Λίγο πριν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση η ρύθμιση για το γάμο ομόφυλων ζευγαριών, την τεκνοθεσία και τη βάπτιση των παιδιών τους, η Έκτακτη Ιερά Σύνοδος εξέπεμψε ένα ηχηρό «όχι».
Την ερχόμενη Κυριακή, 4 Φεβρουαρίου, πρόκειται να αναγνωστεί στους ναούς ένα εκτενές κείμενο με το σκεπτικό, όπως αυτό συμπεριέλαβαν στην ανακοίνωσή τους την περασμένη εβδομάδα. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου σχετικά με την προοπτική να βαπτίζονται τα παιδιά των ομόφυλων ζευγαριών εφόσον ενηλικιωθούν, πυροδότησε αντιδράσεις στους κύκλους των Ιεραρχών με αποτέλεσμα – αν και όλοι είναι υποχρεωμένοι να υπακούσουν σε ό,τι ορίζει η Ιερά Σύνοδος και αναλόγως να πράττουν – να εκφράζουν άλλοι τη σύμφωνη γνώμη τους κι άλλοι την έντονη αντίθεσή τους. Υπάρχουν, φυσικά, κι εκείνοι, οι οποίοι επιλέγουν να κρατήσουν μία πιο ουδέτερη στάση, παραπέμποντας το θέμα των βαπτίσεων στις αποφάσεις της Ιεραρχίας, η οποία ακόμη δεν έχει αποφανθεί σχετικά.
Όπως δε σχολιάζουν εκκλησιαστικοί κύκλοι, οι τοποθετήσεις των Μητροπολιτών ενδεχομένως σχετίζονται με τις βλέψεις τους για την ηγεσία της Εκκλησίας, όταν έλθει το πλήρωμα του χρόνου. Άλλωστε, ήδη έχουν αρχίσει να συνάπτονται παρασκηνιακές «συμμαχίες».
Ποιοι δηλώνουν κατά των βαπτίσεων
Ο Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος, ο οποίος ήταν και ο κεντρικός εισηγητής στην Έκτακτη Ιερά Σύνοδο την περασμένη Τρίτη, 23 Ιανουαρίου, τάσσεται υπέρ της άποψης του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου για τις βαπτίσεις των παιδιών ομόφυλων ζευγαριών.
Όπως δήλωσε: «είναι λογικά αιτιολογημένο αυτό που είπε ο Αρχιεπίσκοπος, θα δούμε πως θα πορευτεί η εκκλησία μετά από την ψήφιση του νόμου». Ο Μεσογαίας δεν παρέλειψε να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του στις κινήσεις της κυβέρνησης, καθώς μετά τη συνεδρίαση των ιεραρχών, δρομολόγησε τη διαβούλευση της ρύθμισης για τα ομόφυλα ζευγάρια . «Αυτό που έκανε η κυβέρνηση δεν είναι σεβασμός προς την Εκκλησία», σχολίασε.
Να υπενθυμιστεί, πως ο Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος στην Έκτακτη Σύνοδο της ΔΙΣ δεν δίστασε να εμφανίσει την ομοφυλοφιλία ως «ψυχική νόσο», λέγοντας: «Τὸ µεγαλύτερο λάθος µας ὡς Ἐκκλησίας θὰ ἦταν νὰ δεχθοῦµε ὅτι ἡ ὁµοφυλοφιλικὴ πράξη, ἐκτὸς ἀπὸ ψυχικὴ διαταραχή, δὲν εἶναι καὶ ἁµαρτία. Τὰ πρόσωπα αὐτά, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἐλπίδα τῆς ψυχιατρικῆς θεραπείας, θὰ εἶχαν χάσει ὁριστικὰ καὶ τὴ σωτήρια διάθεση µετανοίας καὶ τὴν ἀναζήτηση τῆς παρηγορίας τοῦ θείου ἐλέους γιὰ τὶς δικές τους ἐκτροπές».
Με τις απόψεις του αρχιεπισκόπου συμπλέει και ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, θεωρώντας «ορθοτάτη» τη δήλωση του κ. Ιερώνυμου για τη μη βάπτιση των παιδιών ομόφυλων ζευγαριών ως νήπια.
Όπως εξήγησε δε: «Δεν κατανοείται ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν μπορεί να ισχύσει ο νηπιοβαπτισμός, διότι την ελλίπουσα πίστη του νηπίου, που είναι προϋπόθεσις του βαπτίσματος, που δεν είναι “φολκλόρ” ή πανηγυράκι, αλλά Μυστήριο της Εκκλησίας, πολιτογραφήσεως στην Βασιλεία του Θεού κατά το Κυριακόν λόγιον “ὁ πιστεύσας καὶ βαπτισθεὶς σωθήσεται, ὁ δὲ ἀπιστήσας κατακριθήσεται”, (Μαρκ. 16,16) δεν αναπληρώνει η πίστις των κηδεμόνων του τεκνοθετηθέντος από ομοφυλόφιλο ζεύγος παιδιού, διοτί δεν υφίσταται τέτοια πίστις, την στιγμή κατά την οποία οι άνθρωποι αυτοί την πίστη της Εκκλησίας την απορρίπτουν με την προσωπική τους ζωή».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος Συμεών: «ο αρχιεπίσκοπος είπε το αυτονόητο. Όταν δύο άνθρωποι αποφασίσουν να ζήσουν με έναν τρόπο, ο οποίος είναι άρνηση της Εκκλησίας, και είναι δικαίωμα τους, συγχρόνως οι ίδιοι άνθρωποι το παιδί που, ας πούμε, θα έχουν αποκτήσει με τον τρόπο που θα έχουν αποκτήσει, θα έρθουν να μου πουν, χωρίς να το ρωτήσω, χωρίς να εκφράσει την άποψή του, θέλω να ενταχθεί στην Εκκλησία; Είναι αντιφατικό από τους ίδιους».
Υπέρ των βαπτίσεων των παιδιών οι Μητροπολίτες Μαρωνείας και Κομοτηνής
Υπέρ των βαπτίσεων των παιδιών των ομόφυλων ζευγαριών, είναι ο Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής Παντελεήμονας. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του, «δεν πήραμε απόφαση στη Σύνοδο, ουσιαστικά επικαιροποιήσαμε την εν Χριστώ Θεολογία της Εκκλησίας πάνω στο θέμα της ομοφυλοφιλίας. Εμείς δεν αποκλείουμε κανέναν από την Εκκλησία. Εδώ χωράνε όλοι. Χωράνε όμως εν μετανοία και όχι ο καθένας μαζί με τον εγωισμό του και τον δικαιωματισμό του. Η Εκκλησία θα βαφτίζει τα παιδιά των ομόφυλων.
Όσα είπε ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου και άλλοι μεμονωμένα, δεν εκπροσωπούν τη Σύνοδο, η οποία εκφράστηκε μέσα από το ανακοινωθέν της. Το μόνο που εκτιμώ ότι θα συμβαίνει σχετικά, είναι ότι όσοι έκαναν πολιτικό γάμο δεν θα μπορούν να γίνονται ανάδοχοι, κάτι που ούτως ή άλλως ισχύει και τώρα επί ετερόφυλων. Σε κάθε περίπτωση μετά την ψήφιση η ιεραρχία θα συνέλθει και πάλι και θα αποφασίσει για τέτοια πρακτικά θέματα. Αυτή η συγχώρεση, η κατανόηση, η αγάπη, για εμάς στην Εκκλησία είναι στάση ζωής. Η Εκκλησία δεν είναι ποτέ τιμωρητική. Ο κανόνας στην Εκκλησία γίνεται παιδαγωγία και όχι τιμωρία».
Αποστάσεις από τους Μητροπολίτες Μεσσηνίας και Δημητριάδος
Αποστάσεις από τις δηλώσεις του αρχιεπισκόπου αλλά υπέρ της βάπτισης των παιδιών ομόφυλων ζευγαριών, κρατούν οι Μητροπολίτες Μεσσηνίας Χρυσόστομος και Δημητριάδος Ιγνάτιος. Αμφότεροι θεωρούν πως η Εκκλησία «δεν πρέπει να εκδικείται αρνούμενη τη βάπτιση σε παιδιά».
Ειδικότερα, ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος δήλωσε πως «πρόκειται για προσωπική άποψη του Αρχιεπισκόπου που δεν εκφράζει την Ιεραρχία» ενώ πρόσθεσε:
«Για το θέμα δεν έχει τοποθετηθεί η επιτροπή Νομοκανονικών, όπως συζητήσαμε στην Ιερά Σύνοδο. Δεν μπορεί να προκαταλαμβάνεται η Ιεραρχία, που έχει τον τελικό λόγο, και εκκρεμεί απόφασή της για το συγκεκριμένο ζήτημα. Η βάπτιση είναι εισαγωγικό μυστήριο και δεν μπορούμε να το αρνηθούμε σε κανέναν. Διαμορφώνεται εικόνα ενός ιδιότυπου “κανονικού επιτιμίου” προς τα παιδιά, επειδή υιοθετήθηκαν από ομόφυλα ζευγάρια τα οποία αμαρτάνουν. Ότι, δηλαδή, επειδή οι γονείς είναι αυτοί που είναι, θα το πληρώσουν τα παιδιά. Και για τι ακριβώς μιλάμε; Για κατάργηση του νηπιοβαπτισμού και αντικατάστασή του από ενήλικη βάπτιση; Θα πρέπει να ληφθεί συνοδική απόφαση για να γίνει κάτι τέτοιο. Ο νηπιοβαπτισμός είναι παράδοση που εφαρμόζεται από τον 9ο αιώνα. Έχει σαφείς θεολογικές προεκτάσεις, καθώς σηματοδοτεί την υποδοχή στο Σώμα της Εκκλησίας. Δεν μπορεί να ανατραπεί έτσι απλά. Μόνο με μια συνοδική απόφαση θα μπορούσε να καταργηθεί ο νηπιοβαπτισμός».
Ο Μητροπολίτης Δημητριάδος Ιγνάτιος, από την πλευρά του, έχει τοποθετηθεί ως εξής: «Η Εκκλησία ποτέ δεν θα αρνηθεί να βαπτίσει παιδιά, να βαφτίσει ανθρώπους (…) Ούτε κυβερνάμε ούτε νομοθετούμε ούτε θέλουμε να κυβερνήσουμε ούτε θέλουμε να νομοθετήσουμε».
Ποιοι είναι κατά
Ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος εξέφρασε με ηχηρό τρόπο την αντίθεσή του στην προοπτική βάπτισης των παιδιών ομόφυλων ζευγαριών. Δεν παρέλειψε δε να σχολιάσει πως «τα κόμματα διαγωνίζονται ποιο πρώτο θα πει "ναι" σε αυτή τη βρομιά, την ανηθικότητα, την προστυχιά». Σύμφωνα με τον ίδιο, «πρόκειται για ένα νομοσχέδιο, που θα διαλύσει την ελληνική οικογένεια και πως ο πρωθυπουργός θα μπορούσε να είχε αποδεχθεί την πρόταση του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με το θέμα». Δεν δίστασε, μάλιστα, να πει πως «αν ζούσε η μητέρα του (Κυριάκου Μητσοτάκη) Μαρίκα θα τον έδερνε στο Σύνταγμα γι' αυτή του την επιλογή!».
Αναφερόμενος στους βουλευτές, επεσήμανε πως αρκετοί έρχονται σε δύσκολη θέση και «μας ζητούν βοήθεια να ξεπεράσουν αυτό το ζήτημα». Τέλος, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στα παιδιά των ομοφύλων, σχολίασε «αν ρώτησε κανείς τα παιδιά των ομόφυλων ζευγαριών αν θέλουν να υποστούν ψυχική και συναισθηματική ταλαιπωρία». Όσο για την προοπτική της απόκτησης παιδιού μέσω παρένθετης μητέρας, σημείωσε: «Η μάνα δεν είναι θερμοκοιτίδα».
Αντίθετος εμφανίζεται και ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Φιλόθεος: «Η άποψή μου δεν μπορεί να διαφέρει από την άποψη της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία νομίζω πως είναι σαφώς εκπεφρασμένη ότι κάτι τέτοιο θα ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου για την τεκνοθεσία εκ μέρους αυτών των προσώπων, κάτι το οποίο αποτελεί μία βόμβα στα θεμέλια της ίδιας της οικογένειας».
Ο Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης Ευστάθιος είναι κάθετα αντίθετος με το γάμο των ομοφύλων όπως και με τη βάπτιση των παιδιών τους. Όπως δηλώνει απευθυνόμενος προς την κυβέρνηση: «Εμείς διδαχθήκαμε από τους Μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας να μη μισούμε κανέναν παρά μόνον την αμαρτία. Όμως, διδαχθήκαμε να μη διστάζουμε να λέμε την αλήθεια, που είναι του Θεού, και να ενημερώνουμε χωρίς καμιά εμπάθεια τους πολιτικούς μας και τον ευσεβή λαό μας. Γι΄αυτό λέμε σήμερα: ‘Κύριε Πρωθυπουργέ, κύριοι Υπουργοί, κύριοι Βουλευτές, είσθε ελεύθεροι να αποφασίζετε αυτό που θέλετε και αυτό που σας εκφράζει. Όμως, αυτό το Νομοσχέδιο σας παρακαλούμε να μην το ψηφίσετε, γιατί δεν πρέπει. Γιατί είναι αντίθετο από το θέλημα του Θεού και από τη φυσιολογία του ανθρώπου. Γιατί θα έχει άμεσες και ολέθριες επιπτώσεις στη ζωή μας. Η επιστήμη μας συμβουλεύει, ότι τα ίδια αίτια φέρουν τα ίδια αποτελέσματα διαχρονικά. Διαβάστε την ιστορία του Ισραηλιτικού λαού και διδαχθείτε από τις περιπέτειές του!’».
Οι μετριοπαθείς παραπέμπουν στις αποφάσεις της Ιεραρχίας
Μετριοπαθή στάση επιλέγει να κρατήσει ο Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου Ιερώνυμος, ο οποίος θεωρεί πως «η βάφτιση των παιδιών των ομόφυλων ζευγαριών θα γίνεται υπό όρους και προϋποθέσεις, που θα διασφαλίζουν την ιερότητα του μυστηρίου. Σκοπός μας είναι να προστατεύσουμε το μυστήριο. Δεν μπορούμε να στερήσουμε το μυστήριο από μία ψυχή. Αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να το χορηγήσουμε στις σωστές του διαστάσεις, διασφαλίζοντας την ιερότητα και τις προϋποθέσεις που η Εκκλησία θέτει ώστε το μυστήριο να είναι έγκυρο και κανονικό» ενώ επιφυλάχθηκε να πάρει σαφέστερη θέση καθώς, όπως είπε, «δεν έχουμε σχετική απόφαση της Ιεραρχίας για τη βάπτιση παιδιών των ομόφυλων ζευγαριών».
Σε ό,τι αφορά τις δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος, ο ίδιος έχει πει: «Όσες βαπτίσεις έγιναν ήδη, αναγνωρίζονται εν Θεώ. Καμία βάπτιση δεν “έγινε κακώς” ούτε ανακαλείται. Από εκεί και πέρα, δεν έχουμε σχετική απόφαση της Εκκλησίας για το τι θα συμβεί με τη βάπτιση παιδιών ομόφυλων ζευγαριών. Η Εκκλησία, όμως, έχει τη δική της λογική κι αυτή είναι η λογική της διασφάλισης της ιερότητας των μυστηρίων. Είδαμε ιεράρχες να βγαίνουν τόσες φαντασμαγορικές φωτογραφίες μετά από βαπτίσεις με το νήπιο, τους γονείς και τους καλεσμένους, που φτάναμε πια σε αποϊεροποίηση του μυστηρίου και μετατροπή του σε κοινωνική εκδήλωση».
Στο ενωτικό πνεύμα της Εκκλησίας, όπως προέκυψε από την απόφαση της Συνόδου, η οποία απαντά με ένα κάθετο ‘όχι’ στο γάμο των ομοφύλων και στην τεκνοθεσία, έχει αναφερθεί ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος , μέλος της επιτροπής Τύπου της Ιεραρχίας. Συγκεκριμένα, έχει δηλώσει σχετικά με την ομοφυλία ότι «είναι παρεκτροπή από την Εντολή του Θεού. Γιατί ο Θεός έκανε τον άνθρωπο και τους έκανε άρσεν και θήλυ και ευλόγησεν αυτούς». Όσο για τη βάπτιση των παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια, επιφυλάχθηκε να απαντήσει καθώς, όπως είπε «θα μελετήσουν το αν θα βαπτίζονται τα παιδιά των ομόφυλων ζευγαριών».
Για τις περιπτώσεις παιδιών υιοθετημένων από ομόφυλα ζευγάρια, ο ίδιος θεωρεί ότι υπάρχει πρόβλημα για την Εκκλησία: «Καταρχάς δεν ευθύνεται το παιδί γι’ αυτό το θέμα. Το δεύτερον είναι, ότι στην αρχαία εκκλησία βαπτίζονταν σε μεγάλη ηλικία και ήταν δική τους απόφαση και περνούσαν από ένα στάδιο κατηχήσεως. Αναγνωρίστηκε από τον 5ο αιώνα και μετά ο νηπιοβαπτισμός. Δόθηκε η δυνατότητα να βαπτίζονται τα νήπια, ακριβώς γιατί ξέρουμε ότι θα αναπτυχθεί σε μια χριστιανική οικογένεια και γι’ αυτό υπάρχει ο ανάδοχος, ο οποίος θα του μιλήσει για την Εκκλησία και για τη ζωή της Εκκλησίας. Οπότε εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα πραγματικά. Δεν πήραμε συγκεκριμένη απόφαση αλλά θα το μελετήσουν τα συνοδικά όργανα. Αν βαπτιστεί το παιδί -που δεν ευθύνεται επαναλαμβάνω – δεν θα μεγαλώσει σε μια οικογένεια με χριστιανικά πρότυπα. Αν γίνει βάπτιση των παιδιών των ομόφυλων, τότε στην πράξη που θα παρίστανται, αναγνωρίζουμε. Δεν μπορεί από τη μια μεριά να λέμε δεν αναγνωρίζουμε τον πολιτικό γάμο των ομοφυλοφίλων και από την άλλη μεριά εν τη πράξει να το αναγνωρίζουμε. Άλλωστε ξέρετε ότι όταν γίνεται μια βάπτιση οι υπογράφουν οι γονείς. Τι θα υπογράψουν; Γονέας 1 και γονέας 2; Υπάρχουν διάφορα προβλήματα τα οποία ετέθησαν χθες στην Ιεραρχία. Δεν ελήφθη απόφαση, παραπέμφθηκε στα συνοδικά όργανα προκειμένου να μελετηθεί».
Ο Μητροπολίτης Παροναξίας Καλλίνικος θεωρεί πως «είναι ανάγκη να συζητηθεί το θέμα στην Ιεραρχία». Ο ίδιος, δηλώνει πως υπάρχει βάση τόσο στην άποψη του Αρχιεπισκόπου, όσο και του κ.Χρυσοστόμου.
Ο Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας Γαβριήλ πιστεύει ότι δεν είναι «παράλογο, παράτυπο και παράνομο» το δημοψήφισμα, που προέκρινε ο Αρχιεπίσκοπος ενώ σχετικά με το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών δηλώνει πως «ο κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα και την ελευθερία να εκφράζει την άποψή του. Με την ελληνική κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη υπάρχει μια πολύ καλή συνεργασία του Μακαριωτάτου και γενικότερα της Εκκλησίας. Εδώ μιλάμε για ένα θέμα που άπτεται ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μέσα σε αυτά είναι και η θρησκευτική ελευθερία. Μέσα σε αυτό πρέπει να βάλετε τη διάθεση της Εκκλησίας να προασπίσει αυτό το οποίο ξεκάθαρα ο ελληνικός λαός θέλει, το πρότυπο του πατέρα και της μητέρας».
