Στον ιερό καθεδρικό ναό τού Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στη Λευκωσία, με την παρουσία ιεραρχών, κληρικών και πιστών εντός και εκτός τού ναού, τελέστηκε το εσπέρας τής Πέμπτης 12ης Νοεμβρίου 2020, πανηγυρικός πολυαρχιερατικός εσπερινός, επί τη μνήμη του εν αγίοις πατρός ημών Ιωάννου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Χρυσοστόμου, χοροστατούντος του εορτάζοντος Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου και συγχοροστατούντων των Μητροπολιτών Κιτίου κ. Νεκταρίου, Κηρυνείας κ. Χρυσοστόμου, Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ. Βασιλείου, των επισκόπων Καρπασίας κ. Χριστοφόρου, Χύτρων κ. Λεοντίου, Νεαπόλεως κ. Πορφυρίου και Μεσαορίας κ. Γρηγορίου, ενώ παρέστησαν συμπροσευχόμενοι και οι Έξαρχοι των Πατριαρχείων Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων, Επίσκοπος Νιτρίας κ. Νικόδημος και Μητροπολίτης Βόστρων κ. Τιμόθεος αντίστοιχα.
Τους ύμνους της ιερής ακολουθίας απέδωσε κατανυκτικά ο ιεροψαλτικός χορός τού Καθεδρικού Ναού, ενώ στην αρτοκλασία εψάλη σε ήχο πλ. α΄ αργό το «Θεοτόκε Παρθένε» από τον Καθηγούμενο τής Ι. Μ. Αποστόλου Βαρνάβα και Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αρχιμ. κ. Ιωάννη Ιωάννου.
Μετά το πέρας του πανηγυρικού εσπερινού, ακολούθησε μετάβαση με πομπή στο Μέγα Συνοδικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής όπου εψάλη ο πολυχρονισμός προς τιμή του Μακαριωτάτου και στη συνέχεια η Α.Μ. δέχθηκε τα συγχαρητήρια των παρευρισκομένων.
Μετά τις ευχές, ο Μακαριώτατοε προέβη σε δηλώσεις στον τηλεοπτικό σταθμό Alpha Κύπρου, στο Γιώργο Χρυσάνθου ως εξής:
Μακαριώτατε, αύριο είναι επέτειος τής εορτής σας και σήμερα επέτειος τής ενθρονίσεώς σας, δύο λόγια που θέλετε να απευθύνετε στον κυπριακό λαό;
Σήμερα κατ’ αγαθή συγκυρία, 12 του μηνός Νοεμβρίου, εορτάζω δυο επετείους, μία επέτειο το 1972, την χειροτονία μου εις πρεσβύτερο και την ενθρόνισή μου εις ηγούμενο του αγίου Νεοφύτου από τον αείμνηστο εθνάρχη Μακάριο και την ενθρόνισή μου ως Αρχιεπισκόπου Κύπρου. Ο μήνας αυτός ήταν πολύ «ευεργετικός» για μένα, διότι στις 3 του ίδιου μηνός το 1963 χειροτονήθηκα διάκονος, πριν 57 χρόνια.
Δόξα τω Θεώ είχα μια ωραία πορεία μέσα στην Εκκλησία τής Κύπρου και χάριτι Θεού υπηρέτησα και την Εκκλησία τής Κύπρου και την Ορθοδοξία ολόκληρη και μπορώ να είμαι υπερήφανος, για αυτή την πορεία που είχα μέσα στην Εκκλησία. Μπορώ να πω ότι έδωσα τον καλό εαυτό μου και μου χάρισε ο Θεός αυτά τα 14 χρόνια, που έκανα μέχρι τώρα ως Προκαθήμενος τής Εκκλησίας, να κάνω αρκετές τομές στην Εκκλησία που επεθύμουν πριν πολλά χρόνια, κι έλεγα στον μακαρίτη τον Αρχιεπίσκοπο να τις επιφέρουμε στην Εκκλησία, αλλά δεν επιθυμούσε ο αείμνηστος.
Κι έτσι δοξολογώ τον Θεό, που με βοήθησε και τις επέφερα για το καλό τής Εκκλησίας μας και το καλό τού λαού μας. Συμπλήρωσα την Ιερά Σύνοδο που μας την κατήργησαν τον 12ο αιώνα οι Λατίνοι. Κι έτσι, μετά από οκτώ αιώνες που δεν είχαμε πλήρη Σύνοδο, η Εκκλησία τής Κύπρου απέκτησε πλήρη Σύνοδο. Κι εκείνο που έχω να λέω, έκανα ένα ταμείο μισθοδοσίας κλήρου, διότι κακά τα ψέματα, οι κληρικοί μας, ειδικά των μικρών διαλυμένων χωριών, πεινούσαν. Κι έτσι με το ταμείο που ίδρυσα έχουν ένα αξιοπρεπή μισθό, σίγουρα δεν είναι πλούσιοι, αλλά πλέον δεν πεινούν.
Και για τρίτη φορά δοξολογώ τον Θεό που με αξίωσε να κάνω αυτό το ταμείο και άλλες τομές που χρειαζόταν η Εκκλησία μας. Κι έτσι έχω ήσυχη την συνείδησή μου ότι υπηρέτησα την Εκκλησία τής Κύπρου και την Ορθοδοξία ολόκληρη. Και παρά την ασθένειά μου, παρά την ηλικία μου, συνεχίζω να την υπηρετώ, να υπηρετώ τον κυπριακό λαό, και την πόρτα μου την έχω ανοικτή, η πόρτα τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής είναι ανοικτή και για τους φτωχούς και για τους αρρώστους και τους απόρους φοιτητές και για υποτροφίες και για οποιαδήποτε βοήθεια.
Να σας ευχηθούμε να μείνετε άλλα τόσα χρόνια τουλάχιστον…
Δεν μου χρειάζεται, όσο μου δώσει ο Θεός και όσο οι δυνάμεις μου μού επιτρέπουν να υπηρετώ την Εκκλησία να είμαι εδώ.
Ένα σχόλιο για ποιό λόγο δεν ήταν σήμερα κάποιοι μητροπολίτες;
Συνήθως δεν ερχόντουσαν, ούτε στον Εσπερινό ούτε στην Θεία Λειτουργία, ερχόντουσαν στο γεύμα. Αλλά φέτος λόγω της πανδημίας θεώρησα καλό να δημοσιεύσω εκ των προτέρων ότι δεν θα δεχθώ ευχές λόγω κορωνοϊού και με τά μέτρα που εξήγγειλε η Κυβέρνηση, στα οποία είμαι υπέρ, διότι αυτή η πανδημία πολλαπλασιάζεται γεωμετρικά. Κι αν δεν γίνουμε όλοι αυστηροί, δεν θα φύγει από τον τόπο μας αυτή η πανδημία. Πρέπει όλοι μας να προσέχουμε, ούτε να δεχόμαστε να μας πλησιάσει κάποιος ούτε να πλησιάζουμε εύκολα τους άλλους για να μη μεταδίδουμε τον ιό, διότι αν αφήσουμε να εξαπλωθεί η πανδημία θα καταστραφούμε ως χώρα. Πρέπει να είμαστε αυστηροί.
Έχετε κλειδώσει μια συνεδρία τής Ιεράς Συνόδου σε λίγες μέρες;
Περίμενα ότι κάποιος θα ζητούσε. Αφού περίμενα αρκετά, είχα υπ’ όψιν να πήγαινα στην Ελλάδα για το πόδι μου, αλλά ο γιατρός μού συνέστησε λόγω πανδημίας να το αναβάλουμε, κι έτσι συνεκάλεσα εγώ την Σύνοδο, δεν περίμενα, αφού κανείς δεν το ζήτησε, δεν έστειλε κανείς επιστολή στη γραμματεία της Ιεράς Συνόδου, κι αποφάσισα ότι αφού δεν θα φύγω για την Ελλάδα, στις 23 του μηνός τους κάλεσα για να έχουμε Σύνοδο.
Πιστεύετε ότι θα τεθεί το θέμα της αυτοκεφαλίας τής Ουκρανίας και της μνημόνευσης του Επιφανίου σε ψηφοφορία;
Όχι. Θα τους εξηγήσω για ποιό λόγο αποφάσισα να μνημονεύσω τον νέο προκαθήμενο της Εκκλησίας τής Ουκρανίας. Μελέτησα το όλο θέμα, είδα τους 9 από τους 13 Προκαθημένους και ξέρω τις απόψεις και των 13. Επισκέφθηκα όμως τους 9. Αν κανείς, μελετήσει με προσοχή την επιστολή που έστειλα στον Παναγιώτατο, αν μου ακούσουν όλοι, τότε η Ορθοδοξία δεν θα έχει πρόβλημα και μπορεί να γίνει παράδειγμα προς μίμηση και στις άλλες ομολογίες. Και η Εκκλησία Κύπρου θα στέκει πολύ ψηλά. Παρόλο που εδώ κι έξι χρόνια έχω πρόβλημα με το πόδι μου, παρόλο που για τρία χρόνια έχω καρκίνο, δε φείσθηκα ούτε κόπων, ούτε ταλαιπωριών, ούτε ασθενειών, και ταξίδευσα μαζί με τον άγιο Αλβανίας μέχρι το Σάλσμπουργκ, όπου βρισκόταν σε περιοδεία ο Παναγιώτατος, και πήγα να τον δω για να αναλάβω αυτή την εκστρατεία και να πω τις απόψεις μου και στους άλλους Προκαθημένους. Και χάρηκαν όλοι οι Προκαθήμενοι που με είδαν. Όμως, δυστυχώς, η υγεία μου δεν μου επιτρέπει πλέον και λόγω του κορωνοϊού να ταξιδεύω, διότι ανήκω στις ευπαθείς ομάδες.
Κι έτσι ειδοποίησα τον Παναγιώτατο ότι δεν μπορώ πλέον. Αφού επισκέφθηκα την Κωνσταντινούπολη έμαθα την πλήρη αλήθεια για το θέμα, διότι μέχρι τότε ήξερα μόνο τη μισή, και μου εξήγησε ο Παναγιώτατος ότι η Ουκρανία υπαγόταν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και την παραχώρησε στο Πατριαρχείο Μόσχας επιτροπικώς μόνον για να τη διευθύνει, λόγω εγγύτητος τής Μόσχας στην Ουκρανία, όπως ακριβώς παραχώρησε τις Νέες Χώρες στην Εκκλησία τής Ελλάδος, με τον όρο να μνημονεύουν πρώτα τον Οικουμενικό Πατριάρχη και μετά τον Πατριάρχη Μόσχας.
Να μη ξεχνάμε ότι αρχές του 17ου αιώνα ήταν δύσκολη η μετάβαση από την Κωνσταντινούπολη στην Ουκρανία. Από το 1917, με την έναρξη του κομμουνισμού στη Ρωσία, σταμάτησαν να μνημονεύουν τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Όταν όμως έπεσε ο κομμουνισμός, ο Οικουμενικός Πατριάρχης θέλησε να επαναφέρει την αρχική τάξη στην Ουκρανία, αλλά οι Ρώσοι αρνήθηκαν. Έχει κι άλλες πολλές λεπτομέρειες που δεν μπορώ να σας αναφέρω τώρα.
Αφού λοιπόν αποκρυστάλλωσα άποψη τον Μάρτιο, επειδή δεν είχα χρόνο να το συζητήσω σε Σύνοδο, προέβηκα στη μνημόνευση με σκοπό στην επόμενη Σύνοδο να τους ενημέρωνα για το θέμα. Δεν πίστευα όμως ότι θα έβγαιναν στα ΜΜΕ, αλλά ότι θα ερχόντουσαν κοντά μου και ήξεραν ότι η πόρτα ήταν ανοικτή και θα τους δικαιολογούσα και θα τους ζητούσα συγγνώμη για την αναστάτωση που τους προκάλεσα και θα τους ενημέρωνα λεπτομερώς. Μου επιτέθηκαν πιστεύω χωρίς λόγο. Αν τους σκότωνα τους γονείς ή τα αδέλφια δε θα μου έκαναν κατι τέτοιο. Έχυσαν όξος και χολή. Δεν τους έκανα κάτι που να δικαιολογείται αυτή η εχθρότητα. Πάντως, εγώ τους συγχωρώ, δεν έχω κάτι εναντίον τους. Και είμαι στη διάθεσή τους. Δεν έχω να φοβηθώ τίποτα. Έχω μία πορεία ζωής μέσα στην Εκκλησία που έδωσα όλο τον καλό εαυτό μου, δεν μπορεί να με κατηγορήσει κανείς ότι ήρθα εδώ για να απολαύσω. Δεν μου έλειπε κάτι που θα το έβρισκα στην Αρχιεπισκοπή. Στην Πάφο περνούσα πολύ καλύτερα. Εδώ ήλθα για να εργαστώ και να κάνω τομές και πάλι δοξολογώ τον Θεό που με αξίωσε να κάνω αυτές τις τομές.
Στην αυριανή Θεία Λειτουργία θα συλλειτουργήσουν με τον Μακαριώτατο οι Επίσκοποι τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής, ως είθισται, καθώς και λοιποί ενδημούντες σ’ αυτήν κληρικοί.
Αρχιμ. Τριφύλλιος Ονησιφόρου
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου
