αντιμέτωπος με μια οικονομική τίγρη με τη μορφή μιας βυθιζόμενης τουρκικής λίρας και μιας νέας έκρηξης πληθωρισμού. Παρά την πρόσφατη ανάκαμψή του, το νόμισμα της Τουρκίας παραμένει το νόμισμα με τις χειρότερες επιδόσεις του 2021.
Αυτό τροφοδότησε τον πληθωρισμό που έχει πλέον ανέλθει σε πάνω από 20% και ώθησε τους εγχώριους επενδυτές να αναζητήσουν την ασφάλεια του δολαρίου ΗΠΑ.
Η ανορθόδοξη οικονομική πολιτική Ερντογάν
Η βασική αιτία της τρέχουσας οικονομικής δυσπραγίας της Τουρκίας είναι η συνεχής επιμονή του κ. Ερντογάν να αποφεύγει την ορθότητα της οικονομικής πολιτικής. Σε μια περίοδο οξείας νομισματικής αδυναμίας και αυξανόμενου πληθωρισμού, ο κ. Ερντογάν υπονομεύει επανειλημμένα την ανεξαρτησία της τουρκικής κεντρικής τράπεζας αντικαθιστώντας τους προέδρους της. Το κάνει με σκοπό να συνεχίσει η τουρκική κεντρική τράπεζα να μειώνει τα επιτόκια. Αυτό όχι μόνο μειώνει την ελκυστικότητα της τουρκικής λίρας. αλλά ρίχνει λάδι στην φωτιά του πληθωρισμού
Αυτή την εβδομάδα, ο κ. Ερντογάν αναγκάστηκε να κάνει μια τελευταία απελπισμένη "ρίψη των ζαριών" της ανορθόδοξης οικονομικής πολιτικής του ως απάντηση στην ελεύθερη πτώση της τουρκικής λίρας.
Την ίδια στιγμή που επέμενε ότι δεν θα εγκαταλείψει την πολιτική του για επαναλαμβανόμενες μειώσεις επιτοκίων, πρόσφερε στα τουρκικά νοικοκυριά μια κρατική εγγύηση συναλλαγματικής ισοτιμίας για ένα νέο μέσο τραπεζικής κατάθεσης υπό την προϋπόθεση ότι αυτές οι καταθέσεις θα διατηρούνταν για τουλάχιστον τρεις μήνες.
Το πιο σημαντικό είναι ότι έδωσε εντολή στην τουρκική κεντρική τράπεζα να παρέμβει σε μεγάλο βαθμό στην αγορά συναλλάγματος πουλώντας δολάρια. Αυτή η παρέμβαση εκτιμάται από τους συμμετέχοντες στην αγορά ότι ξεπέρασε τα 5 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ και ότι εξάλειψε πλήρως τα διεθνή αποθέματα της χώρας.
Είναι βέβαιο ότι η μεγάλη παρέμβαση σε συνάλλαγμα έχει αντιστρέψει τουλάχιστον προσωρινά ένα σημαντικό μέρος της πτώσης της τουρκικής λίρας φέτος. Από το ιστορικό χαμηλό πάνω από 18 ανά δολάριο, η τουρκική λίρα έχει ανακάμψει σε περίπου 11 ανά δολάριο, η οποία εξακολουθεί να είναι πολύ κάτω από το επίπεδό της περίπου 7 ανά δολάριο στις αρχές του τρέχοντος έτους.
Γιατί το "οικονομικό πυροτέχνημα'' του Ερντογάν θα είναι βραχύβιο και αναποτελεσματικό;
Υπάρχουν, ωστόσο, ισχυροί λόγοι να πιστεύουμε ότι αυτή η ανάκαμψη θα αποδειχθεί πολύ βραχύβια και ότι η Τουρκία θα συνεχίσει ξανά την πρόσφατη καθοδική σπείρα της υποτίμησης του νομίσματος και της αύξησης του πληθωρισμού.
Ένας λόγος για να πιστεύουμε ότι πρέπει να είναι θέμα χρόνου να ξαναρχίσει η τουρκική λίρα την πτωτική της πορεία είναι ότι, σε μια εποχή που οι παγκόσμιες συνθήκες ρευστότητας πρόκειται να σφίξουν, η Τουρκία βρίσκεται τώρα στην πιο αδύναμη θέση για να αντέξει την νομισματική πίεση.
Όχι μόνο η κεντρική της τράπεζα έχει τώρα αρνητικά διεθνή αποθέματα, αλλά και οι εμπορικές τράπεζες της χώρας έχουν περίπου τα δύο τρίτα των καταθέσεών τους σε δολάρια ΗΠΑ και έχουν επίσης αναλάβει ένα πολύ μεγάλο ποσό δανεισμού σε δολάρια στην παγκόσμια κεφαλαιαγορά.
Επίσης οι καταθέτες δολαρίων που φοβούνται την ικανότητα των τουρκικών τραπεζών να ανταποκριθούν στις δεσμεύσεις τους σε δολάρια, μπορεί να επιδιώξουν να στείλουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό.
Ένας άλλος λόγος για την τουρκική συναλλαγματική ισοτιμία και την απαισιοδοξία για τον πληθωρισμό είναι ότι η τουρκική κυβέρνηση δεν έχει ένα συνεκτικό σχέδιο πολιτικής για να αντιμετωπίσει την πληθωριστική έκρηξη που πρέπει τώρα να αναμένεται από την προηγούμενη νομισματική αδυναμία.
Φαίνεται να μην έχει μάθει τίποτα από το παρελθόν, αντί να υιοθετήσει ένα ορθόδοξο σχέδιο οικονομικής σταθεροποίησης, ο κ. Ερντογάν συνεχίζει να προσκολλάται στο πρόγραμμα μείωσης των επιτοκίων. Με αυτόν τον τρόπο κινδυνεύει να υπονομεύσει περαιτέρω την κουρελιασμένη αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής του.
Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι σύντομα ο κ. Ερντογάν θα βρεθεί ξανά αντιμέτωπος με μια «οικονομική τίγρη» που θα φορτίζει με τη μορφή της ανανεωμένης νομισματικής αδυναμίας και του αυξανόμενου πληθωρισμού. Όταν συμβεί αυτό, θα διαπιστώσει ότι η παντελής έλλειψη αξιοπιστίας της οικονομικής πολιτικής του θα του έχει στερήσει τα πολιτικά πυρομαχικά για να απαντήσει.
Θα λέγαμε ότι ο Τούρκος Πρόεδρος είναι ένας κυνηγός που έρχεται αντιμέτωπος με μια τίγρη που βάζει μόνο μια σφαίρα στο όπλο του. Αν ο κυνηγός χάσει τη βολή του, η κυνηγετική του αποστολή μπορεί κάλλιστα να αποδειχθεί ότι ήταν η τελευταία του.
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι το πρόσφατο "οικονομικό πυροτέχνημα" του Ερντογάν , θα είναι βραχύβιο και τελικά αναποτελεσματικό σε βάθος χρονικού ορίζοντα για την τουρκική οικονομία.
Αυτό το γνωρίζει και ο Ερντογάν του οποίου οι κινήσεις τις τελευταίες δύο εβδομάδες δείχνουν, ότι προσπαθεί να αντιστρέψει την δημοσκοπική κατρακύλα του άμεσα.
Γιατί όμως;
Υπάρχει γενικότερη εκτίμηση ότι η Τουρκία θα ενεργήσει στο Β. Ιράκ στρατιωτική επιχείρηση μεγάλης κλίμακας με στόχο το πλούσιο σε κοιτάσματα πετρελαϊκά Κιρκούκ. Με αυτή την κίνηση αποσκοπεί ο Ερντογάν εκ του ασφαλούς να "χαρίσει" στο λαό του, μια νίκη την οποία θα εμφανίσει ότι πέτυχαν οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις κατά της "τρομοκρατίας" του ΡΚΚ, επιχειρώντας να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους του.
Παράλληλα ο ΥΠΕΣ Σοϊλού , "δελφίνος" για την διαδοχή Ερντογάν έχει επιδοθεί στο κυνήγι του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Ιμάμογλου, ο οποίος δημοσκοπικά νικάει τον Ερντογάν μέχρι στιγμής με μεγάλη διαφορά, κατηγορώντας τον ότι στο δήμο του εργάζονταν 500 και πλέον υπάλληλοι που έχουν υποτίθεται σχέση με την "τρομοκρατία".
Από την άλλη ΥΠΑΜ και ΥΠΕΞ κρατούν ψηλά τον πήχυ της επιθετικότητας σε βάρος της Ελλάδας, την ώρα που ο Ερντογάν ξεπουλάει "φιλέτα" της χώρας του σε Κατάρ και ΗΑΕ έναντι ζεστού χρήματος σε δολάρια που φθάνει στη χώρα του άμεσα.
Εκτίμηση είναι ότι αν τα παραπάνω του "βγούν" και δημοσκοπικά ανακάμψει έστω και πρόσκαιρα, ο Ερντογάν μπορεί να προκηρύξει πρόωρες εκλογές στη χώρα του.
Είδομεν.