Με την παρουσίαση των νέων iPhone 15 η Apple καταργεί την θύρα Lightning στα τηλέφωνά της μετά από 11 χρόνια και υιοθετεί τη θύρα φόρτισης USB-C που είναι συμβατή με προϊόντα εκτός Apple. Αυτό σημαίνει ένα καλώδιο λιγότερο στο κομοδίνο σας, ένα πράγμα λιγότερο θα ξεχάσετε όταν ετοιμάζετε τα πράγματά σας για μια απόδραση του Σαββατοκύριακου.
Όμως η κίνηση αυτή, η οποία επισπεύστηκε από έναν νόμο της Ευρωπαϊκής Επιτροπης που ψηφίστηκε πέρυσι, είναι ένα μέτρο σε μεγάλο βαθμό συμβολικό, που έρχεται χρόνια μετά τη μετάβαση των περισσότερων άλλων συσκευών σε USB-C. Και δεν θα κάνει πολλά για να συρρικνώσει τα βουνά ηλεκτρονικών αποβλήτων που συσσωρεύονται σε όλο τον κόσμο.
«Θα χαρακτήριζα το νόμο της ΕΕ και τη συμμόρφωση της Apple ως εξέλιξη, όχι ως επανάσταση», λέει η Marian Chertow, καθηγήτρια βιομηχανικής περιβαλλοντικής διαχείρισης στη Σχολή Περιβάλλοντος του Yale.
Όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ψήφισε την οδηγία πέρυσι, ανέφερε δύο κίνητρα: Πρώτον, όλοι συμφωνούν ότι είναι εξαιρετικά ενοχλητικό να υπάρχουν τόσα πολλά καλώδια τριγύρω. Δεύτερον, η ύπαρξη ενός κοινού φορτιστή για όλες τις συσκευές – είτε αυτές κατασκευάζονται από την Apple είτε από τη Samsung είτε από τη Garmin είτε από οποιονδήποτε άλλον – θα «μείωνε σημαντικά τα ηλεκτρονικά απόβλητα».
Η Apple αρχικά αντέδρασε – λογικό, από τη στιγμή που η πώληση καλωδίων Lightning της απέφερε πολλά χρήματα – και χρησιμοποίησε το επιχείρημα ότι οι προοπτικές της ασύρματης φόρτισης θα καταστήσουν σύντομα το ζήτημα των καλωδίων ανούσιο. Ωστόσο, συμμορφώθηκε με τον νέο κανόνα..
Το πρόβλημα των ηλεκτρονικών αποβλήτων
Η απόσυρση του καλωδίου Lightning θα μπορούσε ακόμη και να δημιουργήσει ένα κύμα ηλεκτρονικών αποβλήτων, καθώς οι χρήστες iPhone θα πετάξουν τα άχρηστα καλώδια Lightning ή θα τα βάλουν σε ένα συρτάρι για να τα ξεφορτωθούν αργότερα – κάτι το οποίο δεν συνιστάται, καθώς η Apple διαθέτει ένα καλά οργανωμένο πρόγραμμα ανακύκλωσης, ενώ σχετικοί κάδοι ανακύκλωσης υπάρχουν και σε μεγάλα καταστήματα ηλεκτρονικών συσκευών.
Σε γενικές γραμμές, πάντως, ο αντίκτυπος της κίνησης που έκανε η Apple με την κατάργηση της θύρας Lighning, σε σχέση με τα βουνά των παγκόσμιων ηλεκτρονικών αποβλήτων, θα είναι μάλλον ελάχιστος. Υπάρχουν περίπου 66 εκατομμύρια τόνοι ηλεκτρονικών αποβλήτων που παράγονται κάθε χρόνο, λέει ο Ruediger Kuehr, επικεφαλής του Προγράμματος Βιώσιμων Κύκλων του Πανεπιστημίου των Ηνωμένων Εθνών. Τα καλώδια φόρτισης, όπως εξηγεί, αντιστοιχούν σε «μερικές εκατοντάδες χιλιάδες τόνους».
«Όταν κοιτάμε τους καθαρούς αριθμούς, είναι κοντά στο τίποτα», δηλώνει ο Kuehr. «Αλλά πιστεύουμε ότι είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα προκειμένου να ενημερωθεί ο κόσμος για το ζήτημα που αντιμετωπίζουμε».
Τα ηλεκτρονικά απόβλητα είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα που δεν έχει ακόμη εισέλθει στη συνείδηση της κοινής γνώμης. Τα περισσότερα από αυτά καταλήγουν εκεί που δεν θα έπρεπε – στις ντουλάπες και τα συρτάρια με διάφορα άχρηστα πράγματα – κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να εξορύσσονται περισσότερα υλικά όπως ο χαλκός, ο χρυσός και η πλατίνα για την παραγωγή νέων προϊόντων.
«Σχεδόν το 80% του συνόλου των ηλεκτρονικών αποβλήτων που παράγονται σε όλο τον κόσμο δεν υφίσταται κατάλληλη επεξεργασία», τονίζει ο Kuehr.
Προς τιμήν της Apple, πάντως, η εταιρεία είναι «πρωτοπόρος στην απόσπαση και επαναχρησιμοποίηση σπάνιων γαιών (σ.σ. τα εξαιρετικά σπάνια μέταλλα που βρίσκονται σε ελάχιστα σημεία του πλανήτη) μέσω του προγράμματος ανακύκλωσής της», σημειώνει η Chertow. Πέρυσι, μάλιστα, η Apple ανακοίνωσε ότι επαναχρησιμοποιεί περισσότερα από τα δύο τρίτα του αλουμινίου που χρειάζεται.