Ο Άγιος Πατάπιος ή Όσιος Πατάπιος γεννήθηκε τον 4ο μ.Χ. αιώνα, στη Θήβα της Αιγύπτου από πλούσιους γονείς, οι οποίοι ήταν καλοί Χριστιανοί. Γαλούχησαν τον Άγιο Πατάπιο με χριστιανικές αρχές. Ο Άγιος Πατάπιος σε μικρή ηλικία πήγε στην έρημο, όπου αφιερώθηκε συνολικά στην προσευχή. Πολλοί άνθρωποι τον επισκέφθηκαν για να λάβουν τις συμβουλές του και να ακούσουν το κήρυγμά του.
Ο Άγιος Πατάπιος αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη για να συνεχίσει την ζωή του. Εκεί γνώρισε άλλους 2 ασκητές, τον Βάρα και τον Ραβουλά (οι οποίοι έγιναν αργότερα και αυτοί Άγιοι). Έζησαν έξω από το τείχος της Κωνσταντινούπολης. Ο Άγιος Βάρας ίδρυσε το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη (του Τιμίου Προδρόμου) της Πέτρας. Ο Άγιος Ραβουλάς ασκήτευσε κοντά στην πύλη του Ρωμανού.
Πολλοί άνθρωποι ακολούθησαν τον άγιο Πατάπιο ο οποίος εγκαταστάθηκε κοντά στις Βλαχέρνες στο Ξηρό Όρος. Ίδρυσε ένα μοναστήρι, τη Μονή των Αιγυπτίων, όπου κήρυξε και κατεύθυνε πολλούς. Εκεί κοιμήθηκε (πέθανε). Μετά την κοίμηση του Αγίου Παταπίου, και την καταστροφή της μονής των Αιγυπτίων το 536 μ.Χ., ο πνευματικός του αδελφός Όσιος Βάρας μετέφερε το λείψανο του Αγίου Παταπίου στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη της Πέτρας το οποίο ήταν υπό την προστασία της βασιλικής οικογένειας της Κωνσταντινούπολης, Παλαιολόγων και ειδικά της βασίλισσας Ελένης Δραγάση -Παλαιολόγου η οποία αργότερα έγινε μοναχή και πήρε το όνομα Αγία Υπομονή. Η Ελένη ήταν η μητέρα του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Έγινε αυτοκράτειρα του Βυζαντίου ως σύζυγος του Μανουήλ Β’ του Παλαιολόγου.
Η μεταφορά του σκηνώματος του αγίου σε σπήλαιο στο όρος Γεράνεια στην Ελλάδα[
Μετά την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453 από τους Οθωμανούς, ο συγγενής των αυτοκρατόρων Παλαιολόγων (ανηψιός της Αγίας Υπομονής), ο Αγγελής Νοταράς, προκειμένου να προστατεύσει τα λείψανα του Αγίου Παταπίου από τους Οθωμανούς το μετέφερε στο βουνό Γεράνια στη Νότια Ελλάδα (στο Λουτράκι, κοντά στην Αθήνα) και έκρυψε το λείψανο σε ένα σπήλαιο που έγινε ασκητήριο, αλλά αργότερα ερήμωσε. Σημειώνεται ότι το σπήλαιο στο οποίο μετεφέρθη το σκήνωμα του Αγίου Παταπίου ήταν ήδη ασκητήριο μοναχών από τον 11ο αιώνα μ.Χ.
