Εκπρόσωποι της Ελλάδας και της Τουρκίας λίγες ημέρες πριν από την θλιβερή επέτειο των Ιμίων κάθισαν γύρω από το ίδιο τραπέζι σε μια συνάντηση στο πλαίσιο των διμερών συνομιλιών για τις θαλάσσιες διαφορές στην Κωνσταντινούπολη χθες 25 Ιανουαρίου.
Οι ειδικοί πάντως μετά το πέρας των επαφών προειδοποίησαν να μην έχουνμε υψηλές προσδοκίες για οποιαδήποτε άμεση επιτυχία από τις συνομιλίες.
Ο Δρ. Ζήνων Τζιάρας, ερευνητής στο PRIO Cyprus Center, είπε ότι οι διερευνητικές συνομιλίες δεν ήταν διαπραγματεύσεις και, επομένως, δεν αναμενόταν συμφωνία.
«Στόχος τους είναι να διερευνήσουν τις προθέσεις και τις θέσεις των δύο μερών, καθώς και να καθορίσουν την ατζέντα των πραγματικών διαπραγματεύσεων», δήλωσε στο Arab News. "Πολλά θα εξαρτηθούν από το εάν μπορούν να συμφωνήσουν να περιορίσουν την ημερήσια διάταξη στο ζήτημα των θαλάσσιων ζωνών, όπως η υφαλοκρηπίδα, η αποκλειστική οικονομική ζώνη και ίσως τα χωρικά ύδατα, αφήνοντας αντικείμενα που η Τουρκία θέλει να προσθέσει - όπως η αποστρατικοποίηση των νησιών".
Είπε ακόμη ότι παρόλο που η Τουρκία ξεκίνησε τις συνομιλίες, αυτές είχαν προγραμματιστεί για το περασμένο καλοκαίρι και εμποδίστηκαν από την ελληνοτουρκική κρίση. «Η Τουρκία έκανε αυτήν την κίνηση διότι, όπως και η Ελλάδα, βλέπει τις συνομιλίες ως μηχανισμό αποσυγκέντρωσης που της επιτρέπει να επικεντρώνεται σε άλλα προβλήματα και μια προβολή «καλής συμπεριφοράς» υπό το φως της νέας προεδρίας στις ΗΠΑ».
Πρόσθεσε ότι η Τουρκία προσπαθούσε να πείσει τη Δύση, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της ΕΕ, ότι παρέμεινε αφοσιωμένος δυτικός εταίρος. «Ωστόσο, πρόκειται για τακτικές κινήσεις που στοχεύουν στην απάντηση σκληρών αντιδράσεων στην τουρκική εξωτερική πολιτική από την ΕΕ και τις ΗΠΑ, όπως περισσότερες κυρώσεις, και επιτρέπουν στην Άγκυρα να αποκομίσει περισσότερα οφέλη από αυτές τις σχέσεις».
Η Ελλάδα θέλει να περιορίσει τις συνομιλίες σε αντίθετες ερμηνείες σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων σύμφωνα με τις αρχές της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, στην οποία σύμβαση η Τουρκία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος.
Όμως οι συνομιλίες για τη θαλάσσια οριοθέτηση μπορεί να διαρκέσουν πολύ, καθώς καμία από τις δύο πλευρές δεν είναι έτοιμη για συμβιβασμούς που θα μπορούσαν να τους κοστίσουν λαϊκή υποστήριξη εντός των τειχών.
«Εάν υπάρχει σύγκλιση συμφερόντων και συμφωνία στην ημερήσια διάταξη, οι δύο πλευρές μπορούν είτε να επιλύσουν το ζήτημα πολιτικά είτε να παραπέμψουν τη διαφορά τους στο Διεθνές Δικαστήριο», δήλωσε ο Γιώργος Τζογόπουλος, ανώτερος συνεργάτης του International Center of European Formation στο Arab News. "Η διαδικασία θα είναι μακρά και χρονοβόρα."
"Θα κρίνω την επιτυχία αυτών των συνομιλιών εάν και τα δύο μέρη αποφασίσουν για τη συνέχιση των συνομιλιών", δήλωσε ο Sinan Ulgen, πρώην Τούρκος διπλωμάτης και πρόεδρος του think tank της Κωνσταντινούπολης, Edam. "Αλλά είναι σημαντικό αυτές οι συνομιλίες να χρησιμεύσουν ως ασφαλιστήριο συμβόλαιο ενάντια σε οποιαδήποτε πιθανή κλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο."
Η συνάντηση των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ τον Φεβρουάριο και η σύνοδος κορυφής της ΕΕ τον Μάρτιο χρησιμεύουν επίσης ως πρόσθετη πηγή μόχλευσης για τις συνομιλίες μεταξύ των δύο γειτόνων.
Ο Τζογόπουλος ήταν απαισιόδοξος για μια σημαντική “ανακάλυψη” αλλά αισιόδοξος για την κοινή κατανόηση της ανάγκης για διμερή και πολυμερή συνεργασία.
“Προς το παρόν, η Ελλάδα βασίζεται στην ηρεμία στην Ανατολική Μεσόγειο για να επικεντρωθεί στην οικονομική ανάκαμψη μετά το COVID-19 και στην απορρόφηση των πόρων της ΕΕ. Η Τουρκία, από την πλευρά της, αναζητά επίσης ηρεμία προς το συμφέρον της για να αναβαθμίσει τις σχέσεις της με την ΕΕ καθώς και με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση. "
Τέλος ο Τζογόπουλος είπε ότι η Ελλάδα θα βασιστεί στη συμφωνία της με την Αίγυπτο και ότι η Τουρκία θα στραφεί στη συμφωνία της με τη Λιβύη εάν ξεκινήσει επίσημος διάλογος για τις θαλάσσιες ζώνες. “Ορισμένες ζώνες που καλύπτονται από τις δύο συμφωνίες αλληλεπικαλύπτονται, ενώ άλλες ζώνες παραμένουν αόριστες. Έτσι, μια πιθανή διευθέτηση απαιτεί συμβιβασμούς από τις δύο χώρες, καθώς και τη συμμετοχή άλλων χωρών της Μεσογείου στις συνομιλίες. "ανέφερε.
