Στη Δαμασκό, την πρωτεύουσα της Συρίας, από το 1343 βρίσκεται η έδρα του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Αντιοχείας (με πλήρη τίτλο Αντιοχείας, Συρίας, Αραβίας, Κιλικίας, Ιβηρίας τε και Μεσοποταμίας και πάσης Ανατολής). Πρόκειται για τη μεγαλύτερη Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία στη Μέση Ανατολή με ποίμνιο 4,3 εκατομμύρια πιστούς. Προκαθήμενός του, από τις 10 Φεβρουαρίου 2013, είναι ο Πατριάρχης Ιωάννης Ι΄.
Από το Δεκέμβριο του 2024, μετά την ανατροπή του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ από τους τζιχαντιστές της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, όλες οι εθνικοθρησκευτικές μειονότητες ζουν σε κατάσταση αβεβαιότητας.
Στην πρώτη Θεία Λειτουργία που τέλεσε ο Πατριάρχης Ιωάννης Ι΄ με το νέο καθεστώς, ζήτησε σεβασμό των ατομικών και συλλογικών ελευθεριών, με ελεύθερη έκφραση της θρησκείας και της συνάθροισης και ισότιμη συμμετοχή στα κοινά, τονίζοντας ότι «Δεν είμαστε φιλοξενούμενοι σε αυτή τη γη, ούτε ήρθαμε σε αυτή τη γη σήμερα ή χθες. Είμαστε από τις αρχαίες ρίζες της Συρίας και τόσο παλιοί όσο το γιασεμί της Δαμασκού».
Στην πρώτη συνάντησή του με τον εκπρόσωπο του νέου καθεστώτος, στις 24 Δεκεμβρίου 2024, ο Πατριάρχης Αντιοχείας συζήτησε, μεταξύ άλλων, το καθεστώς των Χριστιανών ως αυθεντικών πολιτών στη Συρία, μακριά από την έννοια των μειονοτήτων και των πλειοψηφιών, απολαμβάνοντας την ελευθερία, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, επιπλέον του ρόλου τους στην οικοδόμηση του μέλλοντος της Συρίας.
Τη στήριξη της Ελλάδας στο Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αντιοχείας μετέφερε στον Πατριάρχη, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στις 16 Δεκεμβρίου 2024, κατά τη συνάντηση που είχαν, στην έδρα της Μητρόπολης Βηρυτού παρουσία του Μητροπολίτη Βηρυτού κ. Ηλία και Ελλήνων αξιωματούχων. Τότε ο Έλληνας πρωθυπουργός δήλωσε : «Βρισκόμαστε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα και δύσκολη συγκυρία, αλλά πιστεύω ότι έχει μεγάλη σημασία, ξέρετε είμαι ο πρώτος ευρωπαίος ο οποίος έρχεται και μετά την ανακωχή στον Λίβανο και μετά τις δραματικές εξελίξεις στη Συρία, και έρχομαι μεταφέροντας αισθήματα αγάπης και υποστήριξης όλου του Ελληνικού λαού προς το Πατριαρχείο το οποίο παίζει έναν τόσο καθοριστικό ρόλο σε αυτή την ταραγμένη περιοχή και με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον θα ακούσω τις σκέψεις σας για το τι συμβαίνει και στον Λίβανο και στην Συρία. Η Ελλάδα, όπως ξέρετε, έχει ιδιαίτερο λόγο και η θέση μας προσδίδει μια βαρύτητα στις εξελίξεις οπότε ήθελα να έρθω να σας συναντήσω προσωπικά» και ο Πατριάρχης απήντησε : «Χαίρομαι. Είναι χαρά μεγάλη να σας δεχόμαστε εδώ, στη Μητρόπολη Βυρηττού. Αυτό δείχνει την αγάπη που έχετε μέσα και προσωπικώς και σαν κυβέρνηση και σαν ελληνισμός προς αυτά τα μέρη και ιδιαίτερα το Λίβανο και τη Συρία και το Πατριαρχείο, για τους Χριστιανούς που είναι σε αυτή την περιοχή ».
Τότε, η ανατροπή του Ασαντ καλωσορίστηκε από την Ε.Ε και τη Δύση, γιατί εκπροσωπούσε ένα αυταρχικό καθεστώς. Όμως, η Ε.Ε. και η Δύση όφειλαν να γνωρίζουν ότι όταν αντικαθιστάς το κακό με το χειρότερο, και εν προκειμένω με έναν αυταρχικό ηγέτη, ηγετικό στέλεχος της Αλ Κάιντα, πιόνι της Τουρκίας, τότε νομοτελειακά οδηγείσαι σε σφαγές χιλιάδων αμάχων και σκηνές βαρβαρότητας που δεν αντέχει η ανθρωπότητα τον 21ο αιώνα.
Δυστυχώς, αυτό που όλοι φοβόντουσαν με τις τότε εξελίξεις στη Συρία (Δεκέμβριος 2024), σήμερα (Μάρτιος 2025) γίνεται πραγματικότητα. Δεν χρειαζόντουσαν ειδικές γνώσεις σε θέματα γεωπολιτικής, για να προβλέψει κανείς ότι ήταν ζήτημα χρόνου να ξεκινήσει η σφαγή, αφού οι τουρκόψυχοι ισλαμοφασίστες απέκτησαν εξουσία απέναντι σε άοπλους και ειρηνικούς πολίτες, Χριστιανούς και Αλαουίτες. Περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στη Συρία μέσα σε δυο μέρες (9-11 Μαρτίου 2025).
Αν δεν αλλάξει κάτι στην ηγεσία της Συρίας, από εδώ και πέρα, θα έχουμε τετοιες εκκαθαρίσεις κάθε φορά που τα φώτα της δημοσιότητας θα φεύγουν από τη Συρία και θα κάθεται ο κουρνιαχτός της διεθνούς κατακραυγής. Μέσω αντιπροσώπων, οι θρασύδειλοι Τούρκοι, προχωρούν σε μια ακόμη γενοκτονία εξοντώνοντας κάθε χριστιανικό στοιχείο που περικυκλώνει την επικράτειά τους.
Μπροστά σε αυτά τα γεγονότα ποια είναι σήμερα η επίσημη θέση της Ελλάδας, τόσο σε πολιτικό όσο και εκκλησιαστικό επίπεδο ;
Η ανακοίνωση του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών στις 10-3-2025 αναφέρει :
«Υπό το φως των εξελίξεων στη Συρία, καταδικάζουμε τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν σε βάρος αθώων αμάχων, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών και των Αλαουιτών.
Αναμένουμε από τις μεταβατικές αρχές να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να σταματήσει η βία, να προστατευθούν όλοι οι άμαχοι, να αχθούν ενώπιον της δικαιοσύνης οι υπεύθυνοι για τις φρικαλεότητες και να ανταποκριθούν στις προσδοκίες όλων των Σύρων χωρίς διακρίσεις.
Η Ελλάδα παραμένει σταθερά προσηλωμένη στη στήριξη της ανασύνταξης και της ευημερίας της Συρίας, καθώς και στην οικοδόμηση ισχυρών και αντιπροσωπευτικών θεσμών, οι οποίοι θα ενσωματώνουν όλους τους Σύρους και θα διασφαλίζουν ότι οι εθνοτικές και θρησκευτικές κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών, των Αλαουιτών, των Δρούζων και των Κούρδων, θα συμπεριληφθούν πλήρως στην πολιτική διαδικασία και θα μπορούν να ζουν χωρίς φόβο.
Η Ελλάδα παρακολουθεί στενά την κατάσταση στη Συρία και χαιρετίζει τα βήματα που πραγματοποιούνται με στόχο την επίτευξη αποκλιμάκωσης και εθνικής συμφιλίωσης».
Το Δελτίο Τύπου της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 11-3-2025 αναφέρει :
«Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, παρακολουθώντας την κατάσταση που επικρατεί στην Συρία, συμπαρίσταται ολοψύχως στον Μακαριώτατο Πατριάρχη Αντιοχείας κ. Ιωάννη Ι’ και προσεύχεται στον Θεό αφενός να ενδυναμώνει αυτόν, τους κληρικούς και το ποίμνιο του παλαιφάτου αυτού Πατριαρχείου κατά την παρούσα δοκιμασία και αφετέρου να αποκατασταθεί η ειρηνική συνύπαρξη όλου του συριακού λαού στις προγονικές εστίες τους».
***
Μήπως, Εκκλησία και Πολιτεία, πρέπει να ξεφύγουν από τα παραπάνω απλά ευχολόγια και να ανοίξουν έμπρακτα την αγκαλιά τους, στους Ορθόδοξους Σύριους, όπως έπραξαν το Μάρτιο του 2022 με τους Ουκρανούς ; Τότε που δομές, όπως της «Συνύπαρξης», της «Αποστολής» κ.α. σε συνεργασία με το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής φιλοξένησαν Ουκρανούς ;
