Του Μάνου Χατζηγιάννη
Πέραν των λαμπρών συλλείτουργων και των εντυπωσιακών αφιερωματικών εκδηλώσεων αυτό που έμεινε όταν τα φώτα της ράμπας από την επίσκεψη του Πατριάρχη Μόσχας στη Σόφια έσβησαν ήταν μια σοβαρή αντιπαράθεση μεταξύ των δύο πλευρών.
«Χωρίς βουλγαρική Ορθοδοξία δεν θα υπήρχε Ρωσική Ορθόδοξη. Και αν είχε υπάρξει, θα ήταν εντελώς διαφορετική» ακούστηκε πολλάκις κατά τις επαφές του κ. Κύριλλου στη Βουλγαρία με αφορμή την επέτειο για τα 140 χρόνια της εθνικής απελευθέρωσης από την οθωμανική κυριαρχία.
Πλην όμως η κατάσταση εξετράπη....
Την παραμονή των επίσημων εορτασμών κατά την επίσημη τελετή στην Πλατεία της Εθνοσυνελεύσεως απέναντι στο μνημείο του Τσάρου-Απελευθερωτή Αλεξάνδρου του Νικολάου εκφράσθηκε ευγνωμοσύνη για την απελευθέρωση του Βουλγαρικού λαού όχι στον ενωμένο Ρωσικό στρατό, αλλά στις χωριστές χώρες, οι λαοί των οποίων εκείνη την εποχή ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, δηλαδή στην Πολωνία και τη Λιθουανία, και ο Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών ενοχλημένος στη συνάντησή του στις 4 Μαρτίου με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας κ. Ρουμέν Ράντεφ τόνισε: «Δεν ήταν η Πολωνία, ούτε η Λιθουανία, αλλά ούτε και κάποιες άλλες χώρες, αλλά η Ρωσία, η οποία απελευθέρωσε τη Βουλγαρία. Θέλω να είμαι ειλικρινής, δυσκολεύθηκα να ακούσω αναφορές στη συμμετοχή άλλων χωρών στην απελευθέρωση της Βουλγαρίας. Ούτε η Βουλή της Πολωνίας, αλλά ούτε και της Λιθουανίας αποφάσισαν για την έναρξη του πολέμου κατά της Οθωμανικής Τουρκίας. Τασσόμαστε υπέρ της ιστορικής αλήθειας, την οποία κερδίσαμε με το αίμα μας, και δεν υπάρχουν ούτε πολιτικές, αλλά ούτε και πραγματιστικές αιτίες, οι οποίες σήμερα επιτάσσουν την αποσιώπηση ή παρερμηνεία αυτής της αλήθειας».
Αφού τόνισε ότι κάθε κουβέντα για τη φιλία ελέγχεται από την πραγματικότητα, ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας ανέφερε: «Εάν μιλώντας για τη φιλία, λησμονούμε θυσίες, οι οποίες προσφέρθηκαν για την απελευθέρωση της Βουλγαρίας, τα λόγια αυτά παύουν να έχουν τη σημασία τους. Γνωρίζω ότι η Βουλγαρία ενδιαφέρεται να προωθεί τις διμερείς σχέσεις με τη Ρωσία και αυτές οι σχέσεις πρέπει να εκμεταλλεύονται το μεγάλο εκείνο πνευματικό, ιστορικό, πολιτιστικό και θρησκευτικό δυναμικό, το οποίο υπάρχει μεταξύ των χωρών μας. Ελάτε από κοινού να πράξουμε το παν, προκειμένου αυτό το δυναμικό να λειτουργήσει προς το καλύτερο μέλλον της Ρωσίας και της Βουλγαρίας. Αγαπάμε τη Βουλγαρία και το Βουλγαρικό λαό, ανεξαρτήτως της πολιτικής συγκυρίας».
Από την πλευρά του ο Αρχηγός του βουλγαρικού Κράτους τόνισε ότι η Βουλγαρία σε καμία περίπτωση δεν υποτιμά τη συμβολή του Ρωσικού στρατού στην απελευθέρωση της χώρας, «αλλά ο Ρωσικός στρατός ήταν πολυεθνικός και τιμούμε τη μνήμη του κάθε έθνος…Σεβόμαστε την ιστορία μας, όπου αυτός ο πόλεμος χαρακτηρίζεται ως Ρωσοτουρκικός απελευθερωτικός, και όχι Πολωνοτουρκικός ή κάπως αλλιώς».
Το θέμα είχε και συνέχεια....
Σύμφωνα με ρωσικά ΜΜΕ αμα τη επιστροφή του Ρώσου προκαθήμενου ο αναπληρωτής πρόεδρος του τμήματος εξωτερικών υποθέσεων του ρωσικού πατριαρχείου, Νικολάι Μπαλασόφ, δήλωσε πως “η ιστορική μνήμη της μεγάλης και καθοριστικής συμβολής των Ρώσων στρατιωτών στην απελευθέρωση της Βουλγαρίας από την Οθωμανική Κυριαρχία προστατεύεται από τους λαούς, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται για να διαγραφεί” και έδωσε βάση στα εξής:
«Θέλω να πω δύο πράγματα: Πρώτον, αυτή η μνήμη κρατιέται από τους λαούς και δεύτερον, καταβάλλονται προσπάθειες για να την καταστήσουν θολή, αυτή είναι η αλήθεια».
Λίγο πριν αναχωρήσει από το αεροδρόμιο της Σόφιας, ο κ. Κύριλλος δήλωσε πικραμένος λέγοντας ότι «η επίσημη ρητορική των εκπροσώπων της βουλγαρικής πολιτείας βάζει στο ίδιο επίπεδο τη Ρωσία με τον ρόλο που έχει παίξει στην Πολωνία, τη Λιθουανία, τη Φινλανδία».
Σύμφωνα με τα λόγια του «καμία πολιτική δεν μπορεί να δικαιολογήσει μια ψευδή ιστορική ερμηνεία».
Στο ίδιο μήκος κύματος ο Μπαλασόφ, εξέφρασε την ίδια πικρία επειδή-όπως είπε- η βουλγαρική εκκλησία λησμόνησε τη συνεισφορά της ρωσικής εκκλησίας και των Ρώσων αυτοκρατόρων στη δημιουργία της σύγχρονης Βουλγαρίας.
Ο Ρώσος Πατριάρχης κατά τη διάρκεια της επισκέψεώς του στην Βουλγαρίά είχε επισημάνει ακόμη
πως “ μέσα στις ηρωϊκές πράξεις του Απελευθερωτικού Ρωσοτουρκικού πολέμου 1877-1878 ευδιακρίτως ξεχωρίζει το υψηλό ήθος του Ορθοδόξου στρατού, το οποίο επί αιώνες ανέτρεφε το ποίμνιό της η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας. Ενώ το μεγαλύτερο αποτέλεσμα του πολέμου ήταν η ανάκτηση της ελευθερίας, η πνευματική πρόοδος του Ορθοδόξου Βουλγαρικού λαού, η διάσωση της γλώσσας, του πολιτισμού και των παραδόσεων αυτού
Χωρίς τη Βουλαρική Ορθοδόξία δεν θα υπήρχε και η Ρωσική Ορθοδοξία, και εάν θα ήτο, θα ήτο εντελώς διαφορετική, διότι μέσα από τη Βουλγαρική Ορθοδοξία ο Ρωσικός λαός υιοθέτησε τις αρχές της Ορθοδόξου πίστεως στη μητρική του Σλαβική γλώσσα. Γι΄αυτό οι δεκάδες χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες, οι οποίοι προσέφεραν τις ζωές τους υπέρ της απελευθερώσεως της Βουλγαρίας από την πικρή δουλεία στους αλλοθρήσκους, εξόφλησαν το μεγάλο τούτο ιστορικό χρέος τους έναντι των αδελφών Βουλγάρων, μαρτυρώντας για τους επικείμενους αιώνες την αδιάπτωτη αδελφική αγάπη μεταξύ των Εκκλησιών μας».
Το ζητούμενο πλέον λοιπόν είναι που το πάει το βουλγαρικό πατριαρχείο συνεπικουρούμενο από την βουλγαρική πολιτική ηγεσία.
Το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ από τον περασμένο Νοέμβριο έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου πως οι ισορροπίες της γειτονιά μας αλλάζουν επικίνδυνα δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις στενές εκκλησιαστικές σχέσεις Βουλγάρων, Σκοπιανών και Τούρκων!
Από τη μια, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Βουλγαρίας η οποία αποδέχτηκε το αίτημα των σχισματικών Σκοπιανών να τους αγκαλιάσει ως “Μητέρα Εκκλησία” δηλώνοντας ότι «έχοντας επίγνωση του ιερού της καθήκοντος θα κάνει όλα τα απαραίτητα βήματα για την καθιέρωση του κανονικού καθεστώτος της Μακεδονικής Εκκλησίας».
Από την άλλη η εκκλησιαστική διπλωματία των Βουλγάρων που δεν σταματάει στα Σκόπια αλλά περνάει και στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου.
Που το πάει λοιπόν αυτό το τρίπολο Βουλγαρία, Σκόπια, Τουρκία;
Επιχειρείται να διεκδικήσει η Βουλγαρία ηγετικό ρόλο την περιοχή υπό την στήριξη των Τούρκων και δια μέσου μεταξύ άλλων και της εκκλησιαστικής οδού;
Ειδικά πάντως για το θέμα των σχισματικών των Σκοπίων οι Ρώσοι είχαν πρόσφατα στηρίξει ανοιχτά τη σερβική πλευρά κάτι που προφανέστατα δεν θα άρεσε και ιδιαίτερα στους Βούλγαρους....
