Λόγω της πανδημίας που μας απέκλεισε δύο χρόνια έχει παρατηρηθεί μια μαζική τάση από το καλοκαίρι-και συνεχίζεται ακόμη-για να προλάβουν τα ζευγάρια να παντρευτούν. Ωστόσο κάποια εξ αυτών που δεν τέλεσαν το Μυστήριο του γάμου εκκλησιαστικώς τα δύο χρόνια των lockdown και των μέτρων, έρχονται σήμερα και κάνουν μαζί Γάμο και Βάπτιση.
Είναι ορθό όμως αυτό;
Τι έλεγε ο Μητροπολίτης Σπάρτης
Πριν από μερικά χρόνια στο θέμα είχε τοποθετηθεί ο Μητροπολίτης Σπάρτης και Μονεμβασίας κ. Ευστάθιος. Συγκεκριμένα έγραφε:
Χριστιανοί μου ἀγαπητοί,
Παρακολουθῶ τόν τελευταῖο καιρό μέ πολλή ἀγωνία διάφορα γεγονότα περίεργα, πρωτάκουστα, νεοφανῆ καί τελείως ἀντίθετα μέ τίς ἑλληνορθόδοξες παραδόσεις μας.
Μερικά ἀπό αὐτά πού γίνονται στήν Ἑλλάδα μας ἔρχονται ἀπ’ἔξω καί ἐπαναλαμβάνονται στήν ἀθάνατη Χώρα μας και μοιάζουν κακόγουστα.
Ἄλλα εἶναι «παραγωγῆς» ἐγχώριας καί ἀποδεικνύουν ὅτι οἱ νεοέλληνες ἄρχισαν νά κλωτσοῦν τίς παραδόσεις τους, νά προσβάλλουν τή χριστιανική ἰδιότητά τους καί νά διασύρουν τόν τόπο μας καί τήν ἱστορία του.
Ἔγραφε κάποιος κοινωνιολόγος, γνήσιος ἕλληνας καί συνειδητός χριστιανός, ὅτι ποτέ δέ φανταζόταν ὅτι στήν Ἑλλάδα θά γίνονταν αὐτά πού οὔτε στίς χῶρες χωρίς ἱστορία καί πολιτισμό γίνονται.
Συγκεκριμένα περιστατικά μέ ἀναγκάζουν ν’ ἀπευθυνθῶ στούς χριστιανούς μας καί, ἀφοῦ ὑπογραμμμίσω τήν ἀπρέπεια αὐτῶν τῶν περιπτώσεων καί νά παρακαλέσω ὅλους σας, μεγάλους καί μικρούς, ἄνδρες καί γυναῖκες, νά σεβαστοῦμε τήν παράδοσή μας, νά δείξουμε εὐλάβεια σέ ὅσα ἡ Ἐκκλησία μας, γιά αἰῶνες μᾶς διέσωσε καί τίποτε ἀπό αὐτά πού κράτησαν οἱ πρόγονοί μας νά μήν περιφρονήσουμε.
«Στήκετε καί κρατεῖτε τάς παραδόσεις» μᾶς προτρέπει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καί οἱ ἄνθρωποι τοῦ πνεύματος μᾶς συμβουλεύουν ὅτι «λαός πού λησμονεῖ τήν παράδοσή του καί τήν ἱστορία του εἶναι καταδικασμένος νά ἐξαφανισθεῖ».
α) Ζητοῦν κάποιοι γονεῖς «κουλτουριάρηδες» νά βαπτίσουν τά παιδιά τους, ὄχι στόν ἱερό Ναό τῆς ἐνορίας τους, ἀλλά στή θάλασσα. Εἶναι, μοῦ λέγουν ἤ μοῦ γράφουν, πολύ ὄμορφα ἐκεῖ καί ἔχει τό Μυστήριο μιά ἁπλότητα. Δέν μπορῶ νά ἐννοήσω ποιά εἶναι ἡ ἁπλότητα καί ποῦ βλέπουν τήν ὀμορφιά. Ὑπάρχει τίποτε πιό ὡραῖο ἀπό τόν ἱερό χῶρο τοῦ Ναοῦ; Οἱ χριστιανοί μας ἔχουν δεθεῖ μέ τόν Ναό. Ἐκεῖ βαπτίζονται, ἐκεῖ στεφανώνονται καί ἀπό ἐκεῖ παίρνουν τή Μακαρία Ὁδό.
Ἡ ἱερότητα τοῦ χώρου, ὁ διάκοσμος τοῦ Ναοῦ μέ τίς διδακτικές ἁγιογραφίες ἤ μέ τίς ἱερές εἰκόνες δημιουργοῦν τήν κατάλληλη ἀτμόσφαιρα γιά ἐπικοινωνία μέ τόν Θεό. Τό κάθε Μυστήριο, πού εἶναι ἁγιαστική πράξη, συνδέεται καί ἐκφράζεται μέ τήν προσευχή ὄχι μόνο τῶν ἀμέσως ἐνδιαφερομένων, ἀλλά καί τῶν συγγενῶν καί τῶν προσκεκλημένων.
Εὑρισκόμαστε μέσα στόν Ναό καί πολλές φορές τό μυαλό μας τρέχει στά βιοτικά καί τά κοσμικά, ὥστε νά χρειάζεται ὁ λειτουργός νά μᾶς ἀνακαλέσει μέ τήν ὑμνολογική συμβουλή «πᾶσαν τήν βιοτικήν ἀποθώμεθα μέριμναν». Μπορεῖτε νά σκεφθεῖτε νά τελεῖται τό Μυστήριο ἔξω, στήν ὕπαιθρο ἤ στήν παραλία;
Ἡ ἐπιφοίτηση τοῦ ἁγίου Πνεύματος δέν ἔγινε στά κτήματα ἤ στήν ἀγορά, ἀλλά σέ συγκεκριμένο προσευχητικό τόπο, ὅπου ἔγινε τό πρῶτο Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας ἀπό τόν ἴδιο τόν Κύριό μας.
Ἔτσι μᾶς δίδαξε ἡ Ἐκκλησία δυό χιλιάδες χρόνια ἀπό τότε. Γιατί θέλουμε σήμερα ν’ἀλλάξουμε μία καταξιωμένη παράδοση;
Στό διάστημα αὐτῶν τῶν αἰώνων ἔχουμε βαπτίσεις σέ ποταμούς καί θάλασσες, ἀλλά αὐτά τά γεγονότα τά ὑπαγόρευσε μιά ἀνάγκη. Ἡ Ἐκκλησία, κατ’ οἰκονομίαν, τά ἐδέχθη, ἀλλά ἀποτελοῦν μιά ἐξαίρεση πού ἐπιβεβαιώνει τόν κανόνα.
Ποιά ἀνάγκη ὑπαγορεύει σήμερα νά γίνει τό βάπτισμα στή θάλασσα; Τουλάχιστον ἐκεῖνοι πού τό ζητοῦν οὐδέποτε διατύπωσαν ἕναν λόγο σοβαρό, πνευματικό, πρακτικό, γιά νά τό ἀξιολογήσουμε.
Ὁ λόγος πού ὑπαγορεύει τήν παράκληση μερικῶν, πού γίνεται ἐνοχλητική ἀπαίτηση, εἶναι ἕνας καί μόνος. Νά κάνουν αὐτοί κάτι πού δέν κάνουν οἱ ἄλλοι. Νά δείξουν ὅτι αὐτοί δέ μοιάζουν μέ τούς πολλούς. Ὅτι δέ δέχονται τίς δεσμεύσεις τοῦ παρελθόντος. Ὅτι αὐτοί ἔχουν ἕνα σύγχρονο, προοδευτικό πνεῦμα, πού ἱκανοποιεῖ τούς ἰδίους καί γι’αὐτό θέλουν νά τό ἐπιβάλουν καί στούς ἄλλους.
Βέβαια προστίθενται κοντά σ’αὐτές τίς αἰτίες καί ἡ πρόφαση, ὅτι τό κοσμικό Κέντρο πού θά γίνει ἡ δεξίωση εἶναι στήν παραλία καί προπάντων οἱ φωτογράφοι δέ θά δυσκολεύονται ν’ἀπαθανατίσουν τίς διάφορες σκηνές τοῦ Μυστηρίου.
Ἀλλά, παιδιά μου, ἐκεῖ φθάσαμε, νά προσπαθοῦμε ν’ ἀλλάξουμε τήν ὀρθόδοξη παράδοσή μας μέ λόγους καί αἰτίες πού ἱκανοποιοῦν τόν ἐγωισμό μας καί γελοιοποιοῦν τήν ἱερότητα τοῦ Μυστηρίου καί τό ἀποϊεροποιοῦν σέ τελευταία ἀνάλυση;
β) Τά τελευταῖα χρόνια κερδίζει ἔδαφος καί μία ἄλλη ἀξιοκατάκριτη ἀπαίτηση μερικῶν ἐλαχίστων, μέχρι αὐτή τή στιγμή, ἀλλά οἱ στατιστικές δείχνουν ὅτι θά ἔχουμε αὔξηση σύν τῶ χρόνω.
Θέλουν τήν ἡμέρα πού θά κάνουν τόν γάμο τους, τήν ἴδια ἡμέρα νά βαπτίσουν καί τό παιδί πού ἀπέκτησαν, γιατί ἐν τῶ μεταξύ εἶχαν συνάψει γάμο πολιτικό.
Παλαιότερα ἐθεωρεῖτο μεγάλη ἐντροπή πρίν ἀπό τόν θρησκευτικό γάμο νά ἀποκτήσουν παιδί. Ἔλεγαν μάλιστα εἰρωνικά καί ἐμπαικτικά «ἄντε καί στό γάμο σου βαπτίσια».
Και ὁ ἐχθρός τῆς ψυχῆς μας, ὁ ὁποῖος ποτέ δέ θέλει τό καλό, ὑπαγορεύει χίλιες δικαιολογίες, ὥστε νά παρακινήσει τούς ἀνθρώπους νά διαπράξουν τό μεγάλο λάθος, νά κάνουν γάμο πολιτικό, γιά νά ἐπακολουθήσουν ἀναρίθμητες ἄλλες παραβάσεις τοῦ ἠθικοῦ καί εὐαγγελικοῦ νόμου.
Ἄλλοτε, ὅταν ἁμάρτανε ὁ ἄνθρωπος, εἶχε τύψεις στή συνείδησή του, πονοῦσε ψυχικά, ὁλόκληρος ὁ ψυχοσωματικός του κόσμος δέν εἶχε ἠρεμία «οὐκ ἔστιν εἰρήνη ἐν τοῖς ὀστέοις μου ἀπό προσώπου τῶν ἁμαρτιῶν μου» ἔγραφε ὁ ἐμπνευσμένος προφήτης Δαβίδ.
Σήμερα ἁμαρτάνει ὁ ἄνθρωπος καί δέ νοιάζεται γιά τή θεραπεία τῆς ψυχῆς του. Δέν καταβάλλει καμία μέριμνα γιά τήν κάθαρσή του. Καί ὄχι μόνο αὐτό. Ἁμαρτάνει ἐν γνώσει του καί δημοσίως, χωρίς νά ἐντρέπεται, χωρίς ν’ἀναστατώνεται, χωρίς νά χάνει τόν ὕπνο του, ἔτσι τουλάχιστον διαδίδει στό περιβάλλον του.
Κάνει, ὅμως, καί κάτι ἀκόμη χειρότερο, ἀπαιτεῖ νά τοῦ ποῦν οἱ ἄλλοι καί μπράβο, νά τόν ἐπαινέσουν καί νά τόν χειροκροτήσουν. Αὐτός πού ἔκανε πολιτικό γάμο, ἐάν εἶναι ὀρθόδοξος χριστιανός, ἔκανε ἕνα μεγάλο λάθος καί ὀφείλει νά τό διορθώσει. Ὀφείλει νά ἐπισκεφθεῖ τόν πνευματικό του καί ν’ ἀκούσει τή διακριτική συμβουλή του, νά κάνει αὐτό πού διδάσκει ἡ Ἐκκλησία γιά τό δικό του καλό. Νά τελέσει τόν θρησκευτικό γάμο χωρίς ἀναβολή καί καθυστέρηση. Καί ἄν ἀπέκτησε παιδί ἀπό τόν πολιτικό γάμο, ὀφείλει νά τό βαπτίσει ἔγκαιρα, ἀναλαμβάνοντας τίς εὐθύνες του.
Ἡ δικαιολογία, ὅτι εἶναι πολυέξοδα τά Μυστήρια καί γι’αὐτό θά γίνουν ὁ γάμος καί τό βάπτισμα μαζί εἶναι «προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις».
Ἡ Ἐκκλησία ποτέ δέ συμφώνησε μέ πολυέξοδες κοσμικές ἐμφανίσεις καί ἐκδηλώσεις. Ποτέ δέν πρέπει νά κολακεύει τίς φιλοδοξίες τῶν ἀνθρώπων. Πάντα πρέπει νά προβάλλει τήν ὀρθόδοξη πνευματικότητα καί νά συμβάλλει στό πλησίασμα τοῦ ἀνθρώπου μέ τήν πηγή τῆς χάριτος, πού εἶναι ὁ Χριστός.
Ὅπου δέν πρόσεξε αὐτό τό θέμα ἄθελά της ἔγινε συνένοχος μέ τούς παραβάτες τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ καί ζημίωσε τούς χριστιανούς της. Γι’αὐτό ἄλλωστε γράφεται καί αὐτή ἡ Ἐπιστολή, γιά νά προλάβουμε ὅ,τι εἶναι δυνατό νά περισώσουμε.
Χριστιανοί μου ἀγαπητοί,
Κάνω μιά θερμή ἔκκληση σέ ὅλους σας.
Νά σεβαστεῖτε τή δισχιλιόχρονη παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Νά σεβαστεῖτε τούς γονεῖς καί συγγενεῖς σας, πού υἱοθετοῦν καταστάσεις ἐξ ἀνάγκης καί μέ πόνο ψυχικό. Δέν πρέπει νά σᾶς καθυστερήσω περισσότερο, γιά νά σᾶς πῶ πόσα δάκρυα ἔχυσαν γονεῖς ἐξαιτίας τέτοιων καταστάσεων καί πόσο ντροπιασμένοι ἔνοιωσαν, διότι στή δική τους οἰκογένεια συνέβη κάτι τέτοιο ξαφνικά καί ἀντίθετο μέ τίς ἀρχές τους.
Σᾶς ἱκετεύω, ὅσοι κάματε πολιτικό γάμο νά τακτοποιηθεῖτε μέ τόν πνευματικό σας καί νά διορθώσετε τό λάθος.
Ὅσοι ἀποκτήσατε παιδί ἐκ τοῦ πολιτικοῦ γάμου νά τό βαπτίσετε χωρίς ἀναβολή καί ὄχι τήν ἡμέρα τοῦ θρησκευτικοῦ γάμου σας. Τό ἕνα λάθος δέ διορθώνει τό ἄλλο.
Ζῶ μέ τήν ἐλπίδα, ὅτι θ’ ἀκούσετε τή γεμάτη ἀγωνία φωνή τοῦ πνευματικοῦ σας πατέρα καί θά ἐφαρμόσετε τή συμβουλή του.
Ἡ προσευχή μου θά εἶναι ὁλόθερμη, ὥστε νά καρποφορήσει ὁ λόγος μου.
Εὐχέτης πρός τόν Κύριο
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ο ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΠΑΡΤΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ
