Πέρασαν σχεδόν 35 χρόνια από το πυρηνικό ατύχημα στο Chernobyl και παρά την εκκένωση της περιοχής και τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που έγιναν τότε (αλλά και στα χρόνια που ακολούθησαν), είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθούν νέες μελέτες και ενέργειες για την αντιμετώπιση του πυρηνικού υλικού που εξακολουθεί να βρίσκεται θαμμένο εκεί.
Μέσα στους πρώτους 6 μήνες μετά την καταστροφή, ο Αντιδραστήρας 4 του Chernobyl καλύφθηκε από μια “σαρκοφάγο” τσιμέντου και ατσαλιού που προσπαθεί να σταματήσει τη διαρροή των πυρηνικών αποβλήτων και μέσα σε αυτήν υπολογίζεται πως περιλαμβάνονται ακόμη και σήμερα περισσότεροι από 30 τόνοι ιδιαίτερα μολυσμένης σκόνης, 16 τόνοι ουράνιου και πλουτώνιου, αλλά και 200 τόνοι ραδιενεργής λάβας. Μετά από 10 χρόνια αυτό το κάλυμμα άρχισε να υποβαθμίζεται και γι’ αυτό στα τέλη της δεκαετίας του ’90 αποφασίστηκε η ανέγερση ενός τεράστιου κτιρίου που καλύπτει όλον αυτόν τον χαμό. Η κατασκευή αυτή (New Safe Confinement - NSC) δίνει πλέον τη δυνατότητα στους επιστήμονες να προσπαθήσουν να αποδομήσουν ό,τι έμεινε από τον Αντιδραστήρα 4 θεωρητικά με ασφάλεια, αλλά κανείς δεν είναι σίγουρος για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να γίνει αυτό.
Κάπου εδώ, λοιπόν, μπαίνει στο παιχνίδι η εξελιγμένη Ρομποτική και συγκεκριμένα το ρομπότ-σκύλος της Boston Dynamics, ο Spot. Η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου συνεργάζεται με τον οργανισμό RAIN (Robotics and Artificial Intelligence in Nuclear) και το Εθνικό Κέντρο Πυρηνικής Ρομποτικής (NCNR - National Centre for Nuclear Robotics) για να χρησιμοποιήσουν το Spot στην χαρτογράφηση του εσωτερικού αυτής της κατασκευής που περικλείει τον Αντιδραστήρα 4.
Συγκεκριμένα, έχουν εξοπλίσει το Spot με αισθητήρα ακτινοβολίας προκειμένου να δημιουργήσουν έναν χάρτη με τα σημεία απ’ όπου εξακολουθεί να διαρρέει η ραδιενέργεια (βλ. εικόνα παρακάτω) από τον μπροστινό τοίχο του Chernobyl. Ο λόγος που στράφηκαν στη λύση του Spot και όχι σε κάποιο άλλο πιο μεγάλο ρομπότ έχει να κάνει με τη μολυσμένη σκόνη που υπάρχει στο πάτωμα και την αποφυγή της διατάραξης και της διασποράς της. Αυτή η σκόνη μπορεί πολύ εύκολα να κολλήσει οπουδήποτε και να μεταφερθεί εκτός του Chernobyl, γι’ αυτό η μικρή επιφάνεια επαφής που θα έχουν τα πόδια του Spot το καθιστούν ιδανική λύση.
Μέχρι σήμερα, οι καθιερωμένες μετρήσεις γίνονται από ανθρώπους που παίρνουν πολύ μεγάλο ρίσκο για την υγεία τους εισερχόμενοι στο Chernobyl. Σύμφωνα με τον Dr. Dave Megson-Smith, ερευνητή από το University of Bristol, η χρήση του Spot θα τους απαλλάξει από αυτό το δύσκολο έργο, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους ελέγχους σε περιοχές με μέτρια μόλυνση. Για τις πιο δύσκολες περιοχές, παραδέχεται ότι δεν γνωρίζουν πως θα αποδώσει όχι μόνο το Spot, αλλά και οποιοδήποτε άλλο ρομπότ διότι δεν υπάρχει προηγούμενη γνώση.
Ο κ. Megson-Smith τονίζει ότι σε συζητήσεις που γίνονται με τη βιομηχανία, οι μεν ερευνητές ζητούν να κατασκευαστούν ρομπότ όσο το δυνατόν πιο ανθεκτικά στη ραδιενέργεια, οι δε κατασκευαστές περιμένουν πρώτα αποτελέσματα από τις δοκιμές σε περιοχές όπου κανονικά πηγαίνουν οι άνθρωποι (και φυσικά δεν θέλαμε να συνεχίσουν να πηγαίνουν). Εξάλλου, η διαδικασία κατασκευής ρομπότ που θα είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά στην ακτινοβολία και τη ραδιενέργεια δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, κάτι που αποδείχτηκε στην περίπτωση της Fukushima όπου πολλά ρομπότ σταμάτησαν να λειτουργούν πολύ γρήγορα.
Είναι γεγονός ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη περιοχή στη Fukushima όπου έχει μετατραπεί σε νεκροταφείο ρομπότ και η βιομηχανία αλλάζει διαρκώς τα πρότυπα της προκειμένου να κατασκευάσει ακόμη πιο ανθεκτικά ρομπότ, χωρίς μεγάλη επιτυχία. Επομένως, στην παρούσα φάση θα ελέγξουμε και πόσο ανθεκτικό είναι το Spot, ποια εξαρτήματα του θα καταστραφούν και τι μπορούμε να κάνουμε για να τα ενισχύσουμε. Έχουμε προσεγγίσει ήδη τη Boston Dynamics για να βολιδοσκοπήσουμε τις προθέσεις τους αν θέλουν να συνεργαστούν μαζί μας για να λύσουμε αυτά τα θέματα.
Αυτό που κρατάμε από τη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι οι πιθανότητες επιτυχίας του Spot στη χαρτογράφηση των διαρροών ραδιενέργειας από τον μπροστινό τοίχο του Chernobyl είναι αρκετά μεγάλες, αλλά θα χρειαστεί να γίνουν σημαντικές βελτιώσεις γενικότερα στα ρομπότ που θα χρησιμοποιηθούν για την πλήρη αποδόμηση και ασφαλή αποκομιδή των πυρηνικών αποβλήτων του. Σαφέστατα είναι προτιμότερο να πετάς ρομπότ, παρά να ρισκάρεις ανθρώπινες ζωές…
