Στη σημερινή συνεδρίαση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας και στο πλαίσιο της εξέτασης του θέματος του αυτόνομου της Εκκλησίας, ο κ. Βαρθολομαίος υπογράμμισε σύμφωνα με το ekriti.gr με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι οι Μητροπόλεις των Νέων Χωρών, δηλαδή Ηπείρου, Κεντρικής, Ανατολικής και Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης και Βορείου Αιγαίου υπάγονται μεν στην πνευματική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου, αλλά έχουν παραχωρηθεί επιτροπικώς με την Πατριαρχική Συνοδική Πράξη του 1928 στην Εκλλησία της Ελλαδος για λόγους που σχετιζόταν με την αποτελεσματική διαποίμανσή του, αλλά ούτε ο ίδιος ούτε το Πατριαρχείο ούτε τώρα ούτε στο μέλλον προτίθενται να ζητήσουν επιστροφή.
«Δεν υπάρχει καμία σκέψη αυτονομίας των λεγομένων Νέων Χωρών» ανέφερε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος και έβαλε τέλος στις συζητήσεις που επί μήνες κυριαρχούσαν μεταξύ μελών της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος και έφεραν τον Οικουμενικό Πατριάρχη έτοιμο να προχωρά στην αυτονομία των λεγομένων Νέων Χωρών.
Των περιοχών της χώρας, δηλαδή, που απελευθερώθηκαν μετά το 1912 και το Φανάρι με Πατριαρχικό Πράξη παραχώρησε το 1928 την διοίκησή τους επιτροπικώς στην Εκκλησία της Ελλάδος αλλά κράτησε την πνευματική τους καθοδήγηση.
Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος και οι Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά τη διάρκεια της έκτακτης σύγκλησης της Ιεραρχίας τον περασμένο Μάιο, όταν και επεξεργάστηκαν όλα τα ζητήματα που θα αποφασιζόταν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, συζήτησαν διεξοδικά το ζήτημα και είναι χαρακτηριστικό ότι έφτασαν εδώ στην Κρήτη με ειδική τροπολογία την οποία ήθελαν να προσθέσουν στο κείμενο με θέμα: «Το αυτόνομον και ο τρόπος ανακηρύξεως αυτού». Οπως αναφέρει το tovima.gr, σύμφωνα με την τροπολογία τους: «Εκκλησιαστικαί Επαρχίαι δι΄ ας εξεδόθη Πατριαρχικός Τόμος ή Πράξις, δεν δύνανται ίνα αιτήσωνται την χορήγησιν αυταίς αυτονομίας, διατηρουμένου απαρασαλεύτου του υφιστιμένου εκκλησιαστικού καθεστώτος αυτών».
Αμέσως μετά την κατάθεση της τροπολογίας, ο Οικουμενικός Πατριάρχης είπε προς τον Αρχιεπίσκοπο πως επειδή το θέμα των Νέων Χωρών έχει σταθεί αφορμή για να δημιουργηθούν παρεξηγήσεις από ανθρώπους που θέλουν διαταραγμένες τις σχέσεις Αθηνών- Φαναρίου, το Πατριαρχείο ξεκαθαρίζει οτι οι μητροπόλεις του ανήκουν όπως είναι γνωστό αλλά δεν υπάρχει καμία πρόθεση τώρα η στο μέλλον να αλλάξει το καθεστώς τους.
Κατά τη διάρκεια της ίδιας συζήτησης ο Οικουμενικός Πατριάρχης ξεκαθάρισε πως Κρήτη και Δωδεκάνησα που ανήκουν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο «δε είναι λιγότερο Ελλάδα».
Τελικά η τροπολογία δεν χρειάστηκε να συζητηθεί αφού ο Οικουμενικός Πατριάρχης ξεκαθάρισε το θέμα της αυτονομίας. Μάλιστα ο κκ Βαρθολομαίος ανέφερε ότι «υπάρχει καχυποψία σε ορισμένους ιεράρχες της ελληνικής εκκλησίας». Από τη μεριά του ο κ. Ιερώνυμος είπε ότι σέβεται απόλυτα και εμπιστεύεται το Φανάρι και τον έχουν καλύψει οι διαβεβαιώσεις του κ. Βαρθολομαίου.
Ο φόβος μήπως ο Οικουμενικός Πατριάρχης κηρύξει αυτόνομες τις «Νέες Χώρες», δηλαδή να υπαχθούν απευθείας στο Φανάρι, να έχουν δική τους Σύνοδο και ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος να εκλέγεται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο δείχνει προς το παρών να απομακρύνεται. Οι συζητήσεις πάντως στην Κρήτη για τα ζητήματα αυτονομίας μόλις ξεκίνησαν και αναμένονται με ενδιαφέρον απ΄ όλες τις ορθόδοξες Εκκλησίες καθώς πολλές έχουν αντίστοιχα ζητήματα με αυτά των «Νέων Χωρών».
Οι μητροπόλεις των «Νέων Χωρών», δηλαδή οι μητροπόλεις του κλίματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ελλάδα, είναι οι εξής:
1) Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης (με έδρα την Κοζάνη), 2) Μητρόπολη Κασσανδρείας (με έδρα τον Πολύγυρο της Χαλκιδικής), 3) Θεσσαλονίκης, 4) Δράμας, 5) Σιδηροκάστρου (με έδρα τον ομώνυμο δήμο του Νομού Σερρών), 6) Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας (με έδρα τη Φλώρινα), 7) Λαγκαδά (με έδρα τον ομώνυμο δήμο του Νομού Θεσσαλονίκης), 8) Πολυανής και Κιλκισίου (με έδρα το Κιλκίς), 9) Σισανίου και Σιατίστης (με έδρα τη Σιάτιστα του Νομού Κοζάνης), 10) Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου (με έδρα την Καβάλα), 11) Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς (με έδρα την Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης), 12) Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως (με έδρα τον Δήμο Νεαπόλεως της Θεσσαλονίκης), 13) Ζιχνών και Νευροκοπίου (με έδρα τη Νέα Ζίχνη των Σερρών), 14) Μαρωνείας και Κομοτηνής (με έδρα την Κομοτηνή), 15) Αλεξανδρουπόλεως, 16) Παραμυθίας, Φιλιατών και Γηρομερίου (με έδρα την Παραμυθιά), 17) Ιωαννίνων, 18) Γρεβενών, 19) Χίου, Ψαρών και Οινουσών, 20) Νικοπόλεως και Πρεβέζης, 21) Ιερισσού, Αγίου Ορους και Αρδαμερίου (με έδρα την Αρναία Χαλκιδικής), 22) Σερρών και Νιγρίτης, 23) Μηθύμνης (με έδρα την Καλλονή Λέσβου), 24) Ελευθερουπόλεως (με έδρα τον ομώνυμο δήμο του Νομού Καβάλας), 25) Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας (με έδρα την Εδεσσα), 26) Κίτρους και Κατερίνης, 27) Διδυμοτείχου και Ορεστιάδος, 28) Μυτιλήνης, Ερεσσού και Πλωμαρίου, 29) Λήμνου (με έδρα τη Μύρινα της Λήμνου), 30) Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου (με έδρα τη Γουμένισσα του Νομού Κιλκίς), 31) Βεροίας και Ναούσης, 32) Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης (με έδρα το Λελβινάκι των Ιωαννίνων), 33) Ξάνθης και Περιθεωρίου, 34) Ελασσόνος, 35) Σάμου και Ικαρίας και 36) Καστορίας. Η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα.
