Χάθηκε κάπου στη μετάφραση η δήλωση του COO της ιταλικής εταιρείας ΕΝΙ Γκούιντο Μπρούσκο ο οποίος μιλούσε σε συνέδριο στο Μιλάνο την περασμένη Δευτέρα, όπου σύμφωνα με την αρχική είδηση που διένεμε το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, δήλωσε πως ο αγωγός EastMed θα είναι έτοιμος μέχρι το 2025, σύμφωνα με την ιστοσελίδα reporter.com.cy.
Η δήλωση μεταφράστηκε και γρήγορα έκανε τον γύρο του κόσμου. Ελλαδικά και κυπριακά ΜΜΕ την αναμετάδωσαν χωρίς δεύτερη σκέψη, από τη στιγμή που μεταδιδόταν από ένα διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο εγνωσμένου κύρους. Ωστόσο όσοι γνωρίζουν τα δεδομένα σε σχέση με την κατασκευή του αγωγού, προσέγγισαν την εν λόγω δήλωση με επιφυλακτικότητα, αφού ακόμα και οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις με βάση το εύρος των εργασιών και τον βαθμό δυσκολίας του έργου, κάνουν λόγο για παράδοση του έργου, εάν όλα γίνουν βάσει σχεδιασμού χωρίς καθυστερήσεις και προβλήματα το 2027.
Πόσσω μάλλον από τη στιγμή που σήμερα οι μελέτες γίνονται με ρυθμούς χελώνας και ήδη έχουν παρατηρηθεί σημαντικές καθυστερήσεις, στις οποίες συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό και το πολιτικό άδειασμα στο εν λόγω έργο, τόσο από τα εμπλεκόμενα κράτη όσο κι από τις ΗΠΑ. Στην αρχική είδηση που μεταδόθηκε από το Reuters υπήρξε διόρθωση αφού τελικά ο κ. Μπρούσκο φαίνεται να δήλωσε κατά τη διάρκεια του Gastech 2022, ότι η εταιρεία του θα είναι σε θέση να αντικαταστήσει πλήρως το ρωσικό φυσικό αέριο μέχρι το 2025, χρησιμοποιώντας εναλλακτικές πηγές από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου».
Μπορεί η αρχική είδηση να δημιούργησε προσδοκίες στο εσωτερικό της Κύπρου, αφού το ενδεχόμενο κατασκευής του EastMed και μάλιστα σε συντομότερο από αυτό που αρχικά είχε προβλεφθεί διάστημα, μόνο θετικό αντίκτυπο θα μπορούσε να έχει στις προσπάθειες της Κύπρου για να αξιοποιήσει τα ανακαλυφθέντα στην ΑΟΖ της κοιτάσματα, ωστόσο και το νόημα της πραγματικής του δήλωσης, μόνο ελπιδοφόρα μπορεί να προσεγγιστεί.
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΝΙ είναι διαχειρίστρια σε πέντε κοιτάσματα της κυπριακής ΑΟΖ και έχει ήδη προχωρήσει σε σημαντικές ανακαλύψεις, κυρίως στο οικόπεδο έξι της ΑΟΖ, ενώ προγραμματίζει μια σειρά από νέες ερευνητικές γεωτρήσεις το επόμενο διάστημα. Αξίζει να σημειωθεί πως μετά και από τις πρόσφατες συμφωνίες, σε όλα τα οικόπεδα που διαχειρίζεται η ΕΝΙ, είναι συνδιαχειρίστρια και η γαλλική TOTAL.
Η δήλωση του COO της ΕΝΙ, ουσιαστικά επιβεβαιώνει τις προσπάθειες των εταιρειών και το κοινό στόχο με την ηγεσία της ΕΕ και τα κράτη της ανατολικής Μεσογείου, για να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες που θα επιτρέψουν τη μεταφορά του φυσικού αερίου της περιοχής προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη σημερινή χρονική συγκυρία, είναι δύσκολο να παρουσιαστεί ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός, ωστόσο αναμένεται ότι σε μερικούς μήνες, όταν θα ολοκληρωθεί το πρώτο μέρος των ερευνητικών γεωτρήσεων των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ, θα υπάρχει μια καλύτερη εικόνα, που θα λειτουργήσει ως πυξίδα για τους σχεδιασμούς.
Αφήνοντας εκτός εξίσωσης τον αγωγό EastMed, ο οποίος με κανένα τρόπο δεν μπορεί να συμπεριληφθεί στους βραχυπρόθεσμους σχεδιασμούς για μεταφορά του φυσικού αερίου της ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη, θεωρείται μάλλον δεδομένο πως καθοριστικό ρόλο θα παίξουν οι σταθμοί υγροποίησης της Αιγύπτου καθώς επίσης και ο όποιος προγραμματισμός των εταιρειών για να μεταφέρουν είτε στην Κύπρο, είτε στο Ισραήλ ή την Αίγυπτο πλωτές μονάδες υγροποίησης.
Σε ότι αφορά το πρώτο σενάριο, φαίνεται να είναι το επικρατέστερο, τουλάχιστον σε ότι αφορά τα οικόπεδα που βρίσκονται στα νοτιοδυτικά της κυπριακής ΑΟΖ, όπως το δέκα της ExxonMobil ή το έξι της ΕΝΙ. Βέβαια στην εξίσωση μπαίνει και η πρόταση της Energean για τη μεταφορά πλωτής μονάδας υγροποίησης στο Βασιλικό για μεταφορά με πλοία LNG προς την ΕΕ, του φυσικού αερίου από το κοίτασμα Αθηνά από την ΑΟΖ του Ισραήλ.
Για να συμβούν όμως οι όποιοι σχεδιασμοί, θα πρέπει να προηγηθεί μια αρκετά χρονοβόρα διαδικασία μελέτης, σχεδιασμού και δημιουργίας αγωγών αρκετών χιλιομέτρων, από τις ακτές όπου βρίσκονται οι σταθμοί υγροποίησης μέχρι τα κοιτάσματα. Αυτός είναι και ο λόγος που ουσιαστικά οι αρμόδιοι αναμένουν τα αποτελέσματα και των νέων ερευνών για να έχουν ενώπιον τους όλα τα δεδομένα και να λάβουν τη πιο σοφή απόφαση.
Αναμφίβολα τα παιχνίδια και οι εκβιασμοί των Ρώσων, μπορεί να φέρνουν τους Ευρωπαίους, ενώπιον δύσκολων καταστάσεων για τον φετινό χειμώνα, ωστόσο, υπάρχει αισιοδοξία πως μέσω των εναλλακτικών πηγών, η Ευρώπη αφενός θα πετύχει να εξασφαλίσει ικανοποιητικά αποθέματα, είτε από την ανατολική Μεσόγειο, είτε από την Αφρική, είτε από την Αμερική και αφετέρου θα πετύχει τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια πιο ομαλά.
Για την Κύπρο η πρόκληση παραμένει να εκμεταλλευτεί τα αποθέματα φυσικού αερίου που εντοπίστηκαν ή θα εντοπιστούν, τόσο για τις εσωτερικές ανάγκες της όσο και για εξαγωγές. Πριν η ρωσική εισβολή αλλάξει τα δεδομένα, πολλοί ήταν αυτοί που εμφανίζονταν απαισιόδοξοι, για το ενεργειακό πρόγραμμα της χώρας σε σχέση με τους υδρογονάνθρακες. Η στάση της Ρωσίας ωστόσο, σε συνδυασμό με τις ανάγκες των Ευρωπαίων, έφερε την Κύπρο στην πρώτη γραμμή στην προσπάθεια ενεργειακού απεγκλωβισμού της Γηραιάς Ηπείρου από τη Μόσχα.
