Η Ελλάδα είναι μία ιδιαίτερα σεισμογενής χώρα, καθώς στην επικράτεια υπάρχουν αρκετά σεισμικά ρήγματα που, κατά καιρούς έχουν δώσει μεγάλες δονήσεις και έχουν προκαλέσει μεγάλες τραγωδίες.
Ο σεισμός είναι αναμφίβολα ένα από τα φυσικά φαινόμενα που μπορούν να γίνουν ιδιαίτερα τρομακτικά, όταν η έντασή τους είναι μεγάλη. Οι σεισμικές δονήσεις, χωρίς να προειδοποιούν, μπορούν ανά πάσα στιγμή να προκαλέσουν μεγάλες καταστροφές όταν συμβαίνουν.
Τα ενεργά σεισμικά ρήγματα, πλέον, βρίσκονται και στη διάθεση του κοινού, καθώς η βάση δεδομένων που εκπονείται υπό την εποπτεία και με τον συντονισμό του ΟΑΣΠ (Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας), είναι στον «αέρα» και μπορεί να τη δει ο καθένας απλά με ένα «κλικ».
Στη σελίδα του ΕΑΓΜΕ υπάρχει αναρτημένος ο σχετικός χάρτης παρά το γεγονός ότι το project είναι ακόμα υπό διαμόρφωση.
Για να τα δείτε κι εσείς, μπορείτε απλώς να επισκεφθείτε τη σελίδα του ΕΑΓΜΕ για να περιηγηθείτε στον χάρτη. Ας σημειωθεί ότι η διαμόρφωση του project είναι ακόμα σε εξέλιξη, ωστόσο ένα «κλικ» πάνω στις κόκκινες ή κίτρινες γραμμές δίνει στον επισκέπτη συγκεκριμένες πληροφορίες για το ρήγμα το οποίο τον ενδιαφέρει.
Μπορείτε να δείτε τον χάρτη των ρηγμάτων ΕΔΩ
Ορολογία & Γλωσσάρι
Σεισμικό ρήγμα ονομάζεται το γεωλογικά ενεργό ρήγμα, η ενεργοποίηση του οποίου έχει διαπιστωθεί με ισχυρό σεισμό της ενόργανης ή ιστορικής περιόδου, λόγω παρατηρημένης επιφανειακής συνσεισμικής διάρρηξης είτε με παλαιοσεισμολογική μέθοδο.
Διευκρινίζεται ότι ο ανωτέρω ορισμός δεν αποκλείει την ύπαρξη σεισμικών ρηγμάτων που έχουν προσδιοριστεί με σεισμολογικές, γεωφυσικές, γεωδαιτικές ή άλλες ενόργανες παρατηρήσεις.
Ένα ρήγμα χαρακτηρίζεται ως Ενεργό όταν παρουσιάζει μετατόπιση τουλάχιστον μία φορά κατά το Ανώτερο Πλειστόκαινο (τα τελευταία 126.000 χρόνια περίπου) και κατά συνέπεια μπορεί να αποτελέσει πηγή μελλοντικού σεισμού.
Ένα ρήγμα χαρακτηρίζεται ως ενεργό εάν:
- έχει δώσει επιφανειακή διάρρηξη με ιστορικό ή σύγχρονο σεισμό
- έχει δώσει εδαφικές διαρρήξεις χρονολογημένες στην περίοδο Ανωτέρου Πλειστοκαίνου-Ολοκαίνου, όπως έχει διαπιστωθεί με τη διάνοιξη παλαιοσεισμολογικών ορυγμάτων κάθετα στο ίχνος του.
- μετακινεί ή επηρεάζει (π.χ. πτυχώνει) γεωλογικούς σχηματισμούς του Ανωτέρου Πλειστοκαίνου-Ολοκαίνου
- κατά μήκος του ρήγματος εμφανίζονται, κατά θέσεις, κατοπτρικές επιφάνειες με γραμμές προστριβής που δεν έχουν διαβρωθεί
- εμφανίζει κατά μήκος του χαρακτηριστικούς κρημνούς (escarpments) και τεκτονικά πρανή (scarps)
- στη βάση των πρανών αναπτύσσονται κορήματα ή κώνοι κορημάτων
- εμφανίζει κατά μήκος του χαρακτηριστικές γεωμορφολογικές δομές (π.χ. τριγωνικά πρανή κλπ)
- αποκόπτει ή μετατοπίζει τις κοίτες ποταμών ή χειμάρρων με συστηματικό τρόπο
- παρουσιάζει ασεισμική ολίσθηση (αποδεδειγμένη με γεωδαιτικές μετρήσεις ή άλλες ενδείξεις)
- συνδέεται με σεισμικά επίκεντρα της ενόργανης περιόδου ή με ευθυγράμμιση μικροσεισμών
- έχει δομική σχέση με άλλο γνωστό ενεργό ρήγμα (είναι υποπαράλληλο, εκφύεται, έχει κλιμακωτή γεωμετρία κλπ)
- συνδέεται με ενεργή ηφαιστειότητα ή θερμές πηγές
- το πεδίο των τεκτονικών τάσεων που προσδιορίστηκε για την τελευταία ενεργοποίηση του είναι περίπου ίδιο με αυτό που δίνουν οι μηχανισμοί γένεσης των σεισμών στην ίδια περιοχή.
Ένα ρήγμα χαρακτηρίζεται ως Δυνητικά Ενεργό όταν έχει δραστηριοποιηθεί τουλάχιστον μια φορά κατά τη διάρκεια του Τεταρτογενούς (τα τελευταία 2.600.000 έτη).
Σημειώνεται ότι τα δυνητικώς ενεργά ρήγματα:
- έχουν επηρεάσει μεν ιζηματογενείς αποθέσεις του Τεταρτογενούς αλλά δεν έχουν επαναδραστηριοποιηθεί κατά τα τελευταία 126.000 χρόνια
- δεν υπάρχουν γεωλογικά δεδομένα για άμεση σύνδεσή τους με ισχυρούς σεισμούς.
- εμφανίζουν μικρό βαθμό συσχέτισης με την κατανομή των επικέντρων μεγάλων σεισμών της ενόργανης περιόδου
- τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της επιφάνειας του εδάφους με τα οποία συνδέονται (π.χ. ρηξιγενείς επιφάνειες) έχουν σημαντική έως πλήρη διάβρωση
- υπάρχουν στοιχεία προσδιορισμού τους από γεωφυσικές έρευνες σε περιοχές καλυμμένες από πρόσφατες αποθέσεις
- η διεύθυνσή τους είναι συμβατή με τις ενεργές τεκτονικές τάσεις που επικρατούν στην περιοχή
Μη ενεργά ρήγματα (Ανενεργά ή Άγνωστης δραστηριότητας ρήγματα) χαρακτηρίζονται εκείνα για τα οποία δεν υπάρχουν γεωλογικές ή άλλες (σεισμολογικές, ιστορικές, παλαιοσεισμολογικές, γεωφυσικές) ενδείξεις για ενεργοποίηση τους τουλάχιστον κατά την Τεταρτογενή περίοδο (τελευταία 2.600.000 χρόνια).