Οι επικεφαλής των τμημάτων εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών είχαν τηλεφωνικές συνομιλίες σχετικά με τις απαιτήσεις των χωρών τους και την κλιμάκωση της κατάστασης γύρω από την Ουκρανία. Ο υψηλός κίνδυνος επανέναρξης της ένοπλης σύγκρουσης στο Ντονμπάς είναι πιο αισθητός, με τα μέσα ενημέρωσης παγκοσμίως και δη εντός του Ντονμπάς, να έχουν στρέψει τα βλέμματά τους στην Ανατολική Ουκρανία.
Η επικείμενη συνάντηση του Σεργκέι Λαβρόφ και του Άντονι Μπλίνκεν αφορά πλέον κυριολεκτικά το ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης. "Η συνάντηση αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 21 Ιανουαρίου στη Γενεύη", δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα στο κανάλι Soloviev Live YouTube την Τετάρτη.
Την Τρίτη, υψηλόβαθμος εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ είπε ότι η Ουάσιγκτον υποθέτει ότι η επερχόμενη συνάντηση της Γενεύης του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ και του Ρώσου κορυφαίου διπλωμάτη θα συνεχίσει τη διπλωματική αλληλεπίδραση σε θέματα ασφάλειας και μπορεί να διευκολύνει την αμοιβαία κατανόηση.
Η συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων κοντά στα σύνορα της Ουκρανίας σημαίνει ότι ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν μπορεί να διατάξει επίθεση στην Ουκρανία σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν κατά την επίσκεψή του στην Ουκρανία σήμερα Τετάρτη.
Ο Μπλίνκεν δήλωσε ότι ελπίζει σθεναρά ότι η Ρωσία μπορεί να επιμείνει σε μια διπλωματική και ειρηνική οδό, όταν θα συναντηθεί στη συνέχεια με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στη Γενεύη αυτή την εβδομάδα για περισσότερες συνομιλίες για την εκτόνωση της αντιπαράθεσης για την Ουκρανία.
"Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν σχέδια για να αυξηθεί ακόμη περισσότερο αυτή η (ρωσική) δύναμη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και αυτό δίνει στον πρόεδρο Πούτιν τη δυνατότητα, επίσης σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, να αναλάβει περαιτέρω επιθετική δράση εναντίον της Ουκρανίας", δήλωσε ο Μπλίνκεν σε διπλωμάτες στην πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κίεβο.
Στις 17 Δεκεμβρίου 2021, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δημοσίευσε το σχέδιο συμφωνιών μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον για τις εγγυήσεις ασφαλείας και τα μέτρα διασφάλισης της ειρήνης της Ρωσίας και των κρατών μελών του ΝΑΤΟ. Οι διαβουλεύσεις Ρωσίας-ΗΠΑ για τα θέματα αυτά πραγματοποιήθηκαν στις 10 Ιανουαρίου στη Γενεύη, μια σύνοδος του Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας πραγματοποιήθηκε στις 12 Ιανουαρίου στις Βρυξέλλες και μια συνεδρίαση του Μόνιμου Συμβουλίου του ΟΑΣΕ όπου συζητήθηκαν επίσης αυτές οι πρωτοβουλίες πραγματοποιήθηκε στις 13 Ιανουαρίου στην Βιέννη.
Ο Ερντογάν σε ρόλο... διαμεσολαβητή
Η Άγκυρα είναι έτοιμη να παράσχει μια πλατφόρμα για διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και του Ουκρανού ομολόγου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Αυτό ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος του Τούρκου ηγέτη Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν, καθώς η Τουρκία επιχειρεί εναγωνίως να συμπεριληφθεί στα ανώτατα κλιμάκια της διεθνούς πολιτικής.
"Ο Πρόεδρος Ερντογάν κάλεσε και τους δύο ηγέτες να έρθουν στην Τουρκία και να πραγματοποιήσουν συνάντηση και να επιλύσουν προβλήματα και διαφορές μεταξύ τους. Η Τουρκία είναι έτοιμη να παίξει οποιοδήποτε ρόλο για να μειώσει τις εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας", είπε.
Επιπλέον, ο Καλίν είπε ότι ο Τούρκος Πρόεδρος σκοπεύει να επισκεφθεί την Ουκρανία τις επόμενες εβδομάδες.
"Ταυτόχρονα, θα είμαστε σε στενή επαφή με τη Ρωσία για να αποφύγουμε οποιαδήποτε στρατιωτική ενέργεια που θα έχει σοβαρές συνέπειες", πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του Ερντογάν.
Δυτικοί πολιτικοί και ΜΜΕ έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι η Ρωσία ετοιμάζει επίθεση στην Ουκρανία. Η Μόσχα αρνήθηκε αυτές τις κατηγορίες και ισχυρίστηκε ότι τέτοιοι ισχυρισμοί χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα για την ανάπτυξη στρατιωτικού εξοπλισμού και δυνάμεων του ΝΑΤΟ κοντά στα ρωσικά σύνορα. Το Κρεμλίνο τόνισε ότι δεν εκκολάπτει κανένα επιθετικό σχέδιο και δεν απειλεί κανέναν και ότι η μετακίνηση στρατευμάτων σε ολόκληρη τη χώρα δεν πρέπει να ανησυχεί τη Δύση.
Ασφυκτική η κατάσταση στην Α. Ουκρανία
Εν τω μεταξύ, οι πρώτες αναφορές από το Ντονμπάς υποδεικνύουν ότι μέλη παραστρατιωτικών οργανώσεων μοιράζουν όπλα, ενώ ο αναπληρωτής αρχηγός της αστυνομίας, Έντουαρντ Μπασουρίν, είπε ότι παραστρατιωτικοί του Δεξιού Τομέα (απαγορευμένος στη Ρωσία) είχαν ήδη φτάσει στις θέσεις τους προς την κατεύθυνση της Γκορλόβκα.
Το βράδυ της Τρίτης, ένοπλοι άνδρες με στολές χωρίς διακριτικά κατέλαβαν ένα σχολείο στο χωριό Novognativka που ελέγχεται από το Κίεβο κοντά στη γραμμή οριοθέτησης.
Ένας νέος πόλεμος στην ανατολική Ουκρανία προβλεπόταν κάθε έξι μήνες, τελευταία φορά την περασμένη άνοιξη, όταν φαινόταν πραγματικά ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας επρόκειτο να προβούν σε εχθροπραξίες πλήρους κλίμακας, ωστόσο μετά τη συνάντηση των προέδρων της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών τον Ιούνιο στη Γενεύη, η κρίση φαινόταν να υποχωρεί.
Φαίνεται πως η Ουάσιγκτον προέτρεψε τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να μην κλιμακώσει, καθώς οι Αμερικανοί αποφάσισαν να βασιστούν στη διπλωματία και προετοιμάζονταν για μια σειρά διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα για τη στρατηγική ασφάλεια.
Τώρα αυτές οι διαπραγματεύσεις, στην πραγματικότητα, έχουν φτάσει σε αδιέξοδο. Το βασικό αίτημα του Κρεμλίνου για εγγυήσεις ότι η Ουκρανία και η Γεωργία δεν θα γίνουν δεκτές στο ΝΑΤΟ απορρίφθηκε ομόφωνα από τη συμμαχία.
Δεν έχουν υποβληθεί ακόμη αντιπροτάσεις για αποκλιμάκωση και σταθερότητα, ούτε δημόσια ούτε επίσημα, ενώ κατά τη διάρκεια της τελευταίας τηλεφωνικής συνομιλίας, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ είπε στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν ότι ήταν «σημαντικό» να υποβληθούν αυτές οι προτάσεις «στα χαρτιά», όσο το δυνατόν συντομότερα.
Οι τρεις λόγοι της ρωσικής ενίσχυσης στα ουκρανικά σύνορα
Σε καθημερινή βάση, η Ρωσία καλείται να αποσύρει τα στρατεύματά της από τα ουκρανικά σύνορα, τα οποία, σύμφωνα με τη Δύση, έχουν συσσωρευτεί εκεί, και η θέση της Μόσχας είναι ένα κατηγορηματικό όχι, για τρεις λόγους:
Πρώτον, είναι, στην πραγματικότητα, μια επίθεση σε ξένη κυριαρχία, όταν ένα ανεξάρτητο κράτος υπαγορεύεται πού στο έδαφός του μπορεί να διατηρήσει τα στρατεύματά του και πού δεν μπορεί;
Δεύτερον, ειλικρινά, η Ρωσία δεν έχει πολλά ατού στις διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες για τη στρατηγική σταθερότητα. Δεδομένων των ιστορικών απαιτήσεων για νομικές εγγυήσεις μη επέκτασης του ΝΑΤΟ (δεν υπήρχαν τέτοιες εγγυήσεις ούτε επί ΕΣΣΔ), ο χώρος για αμοιβαίες παραχωρήσεις είναι πολύ περιορισμένος. Η αποχώρηση των στρατευμάτων μπορεί να είναι μια τέτοια παραχώρηση - με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας.
Τρίτον, τα ρωσικά στρατεύματα κοντά στα ουκρανικά σύνορα έχουν μια σημαντική αποστολή - αυτή είναι η ψυχολογική πίεση στο Κίεβο ώστε να μην τολμήσει να αναπτυχθεί και να επιτεθεί στο Ντονμπάς, γεωγραφική περιοχή που κατοικούν σχεδόν αποκλειστικά Ρωσόφωνοι.
Η Μόσχα επιμένει πως η παρουσία της εκεί δεν στοχεύει στην πρόκληση ενός πολέμου, αλλά στη διασφάλιση ότι δεν θα υπάρξει πόλεμος.
Η Ουάσιγκτον, από την άλλη, βλέπει τη ρωσική στρατιωτική παρουσία ως ακράδαντο στοιχεί «προετοιμασίας μιας πλήρους κλίμακας εισβολής στην Ουκρανία», επικαλούμενη «πηγές» και συγκεκριμένα σημεία της επερχόμενης «εισβολής», αλλά και συγκεκριμένο αριθμό των ρωσικών δυνάμεων που εμπλέκονται σε αυτή (σύμφωνα με αμερικάνικες εκτιμήσεις 100 τάγματα, δηλαδή σχεδόν όλα τα ρωσικά στρατεύματα από τα δυτικά σύνορα μέχρι τα Ουράλια).
Οι Αμερικανοί έχουν ξεκαθαρίσει πως η «εισβολή» θα ακολουθήσει η εισαγωγή απροσδιόριστων, αλλά «πρωτοφανών» και «υπερ-σκληρών κυρώσεων» σε μία από τις 18 επιλογές που φέρεται να συμφώνησε η Ουάσιγκτον με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Προφανώς, κάθε επιλογή έχει σχεδιαστεί για διαφορετικές κλίμακες «εισβολής».
Οι στόχοι του Ζελένσκι
Σε περίπτωση πολέμου, όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα, ο αρχιστράτηγος θα είναι σε θέση να συσπειρώσει το έθνος γύρω του, όταν τόσο τα οικονομικά προβλήματα όσο και η οικοδόμηση της προσωπικής δικτατορίας του Ζελένσκι περνούν στο περιθώριο. Μια από τις πιο πρόσφατες παραστάσεις του είναι το γεγονός ότι οι πραγματικοί ηγέτες των μεγαλύτερων κομμάτων της αντιπολίτευσης, τόσο «φιλορώσοι» και λεγόμενοι «εθνικιστές», αντιμετωπίζουν την ίδια ποινική υπόθεση προδοσίας, κάτι που θυμίζει τη δίκη του «αντισοβιετικού τροτσκιστικού υπόγειου κέντρου», με αποτέλεσμα το 1938 να δολοφονηθεί τόσο η αριστερή αντιπολίτευση όσο και η δεξιά.
Επίσης, ένας νέος πόλεμος θα αναιρέσει τη συνθήκη ειρήνης - την ίδια συμφωνία του Μινσκ που ο Ζελένσκι θεωρεί ασύμφορη και την οποία εδώ και καιρό προσπαθεί να εγκαταλείψει.
Επιπροσθέτως, ένας νέος πόλεμος σημαίνει την επιβολή πολύ σκληρών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, που μεταφράζονται ως πρόσθετες απώλειες για τη ρωσική οικονομία και υπόσχονται στους Ουκρανούς πατριώτες μια κολοσσιαία επιτυχία της εξωτερικής πολιτικής του Ζελένσκι.
Όσο για τις ρωσοαμερικανικές σχέσεις, το μέλλον έχει ήδη προδιαγραφεί από τη ρωσική πλευρά και προσωπικά από τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Πρόκειται για πλήρη διακοπή των σχέσεων σε περίπτωση νέων κυρώσεων. Δηλαδή μια άνευ προηγουμένου πολιτική κρίση ανάμεσα σε δύο πυρηνικές δυνάμεις που δεν εμπιστεύονται η μία την άλλη σε τίποτα. Κάτι που είναι ακριβώς το αντίθετο από τις δηλωμένες φιλοδοξίες του Μπάιντεν για «ασφάλεια» και «προβλεψιμότητα».