Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, που συνδέεται με το λιώσιμο των πάγων εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, είναι ένα φαινόμενο που συντελείται με πολύ αργό ρυθμό, γι’ αυτό και δεν γίνεται αμέσως αντιληπτό, παρά σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας.
Σε αυτό, βέβαια, παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες που έχουν να κάνουν, μεταξύ άλλων, με την παράκτια μορφολογία του εδάφους, τη σύστασή του αλλά και τις τοπικές καιρικές συνθήκες όπως είναι οι θυελλώδεις άνεμοι και τα κύματα που σχηματίζονται.
Η ελληνική ακτογραμμή, όπως σημειώνουν οι επιστήμονες, αντιμετωπίζει ήδη σοβαρότατα προβλήματα διάβρωσης, τα οποία επιτείνονται από δύο σοβαρές απειλές προκαλούμενες από την κλιματική αλλαγή, τη μακροπρόθεσμη και τη βραχυπρόθεσμη άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Οι επιπτώσεις αφορούν τόσο το φυσικό και δομημένο περιβάλλον όσο και τους ανθρώπους.
Η ακτογραμμή της χώρας έχει, όμως, και μια ιδιαιτερότητα που συνδέεται άμεσα με την οικονομία της αφού έχει 16.300 χλμ. ακτογραμμής, 12 από τις 13 περιφέρειες της είναι παράκτιες ενώ ο παράκτιος τουρισμός συνεισφέρει, πάνω, από 15% στο ΑΕΠ της χώρας. Πράγμα που σημαίνει ότι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αποτελεί και μια πολύ μεγάλη οικονομική απειλή.
Το παράδειγμα του Λαιμού και του Ορνού
Η επιστημονική ομάδα που έκανε τη μελέτη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής για τη διαΝΕΟσις, έκανε προβολές με πιο πιθανό σενάριο την αύξηση της στάθμης της θάλασσας από 80 εκατοστά μέχρι και 2 μέτρα ως το τέλος του αιώνα.
Έτσι κατέγραψε τις επιπτώσεις της ενδεχόμενης αύξησης της στάθμης της θάλασσας σε διάφορες πολύ γνωστές σε όλους μας περιοχές της χώρας, όπως είναι ο Λαιμός στη Βουλιαγμένη, ο Ορνός και η «Μικρή Βενετία» στη Μύκονο.
Όπως φαίνεται στην απεικόνιση, ο Λαιμός, αν δεν ληφθούν μέτρα, ενδέχεται να γίνει νησί (φωτογραφία 1).
Η νότια παραλία του Ορνού της Μυκόνου, για παράδειγμα, θα «φαγωθεί» από τη θάλασσα πλήρως, ενώ τα νερά θα φτάσουν σε απόσταση 150 μέτρων από τη σημερινή ακτή, κατακλύζοντας δρόμους και κτίρια (φωτογραφία 2).
Τα κτίρια της «Μικρής Βενετίας» στο νησί της Μυκόνου θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα ασφάλειας στην περίπτωση ανόδου κατά 0,5 μέτρα ενώ θα κατακλυστούν στην περίπτωση ανόδου κατά 2 μέτρα.
Οι επικίνδυνες περιοχές
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το Βόρειο και Νότιο Αιγαίο, το Ιόνιο και η Κρήτη είναι οι περιοχές που θα απειληθούν περισσότερο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με την μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, οι περιοχές αυτές έχουν σύνολο ακτογραμμής 6.938 χιλιόμετρα, εκ των οποίων υπό διάβρωση είναι 1.750 χιλιόμετρα, δηλαδή, το 25,2%.
Στις περιοχές υψηλής επικινδυνότητας είναι και οι λεγόμενες δελταϊκές περιοχές, τα δέλτα, δηλαδή, των ποταμών Εύηνου, Καλαμά, του Αχελώου, του Μόρνου, Πηνειού, Αλφειού, Αλιάκμονα, Αξιού, Στρυμόνα, Νέστου, Έβρου, όπως και οι περιοχές στο Μαλλιακό, τον Αμβρακικό, το Λακωνικό, το Μεσσηνιακό και τον Αργολικό Κόλπο.
Οι προβλέψεις ανόδου της στάθμης της θάλασσας κυμαίνονται από 0,2 έως και 2 μέτρα μέχρι το 2100. Το εύρος της υποχώρησης της ακτογραμμής για υποθετική άνοδο 0,5 μ. κυμαίνεται μεταξύ 15 και 2.750 μ., ενώ το αντίστοιχο εύρος για υποθετική άνοδο 1 μ. κυμαίνεται μεταξύ 400 και 6.500 μέτρων.
Το συνολικό μήκος ακτογραμμής που αντιστοιχεί σε παράκτιες περιοχές μέτριας έως υψηλής τρωτότητας στην άνοδο της θαλάσσιας στάθμης είναι 3.360 χλμ., δηλαδή το 21% της συνολικής ελληνικής ακτογραμμής.
