Η κρίση των Ιμίων, 25 χρόνια πριν, είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο πρόσφατα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Τις ελληνικές πτυχές της κρίσης τις έχουν αναλύσει πολλοί ειδικοί. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει όμως η...τουρκική πλευρά του φεγγαριού ή καλύτερα της ημισελήνου...
Καταρχάς η πολιτική κατάσταση στην Τουρκία εκείνη την περίοδο ήταν ιδιαίτερα ασταθής.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
"Ξεκαθάρισμα" λογαριασμών με Τουρκία & Κίνα θέλει η Ουάσιγκτον - "Καταπέλτης" ο Αμερικανός σύμβουλος εθνικής ασφαλείας
Πρόεδρος ήταν ο Süleyman Demirel. Ως αποτέλεσμα του συνασπισμού του Κόμματος True Path και του Λαϊκού Κόμματος, η αρχηγός του DYP Tansu Çiller έγινε πρωθυπουργός. Αλλά πολιτική σταθερότητα δεν μπορούσε να επιτευχθεί στη χώρα. Οι κυβερνήσεις άλλαζαν συχνά, διεξήχθησαν πρόωρες εκλογές, σχηματίστηκαν και διαλύθηκαν συνασπισμοί. Η τουρκική κοινωνία δεν ήταν ικανοποιημένη με αυτήν την κατάσταση και τον Δεκέμβριο του 1995, υπήρξε ένα περιστατικό που αποπροσανατόλισε την κοινή γνώμη της γείτονος από την πολιτική επικαιρότητα.
Ανήμερα Χριστούγεννα του 1995, το τουρκικό πλοίο «Figen Akat», προσαράζει σε αβαθή ύδατα, μια ανάσα από τη Μικρή Ίμια. Το λιμεναρχείο Καλύμνου ετοιμάστηκε να στείλει ρυμουλκό για την αποκόλλησή του, αλλά ο Τούρκος καπετάνιος αρνήθηκε, ισχυριζόμενος ότι βρίσκεται σε ύδατα της πατρίδας του. Ο καπετάνιος του Figen Akat ζήτησε βοήθεια από την Τουρκία. Από εκεί ξέσπασε η κρίση, που οδήγησε στην τραγική συνέχεια.
Οι πολίτες και των δύο χωρών, που σημειωτέον ζούσαν με πολιτική αστάθεια αμφότερες, ισχυρίστηκαν ότι αυτοί οι νησίδες ανήκαν στις δικές τους χώρες.
Υπενθυμίζεται πως σχεδόν ταυτόχρονα με την “χριστουγεννιάτικη κρίση” στα Ίμια “έτρεχαν” και οι διαδικασίες αλλαγής σκυτάλης στο ΠΑΣΟΚ...
Η πρώτη κίνηση προήλθε από ελληνικής πλευράς με την τοποθέτηση ελληνικής σημαίας. Σε απάντηση σε αυτήν την κίνηση, μερικοί Τούρκοι δημοσιογράφοι προσγειώθηκαν στο νησί με ελικόπτερο, κατέβασαν την ελληνική σημαία και τοποθέτησαν την τουρκική. Κατόπιν το ελληνικό ναυτικό αναστήλωσε τη σημαία μας, κι έτσι τα Ίμια τέθηκαν υπό ελληνικό έλεγχο.
Τι αντίκτυπο είχαν όμως όλα αυτά στην Άγκυρα;
Τα γεγονότα στα Ίμια επέφεραν μια πλήρη κρίση στην τουρκική πρωτεύουσα. Μια συνάντηση ασφαλείας πραγματοποιήθηκε αμέσως. Οι στρατηγοί ήταν έτοιμοι να παρέμβουν. Ωστόσο, ο Πρόεδρος Süleyman Demirel αντιτάχθηκε σε αυτό. “Εάν ξεσπάσει ένας πόλεμος για αυτόν τον λόγο , δεν μπορούμε να τον εξηγήσουμε στο τουρκικό έθνος. Δεν μπορούμε να το εξηγήσουμε στον κόσμο, να βρούμε έναν άλλο τρόπο” φέρεται να έχει πει σύμφωνα με τουρκικές πηγές. Η πρωθυπουργός Τάνσου Τσιλέρ από την πλευρά της μίλησε με βεβαιότητα, λέγοντας: "Αυτή η σημαία θα κατέβει".
Αλλά η στάση της Αμερικής ήταν πιο σκληρή.."Όποιος πυροβολήσει την πρώτη σφαίρα θα μας βρει μπροστά" λέγεται σε ιστορικές πλέον αναφορές... Έτσι, η Τουρκία έπρεπε να βρει μια άλλη λύση επειγόντως.
Το απόγευμα της 30ης Ιανουαρίου 1996, πραγματοποιήθηκε μια πολύ σημαντική συνάντηση στην τουρκική πρωτεύουσα με τη συμμετοχή όλων των διοικητών της τουρκικής δύναμης. Μόλις τότε, ο αναπληρωτής υφυπουργός Εξωτερικών Inal Batu του CHP , παρουσίασε μια πρόταση που κανείς δεν είχε σκεφτεί. Υπήρχαν δύο νησίδες στην περιοχή. Ο Batu πρότεινε οι τουρκικές δυνάμεις να μεταβούν στους “άδειους βράχους” απέναντι από το νησί που περιβάλλεται από τους Έλληνες. Αυτή στα τουρκικά πολιτικά ώτα ακουγόταν μια πολύ λογική πρόταση, αλλά η εφαρμογή της και δη η κατάληψη θα εξακολουθούσε να είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση στην πράξη.
Η Τσιλέρ άκουσε τις απόψεις των στρατιωτικών διοικητών. Οι στρατηγοί διεμήνυσαν: "Εάν δώσετε εντολές, θα προσγειώσουμε στρατιώτες στο νησί." Έτσι, το κουμπί πατήθηκε και ξεκίνησε η εφαρμογή του σχεδίου.
Οι κομάντο πέταξαν πρώτα στο στρατόπεδο στο Μπόντρουμ (Αλικαρνασσός) . Εκεί το σχέδιο επανεξετάστηκε. Θεώρησαν πως ήταν απαραίτητο να μεταβούν στο νησί, περνώντας σιωπηλά ανάμεσα σε πολλά ελληνικά πλοία. Εάν κάτι πήγαινε στραβά, η προσγείωση με ελικόπτερο θα ήταν το Σχέδιο Β. Η επιχείρηση στα Ίμια είχε λάβει το όνομα Yunuz-1 που σημαίνει «Δελφίνι 1». Όταν οι κομάντο ξεκίνησαν με βάρκες, τα ελικόπτερα άρχισαν να πετούν ταυτόχρονα. Οι Τούρκοι κομάντο έφτασαν κρυφά στο νησί, αλλά τότε, σύμφωνα με τις τουρκικές περιγραφές, ο Ali Turkşen, ο διοικητής της ομάδας των κομάντο SAT, είδε κάτι να κινείται στο σκοτάδι. Έβαλε αμέσως την ομάδα σε αμυντική θέση και περίμενε...
Μόνο που αυτές οι κινήσεις στο σκοτάδι ήταν κατσίκες. Η ομάδα των Τούρκων κομάντο ανακουφίστηκε και η τουρκική σημαία φυτεύτηκε κυριολεκτικά στο νησί σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Στην Τουρκία η μέρα που ξημέρωνε ήταν πανηγυρική. Αναφορές της εποχής μιλούσαν για “χαρά και υπερηφάνεια” στην Τουρκία και “θυμό και απορία” στην Ελλάδα για μια χούφτα Τούρκων κομάντο που κατάφεραν να “γλιστρήσουν σιωπηλά ανάμεσα σε δεκάδες ελληνικά πλοία και να αποβιβαστούν στο νησί που περιβάλλεται από τα πλοία του ελληνικού πολεμικού ναυτικού”
Σύμφωνα με τις τουρκικές περιγραφές η Ελλάδα είχε εγκλωβιστεί αφού αν άνοιγε πυρ εναντίον των Τούρκων κομάντο, θα ξεκινούσε έναν πόλεμο και θα έβρισκε την Αμερική απέναντί της...
Η μοίρα των πρωταγωνιστών
Ο Ali Türkşen και πολλοί άλλοι αξιωματικοί, που ήταν υπεύθυνοι για τις ομάδες που ανέβηκαν στα Ίμια εκείνες τις ημέρες, φυλακίστηκαν χρόνια μετά από αυτό το συμβάν με τις δίκες του Balyoz (σχέδιο Βαριοπούλα) . Το σχέδιο Βαριοπούλα ήταν το υποτιθέμενο σχέδιο πραξικοπήματος στην Τουρκία οι απαρχές του οποίου χρονολογούνται το 2003, και το οποίο θα εκτυλίσσονταν ως απάντηση του στρατιωτικού κατεστημένου έναντι του ισλαμικού κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Ercan Kireçtepe, ο οποίος υπηρέτησε στην επιχείρηση στα Ίμια , φυλακίστηκε για 5 χρόνια και ο Ali Türkşen για τρεισήμισι χρόνια. Μιλώντας για την κρίση σε τουρκικά ΜΜΕ, ο Ali Türkşen έχει πει ότι οι εξίμισι ώρες που πέρασε εκεί ήταν οι πιο αξέχαστες στιγμές της ζωής του. “Δεν είμαι ούτε επικός ήρωας όπως περιγράφεται εκείνες τις μέρες, ούτε τρομοκράτης, όπως ορίστηκε μετά. Ήμουν απλώς ένας στρατιώτης που εκτέλεσε σωστά το καθήκον του στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις” έλεγε..
Σήμερα, η κρίση των Ιμίων προβάλλεται εντόνως στη μνήμη της τουρκικής κοινωνίας ως η σπουδαιότερη στρατιωτική επιτυχία που επιτεύχθηκε μετά τον “Αττίλα”, την Κυπριακή Επιχείρηση του 1974.
